Συνθήκη της Βεστφαλίας

Πριν από 362 χρόνια υπογράφηκε η Συνθήκη της Βεστφαλίας δίνοντας τέλος στον Τριακονταετή πόλεμο και επιφέροντας αλλαγές στην ισορροπία των δυνάμεων της Ευρώπης, καθώς για πρώτη φορά αναγνωρίζεται η ανεξαρτησία και η ουδετερότητα της Ελβετίας.

Γυρίζοντας λίγα χρόνια πιο πίσω από την υπογραφή της συνθήκης, σε μια προσπάθεια συναρμολόγησης του ιστορικού ψηφιδωτού, συναντάμε τον Τριακονταετή Πόλεμο που έλαβε χώρα από το 1618 ως το 1648, στις συνέπειες του οποίου συγκαταλέγεται και η υπογραφή της συνθήκης. Ο πόλεμος αυτός, που σημάδεψε την ιστορία της Ευρώπης, έλαβε χώρα κυρίως στα εδάφη της σημερινής Γερμανίας φέρνοντας αντιμέτωπες τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές δυνάμεις.

Παρ’ όλο τον ιδιόμορφο θρησκευτικό χαρακτήρα της, η διαμάχη ανάμεσα στη δυναστεία των Αψβούργων και τις άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις ήταν ένα από τα κύρια αίτια της σύγκρουσης, καθώς η καθολική Γαλλία υποστήριξε τη διαμαρτυρόμενη πλευρά ενισχύοντας τη διαμάχη ανάμεσα στους Αψβούργους και τη Γαλλία. Οι θρησκευτικές διαμάχες καθολικών-προτεσταντών στην γερμανική αυτοκρατορία και η αντιμεταρρύθμιση του αυτοκρατορικού οίκου οδήγησαν στην έναρξη του πολέμου που κατέστρεψε ολοκληρωτικά την κεντρική Ευρώπη και κυρίως τη Γερμανία που υπέστη το μεγαλύτερο πλήγμα.

Ο καταστροφικός αυτός πόλεμος λήγει με τη συνθήκη της Βεστφαλίας, που υπογράφηκε στις 24 Οκτωβρίου του 1648, μετά από διαπραγματεύσεις πολλών φάσεων, στις οποίες έλαβαν μέρος η Γαλλία, η Γερμανία, η Σουηδία, οι Κάτω Χώρες, η Ισπανία, η Ελβετία, καθώς και οι Ενετοί αλλά και ο πάπας παίζοντας το ρόλο του διαμεσολαβητή. Η σημασία αυτής της συνθήκης για τη μετέπειτα ιστορία και γεωγραφία της Ευρώπης έγκειται στο γεγονός ότι η συνθήκη αυτή έθεσε τα θεμέλια για τη σημερινή μορφή της Γηραιάς Ηπείρου.

Χώρες όπως η Ελβετία και οι Κάτω χώρες ανεξαρτητοποιήθηκαν από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την Ισπανία αντίστοιχα ενώ τέθηκε φραγμός στους Αψβούργους σχετικά με την απόλυτη μοναρχία στα Γερμανικά κράτη. Νικητές μετά τον πόλεμο βγήκαν οι Γάλλοι και οι Σουηδοί, ενώ στη πλευρά των ηττημένων βρέθηκε ο Ρωμαιοκαθολικισμός, αφού ο Λουθηρανισμός και ο Καλβινισμός δε θεωρούνταν πλέον αιρέσεις και οι πιστοί τους δεν οδηγούνταν πια στην πυρά, στο πλαίσιο της κατάκτησης του καθολικού δικαιώματος της ανεξιθρησκίας.

Έτσι, μια ολέθρια θρησκευτική σύγκρουση του καθολικού ηγεμόνα με τους προτεστάντες μεταλλάχθηκε σε σύγκρουση για ισχύ στην Ευρώπη. Ωστόσο, οι αντιδικίες επί θρησκευτικών θεμάτων θα συνεχιστούν από όσους υπέγραψαν τη συνθήκη αλλά και από την Οθωμανική Αυτοκρατορία για αρκετά χρόνια ακόμη.