Το κιλό ζυγίζει… λιγότερο!

Το μεταλλικό πρωτότυπο του κιλού που χρησιμοποιείται ως διεθνές πρότυπο, ζυγίσει σήμερα λιγότερο, για λόγους ακατανόητους και μυστηριώδεις. Έτσι μία διεθνής ομάδα επιστημόνων ετοιμάζεται να δώσει ένα νέο μη φυσικό ορισμό στο κιλό. Τα τελευταία 122 χρόνια, το διεθνές πρότυπο κιλό έχει συγκριθεί μόνο τρεις φορές με τα εθνικά πρότυπα κιλά που χρησιμοποιούν διάφορες χώρες.

Το 2007 άρχισαν να υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι το κιλό αρχίζει να χάνει βάρος, όταν οι ειδικοί βρήκαν ότι το μέταλλο του πρότυπου κιλού είναι 50 περίπου μικρογραμμάρια πιο ελαφρύ από το μέσο βάρος των δεκάδων προτύπων απομιμήσεών του. Έχασε δηλαδή το βάρος ενός μικρού κόκκου άμμου. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το κράμα λευκόχρυσου - ιριδίου βαθμιαία έχασε ένα μέρος από τα αέρια που βρίσκονται σε αυτό, από το 1879, που είναι η χρονολογία κατασκευής του. Σύμφωνα λοιπόν με το Γαλλικό πρακτορείο και το Ρόιτερ, καθώς και τις βρετανικές εφημερίδες «Γκάρντιαν», «Ιντιπέντεντ» και «Ντέιλι Μέιλ», οι επιστήμονες αναζητούν τώρα μια εντελώς αξιόπιστη μη φυσική μέθοδο μέτρησης και ορισμού του πρότυπου κιλού, ανάλογη με τις άλλες βασικές μονάδες μέτρησης του Διεθνούς Συστήματος Μονάδων (SI), όπως το μέτρο και το δευτερόλεπτο, που τώρα πια δεν βασίζονται σε κάποιο φυσικό αντικείμενο αναφοράς.

Για παράδειγμα, το πρότυπο μέτρο σήμερα πια ορίζεται με βάση την ταχύτητα του φωτός, ενώ παλιότερα οριζόταν ως η απόσταση ανάμεσα σε δύο γραμμές σε ένα μεταλλικό πρωτότυπο επίσης λευκόχρυσου-ιριδίου. Από τα πειράματα που έχουν γίνει μέχρι τώρα, φαίνεται πως το μελλοντικό κιλό θα βασίζεται σε μία σχέση ανάμεσα στη μάζα και τη λεγόμενη «σταθερά του Πλανκ», που είναι η θεμελιώδης μονάδα μέτρησης στην κβαντική φυσική. Ο φυσικός του ΒΙΡΜ Μάικλ Στοκ δήλωσε: «έχει πλέον επιτευχθεί διεθνής συναίνεση ότι, στο άμεσο μέλλον, το κιλό θα επανακαθοριστεί με βάση μια σταθερή αξία της σταθεράς του Πλανκ». Σημείωσε δε, πως αυτό θα συμβεί αφού ολοκληρωθούν τα πειράματα που γίνονται σε διάφορα επιστημονικά κέντρα του κόσμου και τα αποτελέσματα αυτών θα συμφωνούν μεταξύ τους. Την τελική έγκριση θα δώσει η Γενική Συνδιάσκεψη Μέτρων και Σταθμών που θα πραγματοποιηθεί στο Παρίσι.