Πολιτικές δολοφονίες: Λίνκολν, Κέννεντυ, ΜακΚίνλεϊ

Ο βίαιος θάνατος αυτών των ηγετών από τις σφαίρες ή το μαχαίρι κάποιου δολοφόνου είχαν μακροχρόνιες συνέπειες στην παλαιότερη και την πρόσφατη Ιστορία. Η εφημερίδα «Τα Νέα» παρουσιάζει ένα αφιέρωμα με θέμα δολοφονίες που άλλαξαν για πάντα τον κόσμο.

«Ετσι πάντα στους τυράννους»

Χάρη σε έναν αποτυχημένο ηθοποιό, ο Αβραάμ Λίνκολν πέρασε απ΄ ευθείας στην κατηγορία των θρύλων. Στην πραγματικότητα, ο Τζον Γουίλκς Μπουθ δεν θα μπορούσε να είχε σχεδιάσει καλύτερα το χτύπημά του, ακόμα κι αν είχε επιδιώξει να βάλει για πάντα αυτόν τον γίγαντα της πολιτικής στην καρδιά των Ρεπουμπλικανών. Τη 14η Απριλίου του 1865, η συνομοσπονδία των Νοτίων έχει μόλις υπογράψει την παράδοσή της έπειτα από τέσσερα χρόνια αιματοχυσίας.

Πέντε μήνες νωρίτερα, ο Λίνκολν είχε επανεκλεγεί για να επιβάλει στον Νότο την απελευθέρωση των μαύρων, χωρίς όμως να υποσκάψει τη συμφιλίωση των δύο στρατοπέδων. Η χωρίς φανφάρες άφιξή του στο Θέατρο Φορντ της Ουάσιγκτον έχει σκοπό να δείξει πως ο εφιάλτης τελείωσε. Η συνέχεια ανήκει στην Ιστορία. Απαρηγόρητος οπαδός των ηττημένων, ο Μπουθ εισβάλλει στο θεωρείο του.

Στοχεύει τον προεδρικό αυχένα, κατόπιν πηδάει πάνω στη σκηνή φωνάζοντας στους αποσβολωμένους θεατές «Sic semper tyrannis!» («Ετσι πάντα στους τυράννους!»)- τη φράση που αποδίδεται στον Βρούτο. Την ίδια ώρα, ο συνεργός του Λιούις Πάουελ εισβάλλει στην κατοικία του υπουργού Εξωτερικών Γουίλαμς Σιούαρντ (δεξί χέρι του προέδρου) και τον μαχαιρώνει στο κρεβάτι του. Θα μείνει μόνο μια ουλή, διότι θα επιζήσει.

Ενας τρίτος συνωμότης, επιφορτισμένος να μακελέψει τον αντιπρόεδρο Αντριου Τζόνσον κάνει πίσω την τελευταία στιγμή. Το τρίο συλλαμβάνεται έπειτα από μακροχρόνιο ανθρωποκυνηγητό και επιδεικνύει εκπληκτική αφέλεια: το σχέδιό τους απέτυχε, αλλά δεν φιλοδοξούσαν τίποτε λιγότερο από το να αφήσουν ακέφαλη την κυβέρνηση της Ενωσης για να προκληθεί χάος και- ποιος ξέρει;- να ανακτήσει ο Νότος την ανεξαρτησία! Στην πραγματικότητα, η σκευωρία τους θα φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα: με τον «Τίμιο Αμπι» εκτός παιχνιδιού, οι σκληροπυρηνικοί Ρεπουμπλικανοί, τιθασευμένοι μέχρι τότε από τον πρόεδρο, θα σκληρύνουν τη στάση τους έναντι των Νοτίων.

Επιδέξιο κράμα ιδεαλισμού και υπολογισμού, ο μετρημένος Λίνκολν ενσάρκωνε ακριβώς αυτή την ελπίδα επανάληψης της ανθρώπινης περιπέτειας μακριά από τη σκιά της Ευρώπης. Μετά τη δολοφονία του, τα μέλη της Α΄ Διεθνούς συνωστίζονται μπροστά στην πρεσβεία των ΗΠΑ για να υπογράψουν το βιβλίο συλλυπητηρίων. Ας κρατήσουμε απλώς τον αποχαιρετισμό του Καρλ Μαρξ: «Ηταν τόσο ταπεινός που χρειάστηκε να πεθάνει για να συνειδητοποιήσουμε την ιδιοφυΐα του!»

Από εκεί που (κανείς) δεν το περίμενε...

Αραγε υπήρχε δεύτερος σκοπευτής; Οπως και η δολοφονία του αδελφού του Τζων, έτσι κι αυτή του Ρόμπερτ Κέννεντυ τον Ιούνιο του 1968, τη βραδιά της νίκης του στις προκριματικές εκλογές της Καλιφόρνιας, έδωσε πολλή δουλειά στους ερασιτέχνες ντετέκτιβ.

Είχε ή όχι συνεργό ο παλαιστινιακής καταγωγής δολοφόνος του, ο Σιρχάν Σιρχάν; Μήπως ενεργούσε για λογαριασμό της CΙΑ, των Κουβανών του Μαϊάμι ή ακόμα της Μαφίας, που είχε μερικώς αποκεφαλιστεί μετά τον διορισμό του θύματος στην κεφαλή του υπουργείου Δικαιοσύνης; Εκτός αν, προσέθεταν κάποιοι, ο δολοφόνος ενεργούσε για λογαριασμό του στρατιωτικο-βιομηχανικού λόμπι, το οποίο ήταν έξαλλο με το γεγονός ότι ο μικρός αδελφός τού JFΚ πρέσβευε την απεμπλοκή από το Βιετνάμ. Περιέργως, το κίνητρο που θα αναφέρει ο δολοφόνος, ο οποίος κατάγεται από την Ιερουσαλήμ και μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1957, θα θεωρηθεί αρχικά άκυρο και μη υπάρχον. «Τον σκότωσα», θα δηλώσει, «εξαιτίας της στήριξης που προσέφερε στο Ισραήλ κατά τον πόλεμο των Εξι Ημερών». Κατά τα λεγόμενα του εργοδότη του, ο Σιρχάν Σιρχάν είχε πράγματι βιώσει ως αφόρητο τραύμα την αραβική ήττα του 1967. Μεμιάς, ο πλανήτης ανακάλυψε τον παλαιστινιακό αγώνα. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η οργάνωση Μαύρος Σεπτέμβρης έπιανε ομήρους στο Μόναχο 11 ισραηλινούς αθλητές, τους οποίους και σκότωσαν.

Στο όνομα της... αδελφοσύνης!

Ηταν ο Λέον Γκρόλγκοσκ ένας μανιακός δολοφόνος ή απλώς μια ψυχή ερωτευμένη με την ελευθερία; Εν έτει 1901, αυτό το μπέρδεμα των ειδών έχει μολύνει ένα μη αμελητέο κομμάτι του εργατικού κινήματος. Ο δολοφόνος του αμερικανού προέδρου Ουίλιαμ ΜακΚίνλεϊ θα εξηγήσει λοιπόν πως πυροβόλησε εξ επαφής το θύμα του διότι οι εκδηλώσεις σεβασμού που επιφυλάσσονταν στους αρχηγούς του κράτους προσέβαλαν το αίσθημά του περί αδελφοσύνης... Ο Γκρόλγκοσκ, αναρχικός, πολωνικής καταγωγής, δολοφόνησε τον ΜακΚίνλεϊ κατά τη διάρκεια της παναμερικανικής έκθεσης στο Μπάφαλο. Ακολούθησε μια πραγματική «δεκαετία των βομβών». Αποκηρυγμένος ακόμα και από την Ακροδεξιά, ο δολοφόνος θα συνειδητοποιήσει λίγο πριν από την εκτέλεσή του τη ματαιότητα του εγκλήματός του. Εξαιτίας του, «αναρχικοί, ταραχοποιοί, ιερόδουλες και επαγγελματίες επαίτες» θα κηρυχθούν ανεπιθύμητοι στο αμερικανικό έδαφος.