Afghanistan: Εννέα χρόνια πόλεμος

Στον απόηχο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου, στις 7 Οκτωβρίου του 2001 σημειώνεται η υπό αμερικανική καθοδήγηση εισβολή στο Αφγανιστάν. Εννέα χρόνια μετά, ο πόλεμος συνεχίζεται ενώ η προσοχή είναι στραμμένη στον Ιούλιο του 2011, οπότε ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα έχει δεσμευτεί ότι θα αποχωρήσουν τα αμερικανικά στρατεύματα.

Το 2001, ξεκίνησε η επιχείρηση «Διαρκής Ελευθερία» στο Αφγανιστάν. Ο στόχος της εισβολής, όπως είχε ανακοινωθεί επίσημα από τις ΗΠΑ, ήταν να εντοπιστούν ο Οσάμα Μπιν Λάντεν και άλλα υψηλόβαθμα μέλη της Αλ Κάιντα ώστε να οδηγηθούν στη Δικαιοσύνη, καθώς και να καταρρεύσει το καθεστώς των Ταλιμπάν που τους προστάτευε.

Η αρχική επίθεση έπληξε σε μεγάλο βαθμό τους Ταλιμπάν. Όταν όμως η προσοχή της κυβέρνησης Μπους στράφηκε στο Ιράκ το 2003, οι Ταλιμπάν ξεκίνησαν να ανασυντάσσονται. Μετά από χρόνια σχετικής ηρεμίας και ασφάλειας, η κατάσταση άρχισε και πάλι να επιδεινώνεται το 2006. Οι Ταλιμπάν σταδιακά ανέκτησαν τη δύναμή τους.

Η πίεση για τον τερματισμό του πολέμου γίνεται ολοένα και εντονότερη. Τον περασμένο Δεκέμβριο ο Ομπάμα ενέκρινε την αποστολή επιπλέον 30.000 Αμερικανών στρατιωτών, ανακοινώνοντας ταυτόχρονα όμως ότι τα στρατεύματα θα αρχίσουν να επιστρέφουν στις ΗΠΑ τον Ιούλιο του 2011. Μάλιστα, παρά τις έντονες αντιδράσεις, λίγες ημέρες πριν ο Ομπάμα, με επιστολή του που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Λευκό Οίκο, διευκρινίζει ότι δεν σκοπεύει προς το παρόν να κάνει σημαντικές αλλαγές στη στρατηγική του για το Αφγανιστάν.

Στο μεταξύ, στις αρχές του Αυγούστου, η Ολλανδία –η πρώτη δύναμη του ΝΑΤΟ που προχωρεί σε τέτοια κίνηση- απέσυρε τους περίπου 1.950 στρατιώτες της από το Αφγανιστάν, ενώ το παράδειγμά της θα ακολουθήσει και ο Καναδάς. Σημειώνεται ότι το 2010 είναι η πιο αιματηρή χρονιά για τα ξένα στρατεύματα στη χώρα. Ήδη οι νεκροί ξένοι στρατιώτες, σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, έχουν ξεπεράσει τους 535, ενώ πέρυσι 521 έχασαν τη ζωή τους. Συνολικά, ξεπερνούν τις 2.000, ενώ οι νεκροί στρατιώτες των ΗΠΑ ξεπέρασαν τους 1.000.

Από την πλευρά του, ο Χαμίντ Καρζάι προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις του με γειτονικά κράτη όπως το Πακιστάν και προβαίνει σε απευθείας διαπραγματεύσεις με εκπροσώπους των Ταλιμπάν προκειμένου να επιτευχθεί κάποιου είδους συμφωνία που θα τερματίσει τις πολεμικές επιχειρήσεις στην περιοχή.

Σύμφωνα με δυτικές εφημερίδες, εκπρόσωποι των Ταλιμπάν έχουν ξεκινήσει μυστικές υψηλού επιπέδου διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση του Καρζάι. Οι αντιπρόσωποι των Ταλιμπάν φέρεται να είναι εξουσιοδοτημένοι να μιλούν εξ ονόματος της Κουέτα Σούρα, οργάνωσης των Αφγανών Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, και του ηγέτη του Μοχάμαντ Ομάρ. Όπως αναφέρουν τα δημοσιεύματα, οι εκπρόσωποι του Ομάρ δημοσίως επιμένουν ότι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν καν να αρχίσουν αν δεν αποχωρήσουν οι ξένες δυνάμεις από το έδαφος του Αφγανιστάν, όμως η Κουέτα Σούρα φέρεται να έχει αρχίσει να εξετάζει ενδεχόμενη ευρεία συμφωνία που θα περιλαμβάνει συμμετοχή στελεχών των Ταλιμπάν στην κυβέρνηση και την κατάρτιση χρονοδιαγράμματος για την αποχώρηση των δυνάμεων του NATO και των ΗΠΑ.

Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Ρόμπερτ Γκιμπς, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ δεν είχαν άμεση συμμετοχή στις συνομιλίες. Ωστόσο, πιστεύεται ότι έχουν πραγματοποιηθεί μυστικές συναντήσεις μεταξύ ανώτερων μελών των Ταλιμπάν και αξιωματούχων της CIA, όπως έχουν αναφέρει πακιστανοί αξιωματούχοι. Γενικά το Πακιστάν, το οποίο αυτοπαρουσιάζεται ως διαμεσολαβητής με τους Ταλιμπάν που δεν μπορεί να αντικατασταθεί, εμφανίζεται δύσπιστο απέναντι στις συνομιλίες. Ακόμα, η χώρα αυτή θέλει να διατηρήσει τις σχέσεις της με κάποιες ομάδες Ταλιμπάν, καθώς πιστεύεται ότι αυτές οι ομάδες θα έχουν σημαντικό ρόλο στο Αφγανιστάν όταν οι Αμερικανοί αποχωρήσουν. Στα απόρρητα ντοκουµέντα που δηµοσιοποιήθηκαν από την ιστοσελίδα Wikileaks, γίνεται επίσης λόγος για συνεργασία των πακιστανικών µυστικών υπηρεσιών µε τους Ταλιµπάν εναντίον των ΝΑΤΟϊκών δυνάµεων.

Σημειώνεται τέλος, ότι λίγες μόνο ημέρες πριν Πακιστανοί στρατιώτες σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια ΝΑΤΟϊκής επιχείρησης με ελικόπτερα. Οι επιθέσεις του ΝΑΤΟ σε έδαφος του Πακιστάν με το πρόσχημα του πολέμου εναντίον των Ταλιμπάν, είναι πλέον συχνό φαινόμενο. Το Πακιστάν διέκοψε προσωρινά τη διέλευση των αυτοκινητοπομπών ανεφοδιασμού του ΝΑΤΟ στα σύνορα με το Αφγανιστάν, ενώ οι ΗΠΑ ζήτησαν «συγγνώμη» για το θάνατο των στρατιωτών.