Καταυλισμός μεταναστών Πάτρας

«Είμαι ο Αμίν από την Αλγερία. Ήρθα στην Πάτρα πρίν από έξι μήνες και ζω στον καταυλισμό. Προσπαθώ σχεδόν κάθε μέρα να φύγω, να μπω κρυφά σε ένα φορτηγό και να πάω απέναντι. Δύο φορές τα κατάφερα, όμως με φέρανε πίσω. Σίγουρα θα ξαναπροσπαθήσω».

Μπορεί να φωτίστηκαν οι δρόμοι, να στολίστηκαν οι πλατείες και να μπήκαμε, θέλοντας και μη, στο πνεύμα των Xριστουγέννων, όμως για τον Αμίν και για άλλους 345 μετανάστες, που ζουν στον καταυλισμό στο αμαξοστάσιο του ΟΣΕ στην Πάτρα, τίποτα δεν έχει αλλάξει αυτές τις μέρες. Περπατώντας από το κέντρο της πόλης προς τον καταυλισμό, το σκηνικό αλλάζει απότομα. Από τα φλύαρα φωτάκια μιας καταναγκαστικής «ευημερίας» στην όψη μιας δυσάρεστης, πλην ευδιάκριτης πραγματικότητας.

Στον καταυλισμό μένουν μετανάστες από το Μαρόκο, την Αλγερία, τη Σομαλία και το Σουδάν, ενώ υπάρχει και ένας ακόμα καταυλισμός Αφγανών, στο άλλο άκρο της πόλης. Όλοι ασχολούνται με κάτι, πλένουν ρούχα, μαγειρεύουν, παίζουν μπάλα, συζητούν. Για κρεβάτι έχουν στρώματα ακουμπισμένα στο πάτωμα, το ένα δίπλα στο άλλο, σε ένα διάδρομο ατελείωτο που καλύπτεται μόνο από ένα παλιό υπόστεγο. Ο αρχηγός του καταυλισμού, όπως είπαν, κοιμάται στο βαγόνι του τρένου και καθορίζει αυτός ποιοι άλλοι θα έχουν αυτό το προνόμιο.

Οι συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών του καταυλισμού, είναι εξαιρετικά δυσχερείς. «Οι κάτοικοι της Πάτρας δεν βοηθούν. Το βράδυ κάνει πολύ κρύο και δεν έχουμε ρούχα. Με ένα παντελόνι περνάμε τέσσερις μήνες. Μπάνιο δεν έχουμε στον καταυλισμό. Πρέπει να πάμε στην θάλασσα, αλλά δεν αντέχουμε το κρύο. Μπορεί να μείνουμε και δύο μήνες χωρίς να κάνουμε μπάνιο. Για φαγητό ψάχνουμε τα σκουπίδια στους κάδους. Στον καταυλισμό υπάρχουν και παιδιά 14χρονών που δουλεύουν στα καρότσια των σούπερ μάρκετ. Έχουμε «κόκκινη κάρτα», δεν είμαστε όλοι παράνομοι όμως, τι να την κάνουμε αφού μένουμε στα τρένα. Το μόνο που θέλουμε είναι να φύγουμε» (Χουσεϊν, 30 χρονών).

Για τους περισσότερους μετανάστες που ζουν στον καταυλισμό η Ελλάδα είναι μία μεγάλη «φάκα» στην οποία πιάστηκαν και δεν μπορούν να ξεφύγουν. Το λιμάνι της Πάτρας είναι ο βασικός κόμβος σύνδεσης με την Ιταλία. Καθημερινά, συγκεντρώνει χιλιάδες μετανάστες που προσπαθούν να μπουν με οποιοδήποτε τρόπο σε κάποιο καράβι, προς τη γή της δικής τους απαγγελίας, την «Ευρώπη». «Από το Σουδάν πήγα στην Κρήτη.

Έμεινα ένα χρόνο και δούλεψα πολύ. Μου είπαν ότι στην Ιταλία θα έχω καλή δουλειά, αμάξι και σπίτι. Έφυγα και ήρθα στην Πάτρα για να περάσω απέναντι. Είμαι εδώ πέντε μήνες και δεν τα έχω καταφέρει. Τα λεφτά μου τελείωσαν. Δε θέλω να ζω στον καταυλισμό ούτε να μείνω εδώ. Θέλω δουλειά και διαβατήριο. Να επιλέξω εγώ που θα ζήσω» (Μάματ Αλή, 25 χρονών)

Οι συμπλοκές στο λιμάνι μεταξύ μεταναστών και αστυνομίας είναι συχνές. Πολλοί καταφέρνουν να «τρυπώσουν» σε κάποιο φορτηγό και να ξεφύγουν, ενώ για τους υπόλοιπους είναι πολύ δύσκολα. «Προσπάθησα να φύγω και με έπιασε η αστυνομία. Έφαγα πολύ ξύλο. Τα χέρια μου είναι γεμάτα σημάδια» (Φάμπελ, 23 χρονών).

Μπορεί πολλοί κάτοικοι της πόλης να διαμαρτύρονται για την ύπαρξη των καταυλισμών, όμως δεν είναι αυτοί υπεύθυνοι για τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των μεταναστών. Δεν έχει υπάρξει μέριμνα από τις τοπικές αρχές αλλά κυρίως από την πολιτεία για τη στέγαση των προσφύγων, τη σίτιση, τη δημιουργία συνθηκών υγιεινής και γενικότερα τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

Η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε τον Ιούλιο του 2009, την κατεδάφιση και το κάψιμο του καταυλισμού των προσφύγων στην Πάτρα ικανοποιώντας έτσι, πολλούς από τους κατοίκους της πόλης που διαμαρτύρονταν. Η ΕΛΑΣ εκτέλεσε σχέδιο «σκούπα» ώστε να καθαρίσει ο τόπος από τους μετανάστες.

Το «πρόβλημα» όμως, όπως το ονομάζουν, δεν λύθηκε ούτε τότε, όταν έμειναν, μέσα στην νύχτα, χιλιάδες μετανάστες χωρίς καμία προστασία. Τέτοιου είδους πρακτικές δεν εξυπηρετούν ανθρώπους που προέρχονται από μία εμπόλεμη κατάσταση και ζουν χωρισμένοι από φίλους και οικογένεια ψάχνοντας για μία «καλύτερη και πιο ήρεμη ζωή».