Πενήντα δύο χρόνια πέρασαν από το τραγικό αεροπορικό δυστύχημα του Μονάχου, στο οποίο ξεκληρίστηκε η ποδοσφαιρική ομάδα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Ήταν 6 Φεβρουαρίου του 1958....
Η Γιουνάιτεντ αντιμετώπισε στο Βελιγράδι τον Ερυθρό Αστέρα, στη ρεβάνς του πρώτου παιχνιδιού στο οποίο η Μάντσεστερ είχε επικρατήσει με 2-1. Η ομάδα του Μπάσμπι προηγείτο με 3-0 πριν καν συμπληρωθεί το πρώτο μισάωρο, με δύο από τα γκολ να έχουν σημειωθεί από τον Μπόμπι Τσάρλτον. Ειδικά το δεύτερο, ένας κεραυνός από 25 μέτρα, άφησε άφωνους τους φιλάθλους στο γήπεδο. Κι αυτό γιατί, παρά την εκπληκτική εκτίναξή του, ο μαυροντυμένος Μπεάρα, ένας από τους καλύτερους τερματοφύλακες στην ιστορία του ποδοσφαίρου, δεν μπόρεσε να σταματήσει την πορεία της προς τα δίχτυα. Μέχρι τότε, κανείς δεν είχε διανοηθεί να προκαλέσει τον Μπεάρα από τόσο μακριά και να τον νικήσει. Στο δεύτερο ημίχρονο, ο Ερυθρός Αστέρας μπόρεσε να ισορροπήσει κάπως και με τη βοήθεια κάποιων σφυριγμάτων, όπως σημείωναν οι αγγλικές εφημερίδες της εποχής, να ισοφαρίσει το σκορ σε 3-3, που όμως έδινε την πρόκριση στη Γιουνάιτεντ. Την επομένη το πρωί, στις 6 Φεβρουαρίου, όταν το πούλμαν της Γιουνάιτεντ κατευθυνόταν στο αεροδρόμιο, ελάχιστα μέλη της αποστολής χάζευαν τη διαδρομή. Οι περισσότεροι κοιμούνταν στις θέσεις τους, αποκαμωμένοι από το γλέντι της προηγούμενης νύχτας. Μίας νύχτας που ξεκίνησε με μία δεξίωση στη Βρετανική πρεσβεία του Βελιγραδίου και συνεχίστηκε στο ξενοδοχείο μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Η αποστολή της ομάδας καθυστέρησε στο αεροδρόμιο αρκετή ώρα, αφού ο Τζον Μπέρι είχε χάσει το διαβατήριό του. Και χωρίς διαβατήριο δεν μπορούσες να φύγεις από εκεί.
Οι άνθρωποι της Γιουνάιτεντ πανικοβλήθηκαν λιγάκι, ειδοποίησαν την πρεσβεία για το πρόβλημα και γύρισαν στο ξενοδοχείο. Έκαναν άνω κάτω το δωμάτιο που έμενε ο Μπέρι, έψαξαν μέχρι και στα σκουπίδια του ξενοδοχείου, αλλά τελικά το διαβατήριο του Μπέρι βρέθηκε…μέσα στη βαλίτσα του. Όλα τα μέλη της αποστολής, μετά την ταλαιπωρία των τριών τελευταίων ημερών, ανυπομονούσαν να επιστρέψουν στο Μάντσεστερ και οι ποδοσφαιριστές περισσότερο από όλους, καθότι το Σάββατο είχαν ένα σημαντικό παιχνίδι που μπορεί να έκρινε και τον τίτλο κόντρα στη Γουλβς, το σπουδαιότερο αντίπαλό τους εκείνη τη χρονιά. Το ενδεχόμενο μεγαλύτερης ταλαιπωρίας ήταν εκείνο που είχε ωθήσει τους ανθρώπους της Γιουνάιτεντ να μισθώσουν μία πτήση τσάρτερ, με ένα αεροσκάφος των βρετανικών αερογραμμών της BEA (που αργότερα θα μετονομαστεί σε British Airways), ένα δικινητήριο τύπου Elizabeth. Αυτός ο τύπος είχε ένα πολύ καλό ιστορικό ασφαλείας, γεγονός που επιβεβαιωνόταν και από την επιλογή της Βασίλισσας να πετά με αυτόν τον τύπο του αεροσκάφους.
Η πτήση της Γιουνάιτεντ από το Βελιγράδι προς το Μάντσεστερ δεν θα γινόταν απευθείας, αλλά με ενδιάμεσο σταθμό το Μόναχο, όπου θα γινόταν ο ανεφοδιασμός σε καύσιμα. Όταν το αεροπλάνο άφησε το Βελιγράδι, ο καιρός ήταν καλός με ήλιο και χωρίς σύννεφα. Μόλις όμως μπήκε στον εναέριο χώρο της Γερμανίας, οι καιρικές συνθήκες άλλαξαν δραματικά. Ο ουρανός σκοτείνιασε, άρχισαν κάποιες αναταράξεις, ενώ την ώρα που οι δύο πιλότοι άρχισαν τη διαδικασία της καθόδου, ο διάδρομος του αεροδρομίου του Μονάχου είχε ήδη σκεπαστεί από χιόνι. Παράλληλα, η πυκνή ομίχλη, που περιόριζε την ορατότητα, ανάγκασε τους πιλότους να επιλέξουν τη διαδικασία προσέγγισης μέσω των οργάνων. Μόλις το αεροπλάνο προσγειώθηκε, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, ανακοινώθηκε στους επιβάτες ότι θα έπρεπε να αποβιβαστούν γιατί θα χρειάζονταν περίπου 40 λεπτά για τον ανεφοδιασμό του αεροπλάνου. Ο δημοσιογράφος Φρανκ Τέιλορ, της εφημερίδας του Μάντσεστερ Chronicle, θυμόταν ότι «..μόλις άνοιξε η πόρτα του αεροπλάνου για να κατέβουμε, μέσα στην καμπίνα όρμησε ένας αέρας, τόσο παγωμένος, λες και προερχόταν από τις στέπες της Σιβηρίας. Πρώτος κατέβηκε προσεκτικά ο Ντάνκαν Εντουαρντς, που σήκωσε το γιακά του για να προστατευτεί από τον παγωμένο αέρα, ενώ φώναξε στους άλλους να προσέχουν που πατάνε εξαιτίας του πάγου που είχε πιάσει στο έδαφος…».
Μόλις όλοι οι επιβάτες έφτασαν στη ζεστασιά του τέρμιναλ, άρχισαν να τριγυρνάνε στα καταστήματα για να αγοράσουν κάποιο αναμνηστικό ή αναζήτησαν να πιούν κάτι ζεστό στο μπαρ. Στις 2.15 μετά το μεσημέρι, όλοι ειδοποιήθηκαν να επιστρέψουν στο αεροπλάνο, αφού ο ανεφοδιασμός είχε ολοκληρωθεί και όλα ήταν έτοιμα για τη συνέχεια του ταξιδιού. Καθώς επέστρεφαν στο αεροπλάνο, ο Ρότζερ Μπέρν, ένας από τους παίκτες της Γιουνάιτεντ, παρατήρησε ότι μέσα στα 40 λεπτά που διήρκεσε ο ανεφοδιασμός, οι τροχοί του αεροπλάνου είχαν καλυφθεί από το χιόνι. Παρόλα αυτά, κανείς δεν ανησυχούσε και οι περισσότεροι ανυπομονούσαν να επιστρέψουν στο αεροπλάνο για να φάνε, να κοιμηθούν ή να παίξουν χαρτιά. Ο Μπιλ Φουλκς, ένας από τους μεγαλύτερους πλάγιους μπακ που ανέδειξε το αγγλικό ποδόσφαιρο, έλεγε με σιγουριά «..θα προσγειωθούμε στο Μάντσεστερ στις 7 το απόγευμα..». Στις 2.19 ο πύργος ελέγχου έδωσε άδεια στον κυβερνήτη Τζέιμς Θέιν και τον συγκυβερνήτη Κεν Ρέιμεντ να απογειωθούν. Οι επιβάτες άκουσαν το θόρυβο που έκαναν οι μηχανές και το αεροπλάνο άρχισε να κινείται στο διάδρομο. «Θυμάμαι ότι κοιτούσα από το παράθυρο για να δω τη στιγμή που οι τροχοί θα ξεκολλούσαν από το έδαφος και θα απογειωνόμασταν. Μόλις η ισχύς των μηχανών μεγάλωσε και αρχίσαμε να αναπτύσσουμε ταχύτητα, ξαφνικά φρενάραμε και το αεροπλάνο σταμάτησε στη μέση του διαδρόμου, χωρίς κανείς να ξέρει το γιατί..» θα γράψει αργότερα ο Μπόμπι Τσάρλτον.
Οι πιλότοι σταμάτησαν το αεροσκάφος εξαιτίας ενός περίεργου θορύβου που άκουσαν στη μία από τις δύο μηχανές, που όπως ισχυρίστηκε αργότερα ο κυβερνήτης Τζέιμς Θέιν, οφειλόταν στην υπερτροφοδοσία με καύσιμα, γεγονός που συχνά συνέβαινε σε αεροσκάφη αυτού του τύπου, ιδιαίτερα σε αεροδρόμια που βρίσκονταν σε μεγάλο ύψος σε σχέση με το ύψος της θάλασσας, όπως το αεροδρόμιο του Μονάχου. Τα δικινητήρια Elizabeth είχαν τόσο ισχυρές μηχανές, που μπορούσαν να απογειωθούν και με τη μία μόνο μηχανή. Οι πιλότοι ετοιμάστηκαν για μία δεύτερη προσπάθεια απογείωσης στις 2.34, αλλά και πάλι το αεροπλάνο που ξεκίνησε σταμάτησε στη μέση του διαδρόμου, αφού η μία μηχανή παρουσίαζε τον ίδιο παράξενο θόρυβο. Στο εσωτερικό του αεροπλάνου, άρχισε να δημιουργείται μία ανησυχία και ο πανύψηλος πρώην τερματοφύλακας της εθνικής Αγγλίας, Φρανκ Σουιφτ, που συνόδευε την αποστολή ως δημοσιογράφος της εφημερίδας News of the World, σηκώθηκε από τη θέση του και φώναξε «..τι στο διάβολο συμβαίνει και δεν μπορούμε να σηκωθούμε;» Ένας συνοδός από το πλήρωμα της καμπίνας είπε στους επιβάτες ότι υπάρχει ένα μικρό αλλά όχι ανησυχητικό πρόβλημα, που θα χρειαζόταν λίγη ώρα για να διορθωθεί και κάλεσε τους επιβάτες να αποβιβαστούν και πάλι. Καθώς κατευθύνονταν πάλι προς το τέρμιναλ του αεροδρομίου, ο δημοσιογράφος Φρανκ Τέιλορ, που είχε υπηρετήσει στη βρετανική πολεμική αεροπορία (και ο οποίος αργότερα θα γράψει το βιβλίο The day a Team Died), είπε στον Τσάρλτον που ήταν ανήσυχος «..όποιο και να είναι το πρόβλημα, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος. Ο πιλότος μπορεί να διακόψει ανά πάσα στιγμή τη διαδικασία απογείωσης, πριν το αεροπλάνο αναπτύξει πλήρη ισχύ, χωρίς κίνδυνο για τους επιβάτες..». Πριν ακόμη οι επιβάτες προλάβουν να πιουν τον καφέ που παρήγγειλαν, ειδοποιήθηκαν να επιστρέψουν στο αεροπλάνο.
Ο Μπιλ Φουλκς θα πει αργότερα στους δημοσιογράφους «..αυτή η ειδοποίηση δεν μου άρεσε…ήρθε πολύ γρήγορα…μέσα σε 10 λεπτά πρόλαβαν να διορθώσουν τη βλάβη…;». Το ίδιο ανήσυχος ήταν και ο Φρανκ Τέιλορ, που ήξερε ότι υπήρχαν κίνδυνοι από τον πάγο που θα μπορούσε να «κάτσει» στα φτερά. Και είχαν δίκιο, αφού ο κυβερνήτης Θέιν αργότερα θα παραδεχτεί ότι «..με τον Κεν, τον συγκυβερνήτη, δεν βγήκαμε καθόλου από το κοκπιτ, απλά κουβεντιάσαμε για τη χιονόπτωση που είχε αραιώσει, κοιτάξαμε τα φτερά από την καμπίνα, που έμοιαζαν εντάξει και αποφασίσαμε να πετάξουμε χωρίς να βάλουμε να καθαρίσουν τα φτερά». Οι επιβάτες ήταν ανήσυχοι. Ο Μπόμπι Τσάρλτον με τον συμπαίκτη του Ντένις Βάιολετ, ήρθαν στο μπροστινό μέρος του αεροπλάνου, αλλάζοντας θέσεις με τους Τόμι Τέιλορ και Ντέιβ Πεγκ, οι οποίοι οδηγούμενοι από μία έμπνευση που θα αποδεικνυόταν τραγική στη συνέχεια, μετακινήθηκαν στο πίσω μέρος του αεροπλάνου, επειδή πίστεψαν ότι θα ήταν περισσότερο ασφαλείς. Όταν όλοι τακτοποιήθηκαν στις θέσεις τους, πάλι υπήρξε μία καθυστέρηση καθώς από το μέτρημα διαπιστώθηκε ότι έλειπε ένας επιβάτης, ο δημοσιογράφος Αλφ Κλάρκ της Manchester Evening Chronicle, που καθυστέρησε στο τέρμιναλ, γιατί τηλεφώνησε στην εφημερίδα του να ενημερώσει για τα προβλήματα της πτήσης. Στις 2.56 ο κυβερνήτης Θέιν πήρε άδεια από τον πύργο ελέγχου για να ξεκινήσει τις διαδικασίες απογείωσης. Στις 3.02 ο πύργος ελέγχου ενημερώνει τον Θέιν και τον συγκυβερνήτη Ρέιμεντ ότι είχαν στη διάθεσή τους 2 λεπτά για να απογειωθούν.
Από εκεί και μετά, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για 23 από τα 43 άτομα που επέβαιναν στο αεροπλάνο. Το αεροπλάνο άρχισε να χάνει ταχύτητα και να πλησιάζει τον φράκτη στο τέλος του διαδρόμου. «Θεέ μου, δεν θα τα καταφέρουμε», ήταν τα τελευταία λόγια του συγκυβερνήτη Ρέιμεντ, ενώ ο αρχηγός της Γιουνάιτεντ, ο Ρότζερ Μπερν, τραύλισε «..θα σκοτωθούμε..!». Σαν ψίθυρος από μακριά ήρθαν τα λόγια του Μπίλι Γουίλαν, ενός αφοσιωμένου καθολικού «..ό,τι και αν γίνει, είμαι έτοιμος..». Αμέσως μετά, το αεροπλάνο πέφτει πάνω στον φράκτη, βγαίνει στο δρόμο έξω από το αεροδρόμιο και το δεξί του φτερό διαλύεται πάνω σε ένα σπίτι, που αμέσως πιάνει φωτιά. Σαν από θαύμα, μία γυναίκα που βρισκόταν μέσα στο σπίτι, η Αννα Γουίνκλερ με τα τρία της παιδιά, κατορθώνουν να βγουν από το φλεγόμενο οίκημα χωρίς να πάθουν το παραμικρό. Το αεροπλάνο, έχοντας χάσει το ένα φτερό και ένα μέρος της ουράς, αρχίζει να στριφογυρίζει τρελά πάνω στο χιονισμένο έδαφος, σαν μια μεθυσμένη μεταλλική μπαλαρίνα που χορεύει με παρτενέρ το θάνατο. Ένας ανατριχιαστικός θόρυβος από μέταλλα που σέρνονται και στριγκλίζουν. Το πληγωμένο αεροσκάφος κτυπά με δύναμη σε ένα δέντρο και αμέσως μετά, πέφτει με ορμή πρώτα με το πίσω μέρος σε ένα ξύλινο υπόστεγο, όπου μέσα βρισκόταν ένα βυτίο με καύσιμα. Ακολουθεί μία φοβερή έκρηξη και ένα τεράστιο μπουκέτο με φλόγες ανοίγει προς τον γκρίζο βαυαρικό ουρανό.
Το ρολόι έξω από το ΟλντΤραφορντ έδειχνε λίγο μετά τις τρεις το μεσημέρι και ο μουντός αγγλικός ουρανός έγινε ακόμα ποιο σκοτεινός στην είδηση που μεταδιδόταν συνέχεια και συνέχεια από όλα τα μέσα ενημέρωσης στο «νησί»: « Τραγωδία στο Μόναχο. Το αεροπλάνο που μετέφερε την ομάδα της Μάντσεστερ Γιουναιτεντ συντριβεί λίγο μετά την απογείωση του παρασέιρωντας στο θάνατο 21 άτομα. Ανάμεσα τους και οκτώ βασικά στελέχη της ομάδας των «κόκκινων διαβόλών. Το αεροσκάφος εκτελούσε τη πτήση, Βελιγράδι-Μόναχο-Μαντσεστερ.» Νεκροί ανασύρθηκαν 7 παίκτες της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: ο αριστερός μπακ και αρχηγός Ρότζερ Μπερν (με 33 συμμετοχές στην εθνική Αγγλίας), ο αναπληρωματικός στην ίδια θέση Τζεφ Μπεντ, ο δεξιός μέσος Έντι Κόλμαν, ο κεντρικός αμυντικός Μαρκ Τζόουνς, ο αριστερός Ντέιβιντ Πέγκ (1 φορά διεθνής με την Αγγλία) και οι μεσοεπιθετικοί Τόμι Τέιλορ, Λάιαμ «Μπίλι» Γουίλαν (4 φορές διεθνής με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας). Επίσης, νεκροί βρέθηκαν ο γραμματέας του συλλόγου Γουόλτερ Κρίκμερ ,οι προπονητές Μπερτ Γουόλι και Τομ Κάρι, καθώς και 8 δημοσιογράφοι που ταξίδευαν με την ομάδα, μεταξύ των οποίων η παλιά δόξα της Μάντσεστερ Σίτι και της Εθνικής Αγγλίας, Φρανκ Σουίφτ. Οι τραυματίες μεταφέρθηκαν γρήγορα στο νοσοκομείο «Ρέχτς ντερ Ίζαρ» της γερμανικής πόλης. Πιο σοβαρά από όλους ο Ντάνκαν Έντουαρντς , ο πιο χαρισματικός νέος παίκτης στην Αγγλία, μόλις 21 ετών, διεκομίσθη σε κόμμα , για να αφήσει την τελευταία του πνοή 2 εβδομάδες αργότερα, στις 21 Φεβρουαρίου.
Ο Έντουαρντς, έκανε το ντεμπούτο του με την κόκκινη φανέλα της Μαν. Γιουν. σε ηλικία 16 ετών και πρόλαβε να αγωνιστεί σε 175 αγώνες (21 γκολ), από το 1952 ως το 1958. Στη δε εθνική Αγγλίας, είχε 18 συμμετοχές. Ο προπονητής Ματ Μπάσμπι, με βαριά τραύματα στο στήθος, θα σταθεί πιο τυχερός. Θα «ξεγελάσει» το θάνατο και θα βγει από το νοσοκομείο μετά από 63 ημέρες. Οι επιζώντες Τσάρλτον, Βάιολετ , Μόργκανς, Φούλκς και Γκρεγκ συνέχισαν να αγωνίζονται στους «μπέμπηδες», μαζί με τους παίκτες που προωθήθηκαν από την ομάδα των νέων, φθάνοντας ως το τελικό του κυπέλλου Αγγλίας 1958 μετά από μερικούς μήνες . Εκεί ηττήθηκαν από την Μπόλτον με 2-0. Αλλά μόνο ηττημένοι δε θα μπορούσαν να είναι. Το ποδόσφαιρο και ο κόσμος γενικότερα, ακόμα θρηνούσε τα «μωρά» του Μπάσμπι που με το παιχνίδι τους, έδιναν τις καλύτερες προοπτικές για ένα μέλλον γεμάτο επιτυχίες, τόσο στον αγγλικό όσο και στον ευρωπαϊκό χώρο. Την παγωμένη, όμως, εκείνη μέρα στο Μόναχο, στις 6 Φεβρουαρίου του 1958, ο θάνατος δεν είχε την ίδια γνώμη: παραμόνευε για να αφήσει τον κόσμο του ποδοσφαίρου φτωχότερο.
ΟΙ 23 ΑΠΟΒΙΩΣΑΝΤΕΣ
- Ρότζερ Μπερν , 29 ετών, γεννήθηκε στο Μάντσεστερ, αποτεφρώθηκε μετά το δυστύχημα
- Τζοφ Μπεντ, 25 ετών, ενταφιάστηκε στην εκκλησία του Αγ. Ιωάννη, στο «Irlam o'the Heights», Μάντσεστερ
- Έντι Κόλμαν, 21 ετών, γεννήθηκε στο Σάλφορντ, ενταφιάστηκε στο «Weaste» του Σάλφορντ
- Ντάνκαν Έντουαρντς, 21 ετών, γεννήθηκε στο Ντάντλει, ενταφιάστηκε στο Ντάντλει
- Μαρκ Τζόουνς, 24 ετών, γεννήθηκε στο Μπάρνσλει, ενταφιάστηκε στο Wombwell του Μπάρνσλει
- Ντέιβιντ Πέγκ, ετών 22, γεννήθηκε στο Ντονκάστερ, ενταφιάστηκε στο Ρεντχάουζ του Ντονκάστερ
- Τόμι Τέιλορ, 26 ετών, γεννήθηκε στο Μπάρνσλει, ενταφιάστηκε στο Monk Breton, του Μπάρνσλει
- Λάιαμ «Μπίλι» Γουίλαν, 22 ετών, ενταφιάστηκε στο Glasnevin του Δουβλίνου
- Γουόλτερ Κρίκμερ, γραμματέας της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ
- Μπερτ Γουόλι, μέλος του προπονητικού τιμ, παλιός αριστερός μπακ της Μαν. Γιουν. , υπεύθυνος των ομάδων νέων
- Τομ Κάρι, γυμναστής
- Αλφ Κλαρκ, δημοσιογράφος
- Ντον Ντέιβις, δημοσιογράφος
- Τζορτζ Φόλοους, δημοσιογράφος
- Τομ Τζάκσον, δημοσιογράφος
- Άρτσι Λέντβρουκ, δημοσιογράφος
- Χένρι Ρόουζ, δημοσιογράφος
- Έρικ Τόμπσον, δημοσιογράφος
- Φρανκ Σουίφτ, δημοσιογράφος, παλιός τερματοφύλακας της Μάντσεστερ Σίτι και διεθνής με την εθνική Αγγλίας
- Κένεθ Ρέιμεντ, συγκυβερνήτης του αεροπλάνου
- Μπέλα Μίκλος, ταξιδιωτικός πράκτορας
- Γουίλι Σάτινοφ, φίλαθλος
- Τομ Κέιμπλ, αεροσυνοδός
ΟΙ 20 ΔΙΑΣΩΘΕΝΤΕΣ
- Ματ Μπάσμπι, προπονητής της Μάντσεστερ Γιουν.
- Τζόνι Μπέρι, παίκτης
- Τζάκι Μπλαντσφλάουερ, παίκτης
- Μπόμπι Τσάρλτον, παίκτης
- Μπιλ Φουλκς, παίκτης
- Χάρι Γκρεγκ, παίκτης (τερματοφύλακας)
- Κεν Μόργκανς, παίκτης
- Άλμπερτ Σκάνλον, παίκτης
- Ντένις Βάιολετ, παίκτης
- Ρέι Γούντ, παίκτης
- Φράνκ Τέιλορ, δημοσιογράφος
- Πίτερ Χάουαρντ, φωτογράφος
- Τεντ Έλυαρντ, φωτογράφος
- Βέρα Λούκιτς και - η κόρη της, επιβάτες του αεροπλάνου, διασωθείσες από τον παίκτη Χάρι Γκρεγκ
- Μίκλος, σύζυγος του ταξιδιωτικού πράκτορα που οργάνωσε το ταξίδι και σκοτώθηκε στο δυστύχημα - Ν. Τομάσεβιτς, επιβάτης
- Τζέιμς Θέιν, πιλότος, κυβερνήτης του αεροπλάνου
- Ροζμαρι Σέβερτον, αεροσυνοδός
- Μάργκαρετ Μπέλις, αεροσυνοδός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου