Navi Voice

Η προέλευση της ονομασίας της Παλαιστίνης είναι πολύ παλαιά, στην πραγματικότητα είναι πάνω από τριών χιλιάδων χρόνων. Το όνομα Παλαιστίνη προέρχεται από τους Φιλισταίους που είναι ελληνικό φύλο με καταγωγή από τους Αχαιούς από τη Μικρά Ασία και τα νησιά του αιγαίου πελάγους.

Στις 9 Οκτωβρίου, το 1944 Ουίνστων Τσόρτσιλ και Ιωσήφ Στάλιν λέγεται ότι μοίρασαν την Ευρώπη σε σφαίρες επιρροής. Πρόκειται για τη «συμφωνία των ποσοστών» ή «συμφωνία της χαρτοπετσέτας»

9 Οκτωβρίου, το 1944 διεξήχθη μια συνάντηση κορυφής στη Μόσχα, μεταξύ του Ουίνστων Τσόρτσιλ και Ιωσήφ Στάλιν. Πρόκειται επί της ουσίας για μια σύσκεψη προετοιμασίας εν όψει της Διάσκεψης στη Γιάλτα τον Φεβρουάριο της επόμενης χρονιάς.

Στις μυστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ των ηγετών Βρετανίας και ΕΣΣΔ, που διήρκεσαν δέκα ημέρες, αποφασίστηκαν μια σειρά από ζητήματα για τον μεταπολεμικό κόσμο, ένα από τα οποία ήταν και οι σφαίρες επιρροής των υπερδυνάμεων επί των χωρών της Ευρώπης -μεταξύ αυτών και της Ελλάδας.

Ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά για το τι διεμήφθη μεταξύ Τσόρτσιλ και Στάλιν, ακόμη λιγότερα έχουν διασταυρωθεί από τα αρχεία των δύο ηγετών ή άλλες ιστορικές πηγές. Για τον λόγο αυτό ακόμη και σήμερα υπάρχει αμφισβήτηση για τη λεγόμενη «συμφωνία των ποσοστών» ή -σε μια πιο λογοτεχνική εκδοχή- «συμφωνία της χαρτοπετσέτας».

Το έγγραφο αυτό φαίνεται ότι έχει σημειωμένα τα ποσοστά επιρροής και τις χώρες δια χειρός Τσόρτσιλ. Το μπλε μελάνι φαίνεται ότι είναι η «απάντηση» του Στάλιν, ενώ με κόκκινο/μωβ είναι η διόρθωση που αφορά την Ελλάδα. Σημειώνεται συγκεκριμένα η φράση «κατόπιν συμφωνίας με τις ΗΠΑ» και δίπλα της αντί για τη λέξη «Λοιποί» γράφει «Ρωσία».

Ήταν σαν σήμερα, 9 Οκτωβρίου 1967, ημέρα Κυριακή. Ο εμβληματικός ήδη επαναστάτης Ερνέστο Τσε Γκεβάρα περνούσε δια παντός στη σφαίρα του μύθου, δολοφονημένος από άγημα του βολιβιανού στρατού.

Ο Σωκράτης βρέθηκε σε ένα χωριό όπου οι άνθρωποι μιλούσαν για ένα θρυλικό “Δέντρο της Σοφίας”. Το δέντρο έλεγαν ότι έφερε καρπούς που χάριζαν απαράμιλλη σοφία σε όποιον τoυς κατανάλωνε.

Περίεργος και λίγο δύσπιστος, ο Σωκράτης αποφάσισε να αναζητήσει αυτό το δέντρο. Ετοίμασε μια μικρή τσάντα, πέταξε μέσα ένα μπουκάλι νερό και κατευθύνθηκε προς το δάσος, οπλισμένος μόνο με το περίεργο μυαλό του.

Αφού περπάτησε για ώρες, συνάντησε έναν ξυλοκόπο.

Ξυλοκόπος: Φαίνεσαι χαμένος, γέροντα. Τι σε φέρνει σε αυτό το δάσος;

Σωκράτης: Ψάχνω για το Δέντρο της Σοφίας. Το έχεις ακουστά;

Ξυλοκόπος: Α, το θρυλικό δέντρο! Οι άνθρωποι λένε ότι υπάρχει, αλλά κανείς δεν το βρήκε ποτέ.

Τελικά, μετά από ώρες περπατήματος, ο Σωκράτης έφτασε στη βάση ενός λόφου. Μια κουκουβάγια καθόταν στο κλαδί ενός δέντρου.

Κουκουβάγια: Ο τελευταίος γρίφος: “Μπορούν να με αποδείξουν αλλά ποτέ δεν θα με δουν, εκατομμύρια σκοτώνονται για μένα αλλά ποτέ δεν με αγγίζουν, μπορούν να με κατανοήσουν αλλά δεν μπορούν να με αιχμαλωτίσουν. Τι είμαι;”

Σωκράτης: Αχ, ιδού μια διαφωτιστική ερώτηση! Είσαι μια ιδέα.

Με ένα επιφώνημα, η κουκουβάγια πέταξε μακριά και η πλαγιά του λόφου άνοιξε για να αποκαλύψει το μονοπάτι που οδηγούσε στο Δέντρο της Σοφίας, τα κλαδιά του οποίου ήταν φορτωμένα με χρυσούς καρπούς.

Ο Σωκράτης διάλεξε έναν καρπό και δάγκωσε μια μπουκιά. Ξαφνικά, τα μάτια του άνοιξαν. Δεν ένιωθε διαφορετικά, αλλά συνειδητοποίησε κάτι βαθύ.

Επέστρεψε στο χωριό και οι άνθρωποι τον ρώτησαν με ανυπομονησία: Λοιπόν, απέκτησες απαράμιλλη σοφία;

Ο Τζον Στιθ Πέμπερτον (John Stith Pemberton, 8 Ιουλίου 1831 – 16 Αυγούστου 1888) ήταν Αμερικανός φαρμακοποιός. Είναι γνωστός ως ο εφευρέτης της Coca-Cola η οποία, όσο ζούσε, χρησιμοποιούνταν μόνο ως φάρμακο.

Γεννήθηκε στο Νόξβιλ της Κομητείας Κρόφορντ. Όταν ήταν 19 ετών πήρε πτυχίο Ιατρικής, ενώ παράλληλα επέδειξε μεγάλες ικανότητες και στη φαρμακευτική. Σύμφωνα με τον τοπικό Τύπο, ο δρ. Πέμπερτον υπήρξε από τους πιο γνωστούς γιατρούς της Ατλάντα.

Ο Πέμπερτον, προσπάθησε να φτιάξει ένα σκεύασμα για την καταπολέμηση του πονοκεφάλου και την τόνωση του οργανισμού. Ξεκίνησε να ψάχνει στα λιμάνια της Σαβάννα, στην πολιτεία της Τζόρτζια, αναζητώντας το ιδανικό μείγμα φρέσκων συστατικών και μπαχαρικών από όλο τον κόσμο – μέχρι που τελικά το πέτυχε.

Το Μάιο του 1886, μέσα στο εργαστήριό του, έφτιαξε την Coca-Cola, ένα από τα πιο δημοφιλή προϊόντα στον κόσμο.

Ο John Pemberton, ένας φαρμακοποιός από την Ατλάντα παρακινημένος από απλή περιέργεια, ανακάτεψε ένα άρωμα με ένα υγρό στο χρώμα της καραμέλας και μόλις ήταν έτοιμο το μετέφερε στο φαρμακείο του Joseph Jacobs.

Εδώ, το μείγμα αναμείχθηκε με ανθρακούχο νερό, το έδωσαν για δοκιμή σε κάποιους από τους πελάτες του φαρμακείου και όλοι συμφώνησαν ότι αυτό το νέο ποτό ήταν το κάτι άλλο. Έτσι, το φαρμακείο του Jacobs άρχισε να το σερβίρει για 5 σεντς το ποτήρι.

Ο λογιστής του Pemberton, ο Frank Robinson, ονόμασε το νέο μείγμα Coca-Cola και το σημείωσε στα βιβλία του, με τον ιδιαίτερο γραφικό του χαρακτήρα.

Από εκείνη την ημέρα, μέχρι σήμερα, η Coca-Cola γράφεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Την πρώτη χρονιά, ο Pemberton πουλούσε μόλις 9 ποτήρια Coca-Cola την ημέρα.

Τα άλογα αυτά σήμερα τα γνωρίζει όλος ο πλανήτης λανθασμένα σαν τα άλογα του Αγίου Μάρκου,μόνο που είναι Ελληνικά και θα έπρεπε να ονομάζονται της Χίου….

Τα τέσσερα περίφημα αγάλματα που αποδίδονται στον γλύπτη Λύσιππο (ο οποίος εργάσθηκε για τον Μέγα Αλέξανδρο) εάν και είναι πολύ πιθανόν να έγιναν μετά τον θάνατο του από κάποιον γλύπτη που ακολουθούσε την τεχνική του και προερχόταν από την κορυφαία σχολή γλυπτικής της Σικυώνας η από την επίσης περίφημη σχολή της Χίου εκείνη την εποχή,στόλιζαν το νησί από τον 2ο π. Χ. αιώνα –σύμφωνα με την ανάλυση του άνθρακα.

Τα τέσσερα περίφημα αγάλματα έχουν ένα μέγιστο ύψος 238 cm (131 εκατοστά είναι το ύψος στο ακρώμιο), μήκους 252 εκατοστά και ζυγίζουν μεταξύ 8,5 και 9 τόνους το καθένα.

Τα γλυπτά αν και ονομάζονται μπρούτζινα, η ανάλυσή τους έχει δείξει ότι περιέχουν τουλάχιστον 96,67% χαλκό, και έτσι θα πρέπει να θεωρούνται περισσότερο μη καθαρό κράμα χαλκού παρά μπρούτζου.

Η υψηλή περιεκτικότητα σε κασσίτερο είχε αυξήσει την θερμοκρασία του καλουπώματος στους 1200–1300 °C.

Η υψηλής καθαρότητας χαλκός επιλέχθηκε για να επιτευχθεί πιο ικανοποιητική επιχρύσωση με τη τεχνική της χρήσης υδραργύρου.

Με εντολή του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Θεοδόσιου ΙΙ (408-450) τα πήραν απο την Χίο και τα τοποθέτησαν στον ιππόδρομο της Κωνσταντίνου πόλεως.

Το 1204 κλάπηκαν από τον Ενρίκο Δάνδολο, στη Δ΄ Σταυροφορία! Ο Δάνδολος τα έβαλε στη βεράντα της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, όπου έμειναν μέχρι το 1797.

Ύστερα ο Ναπολέων τα τοποθέτησε επάνω στην Αψίδα του Θριάμβου στο Παρίσι!

Οι κατακτητές – σύμμαχοι τα έστειλαν πίσω στη Βενετία μετά την πτώση του Ναπολέοντα το 1815.

Σήμερα εξακολουθούν να ευρίσκονται στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου αντίγραφα των χάλκινων ίππων καθώς τα πρωτότυπα βρίσκονται στο Μουσείο του Ναού..

Τα κολάρα που υπάρχουν στα άλογα προστέθηκαν το 1204 για να καλυφθούν τα σημεία από τα οποία είχαν κοπεί τα κεφάλια προκειμένω να μεταφερθούν στη Βενετία...

Μας έρχεται στο νου ο στίχος του Γιώργου Σεφέρη <<όπου και να ταξιδέψω, η Ελλάδα με πληγώνει>> με τον οποίο ο ποιητής αναλογίζεται τα ένδοξα χρόνια του ελληνικού παρελθόντος, του οποίου διάσπαρτα υπάρχουν παντού καλλιτεχνικά δημιουργήματα, κλεμμένα από άρπαγες εισβολείς, ανεπαρκείς και κατώτερους απέναντι στους αθάνατους δημιουργούς του Ελληνικού μεγαλείου!

Πάνω από ένα εκατομμύριο εκθέματα και κειμήλια ανεκτίμητης αξίας έχουν κλαπεί από την εποχή της πρώτης άλωσης της Πόλης και βρίσκονται διάσπαρτα σε Βενετία και στα υπόγεια του Βατικανού. 

Βεγγέρα το βράδυ με σύκα, καρύδια και κουβέντα, ζεστασιά από το μαγκάλι, δουλειές στο χωράφι, τα κουκούλια, τη θάλασσα και τον αργαλειό αλλά και γιορτές με φαγητό, τραγούδι και χορό αποκαλύπτουν οι προφορικές μαρτυρίες των Μικρασιατών για τη ζωή τους πριν από τον ξεριζωμό, που σώζονται γράμμα προς γράμμα, λέξη προς λέξη, στο πλούσιο και πολύτιμο αρχείο που διατηρεί το Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού, στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης.

Μέσα από αυτό ζωντανεύουν οι μνήμες και οι περιγραφές περίπου πεντακοσίων Μικρασιατών, προσφύγων πρώτης γενιάς από το Αξάρι, τη Σμύρνη, την Προύσα, το Αϊδίνι, το Ανταβάλ, την Αρτάκη και άλλες περιοχές, που εξιστόρησαν με κάθε λεπτομέρεια τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής καθώς και τη ζωή τους πριν και μετά απ’ αυτά. Κι ενώ σε κάποιες περιπτώσεις οι μνήμες φαίνεται να ξεθωριάζουν, είτε από τα χρόνια είτε από την ανάγκη των ανθρώπων να ξεχάσουν τα δυσάρεστα, σε ορισμένες περιπτώσεις είναι τόσο ισχυρές και ξεκάθαρες που αποκαλύπτουν πολύτιμες πληροφορίες για γεγονότα, ήθη και έθιμα, γεωγραφικές πληροφορίες και λαογραφικά στοιχεία.

Το Αθηναϊκό Πρακτορείο, στο πλαίσιο φακέλου για τη Μικρασιατική Καταστροφή, ξετυλίγει τις μαρτυρίες των ανθρώπων που την έζησαν, πριν από τον ξεριζωμό, στο ταξίδι της προσφυγιάς και στη νέα πατρίδα.

Η καθημερινή ζωή μέσα από πλούσιες μαρτυρίες

Πλούσιες αλλά και συναισθηματικά φορτισμένες είναι οι μαρτυρίες των προσφύγων που αφορούν την καθημερινή ζωή, τις συνήθειες των κατοίκων, τα έθιμα και τη λαογραφία του τόπου.

Σύμφωνα με τη Φωτεινή Μερτζεμέκη από το Αξάρι, στο χωριό υπήρχε ελληνικό σχολείο όπου πήγαιναν αγόρια και κορίτσια. Οι Έλληνες ήταν χριστιανοί Ορθόδοξοι, μιλούσαν μεταξύ τους ελληνικά και πήγαιναν στην εκκλησία. Γιόρταζαν τις γιορτές καθώς οι Τούρκοι δεν τους το απαγόρευαν και τηρούσαν τα έθιμα βάφοντας κόκκινα αυγά, κάνοντας περιφορά του Επιταφίου και ψήνοντας αρνιά και τσουρέκια.

Από τις αναμνήσεις της «ξεπηδούν» το μπακιρένιο μαγκάλι, με το οποίο ζεσταινόταν η οικογένεια, το λαβόμανο (μια κανάτα σε έναν δίσκο για το καθημερινό πλύσιμο) και το παγωτό γλασάδα που πουλούσαν πίσω από τον σταθμό. «Έλα να σε κεράσω μια γλασάδα», έλεγαν οι παγωτατζήδες και η χαρά των μικρών παιδιών ξεχείλιζε… «Το καλοκαίρι πηγαίναμε στα αμπέλια. Εκεί βράζανε καζάνια και τα σταφύλια τα κόβανε, τα βάζανε και τα ζεματούσανε και στρώνανε αντίσκηνα. Τα στεγνώνανε. Σταφίδα γινότανε», διηγείται η κ. Μερτζεμέκη. «Δεν τα πουλούσανε τότε σαν σταφύλια, σταφίδες τα κάνανε και τα βάζανε στα τσουβάλια», εξηγεί.

Τα βράδια, τον ελεύθερό τους χρόνο οι άνθρωποι τον περνούσαν με βεγγέρα. «Λέγαμε, απόψε θα ‘ρθουμε σε σένα. Πηγαίναμε σε ένα φιλικό σπίτι και εκείνοι ετοιμάζανε σύκα, σπάγανε καρύδια, γέμιζαν τα σύκα με καρύδια, τα βάζανε σε μια πιατέλα και μας κερνούσανε …. Μας κερνούσαν και καφέ, καθόμασταν μέχρι τις έντεκα, δώδεκα και μετά φεύγαμε. Την άλλη μέρα λέγαμε σήμερα να ‘ρθείτε να φάτε σε εμάς. Φέρναμε τα κατμέρια, τετράγωνο φύλλο που βάζαμε μέσα τυρί και αυγά, το διπλώναμε ώστε να κάνουμε ένα τετράγωνο και το τηγανίζαμε», αναφέρει η ίδια.

Όταν έρχεται η κουβέντα στα Μικρασιάτικα φαγητά, οι πληροφορίες ρέουν σαν νεράκι: ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στους κεφτέδες από ρεβίθια, τα ντολμαδάκια, τα σαρμαδάκια, και τους τζιγεροσαρμάδες ενώ η ηλικιωμένη γυναίκα προσκαλεί την ερευνήτρια για φαγητό και δίνει λεπτομερείς οδηγίες: «παίρνω τη σκέπη του αρνιού… τη σκωταριά την κόβουμε βούκες βούκες … κρεμμυδάκια, άνηθο, δυόσμο τα ανακατεύουμε… σε μια γιαουρτόκουπα βάζεις τη σκέπη, δυο-τρεις κουταλιές από αυτό, τα σκεπάζ, και τα βάζεις σα καπελάκια στο ταψί και στο φούρνο και ύστερα γίνεται ένα φαΐ, να τρως και να μην χορταίνεις…».

Όσο για τα μαγαζιά και τα ψώνια, η κυρία Φωτεινή λέει: «Άμα θέλαμε μεγάλα μαγαζιά για προίκα να ψωνίσουμε -πώς τώρα πάμε στη Θεσσαλονίκη- πηγαίναμε στη Σμύρνη και ψωνίζαμε». Στα γλέντια του γάμου, ο Ιωάννης Δανιηλίδης από το Ανταβάλ αναφέρει ότι παίζανε κλαρίνο και ούτι και χορεύανε καρσιλαμά και σιρούκ, χορούς σταυρωτούς, ενώ η κυρία Φωτεινή θυμάται ακόμη και τα τουρκικά έθιμα του γάμου: «είχε ένα λουτρό και οι Τουρκάλες άμα θα κάνανε γάμο το Σάββατο πήγαιναν και λούζαν τη νύφη. Είχε ένα μεγάλο δωμάτιο και είχε καρέκλες και εκεί πέρα καθόντουσαν και κερνούσαν και τραγουδούσανε και χορεύανε εκεί πέρα και εμείς βλέπαμε».

Δουλειά και εργασία

Μπορεί οι σκηνές αυτές της καθημερινής ζωής να έχουν αποτυπωθεί στα παιδικά μάτια των προσφύγων, όμως η καθημερινότητα απαιτούσε αγώνα και σκληρή δουλειά. Οι Έλληνες της Μικράς Ασίας ασχολούνταν με τη γεωργία, τους μεταξοσκώληκες, το ψάρεμα και το εμπόριο ενώ κάποιους τους έπαιρναν στρατιώτες στον Τουρκικό στρατό. Άλλοι είχαν καταστήματα, έφτιαχναν χαλιά, ήταν τσαγκάρηδες, τεχνίτες και ράφτες.

«Ο μπαμπάς μου είχε μεγάλο μαγαζί, μπαχτό (σ.σ. υφαντά στον αργαλειό) πουλούσε, ψιλικατζίδικο στην αγορά και το μισό ήταν πατάρι και απάνω τότε δεν είχε τσιγάρα, είχε μηχανή, τσιγαρόχαρτα έβγαζε. Είχε οκτώ υπαλλήλους και κόβανε τσιγαρόχαρτα και τα πουλούσανε», επισημαίνει η κ. Μερτζεμέκη.

Ιδιαίτερη αναφορά στους μεταξοσκώληκες κάνουν ο Γρηγόρης Γεωργόπουλος από το Αρμουτλί Νικομήδειας και η Ελένη Γαβριηλίδου – Τσεπραηλίδου από το Γιαϊλαντσίκ της Μικράς Ασίας. Ο Αριστοτέλης Ροδίτης από τους Ελιγμούς σημειώνει ότι η ενασχόληση της μητέρας του είχε να κάνει με τα οικιακά και είχε στην κατοχή της κουκούλια για να φτιάχνει μετάξι. Το σπίτι του, όπως λέει, είχε δύο πατώματα, στο πρώτο έμενε η οικογένεια και στο δεύτερο η μητέρα φύλασσε τα κουκούλια.

Χειροποίητα χαλιά έφτιαχνε η μητέρα της Μαρίας Μαρκούτσογλου από τη Σπάρτα Ικονίου, που, όπως τονίζει, είχε ολόκληρη παραγωγή από χειροποίητα χαλιά που έφτιαχναν οι νοικοκυρές.

Από την άλλη πλευρά, η οικογένεια του Ιωάννη Δανιηλίδη από το Ανταβάλ της Καππαδοκίας είχε πολλά στρέμματα αμπέλια και μεγάλη παραγωγή κρασιού, ενώ η Φωτεινή Τολούδη Κοσμά από την Απολλωνιάδα του νομού Προύσης αναφέρει ότι στην περιοχή ζούσαν Έλληνες και Τούρκοι που ασχολούνταν με τη γεωργία (κυρίως τα αμπέλια και της ελαιώνες) αλλά και με το ψάρεμα και το εμπόριο. Ο δικός της πατέρας ήταν στρατιώτης στον τουρκικό στρατό. Παντοπώλης ήταν ο πατέρας του Γιώργου Καράμπελα από το Βόρι στον Μαρμαρά, αλλά ο ίδιος από 14 ετών έγινε τσαγκάρης. Κατάστημα είχε και ο Αναστάσης Καζασίδης από το Ελ Μαλί στην περιοχή της Αττάλειας ενώ εκείνος μάθαινε την τέχνη του ράφτη.

Όσο για την καθημερινή ζωή, ο Ιωάννης Δανιηλίδης αναφέρει ότι «οι άντρες πήγαιναν στη δουλειά και μετά στα καφενεία και παίζανε κουμάρι.Oι γυναίκες πάλι πλέκανε με τον αργαλειό και πουλούσανε τα πλεκτά στους Τούρκους».

Οι σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων

Κοινό στοιχείο στις μαρτυρίες και τις συνεντεύξεις των προσφύγων της πρώτης γενιάς από τη Μικρά Ασία είναι οι αναφορές τους στις ομαλές σχέσεις μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις επισημαίνεται ότι «ο πόλεμος δημιούργησε την έχτρα». Η Φωτεινή Τολούδη – Κοσμά από την Απολλωνιάδα του νομού Προύσης που έζησε εκεί ως τα οκτώ της χρόνια αφηγείται ότι εκείνη την εποχή ο πληθυσμός της συγκεκριμένης περιοχής ήταν 80% Έλληνες και 20% Τούρκοι που συμβίωναν αρμονικά. Η ελληνική κοινότητα είχε τον πρόεδρό της ο οποίος είχε μεγάλη πολιτική ισχύ και συνεννοούνταν με τα άλλα εκτελεστικά όργανα του τουρκικού κράτους.

Τη ζωή στο Ανταβάλ της Καππαδοκίας περιγράφει ο Ιωάννης Δανιηλίδης: «Οι κάτοικοι του χωριού ήταν όλοι Έλληνες Ορθόδοξοι με τουρκικά ονόματα. Ελληνικά δε μιλούσαν, μόνο τουρκικά αλλά γράφανε με ελληνικά γράμματα. Στο σχολείο είχαν Έλληνες δασκάλους και δασκάλες και μάθαιναν επίσης γαλλικά και αραβικά. Ελληνική ιστορία δεν μαθαίνανε…. Οι πληθυσμοί ήταν ανάμεικτοι, Τούρκοι και Έλληνες, αλλά οι σχέσεις μεταξύ τους ήταν γενικά καλές και επίσης οι Έλληνες θέριζαν τα χωράφια των Τούρκων. Ωστόσο πολλές φορές οι Τούρκοι έρχονταν για να πάρουν τους Έλληνες στο στρατό τους και επειδή οι Έλληνες κρυβόντουσαν, οι Τούρκοι έπιαναν και έδερναν τις γυναίκες τους». Η Δέσποινα Δανιηλίδου αναφέρει ένα περιστατικό όπου οι Τούρκοι σκότωσαν έξι επτά Έλληνες που έκοβαν ξύλα.

Η ιστορία και τα γεγονότα όπως τα έζησαν…

Όλα τα παραπάνω αποτυπώνουν ένα κομμάτι μόνο από τις περιγραφές και τις αφηγήσεις των προσφύγων πρώτης γενιάς που έχουν καταγραφεί και διασώζονται πλέον στο Ιστορικό Αρχείο Προσφυγικού Ελληνισμού. «Όταν πηγαίνουμε σε έναν πρόσφυγα για να καταγράψουμε την ιστορία και τα γεγονότα που έζησε, ξέρουμε ότι δεν θέλουμε ούτε να του μάθουμε την ιστορία, ούτε εκείνος να μας μάθει την ιστορία, απλώς θέλουμε να μας αφηγηθεί τη δική του ιστορία…..» εξηγεί στο ΑΠΕ – ΜΠΕ η ιστορικός του Αρχείου, Μαρία Καζαντζίδου.

Η ίδια επισημαίνει ότι το αρχείο είναι ο μόνος δημόσιος φορέας στη βόρεια Ελλάδα με τόσες πολλές καταγραφές προφορικών μαρτυριών και διευκρινίζει ότι πρόκειται για πάνω από 1500 μαρτυρίες προσφύγων από τον Πόντο, τη Μικρά Ασία και την ανατολική Θράκη. Ειδικά για τους πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, σημειώνει ότι είναι όλοι οι ανταλλάξιμοι, στους οποίους η συνθήκη της Λωζάννης συμπεριέλαβε όλο τον πληθυσμό. «Είναι όλοι οι Χριστιανοί που από το 1912 με ΄14 εγκατέλειψαν τον τόπο καταγωγής τους και ήρθαν στην Ελλάδα, ως το 1924 που ολοκληρώθηκε η ανταλλαγή» προσθέτει.

Το αρχείο αυτό που ιδρύθηκε το 1994 περιλαμβάνει μια τεράστια γκάμα αρχειακών τεκμηρίων, από περιγραφές μαχών και αιτίων διεξαγωγής μιας σύγκρουσης, μέχρι συνταγές, τραγούδια, γλωσσικά ιδιώματα, λαογραφικά στοιχεία, γι αυτό και το μελετούν, διάφοροι ερευνητές, γιατροί, εκπαιδευτικοί, αρχιτέκτονες, γλωσσολόγοι, φιλόλογοι, λαογράφοι κ.ά.

Ανησυχία προκαλεί τις τελευταίες ώρες η αύξηση της στάθμης των υδάτων στη λίμνη Κάρλα, καθώς ο κίνδυνος να πλημμυρίζουν τα παραλίμνια χωριά εντείνεται όλο και περισσότερο.

Ποια είναι όμως η λίμνη Κάρλα; Και πόσα γνωρίζουμε γι' αυτή;

Η λίμνη Κάρλα ή Βοιβηίδα, όπως ονομαζόταν παλαιότερα, βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο της πεδιάδας της Λάρισας, κοντά στις βόρειες πλαγιές του Πηλίου, στα όρια των Νομών Λάρισας και Μαγνησίας. Είχε μέγεθος 180- 195 χιλιάδες στρέμματα και το βάθος της έφτανε τα 4-6 μέτρα.

Αν και αποτελούσε έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της χώρας, τα προβλήματα που προκαλούσε στις τοπικές αγροτικές καλλιέργειες λόγω των συχνών πλημμύρων, άρχισαν να προβληματίζουν τις τοπικές Αρχές για το μέλλον της.

Να σημειωθεί ότι η λίμνη Κάρλα είχε ενταχθεί και στο δίκτυο προστασίας Natura, καθώς φιλοξενούσε σπάνια είδη πτηνών. Μαυρόκοτες, χηνάρια, κύκνοι, πελεκάνοι, ορτσάδες, διασέλες, ήταν μερικά από αυτά.

Σύμφωνα μάλιστα με μελέτη που εκπονήθηκε το 1962, στη λίμνη υπήρχε ο μεγαλύτερος αριθμός υδρόβιων πτηνών που είχε παρατηρηθεί στην Ελλάδα (430.000) ενώ είχαν καταγραφεί 143 είδη πτηνών, από τα οποία τουλάχιστον τα 55 θεωρούνται σήμερα προστατευόμενα.

 

Ονομάζεται «X Engine», φέρει την υπογραφή της άσημης LiquidPiston και διεκδικεί τον τίτλο του αποδοτικότερου και πιο αξιόπιστου περιστροφικού κινητήρα που έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα.

Μολονότι οι θερμικοί κινητήρες βρίσκονται στη δύση της καριέρας τους, αυτό δεν στερεί το δικαίωμα της εξέλιξής τους από λιγότερο ή περισσότερο γνωστούς κατασκευαστές, οι οποίοι αναζητούν έστω και την τελευταία στιγμή τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσαν να τους κρατήσουν στη ζωή.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της LiquidPiston, η οποία ανακοίνωσε την κατασκευή ενός νέου περιστροφικού κινητήρα με ιδιότητες οι οποίες θα μπορούσαν να αλλάξουν τα πάντα στον κόσμο της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Σύμφωνα με την ίδια την εταιρεία, ο περιστροφικός κινητήρας που κατασκεύασε έχει λύσει οριστικά τα προβλήματα αξιοπιστίας ενός τυπικού Wankel, ενώ ταυτόχρονα διαθέτει και την απαιτούμενη αποδοτικότητα.

Γνωστός με την κωδική ονομασία XTS-210, ο περιστροφικός κινητήρας της LiquidPiston είναι υπερτροφοδοτούμενος, δίχρονος με χωρητικότητα 210 κ.εκ. και απόδοση που ξεπερνά τους 27 ίππους και αγγίζει τα 30 Nm ροπής στις 6.500 στροφές ανά λεπτό.

Αν μάλιστα συγκριθεί με έναν κινητήρα diesel ανάλογης χωρητικότητας, με παρόμοιο μέγεθος και βάρος, τότε η απόδοση του XTS-210 αποδεικνύεται ως και πέντε φορές μεγαλύτερη.

Τα λιγοστά κινούμενα μέρη και η δυνατότητα να λειτουργεί με διαφορετικούς τύπους καυσίμου έρχονται να προστεθούν στο βιογραφικό του και να επεκτείνουν το εύρος της εφαρμογής του.

Έτσι, λοιπόν, ο ίδιος κινητήρας θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε κάποιο όχημα, σε μικρό αεροσκάφος ή ακόμα και να αναλάβει τον ρόλο της γεννήτριας.

Με δεδομένο μάλιστα το μικρό του μέγεθος και το χαμηλό βάρος του -μόλις 19 κιλά- θα μπορούσε να τοποθετηθεί οπουδήποτε χωρίς να αλλάξει τις χωροταξικές ισορροπίες.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι ο περιστροφικός κινητήρας της LiquidPiston έχει ήδη τραβήξει την προσοχή του αμερικανικού στρατού, ο οποίος πρόκειται να εφοδιαστεί με τον XTS-210 δαπανώντας για τον σκοπό αυτόν 9 εκατομμύρια δολάρια.

Το θρυλικό έπος των δρεπανηφόρων Μανιατισσών το 1826, που νίκησαν τον Ιμπραήμ ,όταν επιτέθηκε να τις καθυποτάξει τιμά όλες τις Έλληνίδες και όλους τους Έλληνες.Στίς 22-6-1826, αρχίζει ο αγώνας των Μανιατών, να σώσουν τα ιερά τους χώματα. 

Πού να το φανταζόταν η ηθοποιός, δασκάλα θεατρικής αγωγής και μαμά κ. Ελπίδα Κομιανού, ότι ένα post στον λογαριασμό της στο Facebook, με μια έκθεση που έγραψε ο γιος της, απαντώντας στο ερώτημα «Τι σημαίνει να είσαι Έλληνας», θα «έριχνε» το ελληνικό internet.

Όπως περιγράφει η μαμά πάνω από την φωτογραφία της έκθεσης:

Απάντηση του γιού μου στο εθνικιστικό κρεσέντο προπονητή του που εξέφρασε στα παιδιά το αίτημα -καλοκαιριάτικα- να γράψουν έκθεση με θέμα:

θα πρέπει υποχρεωτικά να βάλουν στο πίσω παρμπρίζ του οχήματός τους οδηγοί ηλικίας 17 ετών και άνω, που συνοδεύονται από έμπειρο οδηγό, με τουλάχιστον 5 έτη οδήγησης.

Η ευρύτερη περιοχή γύρω από το Τσέρνομπιλ, όπου το 1986 έλαβε χώρα ένα από τα μεγαλύτερα πυρηνικά ατυχήματα στην ιστορία, έχει μετατραπεί σε απαγορευμένη ζώνη μετά την έκρηξη στον πυρηνικό αντιδραστήρα. Καμία ανθρώπινη παρουσία ή δραστηριότητα δεν επιτρέπεται εντός των ορίων της περιοχής.

Νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Portsmouth μελετά την εξέλιξη της άγριας ζωής στη συγκεκριμένη ζώνη κατά τη διάρκεια των τελευταίων 29 ετών. Η ερευνητική ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μια τεράστια ποικιλία χλωρίδας και πανίδας ευδοκιμεί εκεί. Τα αποτελέσματα της έρευνάς δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Current Biology.

Πλέον στην απαγορευμένη περιοχή, ζουν θηλαστικά όπως ελάφια και χοίροι αλλά και είδη όπως οι λύκοι που σε άλλες περιοχές του πλανήτη οι πληθυσμοί τους έχουν μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια.

Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο αντίκτυπος μιας τόσο μεγάλης πυρηνικής καταστροφής είναι στην ουσία μικρότερος από την επίδραση που έχει η καθημερινότητα του ανθρώπου στον πλανήτη. Πλέον στην απαγορευμένη περιοχή, ζουν θηλαστικά όπως ελάφια και χοίροι αλλά και είδη όπως οι λύκοι που σε άλλες περιοχές του πλανήτη οι πληθυσμοί τους έχουν μειωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια.

«Φυσικά αυτό δεν σημαίνει ότι τα πυρηνικά ατυχήματα δεν είναι καταστροφικά, εννοείται πως είναι» σημειώνει στον Guardian ο καθηγητής Jim Smith, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Επισημαίνουμε απλώς την προφανή διαπίστωση, ότι η ανθρώπινη καθημερινή παρέμβαση καταστρέφει το φυσικό περιβάλλον».

Ο καθηγητής Tim Mousseau από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνα εξηγεί ωστόσο στο BBC ότι η προσέγγιση της νέας έρευνας πρέπει να γίνει με προσοχή, ειδικά όσον αφορά τα μικρά ζώα. «Η έρευνα έχει εφαρμογή σε μεγάλα θηλαστικά που υφίστανται κυνηγετική πίεση, όχι στην πλειοψηφία των ζώων, όπως τα πτηνά, τα μικρά θηλαστικά και τα έντομα που δεν επηρεάζονται άμεσα από την ανθρώπινη παρουσία».

Στις 28 Φεβρουαρίου 1995 η Kodak κυκλοφόρησε την DC40, τη δεύτερη ψηφιακή φωτογραφική μηχανή που βγήκε στην αγορά.

Μπορεί η QuickTake 100 της Apple να είχε κυκλοφορήσει τουλάχιστον ένα χρόνο νωρίτερα, όμως ήταν το marketing της Kodak που έκανε τις ψηφιακές μηχανές δημοφιλείς ανάμεσα στους αγοραστές. Για πολλούς, ήταν η στιγμή που ξεκίνησε η επανάσταση της ψηφιακής φωτογραφίας. Η ειρωνεία είναι πως εξαιτίας αυτής της ψηφιακής επανάστασης που η ίδια ξεκίνησε, η Kodak κατέληξε χρεοκοπημένη.

Το βέβαιο είναι ότι η Kodak ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας. Όσοι έχουν δουλέψει για αυτήν, μαρτυρούν ότι ήταν η Apple ή η Google της εποχής. Για αυτό, εξάλλου και οι λαμπρότεροι επιστήμονες ήθελαν να δουλεύουν στα κεντρικά γραφεία της, στο Ροτσέστερ της Νέας Υόρκης.

Ήταν εκείνη που δημιούργησε την πρώτη ψηφιακή φωτογραφική μηχανή του κόσμου, το 1975. Επρόκειτο για μία κάμερα που λειτουργούσε χωρίς φιλμ, αποθηκεύοντας τις φωτογραφίες σε μία κασέτα (το αντίστοιχο της σημερινής κάρτας μνήμης, δηλαδή).

Όμως η τεχνολογία αυτή έμελλε να γίνει ευρέως διαθέσιμη στο καταναλωτικό κοινό το 1995, με την επαναστατική DC40. Έως το τέλος του 2004, πάνω από 4 στα 10 αμερικανικά νοικοκυριά θα είχαν στην κατοχή τους τουλάχιστον μία ψηφιακή μηχανή.

Και όμως, η Kodak θα χρεοκοπούσε το 2012, μόλις λίγους μήνες πριν το Facebook εξαγοράσει το Instagram αντί 1 δισ. δολαρίων και εγκαινιάσει τη «χρυσή εποχή» της φωτογραφίας.

Πώς έγινε αυτό; Η ιστορία της Kodak διδάσκεται στους φοιτητές της διοίκησης επιχειρήσεων σαν μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις εταιρειών που απέτυχαν να προσαρμοστούν στις εποχές που αλλάζουν και στις νέες τεχνολογίες.

Η λίστα είναι μεγάλη: Xerox, Motorola, Sun Microsystems, IBM, HP, Yahoo, Nokia κτλ. Όμως η περίπτωση της Kodak ίσως είναι η πιο χαρακτηριστική.

Και αυτό γιατί ενώ η Kodak ήταν εκείνη που έριξε στην αγορά τις ψηφιακές μηχανές, η αλαζονεία και η τυφλή πίστη της στο φιλμ την έκαναν να πιστέψει πως μπορούσε να πείσει τους καταναλωτές να αγνοήσουν αυτή τη νέα τεχνολογία.

Για να κατανοήσει κανείς την κουλτούρα που επικρατούσε μέσα στην εταιρεία, αρκεί να αναλογιστεί ότι η Kodak είχε μερίδιο αγοράς 90% στο φωτογραφικό φιλμ στις ΗΠΑ. Το σλόγκαν της «Kodak moment» («στιγμή Kodak») είχε μπει στο καθημερινό λεξιλόγιο των Αμερικανών, σαν μια φράση που περιέγραφε ένα σημαντικό προσωπικό γεγονός που έπρεπε να απαθανατιστεί.

Πρακτικά, η Kodak υποτίμησε τη δύναμη της νέας τεχνολογίας και υπερτίμησε τη δική της δύναμη τόσο στην τεχνολογία όσο –κυρίως- στο marketing.

Οι ψηφιακές μηχανές είναι για τους ερασιτέχνες, πίστευαν τα στελέχη της Kodak στα μέσα της δεκαετίας του 1990. Η ποιότητα του φιλμ είναι αξεπέραστη, επομένως, οι επαγγελματίες φωτογράφοι και το Χόλιγουντ δεν θα το εγκατέλειπαν ποτέ. Και εξάλλου, ο κόσμος πρέπει να τυπώσει τις φωτογραφίες του για να τις βάλει στην κορνίζα και να τις στείλει στους μακρινούς συγγενείς, πίστευαν.

Έτσι η Kodak -όπως και η μεγάλη ανταγωνίστριά της, η Fujifilm- συνέχισε να επενδύει στο φωτογραφικό φιλμ. Το 2004 κυκλοφόρησε τα φιλμ Kodak Professional Ultra Color.

Αντί να επενδύσει στη νέα ψηφιακή τεχνολογία την οποία εκείνη είχε βοηθήσει να αναδυθεί, η Kodak άφησε να πάνε χαμένα τόσο το χρονικό προβάδισμα όσο και οι τεράστιοι πόροι που είχε στη διάθεσή της, υπό τον φόβο ότι η ψηφιακή φωτογραφία θα «κανιβάλιζε» τις πωλήσεις του φιλμ.

Όταν επιτέλους αποφάσισε να μπει στον «χορό», ήταν πια πολύ αργά. Η δύναμή της στο marketing είχε μειωθεί, η αξία του brand της είχε υποχωρήσει και το τεχνολογικό της πλεονέκτημα είχε εξανεμιστεί.

Τον Ιανουάριο του 2012, η εταιρεία που ιδρύθηκε το 1880 από τον George Eastman, κατέθεσε αίτηση χρεοκοπίας ύψους 6,75 δισ. δολαρίων.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας αναδιοργάνωσής της υπό το καθεστώς της χρεοκοπίας, η Kodak ήλπιζε ότι θα συγκέντρωνε πάνω από 2 δισ. δολάρια πουλώντας τις περίπου 1.100 πατέντες της γύρω από την ψηφιακή απεικόνιση. Όμως το χαρτοφυλάκιο με τις πατέντες «έπιασε» μόνο 525 εκατ. δολάρια.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι όταν πια η Kodak εξήλθε από τη χρεοκοπία, τον Σεπτέμβριο του 2013, είχε αναγκαστεί να πουλήσει μεγάλα κομμάτια της δραστηριότητάς της. Η εταιρεία που προέκυψε από την χρεοκοπία εστίαζε στις πωλήσεις εξοπλισμού και υπηρεσιών εκτύπωσης σε επιχειρήσεις. Για να το κάνει, είχε απολύσει 50.000 άτομα και είχε κλείσει 13 εργοστάσια φιλμ.

Όπως πίστευε ο Επίκουρος, ο άνθρωπος είναι κάτι μεγάλο και πολύτιμο. Την ευτυχία, τη μακαριότητα, την έχει μέσα του, φτάνει να παραμερίσει όσα τον ενοχλούν και του κάνουν κόλαση τη ζωή.