Foreign Office: Στη δημοσιότητα αρχεία "Παπανδρέου, Φλωράκης και εφοπλιστές"

Τις απόψεις της βρετανικής διπλωματίας για τον Ανδρέα Παπανδρέου καταγράφουν μεταξύ άλλων τα εμπιστευτικά έγγραφα του Foreign Office από το 1980.

Στα έγγραφα αυτά, που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα, το Λονδίνο φαίνεται ότι είχε προβλέψει την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και επιθυμούσε τη δημιουργία διαύλων επικοινωνίας με τον μετέπειτα πρωθυπουργό της Ελλάδας.

Στενές σχέσεις με το ΠΑΣΟΚ

Συγκεκριμένα, μεγάλη αλληλογραφία υπάρχει μεταξύ της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα και του Foreign Office με θέμα την επίσκεψη στο Λονδίνο τού Ανδρέα Παπανδρέου, ως αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Στα έγγραφα αυτά παρατίθεται και η άποψη του τότε Βρετανού πρέσβη στην Αθήνα, Ιαν Σάδερλαντ για τις προοπτικές του ΠΑΣΟΚ να κερδίσει τις εκλογές. «Οι προοπτικές του ΠΑΣΟΚ για τις προσεχείς εκλογές έχουν βελτιωθεί, αλλά ακόμα οι πιθανότητες να κερδίσει τις εκλογές είναι εναντίον του, λιγότερες από το 50%. Γι αυτό ακριβώς ο Ανδρέας Παπανδρέου πασχίζει να αποβάλει το προφίλ του ανεύθυνου Μαρξιστή, προκειμένου να κερδίσει ψήφους από το κέντρο. Έχει εκφράσει την πρόθεση να συνεργαστεί με το σοσιαλιστικό γκρουπ στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο» έγραφε τότε ο Βρετανός διπλωμάτης.

Ο ίδιος είχε, μάλιστα, εισηγηθεί να προσκληθεί ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στο Λονδίνο, «προκειμένου, εν όψει των εκλογών, να δημιουργηθούν γέφυρες με το ΠΑΣΟΚ και με την βοήθεια του βρετανικού εργατικού κόμματος.»

Οι εισηγήσεις του Σάδερλαντ έγιναν αποδεκτές και η επίσκεψη του Ανδρέα Παπανδρέου στο Λονδίνο πραγματοποιήθηκε το τελευταίο δεκαήμερο του Νοεμβρίου του 1980, οπότε ο Ανδρέας Παπανδρέου συναντήθηκε με την πρωθυπουργό Μάργκαρετ Θάτσερ και με στελέχη του Εργατικού Κόμματος, και έδωσε διάλεξη στη γεμάτη αίθουσα του Τσάταμ Χάουζ, στο βασιλικό Ινστιτούτο Δεθνών Υποθέσεων. Και οι δυο πλευρές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη συνάντηση.

Πάντως, στον Ανδρέα Παπανδρέου οι Βρετανοί διπλωμάτες καταλόγιζαν μεταξύ άλλων λαϊκισμό και πολιτική ασυνέπεια, εκτιμώντας ότι διαμόρφωνε τις θέσεις του ανάλογα με το ακροατήριο. Η πολιτική Παπανδρέου κρίνεται ως «λαϊκιστική, σοσιαλιστική, εθνικιστική, αντιαμερικανική, αντινατοϊκή, αλλά λιγότερο δογματική και περισσότερο πραγματιστική όσο πλησιάζουν οι εκλογές». Επισημαίνεται πάντως ότι ως κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να προκαλέσει οικονομική κρίση και κυβερνητικό χάος.

Αντίθετα οι Βρετανοί διπλωμάτες δεν έχαναν ευκαιρία να δηλώνουν την υποστήριξή τους στην κυβέρνηση Ράλλη, ο οποίος είχε διαδεχθεί τον Κων/νο Καραμανλή, πρόεδρο της Δημοκρατίας από το Μάιο του 1980.

Δύο μήνες νωρίτερα, το Σεπτέμβριο, την Αθήνα είχε επισκεφτεί η Θάτσερ. Όπως αποκαλύπτουν εμπιστευτικά έγγραφα, η ατζέντα της βασικά ήταν να κλείσει εμπορικές συμφωνίες για λογαριασμό βρετανικών εταιρειών για την αναβάθμιση των ελληνικών σιδηροδρόμων, την οργάνωση πανεπιστημιακών νοσοκομείων, την κατασκευή συγκροτήματος ενέργειας με λιγνίτη, το συγκρότημα πετροχημικών στο Μεσολόγγι, καθώς και την πώληση στην Ελλάδα αμυντικών συστημάτων, όπως πυραύλου Ράπιερ, τανκς Βίκερς και φρεγάτες.

Ο «ήρεμος» και «επαγγελματίας» Χαρίλαος Φλωράκης

«Ήρεμο» και «επαγγελματία» χαρακτήρισε ο Βρετανός διπλωμάτης Λιούελιν Σμιθ τον γγ του ΚΚ Ελλάδας, Χαρίλαο Φλωράκη, μετά τη συνάντησή τους, αποκαλύπτει άλλο εμπιστευτικό έγγραφο.

Στην ερώτηση του Βρετανού διπλωμάτη σχετικά με το ενδεχόμενο συνεργασίας του ΚΚΕ με το ΠΑΣΟΚ, ο Χαρίλαος Φλωράκης απέκλεισε να γίνει αυτό προεκλογικά, αλλά πρόσθεσε ότι το ΚΚΕ δεν έχει πρόβλημα με τις θέσεις του Ανδρέα Παπανδρέου για τα θέματα της ΕΟΚ - να γίνει δημοψήφισμα - του ΝΑΤΟ και των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα.

Καραμανλής: μόνιμα οι ολυμπιακοί αγώνες στην Ελλάδα

Το 1980 ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, είχε αναλάβει πρωτοβουλία για τη μόνιμη διεξαγωγή των ολυμπιακών αγώνων στην Ελλάδα, αναφέρει εμπιστευτικό έγγραφο της πρεσβείας.

Για το λόγο αυτό, μάλιστα, είχε έρθει στην Ελλάδα ο Βρετανός υπουργός Αθλητισμού, Ντένις Χάουελ, ο οποίος έβλεπε με συμπάθεια την πρόταση του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Στον Βρετανό υπουργό έδειξαν τρεις περιοχές, που είχαν επιλέξει για την μόνιμη διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων, η μια από τις οποίες ήταν κοντά στην Ολυμπία. Ο Ντένις Χάουελ, σύμφωνα με το σχετικό έγγραφο, έβλεπε δύο μεγάλα προβλήματα για την υλοποίηση της ελληνικής πρότασης, το μεγάλο κόστος για να κατασκευαστούν οι απαραίτητες υποδομές, και η δυσκολία να πεισθούν τα μέλη της ΔΟΕ.

Οι σχέσεις Παπανδρέου – εφοπλιστών

«Ο Ανδρέας Παπανδρέου μού είπε ότι έχει καλές σχέσεις με την Ενωση των Ελλήνων εφοπλιστών και ότι εάν το ΠΑΣΟΚ αναλάβει την κυβέρνηση θα τους δώσει περισσότερα κίνητρα για να τους προσελκύσει να κάνουν επενδύσεις στην Ελλάδα», γράφει στην αναφορά του ο Ιαν Σάδερλαντ και προσθέτει πως ο Ανδρέας Παπανδρέου αναγνώριζε ότι η γραφειοκρατία ήταν το μεγάλο εμπόδιο για τις επενδύσεις και θα την αντιμετώπιζε με μεγάλη αποκέντρωση, κατάργηση των νομαρχιών και μεταβίβαση της εξουσίας στις περιφέρειες.