Μερική έκλειψη ηλίου την Τρίτη (04-01-2011)

Μερική έκλειψη ηλίου, θα σημειωθεί την Τρίτη, και θα είναι ορατή κι από την Ελλάδα.

Η μερική έκλειψη θα αρχίσει στις 8.40 το πρωί από τη δυτική Αφρική και θα είναι ορατή από όλη τη βόρεια πλευρά της ηπείρου, το μεγαλύτερο τμήμα της Ευρώπης και την Κεντρική Ασία.

Η μέγιστη φάση της έκλειψης, όπου η Σελήνη θα καλύψει τον Ήλιο κατά τα δύο τρίτα, θα είναι στις 10.23 το πρωί.

Εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν, το κοινό μπορεί να παρακολουθήσει την έκλειψη από το Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου (Πεντέλης 11 στο Παλαιό Φάληρο), όπου ερασιτέχνες αστρονόμοι με τηλεσκόπια της Ελληνικής Αστρονομικής Ένωσης θα βοηθούν τους ενδιαφερόμενους να δουν την μερική έκλειψη του Ήλιου.

Οι ηλιακές εκλείψεις συμβαίνουν όταν η Σελήνη περνάει μπροστά από τον δίσκο του Ήλιου και τον καλύπτει είτε μερικώς είτε ολικώς με τη σκιά που αφήνει πάνω στον πλανήτη μας. Η σκιά αυτή αποτελείται από δύο διαφορετικές περιοχές: έναν εσωτερικό κώνο πλήρους σκιάς που λέγεται κύρια σκιά και μια περιοχή μερικής σκιάς που λέγεται παρασκιά.

Όταν παρατηρούμε μια έκλειψη του Ήλιου από μια περιοχή της Γης στην οποία πέφτει η παρασκιά, η Σελήνη καλύπτει ένα μόνο τμήμα του Ήλιου και τότε πρόκειται για μερική έκλειψη του Ήλιου. Όταν κοιτάζουμε τον Ήλιο από μια περιοχή που καλύπτει η πλήρης σκιά της Σελήνης, ο Ήλιος είναι τελείως αθέατος και τότε η έκλειψη του Ήλιου είναι ολική.

Σύμφωνα με τον διευθυντή του Ψηφιακού Πλανηταρίου Διονύση Σιμόπουλο, ο μεγαλύτερος αριθμός σεληνιακών και ηλιακών εκλείψεων που μπορεί να παρατηρηθούν στη διάρκεια ενός έτους, είναι επτά και ο μικρότερος δύο (οπότε και οι δύο θα είναι οπωσδήποτε ηλιακές). Ο μεγαλύτερος αριθμός σεληνιακών εκλείψεων στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τις τρεις, ενώ ο μέγιστος αριθμός των ηλιακών εκλείψεων μπορεί να φτάσει τις πέντε.

Υπολογίζεται ότι κάθε αιώνα συμβαίνουν κατά μέσο όρο 238 ηλιακές εκλείψεις, από τις οποίες οι 84 (35%) είναι μερικές, οι 77 (32%) είναι δακτυλιοειδείς, οι 11 (5%) είναι μικτές δακτυλιοειδείς και ολικές και οι 66 (28%) είναι ολικές.

Από την Ελλάδα κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα παρατηρήθηκε μία μόνο ολική ηλιακή έκλειψη στις 19 Ιουνίου του 1936 και δύο δακτυλιοειδείς στις 21 Μαΐου του 1966 και στις 29 Απριλίου του 1976.

Συνολικά σε όλες τις περιοχές της Γης στον 21ο αιώνα θα συμβούν 226 ηλιακές εκλείψεις, από τις οποίες οι 74 θα είναι (για τμήμα τουλάχιστον της διάρκειάς τους) ολικές, ενώ την ίδια περίοδο, από τις 144 σεληνιακές εκλείψεις, οι 86 θα είναι ολικές.