Navi Voice

Ο μαγικός κόσμος του διαδικτύου

Σάββατο 26 Ιουλίου 2025

Τι Λένε τα Απόκρυφα Ευαγγέλια για τον Ιησού;

Σάββατο, Ιουλίου 26, 2025 0 σχόλια


🔍 Τα απόκρυφα ευαγγέλια είναι μια κατηγορία αρχαίων χριστιανικών κειμένων που δεν περιλήφθηκαν στον Κανόνα της Καινής Διαθήκης. Αν και απορρίφθηκαν από την επίσημη Εκκλησία, αποτελούν σημαντικές πηγές για την κατανόηση των ποικίλων απόψεων γύρω από τον Ιησού, κυρίως κατά τον 2ο και 3ο αιώνα μ.Χ.


📜 Τι είναι τα Απόκρυφα Ευαγγέλια;


Πρόκειται για γραπτά που αποδίδονται σε μαθητές του Ιησού ή σε άλλα πρόσωπα της εποχής, αλλά που οι πρώτες Εκκλησίες δεν αναγνώρισαν ως αυθεντικά ή θεόπνευστα. Πολλά εξ αυτών φέρουν επιρροές από τον γνωστικισμό, ένα φιλοσοφικό και θρησκευτικό ρεύμα που έδινε έμφαση στη "μυστική γνώση" (γνῶσις).

---


✨ Τα Σημαντικότερα Απόκρυφα Ευαγγέλια


1. Το Ευαγγέλιο του Θωμά


Περιέχει 114 αποφθέγματα του Ιησού, χωρίς αφηγήσεις για θαύματα ή τη Σταύρωση.


Εστιάζει στην εσωτερική γνώση και την πνευματική αφύπνιση.


Διάσημη φράση: «Η βασιλεία του Θεού είναι μέσα σας και γύρω σας».



2. Το Ευαγγέλιο του Ιούδα


Παρουσιάζει τον Ιούδα όχι ως προδότη, αλλά ως τον πιο "φωτισμένο" μαθητή.


Υπονοεί ότι η προδοσία ήταν θεϊκό σχέδιο για να "ελευθερωθεί" ο Ιησούς από το σώμα του.Έντονα γνωστικό κείμενο.


3. Το Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου


Περιγράφει τη γέννηση της Μαρίας, την αγνότητά της και τον ρόλο του Ιωσήφ.


Ενισχύει τη δογματική πίστη της Αειπαρθενίας της Θεοτόκου.


Επηρέασε πολύ την εκκλησιαστική παράδοση και την τέχνη.


4. Το Ευαγγέλιο του Πέτρου


Δίνει μια πιο "δραματική" και μυστηριακή εκδοχή της Ανάστασης.


Περιγράφει τον Σταυρό ως οντότητα που μιλά και τους αγγέλους να βγαίνουν από τον τάφο.


Απορρίφθηκε ως υπερβολικά μυθολογικό.



5. Το Ευαγγέλιο της Μαρίας Μαγδαληνής


Παρουσιάζει τη Μαρία ως πνευματικό ηγέτη, αντίστοιχο (ή ανώτερο) των Αποστόλων.


Δείχνει τη σύγκρουσή της με τον Πέτρο, που δεν αποδέχεται τη θέση της.


Αγαπημένο κείμενο φεμινιστικών και εσωτερικών χριστιανικών ρευμάτων.


---


❌ Γιατί Απορρίφθηκαν από την Εκκλησία;


Η επίσημη Εκκλησία, μέσα από Συνόδους και αποστολική παράδοση, καθόρισε ως "κανονικά" μόνο τα Ευαγγέλια των Ματθαίου, Μάρκου, Λουκά και Ιωάννη. Τα απόκρυφα:


Δεν είχαν αποστολική προέλευση.


Περιείχαν θεολογικά προβληματικές ή αιρετικές ιδέες.


Κυκλοφορούσαν σε μικρές, τοπικές κοινότητες.


---


🧩 Τι Σημασία Έχουν Σήμερα;


Παρότι δεν ανήκουν στον χριστιανικό Κανόνα, τα απόκρυφα ευαγγέλια:


Φωτίζουν πνευματικά ρεύματα του πρώιμου Χριστιανισμού.


Αποκαλύπτουν τις διαφορετικές ερμηνείες για το πρόσωπο του Ιησού.


Έχουν ενδιαφέρον για την ιστορία των ιδεών, της θεολογίας και της μυστικιστικής παράδοσης.


---


📌 Συμπέρασμα


Τα απόκρυφα ευαγγέλια αποτελούν ένα παράθυρο στην ποικιλομορφία της πρώτης χριστιανικής σκέψης. Δεν αντικαθιστούν τα κανονικά Ευαγγέλια, αλλά συμπληρώνουν την εικόνα του πώς διάφορες ομάδες και ρεύματα αντιλήφθηκαν τον Ιησού και τη διδασκαλία του.

θεματική ενότητα: 📂 Ιστορία Read more... 👆
από ~ Δεν υπάρχουν σχόλια:
Θεματική Ενότητα:

Πέμπτη 24 Ιουλίου 2025

Πελασγοί: Ένα Χαμένο Κεφάλαιο της Ελληνικής Ιστορίας

Πέμπτη, Ιουλίου 24, 2025 0 σχόλια


Ποια ήταν η γλώσσα των Πελασγών; Ήταν ελληνική; Είχε σχέση με άλλες αρχαίες γλώσσες της Μεσογείου; Η απάντηση δεν είναι εύκολη, καθώς οι Πελασγοί είναι ίσως ο πιο μυστηριώδης λαός του ελλαδικού χώρου.


🔍 Ποιοι ήταν οι Πελασγοί;


Οι Πελασγοί θεωρούνται από πολλούς ιστορικούς οι προελληνικοί κάτοικοι της Ελλάδας. Πριν από τα γνωστά ελληνικά φύλα, όπως οι Αχαιοί και οι Δωριείς, οι Πελασγοί φαίνεται πως ζούσαν σε διάφορες περιοχές του ελλαδικού κόσμου: από τη Θεσσαλία και την Αττική μέχρι τα νησιά του Αιγαίου, τη Μικρά Ασία και πιθανώς την Ιταλία.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, δεν ήταν ελληνικό φύλο, αλλά είχαν διαφορετική καταγωγή και γλώσσα.

---


🗣️ Τι γνωρίζουμε για τη γλώσσα των Πελασγών;


Η αλήθεια είναι πως δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα με βεβαιότητα. Η λεγόμενη «πελασγική» γλώσσα δεν έχει καταγραφεί σε κανένα γραπτό κείμενο ή επιγραφή. Ό,τι γνωρίζουμε προέρχεται από αναφορές αρχαίων συγγραφέων.


Τι λένε οι πηγές:


Ηρόδοτος: Θεωρεί ότι η γλώσσα τους ήταν «βάρβαρη» (μη ελληνική).


Θουκυδίδης: Τους θεωρεί προγόνους ή κατοίκους πριν τους Έλληνες.


Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς: Τους συνδέει με την Τυρρηνία (Ετρουσκικός πολιτισμός).

---


🧩 Τι υποθέτουν οι επιστήμονες;


Οι θεωρίες είναι πολλές:


📌 Προελληνική γλώσσα: Ίσως μια τοπική, παλαιότερη μορφή γλώσσας, που εξαφανίστηκε χωρίς γραπτά ίχνη.


📌 Μη ινδοευρωπαϊκή: Κάποιοι θεωρούν ότι ήταν εντελώς ξένη προς την ελληνική γλωσσική οικογένεια.


📌 Σχέση με Μικρά Ασία ή Ετρουσκική: Υπάρχουν απόψεις που συνδέουν τους Πελασγούς με τα λούβικα ή τα ετρουσκικά.

---


📍 Πού μιλούσαν «πελασγικά»;


Η παράδοση και τα αρχαιολογικά δεδομένα συνδέουν τους Πελασγούς με πολλές περιοχές:


Θεσσαλία, Αττική (π.χ. λόφος του Άρειου Πάγου),


Λήμνος, Σαμοθράκη, Χίος,


Παράλια της Μικράς Ασίας,


Ακόμη και μέρη της Ιταλίας.

---


🗿 Ίχνη της γλώσσας: Λέξεις και τοπωνύμια


Αν και δεν έχουμε κείμενα, κάποια τοπωνύμια θεωρούνται πιθανής πελασγικής προέλευσης:


Λάρισα (εμφανίζεται σε πολλές περιοχές, σημαίνει "φρούριο" ή "λόφος";)


Τύμβος, Κάρκαρος, Κάρυστος – λέξεις χωρίς ξεκάθαρη ελληνική ετυμολογία.

---


🧬 Γενετικά και πολιτισμικά στοιχεία


Η σύγχρονη επιστήμη (DNA, αρχαιολογία) δείχνει ότι οι πληθυσμοί της προϊστορικής Ελλάδας ήταν σύνθετοι. Δεν μπορούμε να ταυτοποιήσουμε έναν "καθαρό" πελασγικό πληθυσμό. Πιθανότατα οι Πελασγοί ήταν ένα σύνολο ετερόκλητων προελληνικών φυλών.

---


🧠 Συμπέρασμα


Η γλώσσα των Πελασγών παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της αρχαιότητας. Δεν έχουμε γραπτές πηγές, δεν γνωρίζουμε τη δομή ή το λεξιλόγιό της και ίσως να μην τη μάθουμε ποτέ. Όμως η ιστορία τους συνεχίζει να συναρπάζει ερευνητές, ιστορικούς και λάτρεις του παρελθόντος.


Η «πελασγική» είναι, μέχρι στιγμής, μια χαμένη γλώσσα, ένας ήχος από τα βάθη του χρόνου που έχει σωπάσει για πάντα — αλλά συνεχίζει να μας προκαλεί να τον ανακαλύψουμε.

---

📚 Πηγές & προτάσεις για περαιτέρω ανάγνωση:


Ηρόδοτος, Ιστορίαι (Βιβλίο Α’ και Β’)


Θουκυδίδης, Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου


Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς, Ρωμαϊκή Αρχαιολογία


M.L. West, The East Face of Helicon


Colin Renfrew, The Emergence of Civilization


θεματική ενότητα: 📂 Ιστορία Read more... 👆
από ~ Δεν υπάρχουν σχόλια:
Θεματική Ενότητα:

Κυριακή 13 Ιουλίου 2025

Βόρειος Ήπειρος: Μνήμη, Παράδοση και Ελπίδα

Κυριακή, Ιουλίου 13, 2025 0 σχόλια

 


Η Βόρειος Ήπειρος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της νεότερης ελληνικής ιστορίας – μια γη φορτισμένη με αγώνες, διεκδικήσεις, θυσίες και αδιάκοπη παρουσία του ελληνικού στοιχείου. Παρόλο που σήμερα ανήκει διοικητικά στην Αλβανία, η Βόρειος Ήπειρος εξακολουθεί να παραμένει βαθιά χαραγμένη στη συλλογική μνήμη του ελληνισμού.


Ιστορική αναδρομή

Η περιοχή της Βορείου Ηπείρου κατοικήθηκε από αρχαιοτάτους χρόνους από ελληνικά φύλα, κυρίως από Χάονες και Θεσπρωτούς. Κατά τη ρωμαϊκή και βυζαντινή περίοδο, αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής πολιτισμικής σφαίρας.

Το 1914, μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων, υπογράφηκε το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας που προέβλεπε αυτονομία για τη Βόρειο Ήπειρο υπό αλβανική επικυριαρχία. Ωστόσο, οι πολιτικές αναταραχές και οι πολεμικές συγκυρίες της εποχής δεν επέτρεψαν την ουσιαστική εφαρμογή του. Το ελληνικό στοιχείο της περιοχής παρέμεινε σε κατάσταση αβεβαιότητας για δεκαετίες.


Η ελληνική μειονότητα σήμερα

Παρά τις δυσκολίες, η ελληνική μειονότητα της Βορείου Ηπείρου διατήρησε τη γλώσσα, την πίστη, τις παραδόσεις και την ταυτότητά της. Χωριά όπως η Δερβιτσάνη, οι Άγιοι Σαράντα, το Αργυρόκαστρο και η Χιμάρα αποτελούν ζωντανά κύτταρα ελληνικής παρουσίας.

Σήμερα, η ελληνική μειονότητα συνεχίζει να αντιμετωπίζει προκλήσεις: ζητήματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, την εκπαίδευση στη μητρική γλώσσα, τις περιουσίες και την εκπροσώπηση. Όμως η φλόγα παραμένει άσβεστη.


Πολιτισμός και Παράδοση

Ο πολιτιστικός πλούτος της Βορείου Ηπείρου είναι ανεκτίμητος. Παραδοσιακά τραγούδια, χοροί, ενδυμασίες και θρησκευτικές τελετές μαρτυρούν μια αδιάκοπη σχέση με την ελληνική πολιτισμική ταυτότητα. Η ορθόδοξη πίστη παίζει επίσης καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση της εθνικής συνείδησης.


Μια υπόθεση ζωντανή

Η Βόρειος Ήπειρος δεν είναι απλώς μια γεωγραφική περιοχή. Είναι μια υπόθεση εθνική, ιστορική και ανθρώπινη. Είναι οι πρόγονοί μας που πολέμησαν για την ελευθερία. Είναι οι σημερινοί Βορειοηπειρώτες που αγωνίζονται για μια αξιοπρεπή ζωή με δικαιώματα. Είναι οι νεότερες γενιές που κρατούν αναμμένη τη μνήμη μέσα από τον πολιτισμό και τη γλώσσα.

Η Ελλάδα έχει χρέος να βρίσκεται στο πλευρό τους — με σεβασμό, διπλωματία και πολιτιστική στήριξη. Όχι για να ανατρέψει σύνορα, αλλά για να υπερασπιστεί τις αρχές της δικαιοσύνης και της ελευθερίας.


Επίλογος

Η Βόρειος Ήπειρος μας θυμίζει πως η ιστορία δεν είναι ποτέ απλώς παρελθόν. Είναι παρόν και, ενίοτε, μέλλον. Είναι χρέος όλων μας να διατηρούμε τη μνήμη ζωντανή, να διεκδικούμε με ήθος και να τιμούμε όσους κράτησαν ψηλά τη σημαία της ελληνικής ταυτότητας, παρά τις δυσκολίες.


θεματική ενότητα: 📂 Ιστορία Read more... 👆
από ~ Δεν υπάρχουν σχόλια:
Θεματική Ενότητα:

Μουσουλμανική Μειονότητα στη Δ. Θράκη (1928–2021)

Κυριακή, Ιουλίου 13, 2025 0 σχόλια

Η Δυτική Θράκη αποτελεί μια από τις πιο ιδιαίτερες και εθνοτικά πολυπολιτισμικές περιοχές της Ελλάδας.


Ένα από τα κυριότερα και ιστορικά σημαντικά στοιχεία της περιοχής είναι η μουσουλμανική μειονότητα, η οποία παρέμεινε στην Ελλάδα μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης το 1923, εξαιρούμενη από την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών με την Τουρκία.


Η μειονότητα αυτή περιλαμβάνει τρεις κύριες ομάδες: τους Τούρκους της Θράκης, τους Πομάκους (σλαβόφωνους μουσουλμάνους που κατοικούν κυρίως στα ορεινά) και τους μουσουλμάνους Ρομά.




📊 Ιστορική Εξέλιξη Πληθυσμού (1928–2021)

🗓️ Έτος Πληθυσμός Μειονότητας Σχόλια
1928 ~86.000 Πρώτη καταγραφή μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης.
1951 ~91.000 Μικρή φυσική αύξηση.
1961 ~98.000 Συνεχής άνοδος λόγω γεννήσεων.
1971 ~115.000 Μεγαλύτερη αύξηση στους Πομάκους και Ρομά.
1981 ~120.000 Περίοδος έντασης με την Τουρκία, περιορισμένη κινητικότητα.
1991 ~126.000 Αρχίζει η μετανάστευση προς Τουρκία και Γερμανία.
2001 ~131.000 Βελτίωση πρόσβασης στην εκπαίδευση.
2011 ~145.000–150.000 Αυξημένη αστικοποίηση σε Κομοτηνή και Ξάνθη.
2021 ~160.000–180.000 (εκτίμηση) Δεν καταγράφεται επίσημα πλέον η θρησκευτική ή εθνοτική ταυτότητα.


🔍 Συμπεράσματα & Τάσεις

  • Η μουσουλμανική μειονότητα παραμένει σταθερή πληθυσμιακά, με αναλογικό ποσοστό 30–33% στον γενικό πληθυσμό της Θράκης.
  • Παρατηρείται αυξημένη αστικοποίηση και μόρφωση, με περισσότερους μειονοτικούς φοιτητές και πτυχιούχους από τη δεκαετία του 2000 και μετά.
  • Οι Πομάκοι, ειδικά τα τελευταία χρόνια, επιδιώκουν διακριτή ταυτότητα, ανεξάρτητη από την τουρκική εθνική ρητορική, ζητώντας περισσότερη αναγνώριση της ιδιαίτερης πολιτιστικής τους κληρονομιάς.

Η πληθυσμιακή πορεία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη συνιστά όχι μόνο ένα δημογραφικό γεγονός αλλά και έναν πολιτικό δείκτη για την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων και τη στάση του ελληνικού κράτους απέναντι στην έννοια της πολυπολιτισμικότητας.


θεματική ενότητα: 📂 Ιστορία Read more... 👆
από ~ Δεν υπάρχουν σχόλια:
Θεματική Ενότητα:

Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2024

Η αρχαία πρωτοχρονιά ήταν καλοκαιρινή

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 19, 2024 0 σχόλια

Στην καρδιά του καλοκαιριού, 16 Ιουλίου είχαν τοποθετήσει οι πρόγονοί μας την δική τους πρωτοχρονιά. Ηταν την πρώτη ημέρα του μήνα Εκατομβαιώνα, που τέλειωνε στις 15 Αυγούστου με το γενέθλιον της θεάς Αθηνάς και μεγάλες γιορτές, ιδίως στην αρχαία Αθήνα. Οι Ελληνες χώριζαν το έτος σε 12 σεληνιακούς/ συνοδικούς μήνες.

Ωστόσο, σύμφωνα με τον καθηγητή Μαθηματικών και Λυκειάρχη κ. Αγγελο Λιβαθινό, «επειδή εγνώριζαν, ότι ο κάθε συνοδικός μήνας δεν είχε ακέραιο πλήθος ημερών (29 ½ ημέρες περίπου), έδιναν στους μήνες διάρκεια 30 ημερών (τέλειοι μήνες) και 29 ημερών (κοίλοι μήνες) εναλλάξ (κανένας μήνας δεν είχε 31 ή 28 ημέρες όπως σήμερα), και εφρόντιζαν ώστε η πρώτη ημέρα εκάστου μηνός να συμπίπτει, κατά το δυνατόν, με την Νέα Σελήνη (Νουμηνία).

Ετσι, όμως, το (σεληνιακό) έτος, δηλαδή οι 12 σεληνιακοί μήνες, ισοδυναμούσε με άθροισμα 354 ημερών, δηλαδή ήτανε μικρότερο κατά 11 ? ημέρες από την πραγματική διάρκεια τού (ηλιακού) έτους. Για να καλύψουν αυτήν την διαφορά, προχώρησαν στην εξής διόρθωση: υπολόγισαν, ότι σε κάθε οκτώ (8) σεληνιακά έτη προέκυπτε έλλειμμα ενενήντα (90) ημερών, δηλαδή ένα έλλειμμα τριών (3) μηνών των 30 ημερών έκαστος (11 ? Χ 8= 90). Γι΄ αυτό, στην διάρκεια οκτώ (σεληνιακών) ετών, παρενέβαλλαν τρείς (3) εμβόλιμους μήνες έναν στην διάρκεια τού τρίτου έτους, - δεύτερον στην διάρκεια τού πέμπτου έτους - και τρίτον στην διάρκεια τού όγδοου έτους.»

Ο κ. Λιβαθινός αναφέρει πως το ημερολόγιο των αρχαίων Ελλήνων, επειδή στηριζόταν «κατά κύριο λόγο στους σεληνιακούς (συνοδικούς ) μήνες και διορθωτικά στο ηλιακό έτος, λέγεται σεληνοηλιακό ημερολόγιο( υπάρχει και το ηλιακό ημερολόγιο, καθώς και το γνησίως σεληνιακό ημερολόγιο)».

Οι μέρες που τώρα διανύουμε, στο αττικό ημερολόγιο ανήκαν στον έκτο κατά σειρά μήνα Ποσειδαιώνα, (διάστημα περίπου: 16 Δεκεμβρίου-15 Ιανουαρίου, Ημέρες 29). Η ετυμολογία της λέξης είναι αμφιλεγόμενη. Ισως προέρχεται από το όνομα τού Θεού Ποσειδώνος, όμως κατ ΄άλλους έχει την ίδια ρίζα με το επίθετο πόσιμος (δηλαδή, αυτό που μπορεί να πιεί κάποιος, δηλαδή τον οίνο, το κρασί).

Κατά τον μήνα αυτόν γίνονταν οι εξής εορτές : α) Τα Αλώα (: η άλως= το αλώνι ή το καλλιεργημένο χωράφι ). Εορτή προς τιμήν τής Δήμητρας, για να προστατεύσει την βλάστηση (όπως τα Θεσμοφόρια, για την προστασία τής σποράς ). Προσφέρονταν θυσίες στην θεά Δήμητρα και στην κόρη της, Περσεφόνη. Οι άνδρες δεν επιτρεπόταν να λάβουν μέρος στα Αλώα (εκτός από μερικούς άρχοντες, που επέβλεπαν τις τελετές).

β) Τα κατ' αγρούς Διονύσια (ή Μικρά Διονύσια), σε διάκριση από τα κατ' Άστυ (ή εν Άστει) Διονύσια, εορτή προς τιμήν τού θεού Διονύσου. Μια αγροτική πομπή μετέφερε ένα κάνιστρο (κανηφόροι) και πίσω της ακολουθούσε μια άλλη πομπή μεταφέροντας έναν φαλλό. Ακολουθούσαν λαϊκές διασκεδάσεις, χοροί, τραγούδια, πειράγματα κλπ. Από την αρχή τού 5ου αι. οι πλούσιοι Δήμοι, παράλληλα με αυτές τις εκδηλώσεις, διοργάνωναν και δραματικές παραστάσεις.

Πολύ παλιά οι Έλληνες μετρούσαν τα έτη από τον μεγάλο κατακλυσμό του Δευκαλίωνος και της Πύρρας ή από τη γέννηση του Ηρακλή λέει στο άρθρο του «Σύντομη Ανασκόπηση του υπολογισμού του χρόνου κατά την Αρχαιότητα» ο John D. Morgan (περιοδικό "Αρχαιολογία και Τέχνες")

Όμως δεν γινόταν να πείσουν και τους υπόλοιπους λαούς της Μεσογείου και της Εγγύς ανατολής ή τους βαρβάρους του Βορρά να υιοθετήσουν ένα τέτοιο μοντέλο για την αρίθμηση των ετών.

Από την εποχή που σώζονται κείμενα συνηθιζόταν να μετρούν τα έτη από την ανάρρηση του τοπικού ηγεμόνα. Αυτός ο τρόπος υπολογισμού μαρτυρείται από την αρχαία Αίγυπτο. Στην Ασσυρία κάθε έτος της βασιλείας ενός μονάρχη έπαιρνε το όνομα ενός αξιωματούχου. Στα ελληνικά βασίλεια θεωρείται ότι επίσης τα έτη χαρακτηρίζονταν με βάση το πότε ο βασιλιάς ανέβηκε στο θρόνο.

Στην αρχαιότητα χρονολογούσαν τα γεγονότα υπολογίζοντας έναν αριθμό ετών μέχρι την εποχή τους και δίνοντας το όνομα του Αθηναίου βασιλιά ή άρχοντα που είχε την αρχή όταν η αρίθμηση των ετών ήταν αντίστροφη.Στο βασίλειο των Σελευκιδών η χρονολόγηση των ετών ξεκινούσε από το 312π.χ. Τη χρονιά αυτή ο Σέλευκος κυρίεψε τη Βαβυλώνα.
Αρκετοί αρχαίοι Έλληνες όπως ο Αριστοτέλης και ο Ερατοσθένης επινόησαν μέθοδο χρονολόγησης με βάση τους ολυμπιακούς αγώνες και έτσι η χρονολόγηση των γεγονότων γινόταν μέσω των ολυμπιάδων.

Σεληνιακά ημερολόγια χρησιμοποιούσαν και άλλοι λαοί, όπως οι Βαβυλώνιοι και οι Κινέζοι χρησιμοποιούσαν ένα ημερολόγιο που οι μήνες του ημερολόγιου συμβάδιζαν με τους φυσικούς σεληνιακούς μήνες.

Ο John D. Morgan παρατηρεί πως οι Αθηναίοι διαιρούσαν επίσης τα έτη τους με βάση τον αριθμό των φυλών που είχαν πάρει τα ονόματα τους από μυθικούς ήρωες. Οι 12 φυλές αντιστοιχούσαν σε 12 μήνες. Όμως επειδή ο αριθμός των φυλών αυξομοιονόταν, δημιουργούταν συχνά πρόβλημα. Δηλαδή, διατηρούσαν παράλληλα διαφορετικά ημερολόγια για θρησκευτική, γεωργική κλπ χρήση. Πολλές φορές από τους Αθηναίους συγκρινόταν το σεληνιακό ημερολόγιο με το ημερολόγιο του άρχοντος και μπορεί να υπήρχε διαφορά ακόμη και 20 ημερών.

Τέλος, όπως αναφέρει ο ίδιος, η αρίθμηση των ετών με βάση την γέννηση του Χριστού ξεκίνησε από τον Διονύσιο τον μικρό, έναν μοναχό, καθιερώθηκε σε όλο τον Χριστιανικό κόσμο και αποτελεί τον κανόνα ακόμα και σήμερα.

Αγγελική Κώττη

θεματική ενότητα: 📂 Ιστορία Read more... 👆
από ~ Δεν υπάρχουν σχόλια:
Θεματική Ενότητα:

Ηλιούγεννα: Τα αρχαία Ελληνικά Χριστούγεννα

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 19, 2024 0 σχόλια

Τα Χριστούγεννα η εορτή της ανάμνησης της γεννήσεως του Ιησού Χριστού δηλαδή, αποτελούν την μεγαλύτερη γιορτή του Χριστιανισμού, αποτελώντας ημέρες χαράς για όλον τον Χριστιανικό κόσμο.

Λόγω βέβαια της «οικονομικής εκμετάλλευσης» και του τεράστιου «οικονομικού τζίρου της εορτής» τα Χριστούγεννα εορτάζονται πλέον σχεδόν σε όλο τον κόσμο – αν και τελευταία, στα πλαίσια του “πολυπολιτισμού”, γίνονται συντονισμένες προσπάθειες να υποβαθμιστούν σε σκέτες καταναλωτικές “γιορτές”, αφαιρώντας τους κάθε αρχέγονη μεταφυσική σημασία.

Ιχνηλατώντας την ιστορικότητα της εορτής ανακαλύπτουμε ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν την ημερομηνία της εορτής, αλλά και συσχετίσεις με συνήθειες στον αρχαίο κόσμο. Αναζητώντας την ακριβή ημερομηνία γενέσεως του Ιησού ανακαλύπτουμε ότι αφενός στην καινή Διαθήκη δεν γίνεται αναφορά για την εορτή Χριστουγέννων και αφετέρου ότι κανείς από τους Αποστόλους δεν τήρησε την 25η Δεκεμβρίου ως γενέθλια ημέρα του.

Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός, (υπολογίζεται πως γεννήθηκε μεταξύ του (6 – 2 π. X.) Υπάρχουν όμως ενδείξεις που συνηγορούν στην Φθινοπωρινή γέννηση του, και όχι στην χειμερινή. Το εδάφιο από το Ευαγγέλιο του Λουκά παραδείγματος χάριν αναφέρει: «Οι ποιμένες ήσαν κατά το αυτό μέρος διανυκτερεύοντες εν τοις αγροίς, και φυλάττοντες φύλακας της νυκτός επί το ποίμνιον αυτών» (2: 8). Η φράση αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις πρακτικές των βοσκών καθώς τον χειμώνα λόγω του ψύχους οι ποιμένες δεν διανυκτερεύουν στους αγρούς.

Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η γέννηση του Ιησού δεν έγινε το Δεκέμβριο αλλά το Φθινόπωρο εφόσον τα κοπάδια δεν ήταν στις στάνες. Γνωρίζουμε επίσης ότι η γέννηση συνέπεσε, με την απογραφή, που συνήθως γινόταν μετά την συγκομιδή, κατά τις αρχές Οκτωβρίου. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης επίσης συσχετίζει την γέννηση του Ιησού Χριστού με την εορτή της «Σκηνοπηγίας», η οποία γινόταν τον Οκτώβρη.

Στην Αγία Γραφή γενέθλιες και ονομαστικές εορτές δεν συνιστούνται. Στην πραγματικότητα τα Χριστούγεννα δεν συμπεριλαμβάνοντα στις αρχαίες γιορτές της Χριστιανικής Εκκλησίας, και μάλιστα η τήρηση των γενεθλίων καταδικάζονταν σαν ένα αρχαίο Ελληνικό “ειδωλολατρικό” έθιμο απεχθές στους Χριστιανούς. Ημέρα μνήμης των αγίων και μαρτύρων όριζαν αυτή του θανάτου.

Η Καθολική Εγκυκλοπαίδεια αναφέρει σχετικά : «Τα Χριστούγεννα δεν ήταν ανάμεσα στις πρώτες εορτές της Εκκλησίας. Ο Ειρηναίος και ο Τερτυλλιανός την παραλείπουν από τους καταλόγους των εορτών» Έτσι Τα Χριστούγεννα ως εορτή των γενεθλίων του δεν γιορτάζονταν τα πρώτα 300 χρόνια.

Η καθιέρωση της 25ης Δεκεμβρίου ως ημέρα των Χριστουγέννων έγινε στη Ρώμη από τον Πάπα Ιούλιο τον Α, τον 4ο μ.χ. αιώνα, μετά από έρευνα που έγινε στα αρχεία της Ρώμης για την χρονιά επί Αυγούστου απογραφής, και κατόπιν υπολογισμών βάση των Ευαγγελίων. Ένα στοιχείο που λήφθηκε υπόψιν είναι το η φράση από το κατ’ Ιωάννη γ’30«Εκέινον δει αυξάνειν, εμέ ελατούσθαι»

Τι εόρταζαν οι Αρχαίοι Έλληνες την περίοδο των Χριστουγέννων; Στην πραγματικότητα όμως αυτό συνέβη διότι η συγκεκριμένη ημερομηνία συνέπεφτε με τις αρχαίες εορτές του Χειμερινού Ηλιοστασίου και την «Επιστροφή» του Ηλίου. Έκτοτε ο Χριστός όφειλε να είναι ο Ήλιος ο δίδων το φως εις τον κόσμο. Πριν εορταζόταν στις 6 Ιανουαρίου μαζί με τη βάπτιση του Ιησού (Θεοφάνεια).


Αργότερα το έθιμο πιθανολογείται ότι μεταφέρθηκε στην Ανατολή, πιθανόν από τον Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό το 378-381 περίπου μ.Χ. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος (345-407 μ.Χ.) σε ομιλία του για τη γέννηση του Χριστού, αναφέρει ότι είχε αρχίσει στην Αντιόχεια να γιορτάζονται τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου. Το σίγουρο είναι ότι την εποχή του Ιουστινιανού, τον 6ο αιώνα, ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου είχε εξαπλωθεί σχεδόν σε όλη την Ανατολή.

Οι αρχαίοι Έλληνες κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου γιόρταζαν την γέννηση του Διονύσου. Ο Διόνυσος αποκαλούταν «σωτήρ» και θείο «βρέφος», το οποίο γεννήθηκε από την παρθένο Σέμελη. Ήταν ο καλός «Ποιμήν», του οποίου οι ιερείς κρατούν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του Διονύσου από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου εόρταζαν την αναγέννησή του.

Οι γυναίκες-ιέρειες ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα νεογέννητο βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε. Ο Διόνυσος ζει», ενώ σε επιγραφή αφιερωμένη στον Διόνυσο αναγράφεται:«Εγώ είμαι που σε προστατεύω και σε οδηγώ, εγώ είμαι το ‘Αλφα και το Ωμέγα».

Αυτή η αρχαία Ελληνική γιορτή, είχε επίσης ταυτιστεί και με την γιορτή του Ηλίου, τον οποίο οι αρχαίοι λαοί είχαν θεοποιήσει. Συγκεκριμένα στους Έλληνες, είχε ταυτιστεί με τον Φωτοφόρο Απόλλωνα του Ηλίου, ο οποίος απεικονιζόταν πάνω στο ιπτάμενο άρμα του να μοιράζει το φως του Ηλίου.

Οι αρχαίοι λαοί αναπαριστούσαν την κίνηση του ήλιου με την ζωή ενός ανθρώπου που γεννιόταν κατά την χειμερινή τροπή του ήλιου που μεγάλωνε βαθμιαία καθώς αυξάνονταν και οι ώρες που ο ήλιος φωταγωγούσε την Γη, και πέθαινε ή ανασταίνονταν τον Μάρτιο την ημέρα της Εαρινής Ισημερίας, συμβολίζοντας με αυτόν τον τρόπο την αναγέννηση του φυτικού βασιλείου μέσα από την μήτρα της Γης. Το χειμερινό Ηλιοστάσιο 22-25 Δεκεμβρίου σημαίνει την αρχή του χειμώνα, και ο Ηλιος αρχίζει βαθμιαία να αυξάνει την ημέρα έως ότου εξισωθεί με την νύχτα, κατά την Ιση-μερία τον Μάρτιο. Τότε ο Ήλιος νικά το σκοτάδι, και έρχεται η άνοιξη, η εποχή της αναγέννησης για την φύση.

Η εορτή αυτή πέρασε και στην αρχαία Ρώμη με τις δημοφιλείς γιορτές των Σατουρνάλιων, προς τιμήν του Κρόνου τον Δεκέμβριο αλλά και της θεάς Δήμητρας, γι΄ αυτό και έκαναν θυσίες χοίρων για την ευφορία της γης . Τα Σατουρνάλια ήταν από τις σημαντικότερες γιορτές και ονομάζονταν: «DEUS SOL INVICTUS», δηλαδή «Ημέρα του αήττητου ήλιου» – και απ’ την οποία ονομάστηκε στις λατινογενείς γλώσσες το Σάββατο SATUR-DAY (ημέρα Κρόνου). Μια γιορτή που την είχαν πάρει απο την γιορτή του Φωτοφόρου Απόλλωνα-Ηλίου και εορταζόταν κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο.

Στην αρχαία Ρώμη, η εορτή άρχιζε στις 17 Δεκεμβρίου και διαρκούσε επτά ήμερες. Στην εορτή αυτή αντάλλασσαν δώρα, συνήθως λαμπάδες και στα παιδία έδιναν πήλινες κούκλες και γλυκά σε σχήμα βρέφους, για να θυμίζουν το Κρόνο που τρώει τα παιδιά του. Σταδιακά λοιπόν τα γενέθλια του θεού Ήλιου μετατράπηκαν σε γενέθλια του Υιού του Θεού. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι «εθνικοί» αποκαλούσαν την Πρώτη Ημέρα της εβδομάδας Ημέρα του θεού-Κυρίου Ήλιου, ορολογία την οποία αργότερα χρησιμοποίησαν και οι εκκλησιαστικοί Πατέρες για λόγους σκοπιμότητας ίσως.

Κάτι που διασώζεται έως σήμερα στα Αγγλικά ως SUN-DAY, στα Γερμανικά SONN-TAG. Ο Ιουστίνος ο μάρτυς (114-165 μ.Χ.) γράφει στη 2η απολογία του για τον Ιησού «…σταυρώθηκε, πριν το Σάββατο, ΠΟΥ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ “ΚΡΟΝΟΥ” και την επόμενη ημέρα ΠΟΥ ΗΤΑΝ Η ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ (θεού) “ΗΛΙΟΥ” και η οποία μετονομάσθηκε σε ΚΥΡΙΑΚΗ, αναστήθηκε και εμφανίσθηκε στους μαθητές Του…»


Οι Αιγύπτιοι στις 25 Δεκεμβρίου εόρταζαν την γέννηση του θεού-ήλιου Όσιρη. Μετά την δολοφονία του ένα δένδρο ξεφύτρωσε στο οποίο ο Ίσις,σε κάθε επέτειο της γέννησης του στις 25 Δεκεμβρίου, άφηνε δώρα γύρω από το δένδρο. Οι Βαβυλώνιοι, και οι Φοίνικες ονόμαζαν το θεό-ήλιο Βαάλ οι Πέρσες λάτρευαν τη γέννηση του Αήττητου-ήλιου και θεού Μίθρα Βασιλιά, ενώ οι Βραχμάνοι στην γέννηση του ψάλλουν: «Εγέρσου ω βασιλιά του κόσμου, έλα σε μας από τις σκηνές σου».

Εκτός όμως της ημέρας της γέννησης και πολλές από τις παραδόσεις που συνδέονται με τα Χριστούγεννα (ανταλλαγή δώρων, στολισμοί, κάλαντα, Χριστουγεννιάτικο δέντρο κλπ.) έχουν τις ρίζες τους σε παλαιότερες θρησκείες.

Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Αποστόλου Αρβανιτόπουλου, σχετικό με τα έθιμα του χριστουγεννιάτικου δέντρου και των καλάνδων, σώζει ο Φίλιππος Βρετάκος στο βιβλίο του “Οι δώδεκα μήνες του έτους και αι κυριώτεραι εορταί των“. Σε αυτό το βιβλίο του ο Φίλιππος Βρετάκος μας λέει:Πίσω από τα κάλαντα κρύβεται ένα αρχαίο Ελληνικό έθιμο με το όνομα Ειρεσιώνη, που αναφέρεται ήδη από τον Όμηρο, ο οποίος ευρισκόμενος στην Σάμο, σκάρωσε διάφορα τραγούδια τα οποία μαζί με μια ομάδα παιδιών τα τραγουδούσαν στα σπίτια των πλουσίων ευχόμενοι πλούτο, χαρά και ειρήνη.

Συμβόλιζε την ευφορία και γονιμότητα της γης και εορτάζονταν δυο φορές το χρόνο, μια την άνοιξη με σκοπό την παράκληση των ανθρώπων προς τους θεούς κυρίως του Απόλλωνος-Ήλιου και των Ωρών για προστασία της σποράς και μια το φθινόπωρο, για να τους ευχαριστήσουν για την συγκομιδή των καρπών. Ταυτόχρονα με τις ευχαριστίες προς τους θεούς, έδιναν ευχές και στους συνανθρώπους.

Τα παιδιά γύριζαν από σπίτι σε σπίτι, κρατώντας ελιάς ή δάφνης στολισμένα με μαλλί (σύμβολο υγείας και ομορφιάς) και καρπούς κάθε λογής, τραγουδώντας για καλύτερη τύχη και γονιμότητα της γης. Πολλά από τα παιδιά έφεραν τον κλάδο σπίτι τους και τον κρεμούσαν στην πόρτα όπου έμενε όλο το έτος (κάτι που συνηθίζουμε να κάνουμε σήμερα την Πρωτομαγιά).

“Το χριστουγεννιάτικον δένδρον συμβολίζει την αιωνιότητα της ζωής, διότι δεν γηράσκει και δεν χάνει, επομένως, την νεότητά του. Το δένδρον όμως των Χριστουγέννων δεν το ευρίσκω, εγώ τουλάχιστον, ως ξενικήν συνήθειαν, ως νομίζεται γενικώς, αλλ’ εν μέρει ως αρχαίαν ελληνικήν. Είναι, δηλαδή, υπολείμματα της περιφήμου “ειρεσιώνης”, και της “ικετηρίας” των αρχαίων Ελλήνων, και μάλιστα των αρχαίων Αθηναίων.

Ήσαν δε η μεν Ικετηρία κλάδος ελαίας, από του οποίου εκρέμων ποκάρια μαλλιού, και έφερον αυτόν όσοι ήθελον να ικετεύσουν τον Θεόν ομαδικώς, δια την απαλλαγήν του τόπου από δεινού τινός κακού, π.χ. από νοσήματος, πανώλους, χολέρας ή ομοίου. Ως επί το πολύ, όμως, εβάσταζε την Ικετηρίαν άνθρωπος, ο οποίος ήθελε να τεθή υπό την προστασίαν θεού και της ανωτέρας αρχής, για να προβή εις αποκαλύψεις εναντίον ισχυρών ανθρώπων ή αρχόντων.“

(“Κληρονομία του αρχαίου κόσμου”, εφημερίς “Εθνος”, 31 Δεκεμ.1937)

Το χριστουγεννιάτικο δέντρο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία στο τέλος του 16ου, αλλά έως τις αρχές του 19ου αιώνα δεν ήταν διαδεδομένο ευρέως – τοποθετούνταν μόνο στις εκκλησίες. Το δέντρο ως Χριστιανικό σύμβολο, συμβολίζει την ευτυχία που κρύβει για τον άνθρωπο η γέννηση του Χριστού. Σταδιακά το δένδρο άρχισε να γεμίζει με διάφορα χρήσιμα είδη- κυρίως φαγώσιμα κι αργότερα ρούχα κι άλλα είδη καθημερινής χρήσης (κάτι που γινόταν στους αρχαίους Ελληνικούς ναούς), συμβολίζοντας την προσφορά των Θείων Δώρων.

Στην σύγχρονη Ελλάδα το έθιμο το εισήγαγαν οι Βαυαροί με τον στολισμό στα ανάκτορα του Όθωνα το 1833. Μετά τον το Β’ παγκόσμιο πόλεμο το δέντρο με τις πολύχρωμες μπάλες μπήκε σε όλα τα ελληνικά σπίτια. (Σημ. ΜΓ: Στην ορεινή Ελλάδα συνήθιζαν να στολίζουν με γλυκά, καρπούς, κορδέλες κλπ τα δένδρα σαν προσφορές για τους καλικατζάρους και τις νεράιδες και το σπίτι με πρασινάδες και καρπούς ως ευχή αφθονίας, χωρίς διακοπή από την αρχαιότητα).

Φυσικά μεγάλη εντύπωση προκαλεί και το μυθολογικό γεγονός του “Αγιοβασίλη” με το έλκηθρο του που το κινούν οι ιπτάμενοι τάρανδοι. Ούτε αυτό όπως καταλαβαίνετε, δεν θα μπορούσε να μην παρθεί απο την Αρχαία Ελλάδα. Όπως αναφέραμε πιο πρίν, τον μήνα Δεκέμβριο, οι Έλληνες γιόρταζαν τον Διόνυσο αλλά και τον Φωτοφόρο Απόλλωνα-Ηλίου παριστάνοντας τον πάνω στο ιπτάμενο άρμα του, να μοιράζει το φως. Το άρμα έγινε έλκηθρο, τα άλογα έγιναν τάρανδοι και το “δώρο” του φωτός που μοίραζε στους ανθρώπους …έγινε κυριολεκτικά “μοίρασμα δώρων”.

Τέλος το κόψιμο της βασιλόπιτας αποτελεί εξέλιξη του αρχαιο – Ελληνικού εθίμου του εορταστικού άρτου, τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες πρόσφεραν στους θεούς σε μεγάλες αγροτικές γιορτές, όπως τα Θαλύσια και τα Θεσμοφόρια.

θεματική ενότητα: 📂 Ιστορία Read more... 👆
από ~ Δεν υπάρχουν σχόλια:
Θεματική Ενότητα:
Google Ads | Το κάθε κλίκ μετράει