Πατροπαράδοτοι Μύθοι για τη Χιροσίμα

Του Russell Vandenbroucke από το ZNet, 28/7/2010

Κάθε Αύγουστο, καθώς πλησιάζουν οι επέτειοι της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, ξαναρχίζουν τα σχόλια σχετικά με τις αμερικανικές αποφάσεις στο τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Παρά το ότι έχουν περάσει 65 έτη, φορτισμένες απόψεις επαναλαμβάνονται ως γεγονότα και μύθοι απαθανατίζονται ως αλήθειες. Πέρα από τη διαστρέβλωση των ιστορικών στοιχείων, οι ευσεβείς πόθοι μάς οδηγούν στην επανάληψη των λαθών του παρελθόντος με νέους τρόπους, έναντι νέων εχθρών.



Μεταξύ των ανακριβειών είναι και αυτές:

1) Η Ιαπωνία ήταν έτοιμη να πολεμήσει μέχρι τέλους.

Πραγματικότητα: Σε ένα τηλεγράφημα της 12ης Ιουλίου 1945 που είχε υποκλαπεί, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο αποκάλυπτε την απόφασή του να παρέμβει για να σταματήσει τον πόλεμο. Στο ημερολόγιό του ο Τρούμαν χαρακτήρισε το μήνυμα ως «τηλεγράφημα από Ιάπωνα αυτοκράτορα που ζητά ειρήνη». Το Τόκιο ήταν έτοιμο να παραδοθεί άνευ όρων, εάν επρόκειτο να διατηρηθεί η μοναρχία, ακριβώς η θέση δηλαδή που έγινε αποδεκτή από τους Συμμάχους μετά τη Χιροσίμα. Πέντε ημέρες αργότερα, ο Τρούμαν προέβλεψε ότι ο Στάλιν θα «ήταν μέσα στον Ιαπωνικό πόλεμο πριν τις 15 Αυγούστου. Τέλος οι Ιάπωνες όταν αυτό συμβεί». Παρ' όλα αυτά, διέταξε το βομβαρδισμό της Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου. Η Ε.Σ.Σ.Δ. μπήκε στον πόλεμο στις 8 Αυγούστου. Ο Τρούμαν διέταξε τον βομβαρδισμό του Ναγκασάκι έτσι κι αλλιώς.

2) Η ρίψη της βόμβας ήταν αναγκαία για να αποφευχθεί μια αμερικανική εισβολή.

Πραγματικότητα: Το 1946, μια αναφορά της Έκθεσης Στρατηγικού Βομβαρδισμού των ΗΠΑ με βάση τις πληροφορίες που ήταν διαθέσιμες στο Λευκό Οίκο κατέληγε: «σίγουρα πριν από τις 31 Δεκεμβρίου 1945 και κατά πάσα πιθανότητα πριν από την 1 Νοεμβρίου του 1945, η Ιαπωνία θα είχε παραδοθεί ακόμη και αν οι ατομικές βόμβες δεν είχαν πέσει, ακόμη και αν οι Ρώσοι δεν είχαν μπει στον πόλεμο, ακόμη κι αν δεν είχε προηγηθεί εισβολή, ακόμη και αν δεν είχε προγραμματισθεί ή εκδηλωθεί πρόθεση για εισβολή».

3) Η ρίψη της βόμβας έσωσε ζωές.

Πραγματικότητα: μελέτη αποχαρακτηρισμένων εγγράφων από τον ιστορικό του Στάνφορντ Barton Bernstein έδειξε ότι το χειρότερο σενάριο των στρατιωτικών σχεδιαστών ήταν 46.000 θάνατοι αν οι ΗΠΑ εισέβαλαν και στα δυο νησιά Kyushu και Honshu. Από την Χιροσίμα κι έπειτα, οι εκτιμήσεις αυτές έχουν αυξηθεί εκθετικά σαν σε δικαιολόγηση της χρήσης της βόμβας. Σε σημειώσεις, ο Τρούμαν αναφέρει 250.000 θύματα (νεκροί, τραυματίες, αγνοούμενοι). Τα δημοσιευμένα απομνημονεύματά του ανεβάζουν τον αριθμό σε 500.000 νεκρούς. Ακόμα αργότερα, ο ίδιος αναφέρει ότι έσωσε ένα εκατομμύριο ζωές. Το 1991, ο πρόεδρος H.W. Bush ισχυρίστηκε ότι η βόμβα έσωσε «εκατομμύρια». Δεδομένου ότι οι δύο αυτοί πρόεδροι, μεταξύ αναρίθμητων άλλων, αγνόησαν το συμπέρασμα της Έκθεσης Στρατηγικού Βομβαρδισμού των ΗΠΑ ότι η εισβολή ήταν μη αναγκαία, δεν είναι άξιο απορίας ότι ο μέσος Αμερικανός κάνει το ίδιο. Όλοι αυτοί οι νοσηροί υπολογισμοί αψηφούν τη γυμνή αλήθεια ότι περισσότεροι από 187.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Χιροσίμα.

4) Εκείνη την ιστορική στιγμή, στρατιωτικοί και πολιτικοί ηγέτες συμφώνησαν ότι η βόμβα ήταν αναγκαία.

Πραγματικότητα: Ο ανώτατος διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων Dwight D. Eisenhower είπε στον Υπουργό Πολέμου Stimson ότι «η Ιαπωνία είχε ήδη ηττηθεί και ότι η ρίψη της βόμβας ήταν εντελώς περιττή». Ο ναύαρχος του στόλου William Leahy, επιτελάρχης των προέδρων Ρούσβελτ και Τρούμαν, έγραψε στα απομνημονεύματά του, «η χρήση αυτού του βάρβαρου όπλου στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι δεν πρόσφερε καμιά υλική βοήθεια στον πόλεμό μας κατά της Ιαπωνίας. Οι Ιάπωνες είχαν ήδη ηττηθεί και ήταν έτοιμοι να συνθηκολογήσουν». Μεταξύ των λιγοστών πολιτών που γνώριζαν για τη βόμβα, 155 επιστήμονες του Σχεδίου Manhattan υπέγραψαν υπομνήματα αίροντας ηθικές ανησυχίες σχετικά με τον βομβαρδισμό ιαπωνικών πόλεων. Η έκθεση που εκδόθηκε από τον Νομπελίστα φυσικό James Franck τον Ιούνιο του 1945 συνέστησε ένα βομβαρδισμό επίδειξης δύναμης σε ένα έρημο νησί αλλά και προέβλεψε την δημιουργία μια επικίνδυνης κούρσας εξοπλισμών.

5) Οι Ιάπωνες πολίτες είχαν ειδοποιηθεί εκ των προτέρων.

Πραγματικότητα: Δεν είχαν.

Οι Αμερικανοί υποτιμούν δεόντως χώρες που παραποιούν την ίδια την ιστορία τους, είτε πρόκειται για σταλινικό ρεβιζιονισμό είτε για ιαπωνική αμνησία σχετικά με την καταναγκαστική πορνεία των "comfort women". Ωστόσο, ισχυρή πίστη στα αμερικανικά ιδεώδη και την ευγένεια των κινήτρων μας, μας οδηγεί να κάνουμε ακριβώς το ίδιο. Το αποτέλεσμα, όπως και με τη Χιροσίμα, είναι το χάσμα μεταξύ κοινής αντίληψης και ιστορικής αλήθειας, μεταξύ ιδανικών και πραγματικότητας.

Εάν δεν είχαμε χρησιμοποιήσει τη βόμβα για να σταματήσουμε έναν πόλεμο που είχε ήδη κερδιθεί, ίσως να μην χρειαζόταν τώρα να διαπραγματευόμαστε με μια «φαύλη αυτοκρατορία» (Β. Κορέα) για να σταματήσει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων ή να ανησυχούμε ότι μια άλλη «φαύλη αυτοκρατορία» (Ιράν) τα αναπτύσσει κρυφά, ενώ όλο αυτό το διάστημα υποστηρίζουμε έναν ασταθή σύμμαχο (Πακιστάν) που τα κατέχει ήδη.

*Ο Russell Vandenbroucke, καθηγητής και πρόεδρος θεατρικών τεχνών στο Πανεπιστήμιο της Louisville, είναι ο συγγραφέας του θεατρικού έργου «Atomic Βombers» (Ατομικοί Βομβιστές) που μεταδόθηκε στο δημόσιο αμερικανικό ραδιόφωνο για τον εορτασμό της 50ης επετείου της Χιροσίμα.