Η αρχή της απόγνωσης

Είμαι 35 ετών. Έχω τέσσερα πτυχία τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έχω εργαστεί για σχεδόν επτά χρόνια στο εξωτερικό, στο μεγαλύτερο ευρωπαϊκό ερευνητικό κέντρο στο επιστημονικό μου αντικείμενο. Έχω αποδείξει την αξία μου στον στίβο των επιστημονικών δημοσιεύσεων. Έχω αποδείξει την ικανότητά μου να καινοτομώ, το εν λόγω κέντρο χρηματοδότησε εννέα αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας σε Ε.Ε. και Η.Π.Α. βασισμένα σε μεγάλο βαθμό σε δικές μου ιδέες. Είμαι στην πιο παραγωγική περίοδο της ζωής μου.

Έχω επιστρέψει στην Ελλάδα εδώ και τρία χρόνια. Στην μοναδική πραγματική συνέντευξη για δουλειά που μου προσφέρθηκε (από πολυεθνική συμβουλευτική εταιρεία) πέρασα επιτυχώς όλα τα στάδια. Δεν έλαβα ποτέ απάντηση, ούτε καν αρνητική. Ευτυχώς βρήκα μια απασχόληση στην ειδικότητα μου. Τρεις μέρες τη βδομάδα αρχικά. Πλήρους απασχόλησης αργότερα. Δουλεύω με μπλοκάκι. Υπογράφω συμβάσεις έργου αφού ολοκληρώσω το έργο. Πληρώνομαι όποτε υπάρχουν χρήματα διαθέσιμα.

Η εργασιακή σιγουριά είναι ανύπαρκτη, οι προοπτικές είναι μηδενικές. Δεν ξέρω για πόσο ακόμη θα υπάρχουν κονδύλια. Πόσο θα με κρατήσουν στην υπάρχουσα θέση μου; Όσο καλοπροαίρετος και να είναι ο εργοδότης μου, οι αριθμοί είναι αμείλικτοι. Μπορεί αύριο να βρεθώ στο δρόμο, χωρίς προοπτική, χωρίς δυνατότητα υπαγωγής στον ταμείο ανεργίας (αυτοαασχολούμενος γαρ), χωρίς ελπίδα.Θέλω, όμως, να είμαι χρήσιμος στον εαυτό μου και στην κοινωνία. Ψάχνομαι, σκέφτομαι, συζητάω. Έχω την τύχη να έχω αξιόλογους φίλους με δυνατά βιογραφικά και κοφτερά μυαλά. Συζητάμε.

Προσπαθούμε να κατεβάσουμε ιδέες, να καταστρώσουμε βιώσιμα επιχειρηματικά σχέδια. Θέλουμε να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο. Και στην πορεία να βιοποριστούμε. Δεν κυνηγάμε πλούτους και μεγαλεία. Ονειρευόμαστε καινοτομία και παραγωγή αξίας. Ονειρευόμαστε να προσφέρουμε κάτι χρήσιμο στην κοινωνία.Και βρίσκουμε την ελληνική πραγματικότητα απέναντι μας. Δυσκαμψία και αρτηριοσκληρωτικοί μηχανισμοί. Καρεκλοκένταυροι και βδέλλες που απομυζούν την ενέργεια από καλοπροαίρετες και φιλόδοξες προσπάθειες για να δικαιολογήσουν την ύπαρξη τους.

Μια κοινωνία που αντιμετωπίζει την επιχειρηματικότητα σαν τη ρίζα του κακού. Δαιδαλώδεις νομοθεσίες, εγκύκλιοι επί εγκυκλίων που κατατροπώνουν οποιονδήποτε προσπαθεί να τις κατανοήσει.Ένα σύστημα που δεν υπάρχει για να τιμωρεί τους παραβάτες αν χρειαστεί, αλλά για να αποθαρρύνει τις φρέσκες προσπάθειες. Ένας κόσμος πλασμένος για λαμόγια, κουμπάρους και διαπλεκόμενους. Για όσους ξέρουν να ελίσσονται στα παραθυράκια του. Για να πετύχεις θα πρέπει να χρηματίσεις, να φοροδιαφύγεις, να απειλήσεις. Δεν θέλω να δώσω γρηγορόσημο. Δεν θέλω να φοροδιαφύγω. Το μυαλό μου δεν μπορεί να χωρέσει την έννοια της περαίωσης. Δηλαδή, μπορώ να φοροδιαφεύγω και να το παραδέχομαι δίχως να αντιμετωπίσω τη Δικαιοσύνη; Αρκεί να καταβάλω ένα (συμ)βολικό τίμημα, συνήθως αρκετά μικρότερο των διαφυγόντων εσόδων του κράτους;

Ποιος νοσηρός εγκέφαλος το σκέφτηκε αυτό;Είμαι καλοπροαίρετος. Θέλω να βοηθήσω τον εαυτό μου, την οικογένεια μου, την πατρίδα μου. Θέλω να πάω μπροστά. Και ξέρω ότι μπορώ. Πώς, όμως, θα υλοποιήσω τα όνειρα μου ώστε να προσφέρω κάτι; Πώς θα αντιμετωπίσω το θηρίο; Μόνο εγώ το βλέπω σαν βουνό; Πόσες αντίστοιχες προσπάθειες προσκρούουν στο παγόβουνο; Και πόσες προσκρούσεις χρειάζονται για να το σπάσουν;Μπορώ να μεταναστεύσω και να ζήσω μια αξιοπρεπή ζωή, δεν θα είναι η πρώτη φορά. Ποιος, όμως, θα θυσιαστεί για να σπάσει το παγόβουνο; Ποιος θα μείνει πίσω για να τραβήξει την Ελλάδα μπροστά;