Πριν από επτά χρόνια, μια παρέα από αυτούς τους επαγγελματίες μπήκαν και βγήκαν από την περίφημη περιοχή των διαμαντιών στην Αμβέρσα, κουβαλώντας χρυσό και πολύτιμους λίθους, η αξία των οποίων ξεπερνά τα εκατό εκατομμύρια ευρώ. Κάποιοι συνελήφθησαν, καταδικάστηκαν, εξέτισαν τις ποινές τους και είναι πάλι ελεύθεροι. Τα κλοπιμαία δεν βρέθηκαν ποτέ. Τα μέλη της Σχολής του Τορίνο βάζουν υψηλούς στόχους και τους κυνηγούν με επιμέλεια προσκόπου, όπως παρατηρεί ο Σκοτ Σέλμπι. Ο Σέλμπι, δικηγόρος με ειδίκευση στις υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι ο ένας από τους συγγραφείς του «Flawless: Inside the Largest Diamond Heist in History», του χρονικού αυτής της απίθανης ιστορίας.
Ο άλλος είναι ο δημοσιογράφος Γκρεγκ Κάμπελ, ο οποίος είναι και ο συγγραφέας του βιβλίου στο οποίο βασίστηκε το «Ματωμένο Διαμάντι» του Εντουαρντ Ζούικ, με πρωταγωνιστή τον Λεονάρντο ΝτιΚάπριο. Ρωτάω τον Σέλμπι αν οι παραλληλισμοί με τη «Συμμορία των Εντεκα» είναι θεμιτοί ή μήπως παρασύρομαι. «Καθόλου, καθόλου. Θα 'λεγε κανείς ότι όλη η ιστορία και οι χαρακτήρες είναι βγαλμένοι από τον κινηματογράφο», απαντά. Στο ρόλο του Τζορτζ Κλούνι, του εγκέφαλου της ληστείας, θα ήταν ο Λεονάρντο Νοταρμπαρτόλο. Ο άνθρωπος που επί δύο χρόνια πριν από το χτύπημα κυκλοφορούσε στην περιοχή των διαμαντιών σαν ακόμη ένας έμπορος, ο οποίος είχε νοικιάσει για τις ανάγκες της επιχείρησής του ένα γραφείο στο κέντρο διαμαντιών - το κτίριο που μαζί με τους συνεργούς του άνοιξαν ένα Σάββατο βράδυ του Φεβρουαρίου του 2003.
Το πρωί της Δευτέρας ποια είναι η εικόνα που αντικρίζουν οι φύλακες του κέντρου διαμαντιών;
«Ο πρώτος φύλακας που φτάνει εκείνο το πρωί, κατεβαίνοντας στο δεύτερο υπόγειο όπου βρίσκεται η κρύπτη με τις θυρίδες, εκπλήσσεται βρίσκοντας τα φώτα ανοιχτά. Πλησιάζοντας διαπιστώνει ότι και η πόρτα που οδηγεί στο θησαυροφυλάκιο είναι ορθάνοιχτη. Και το δάπεδο είναι γεμάτο από κοσμήματα, χαρτιά, πολύτιμους λίθους... Οι ληστές είχαν αφήσει οτιδήποτε υπήρχε περίπτωση να αναγνωριστεί αργότερα και να τους ενοχοποιήσει, όπως κάποια χαρακτηριστικά κοσμήματα. Για να έχετε μια ιδέα των μεγεθών, πάντως, να σας πω ότι ο ένας από τους έξι αστυνομικούς που ερεύνησαν την υπόθεση, είπε ότι η χρηματική αξία όσων οι ληστές άφησαν πίσω, αρκούσε για να ζήσουν και οι έξι, άνετα, την υπόλοιπη ζωή τους».
Ολα τα ρεπορτάζ γύρω από τη ληστεία, παρομοίαζαν το κέντρο διαμαντιών με το Φορτ Νοξ. Μπορείτε να μας περιγράψετε τα μέτρα ασφαλείας;
«Το κτίριο που είναι γνωστό ως το κέντρο διαμαντιών βρίσκεται μέσα στην περιοχή των διαμαντιών. Αρα εκτός από την ασφάλεια του ίδιου του κτιρίου, υπήρχαν και τα μέτρα ασφαλείας για ολόκληρη την περιοχή, η οποία περιβάλλεται από τρεις δρόμους. Υπάρχουν δύο είσοδοι για να μπει κανείς με αυτοκίνητο στην περιοχή, χρειάζεται ειδική άδεια και ο τόπος είναι γεμάτος κάμερες. Επίσης αστυνομικοί περιπολούν σε όλη τη διάρκεια της νύχτας. Οι ληστές λοιπόν μπήκαν και βγήκαν από την περιοχή μέσω του γκαράζ, το οποίο βρίσκεται ακριβώς έξω από την περιοχή των διαμαντιών».
Με άλλα λόγια, η πίσω πόρτα ήταν αφύλαχτη;
«Ακριβώς. Φαίνεται ότι τα αυστηρά μέτρα ασφαλείας της περιοχής δεν περιελάμβαναν το γκαράζ. Ηταν τόσο εύκολο».
Πώς παρακάμπτουν τα μέτρα ασφαλείας στο ίδιο το κτίριο;
«Στη διάρκεια της ημέρας υπάρχουν δύο άοπλοι φύλακες, οι οποίοι ζουν στο κτίριο αλλά δεν περιπολούν τις ώρες που κλείνει. Υπάρχουν ατσάλινες συρόμενες πόρτες που ανοίγουν με ειδικό κλειδί και βιντεοκάμερες, τις οποίες κάποιος παρακολουθεί στη διάρκεια της ημέρας. Τη νύχτα απλώς καταγράφουν την εικόνα. Οι κλέφτες το ήξεραν και δεν ανησυχούσαν, γιατί φεύγοντας θα έπαιρναν μαζί τους τις κασέτες. Στο μεταξύ παραβιάζουν την πίσω πόρτα, με ένα άλεν το οποίο έχει υποστεί ειδική επεξεργασία. Πάνε στην κρύπτη, στο δεύτερο υπόγειο. Εδώ η πόρτα είναι μια από τις πιο αξιόπιστες κατασκευές και για να ανοίξει απαιτείται ειδικός τετραψήφιος συνδυασμός και ειδικό κλειδί. Το κλειδί σπάει σε δύο κομμάτια, που φυλάσσονται ξεχωριστά - το ένα κομμάτι πρέπει να το έχει επάνω του ο φύλακας. Αλλά ο φύλακας βαριόταν να το χωρίζει στα δύο και το φύλαγε σε ένα κουτί στο ισόγειο, σε ένα δωμάτιο που χρησίμευε σαν αποθήκη και το οποίο οι κλέφτες παραβίασαν εύκολα.
Με το συνδυασμό η κατάσταση περιπλέκεται, γιατί πάνω στην κλειδαριά δεν υπάρχουν αριθμοί. Ο μόνος τρόπος για να δει κανείς τους τέσσερις αριθμούς είναι να την κοιτάζει από πάνω, από απόσταση λίγων εκατοστών, μέσω ενός γυαλιού. Παραμένει μυστήριο πώς το κατάφεραν. Δεν θα μπορούσαν να έχουν βιντεοσκοπήσει κάποιον καθώς σχημάτιζε το συνδυασμό, όπως ισχυρίστηκε αργότερα ο Νοταρμπαρτόλο, γιατί θα έπρεπε η κάμερα να κοιτάζει μέσα από κεφάλια. Αδύνατο, ως γνωστόν. Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι έγινε. Αλλά ένας από τους φύλακες παραδέχτηκε ότι φύλαγε το συνδυασμό σε ένα χαρτί στην τσέπη του - για τον Νοταρμπαρτόλο θα ήταν παιχνιδάκι να του το κλέψει».
Συναγερμός δεν υπήρχε να ειδοποιήσει ότι ξαφνικά ανοίγει η πόρτα, έστω με το κλειδί, μέσα στη νύχτα;
«Υπήρχε. Τον εξουδετέρωσαν μ' έναν απλό και ιδιοφυή τρόπο: Υπάρχουν δύο μαγνήτες, ο ένας επάνω στην πόρτα της κρύπτης και ο άλλος στον τοίχο, ακριβώς από πάνω. Οι μαγνήτες εφάπτονται και αν αποκολληθούν καθώς ανοίγει η πόρτα, χτυπάει ο συναγερμός. Οι κλέφτες αφαίρεσαν με μεγάλη προσοχή τον μαγνήτη από την πόρτα, κρατώντας τον συνεχώς κολλημένο στον μαγνήτη που ήταν ακριβώς από πάνω. Και μόλις τον ξεκόλλησαν, τους ένωσαν με μια ταινία και άνοιξαν την πόρτα- τέλειο».
Πώς άνοιξαν τόσες διαφορετικές θυρίδες που είχαν διαφορετικούς συνδυασμούς;
«Αν ήσαστε στη θέση τους τώρα θα σας είχαν πιάσει - έχουμε ακόμη να εξουδετερώσουμε τον ανιχνευτή φωτός και τους αισθητήρες κίνησης και θερμοκρασίας. Αυτούς τους εξουδετέρωνε σιγά σιγά με σπρέι για τα μαλλιά ο Νοταρμπαρτόλο, όσο μπαινόβγαινε νόμιμα τις προηγούμενες ημέρες. Αλλά για να είναι απόλυτα σίγουροι, έβαλαν και αφρό πολυουραιθάνης στην άκρη ενός ραβδιού και κρατώντας το από απόσταση, κάλυπταν με τον αφρό τους αισθητήρες».
Αυτό το κόλπο με το σπρέι είναι γνωστό από τις ταινίες. Δεν το είχαν προβλέψει στο κέντρο διαμαντιών;
«Ναι, είναι γνωστό από τον κινηματογράφο, πλέον η τεχνολογία έχει προχωρήσει. Την εποχή που εγκατέστησαν τα συστήματα ασφαλείας στο κέντρο διαμαντιών, ήταν όλα άριστα. Αλλά στην πορεία αμέλησαν να τα αναβαθμίσουν. Δεν τους πέρασε από το μυαλό να παρακολουθήσουν τις εξελίξεις. Την πάτησαν με τον κλασικό τρόπο - αισθάνθηκαν υπερβολικά σίγουροι για τον εαυτό τους».
Τώρα έχουμε φτάσει μπροστά στις θυρίδες με τα διαμάντια. Πώς τις ανοίγουν;
«Ο πιο γρήγορος τρόπος είναι με τρυπάνι, αλλά οι θυρίδες έχουν αισθητήρες δόνησης. Οπότε τι κάνουν αυτοί οι απίστευτοι τύποι; Εχουν κατασκευάσει ένα κλειδί, δικής τους επινόησης, που εισχωρεί σε κάθε κλειδαριά και με τις κατάλληλες κινήσεις καταφέρνει να ξεκολλήσει την πόρτα, ξεφλουδίζοντάς την, ήσυχα και απαλά. Εκμεταλλεύτηκαν μια κατασκευαστική αδυναμία: από πίσω οι πόρτες ήταν πλαστικές. Ο κατασκευαστής στην πορεία είχε αντικαταστήσει κάποιες με ατσάλι - έτσι εξηγείται ότι δεν κατάφεραν να ανοίξουν όλες τις θυρίδες. Μάλιστα στην προσπάθειά τους έσπασε το ειδικό κλειδί, αλλά σαν καλοί πρόσκοποι είχαν φέρει και ανταλλακτικά. Από 189 θυρίδες άνοιξαν τις 109».
Μπορεί οποιοσδήποτε να νοικιάσει μια θυρίδα στο κέντρο διαμαντιών της Αμβέρσας;
«Οχι, πρέπει να έχει πρώτα νοικιάσει γραφείο εκεί. Αυτό είχε κάνει ο Νοταρμπαρτόλο. Είχε δηλώσει ότι ήταν έμπορος διαμαντιών στην Ιταλία. Πράγματι έχει ένα μικρό κατάστημα με διαμάντια στο Τορίνο, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί γιατί θα χρειαζόταν και γραφείο στην Αμβέρσα. Αν είχαν κάνει τον κόπο να τον ελέγξουν, θα είχαν διαπιστώσει ότι είχε πλούσιο φάκελο στην ιταλική αστυνομία».
Λέτε ότι είναι μύθος τα περί δρακόντειων μέτρων ασφαλείας στην περιοχή των διαμαντιών; «Ο Νοταρμπαρτόλο δεν διάλεξε τυχαία το συγκεκριμένο κτίριο - ήξερε ότι αν δοκίμαζε να νοικιάσει γραφείο οπουδήποτε αλλού στην περιοχή θα τον είχαν πιάσει. Υπάρχουν τέσσερα κτίρια όπου οι έμποροι διαμαντιών κάνουν τις συναλλαγές τους. Για να μπεις κάποιος σε αυτά, περνάει από εξονυχιστικούς ελέγχους, η φωτογραφία του αναρτάται σε ειδικά σάιτ σε όλο τον κόσμο, πρέπει να τον συστήσουν δύο άλλοι έμποροι κ.ο.κ. Ο Νοταρμπαρτόλο γνώριζε τις αδυναμίες του συγκεκριμένου κτιρίου, γιατί ο φίλος του ο Φερντινάντο Φινότο -ο ένας από τους τέσσερις άνδρες που καταδικάστηκαν τελικά- είχε παρελθόν στην περιοχή. Είχε ζήσει εκεί για λίγο και είχε υπάρξει ύποπτος για μια απόπειρα ληστείας».
Πώς κατάφερε η αστυνομία να οδηγηθεί στα χνάρια τους;
«Στη διαδρομή από την Αμβέρσα προς τις Βρυξέλλες, πέταξαν τα σκουπίδια τους μέσα σε μια δασώδη περιοχή, πλάι στον αυτοκινητόδρομο. Στην Ιταλία συνηθίζεται αυτό, οι άνθρωποι συχνά ξεφορτώνονται τα σκουπίδια τους στις ερημιές ή στο δάσος. Ομως για κακή τους τύχη, πέταξαν τα σκουπίδια στην ιδιοκτησία του Ογκαστ βαν Καμπ, ενός ασυνήθιστου τύπου, που κάνει βόλτες με το σκύλο του και όποτε τύχει να πετάξει κανείς σκουπίδια, τα εξετάζει για να δει σε ποιον μπορεί να ανήκουν και καλεί την αστυνομία. Εκείνο το πρωινό, λοιπόν, ο βαν Καμπ κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με τα συγκεκριμένα σκουπίδια, γιατί είδε πολλούς φακέλους από την περιοχή των διαμαντιών.
Οπότε μόλις λίγες ώρες μετά την ανακάλυψη της ληστείας, η αστυνομία έχει στα χέρια της τα πρώτα στοιχεία. Τους φάνηκε, αρχικά, περίεργο ότι υπήχαν χαρτιά με το όνομα του Νοταρμπαρτόλο, ενώ η θυρίδα του δεν είχε ανοιχτεί -ήταν ανάμεσα σε εκείνες που δεν είχαν προλάβει να ανοίξουν. Επειτα, βρίσκουν σκισμένη σε κομμάτια την επαγγελματική κάρτα του Ελιο Ντ' Ονόριο, ενός ειδικού στους συναγερμούς, ο οποίος λίγες ημέρες νωρίτερα είχε μπει στο κέντρο διαμαντιών, νόμιμα, για να ελέγξει δήθεν αν δούλευε καλά ο συναγερμός στη θυρίδα του Νοταρμπαρτόλο.
Τα κομματάκια της κάρτας του βρέθηκαν μαζί με τα σκουπίδια από το σπίτι του Νοταρμπαρτόλο- μετά τη ληστεία οι κλέφτες είχαν σταθεί για να ξεχωρίσουν τι θα πέταγαν. Φεύγοντας πήραν και τα σκουπίδια του σπιτιού, όπου βρισκόταν μια απόδειξη από σουπερμάρκετ. Η αστυνομία έλεγξε την κάμερα ασφαλείας του σουπερμάρκετ και ένας από τους αστυνομικούς αναγνώρισε τον Φινότο. Θυμήθηκε ότι πριν από χρόνια ήταν ύποπτος για απόπειρα ληστείας στην περιοχή. Παίρνουν, λοιπόν, τηλέφωνο έναν συνάδελφό τους στο Τορίνο και τον ρωτούν αν ξέρει κάτι για τους τρεις άνδρες. Ο Ιταλός αστυνομικός ξέρει πολλά. Τους λέει ότι είναι μέλη της Σχολής του Τορίνου, μιας ομάδας από κλέφτες που έχουν έδρα στην πόλη και νόμιμες επιχειρήσεις ως βιτρίνα».
Και πώς αναγνωρίζει η αστυνομία ότι μια ληστεία έχει διαπραχθεί από μέλη της Σχολής του Τορίνου;
«Είναι άψογοι επαγγελματίες, δεν χρησιμοποιούν ποτέ βία και δουλεύουν πάντα μεταξύ τους. Είναι γύρω στους είκοσι ανθρώπους και συνεργάζονται ανά μικρές ομάδες ανάλογα με το κόλπο. Εχουν διάφορες ειδικότητες. Και αν κάποιος είναι για παράδειγμα ειδικός στις κλειδαριές, θα εργάζεται και ως κλειδαράς ώστε και να ξεπλένει χρήμα, αλλά και να παρακολουθεί τις εξελίξεις στο χώρο του. Και ποτέ δεν ληστεύουν δικούς τους πελάτες. Τώρα, οι τέσσερις που καταδικάστηκαν -ο Λεονάρντο Νοταρμπαρτόλο, ο Φερντινάντο Φινότο, ο Ελιο Ντ' Ονόριο και ο Πιέτρο Ταβιάνο- θεωρητικά έχουν αρκετά χρήματα ώστε να μη χρειαστεί να ρισκάρουν ξανά».
Η υπόθεση πάντως προσφέρεται για μεταφορά στον κινηματογράφο.
«Ισως είναι στα σκαριά. Οταν ήρθαμε σε επαφή με τον Νοταρμπαρτόλο, μας ζήτησε να πληρωθεί για να μας πει την ιστορία του. Οπότε δεν δεχτήκαμε. Αλλά την ίδια περίοδο είπε την ιστορία του σ' έναν ρεπόρτερ του Wired. Εκλεισε κάποια συμφωνία, που δεν ξέρουμε μεν τι προβλέπει, αλλά έχει κάποια σχέση με τη μεταφορά της ιστορίας στην οθόνη. Γιατί ο δημοσιογράφος βασίστηκε στη συμφωνία και στο κομμάτι του για να εξασφαλίσει συμβόλαιο για ταινία με τον Τζ. Εϊμπραμς, έναν διάσημο παραγωγό του Χόλιγουντ. Ωστόσο στην ιστορία που είπε στο Wired ο Νοταρμπαρόλο, λέει ένα σωρό πράγματα που είναι εύκολο να διαπιστώσει κανείς ότι είναι παραμύθια - για να κάνει ακόμη πιο συναρπαστική, πιο κινηματογραφική την ιστορία. Και λέει επίσης ότι έβγαλε ελάχιστα από το κόλπο, ότι ήταν μια συνωμοσία μιας σπείρας Εβραίων εμπόρων που τον ξεγέλασαν και του πήραν τη μερίδα του λέοντος. Βασικά ο άνθρωπος είναι απατεώνας, αναμενόμενο είναι να λέει ψέματα. Αλλωστε θέλει να αποθαρρύνει άλλους κλέφτες. Θέλει να πείσει ότι δεν έχει διαμάντια, ότι δεν αξίζει να τον ληστέψει κανείς».
Τα διαμάντια είναι παντοτινά... ελεύθερα, κάπου εκεί έξω Μπορείτε να μας περιγράψετε τα κλοπιμαία;
«Οι αναφορές της αστυνομίας μιλούν για ακατέργαστα και επεξεργασμένα διαμάντια τουλάχιστον 100.000 καρατίων, σχεδόν είκοσι κιλά καθαρό χρυσάφι, μετρητά αξίας 1,5 εκατ. δολαρίων, ρολόγια, σπάνια νομίσματα και κοσμήματα. Τριάντα από τα θύματα δήλωσαν ότι η αξία των αντικειμένων που έχασαν είναι "απροσδιόριστη". Αρχικά η αστυνομία έκανε λόγο για αντικείμενα συνολικής αξίας 100 εκατ. ευρώ. Με τον καιρό έφτασαν να πιστεύουν ότι μπορεί και να μιλάμε για 400 εκατ. ευρώ. Οι περισσότεροι δεν είχαν ασφαλίσει τις περιουσίες τους γιατί δεν τους περνούσε από το μυαλό ότι θα μπορούσε κανείς να ληστέψει ένα από τα πιο ασφαλή μέρη στον κόσμο».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου