Navi Voice

'Ηταν Δευτέρα, 15 Ιουλίου 1974.

Νωρίς το πρωί ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επιστρέφει από τη θερινή του κατοικία στο όρος Τρόοδος στο προεδρικό μέγαρο.

Λίγη ώρα νωρίτερα έχουν αποσυρθεί από τις κεντρικές οδικές αρτηρίες οι ένοπλοι εθελοντές της σοσιαλιστικής ΕΔΕΚ και του κομμουνιστικού ΑΚΕΛ που εκτελούσαν κάθε νύχτα περιπολίες με αυτόματα καλάσνικοφ για να αποτρέψουν πραξικόπημα της ελλαδικής χούντας που εκτελεί εντολές των ΗΠΑ.

Στις 8.30 το πρωί ο Μακάριος βρίσκεται στην αίθουσα υποδοχής του προεδρικού μεγάρου για να καλωσορίσει μια ομάδα παιδιών της Ελληνορθόδοξης Νεολαίας του Καΐρου, τα οποία φιλοξενεί η κυπριακή αρχιεπισκοπή. Πριν προλάβει να τα χαιρετήσει, ακούγονται οι πρώτοι πυροβολισμοί που ρίχνουν οι προδότες πραξικοπηματίες. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα αρχίζουν να πέφτουν ρουκέτες και όλμοι. Το προεδρικό μέγαρο φλέγεται. Μεγάλο μέρος του μετατρέπεται σε σωρό ερειπίων.

Ο ραδιοφωνικός σταθμός της Λευκωσίας μεταδίδει την πρώτη ανακοίνωση της χούντας: «Σήμερον την πρωίαν η Εθνική Φρουρά επενέβη διά να σταματήση τον αδελφοκτόνον εμφύλιον πόλεμον. Η Εθνική Φρουρά είναι την στιγμήν αυτήν κυρία της καταστάσεως. Ο Μακάριος είναι νεκρός!». Το άκουσμα της δολοφονίας του Μακαρίου παγώνει τους Κύπριους και τον κόσμο ολόκληρο.

Πάφος, 3 η ώρα μετά το μεσημέρι. 'Ενας ασήμαντος, τοπικός ιδιωτικός ραδιοσταθμός γίνεται πρωταγωνιστής των εξελίξεων, καθώς μεταδίδει ένα μήνυμα που αστραπιαία κάνει τον γύρο του κόσμου! «Ελληνικέ κυπριακέ λαέ! Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος!... Δεν είμαι νεκρός, όπως η χούντα των Αθηνών και οι εδώ εκπρόσωποί της θα ήθελαν!... Η χούντα δεν πρέπει να περάσει και δεν θα περάσει! Νυν υπέρ πάντων ο αγών!»

Η χούντα όμως περνάει. Ο οργανωτής του επιτόπιου κλάδου του πραξικοπήματος, ταξίαρχος Μιχαήλ Γεωργίτσης, τοποθετεί ως Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας τον κατάπτυστο Νικόλαο Σαμψών. «Εν ονόματι Θεού και ανθρώπων και κατόπιν τιμητικής επιλογής μου υπό των Ενόπλων Δυνάμεων του λαού μας... με ιδιαιτέραν υπερηφάνειαν αναλαμβάνω σήμερον τα υψηλά μου καθήκοντα» αναφέρει στο πρώτο διάγγελμα τούτο το ακροδεξιό ανδρείκελο της χούντας του Ιωαννίδη.

Ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Βρετανία, παρόλο που η τελευταία έχει κυβέρνηση των Εργατικών, καταδικάζουν το πραξικόπημα της χούντας της Αθήνας στην Κύπρο. Δύο μέρες αργότερα οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» αποκαλύπτουν ότι ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρι Κίσινγκερ απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε εισήγηση, έστω και τυπικής καταδίκης του πραξικοπήματος για τα μάτια του κόσμου.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Χάρολντ Ουίλσον φέρεται πιο έξυπνα. Υποδέχεται τον Μακάριο στο Λονδίνο ως νόμιμο εκπρόσωπο της Κυπριακής Δημοκρατίας, αφού προηγουμένως τον φυγαδεύει από την Πάφο μέσω της βρετανικής βάσης προς τη Μάλτα και από εκεί προς την Αγγλία.

Δεκάδες χιλιάδες Ελληνοκύπριοι αποθεώνουν τον Μακάριο μόλις αυτός φθάνει στη βρετανική πρωτεύουσα. Το σχέδιο των Αμερικανών όμως που εκτελούν οι προδότες αξιωματικοί της χούντας των Αθηνών έχει πετύχει. Απονομιμοποιώντας την κυβέρνηση της Λευκωσίας μέσω του πραξικοπήματος, τα πάντα είναι πλέον έτοιμα για να αναλάβει δράση η Τουρκία.

Να εισβάλει δηλαδή στην Κύπρο και να κατακτήσει το 40% του νησιού όχι ως εισβολέας και κατακτητής, αλλά ως... «φορέας αποκατάστασης της δημοκρατικής ομαλότητας και της συνταγματικής νομιμότητας» που έχουν ανεπανόρθωτα τρωθεί από τους Ελληνες πραξικοπηματίες!!! Σε πέντε μέρες θα αρχίσει η τελική πράξη του δράματος, που συνεχίζεται ως τις μέρες μας, σαράντα χρόνια μετά...

Το πραξικόπημα της προδοτικής χούντας στην Κύπρο δεν ήταν σε καμία περίπτωση κεραυνός εν αιθρία. Ολοι το περίμεναν. Ολοι τότε είχαν καταλάβει ότι μπαίνουμε στην κορύφωση της τραγωδίας όταν δημοσιοποιήθηκε η συγκλονιστική επιστολή του Μακαρίου προς τον στρατηγό Γκιζίκη, τον δήθεν «πρόεδρο» του χουντικού καθεστώτος.

«Ουχί άπαξ μέχρι τούδε ησθάνθην, και είς τινας περιπτώσεις σχεδόν εψηλάφησα, εκτεινομένην αοράτως εξ Αθηνών χείρα αναζητούσαν προς αφανισμόν την ανθρωπίνην ύπαρξίν μου» αναφέρει το κορυφαίο, ανατριχιαστικό απόσπασμά της.

«Δεν δύναμαι να είπω ότι τρέφω ιδιαιτέραν συμπάθειαν προς στρατιωτικά καθεστώτα και μάλιστα εις την Ελλάδα, την χώραν η οποία εγέννησε και ελίκνισεν την δημοκρατίαν» προανέφερε στην επιστολή του ο Μακάριος, την οποία έδωσε προς κοινοποίηση στον κυπριακό Τύπο. Η χούντα απάντησε με πραξικόπημα, το οποίο σηματοδότησε αφενός τον χαμό της μισής Κύπρου και αφετέρου το δικό της τέλος...

Έχουμε μία λανθασμένη εντύπωση για τους προγόνους μας: θεωρούμε ότι ήταν πολλοί και διαφορετικοί. Τα πράγματα στο μυαλό μας είναι λίγο μπερδεμένα και για παράδειγμα, όταν ακούμε τη λέξη 'νεάντερταλ', λέμε "α, πρόγονος του ανθρώπου, άρα και δικός μας".

Το ίδιο όταν ακούμε και τις λέξεις 'homo erectus', 'homo ergaster' και γενικά όλα αυτά τα είδη ανθρώπων που έχουν βρεθεί ή που μένουν να βρεθούν ακόμη, ξεχασμένα ως απολιθώματα σε κάποια σπηλιά της Σιβηρίας.

Ωστόσο, κάνουμε λάθος. Όλοι αυτοί δεν είναι πρόγονοί μας. Όλοι αυτοί έχουν εξαφανιστεί, δεν άφησαν τίποτα πίσω τους, πόσο μάλλον απογόνους. Οι πρόγονοί μας είναι αποκλειστικά οι χόμο σάπιενς, το είδος που εμφανίστηκε πριν από 200.000 χρόνια και που 50.000 χρόνια μετά πήρε την μορφή που έχουμε κι εμείς σήμερα. Αν πάρεις έναν χόμο σάπιενς που γεννήθηκε πριν από 150.000 χρόνια και βάλεις δίπλα του έναν σημερινό άνθρωπο, δεν πρόκειται να ξεχωρίσεις ποιος είναι ποιος. Εκτός αν ο σημερινός άνθρωπος έχει το κλαρινογαμπρίστικο μαλλί που όλοι λατρεύουμε.

Αυτό μας οδηγεί σε ένα μεγάλο συμπέρασμα: μην κουρεύεστε σαν κλαρινογαμπροί. Επίσης, μας οδηγεί και σε ένα ακόμη μεγαλύτερο συμπέρασμα: κάποτε υπήρχαν πολλά ανθρώπινα είδη, τα οποία κατά μεγάλες χρονικές περιόδους συνυπήρξαν και τα οποία στο σύνολό τους εξαφανίστηκαν για κάποιον λόγο.

Και εδώ αρχίζουν οι περίεργες συμπτώσεις.


Σε όποιο σημείο της γης μετανάστευσε ο χόμο σάπιενς, είτε στην Ευρώπη, είτε στην Ασία, μετά από λίγο καιρό τα ντόπια 'ανθρώπινα είδη' εξαφανίζονταν. A, επίσης να πούμε ότι ο πρόγονός μας μετανάστευε απ’ την ανατολική Αφρική σε αυτά τα μέρη, εκεί γεννήθηκε και αυτό είναι καλό να το γνωρίζει πριν μιλήσει κάποιος σύγχρονος αυστραλοπίθηκος περί 'λευκής φυλής', ανωτερότητάς, κλπ.


Απ’ την άλλη, οι νεάντερταλ εμφανίστηκαν πριν από 500.000 χρόνια, δηλαδή σχεδόν 300.000 χρόνια πριν από εμάς, τους χόμο σάπιενς. Δεν ήταν τόσο έξυπνοι, υστερούσαν στην επικοινωνία –χαρακτηριστικό που ίσως να τους κόστισε, όπως θα δούμε πιο κάτω- αλλά ήταν φοβερά δυνατοί και ανθεκτικοί στα κρύα κλίματα, σε αντίθεση με εμάς τους καλομαθημένους Αφρικανούς.

Οι τελευταίοι νεάντερταλ υπολογίζεται ότι εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 30.000 χρόνια, όταν πια ο χόμο σάπιενς είχε μεταναστεύσει από την Αφρική στην Ευρασία. Αν το δούμε δηλαδή συνολικά, οι νεάντερταλ έζησαν περισσότερα χρόνια από όσο έχουμε υπάρξει εμείς έως τώρα, περπάτησαν για μεγαλύτερο διάστημα στον πλανήτη από εμάς και δεν γνωρίζουμε αν θα τους φτάσουμε και ποτέ. Με λίγα λόγια, ως προς αυτόν τον τομέα, προς το παρόν είναι ασύγκριτα πιο επιτυχημένο ανθρώπινο είδος από εμάς (σιγά το επίτευγμα). Πώς εξαφανίστηκαν, λοιπόν, οι νεάντερταλ;

Ίσως το προπατορικό μας αμάρτημα να μην είναι αυτό που νομίζουμε, αυτό που περιλαμβάνει έναν άντρα τόσο απελπισμένο που ζήτησε απ’ τον Θεό να του φτιάξει μία γυναίκα και "ας είναι όπως να 'ναι, ας μιλάει και με φίδια, δεν πειράζει, ΕΓΩ ΓΥΝΑΙΚΑ ΘΕΛΩ". Ίσως το προπατορικό μας αμάρτημα να είναι η γενοκτονία των νεάντερταλ. Αν και κανείς δεν είναι 100% σίγουρος ποιος ήταν ο λόγος που εξαφανίστηκαν, ωστόσο οι επιστήμονες πλέον στην πλειοψηφία τους θεωρούν ότι εμείς ήμασταν η αιτία της καταστροφής τους. Με ποιον τρόπο; Όχι τόσο σφάζοντάς τους – αν και συνέβη κι αυτό – όσο με άλλους τρόπους, πιο έμμεσους.

Οι σάπιενς ήταν καλύτεροι κυνηγοί, λόγω των εργαλείων που χρησιμοποιούσαν και λόγω των κοινωνικών τους δεξιοτήτων. Αυτό σημαίνει πώς όταν έφταναν σε μία περιοχή που ήδη ζούσαν νεάντερταλς, άρχισαν να μαζεύουν εκείνοι τα φρούτα, τους καρπούς, να σκοτώνουν τα ζώα, και να μην αφήνουν αρκετή τροφή για τα υπόλοιπα ανθρώπινα είδη. Οι σάπιενς πολλαπλασιάζονταν, οι νεάντερταλς λιγόστευαν. Οι σάπιενς εξαπλώνονταν όλο και περισσότερο στα γόνιμα εδάφη, οι νεάντερταλς περιορίζονταν όλο και περισσότερο σε σημεία που η φύση δεν είχε να τους προσφέρει τα απαραίτητα. Και πέθαιναν απ’ την πείνα.

Παράλληλα, όπως είναι λογικό, αυτός ο ανταγωνισμός μεταξύ των 'τροφοσυλλεκτών' –τροφοσυλλέκτες ήμασταν κι εμείς, όχι κυνηγοί, όπως υποστηρίζει ένας άλλος ένας ωραίος μύθος- γέννησε και το μίσος. Αν σκεφτούμε κιόλας ότι ως είδος δεν είμαστε και ιδιαίτερα ανεκτικοί με τον άλλον, όταν για παράδειγμα ακόμα και σήμερα είμαστε έτοιμοι να σφαχτούμε με κάποιον που υποστηρίζει άλλη ομάδα, πώς τότε θα μπορούσαμε να είμαστε ανεκτικοί σε ένα άλλο είδος ανθρώπου; Γι’ αυτόν τον λόγο, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι υπήρξαν και πολλές σφαγές μεταξύ μας, πολλοί μικροί πρωτόγονοι πόλεμοι, από τους οποίους οι νεάντερταλ βγήκαν αποδεκατισμένοι.

Και θα ρωτήσεις εδώ και θα έχεις και δίκιο, "μα πώς έχασαν οι νεάντερταλ; Προηγουμένως δεν είπαμε ότι ήταν πιο δυνατοί σωματικά"; Η απάντηση εδώ είναι κάπως απρόσμενη. Οι σάπιενς, είχαν ένα όπλο που δεν το είχε κανένα άλλο είδος: έφτιαχναν ιστορίες. Σε έναν καυγά ένας προς έναν, ο σάπιενς δεν είχε καμία ελπίδα, αλλά σε μια σύγκρουση μεταξύ δεκάδων οι νεάντερταλ θα μάζευαν κλωτσομπουνίδια και για το σπίτι (τη σπηλιά, το κλαδί πάνω στο δέντρο, κτλ).

Η επικοινωνία που είχαν αναπτύξει, μπορεί να ήταν αρκετή για προειδοποιεί ο ένας τον άλλον για κάποιο μαρσυποφόρο λιοντάρι που πλησίαζε, αλλά όχι αρκετή για να τους κάνει να συνεργαστούν αποτελεσματικά σε μεγάλες ομάδες. Είναι μάλιστα πολύ πιθανό, οι σάπιενς να έκαναν επίθεση στους νεάντερταλ πάντα περισσότεροι (ένα πρωτόγονο στοιχείο που έχει διασωθεί έως και σήμερα στο DNA των Ελλήνων ακροδεξιών), καθώς τους βοηθούσε σε αυτό ο ιδιαίτερος τρόπος που επικοινωνούσαν.

Και εδώ έρχεται να δέσει αυτό που είπαμε προηγουμένως για τις ιστορίες που έφτιαχναν.

Οι σάπιενς είχαν αναπτύξει ένα μεγάλο δίκτυο μέσα στο οποίο κινούνταν, ζούσαν, έβρισκαν συντρόφους, αντάλλασαν εργαλεία, κάτι που σήμαινε ότι μεταξύ τους υπήρχε εμπιστοσύνη. Για να οικοδομηθεί αυτή η εμπιστοσύνη, θα έπρεπε πολλές διαφορετικές ομάδες να πιστεύουν σε κοινές ιστορίες, ή όπως θα λέγαμε σήμερα, σε κοινούς μύθους. Δεν ξέρουμε ποιοι μύθοι μπορεί να ήταν αυτοί, ξέρουμε όμως ότι σίγουρα υπήρξαν, καθώς σήμερα ζούμε την εξέλιξή τους.


Το χρήμα, ο νόμος, η ανώνυμη εταιρεία, η θρησκεία, όλα αυτά είναι πράγματα άυλα που μέσα από κοινές ιστορίες έχουμε συμφωνήσει ότι υπάρχουν. Αυτή η κατασκευή ιστοριών, και η ισχυρή πίστη σε αυτές, είναι τα στοιχεία που δίνουν όραμα, που ενώνουν διαφορετικές ομάδες, που τους κάνουν να ενωθούν μπροστά σε κάποιον κίνδυνο. Και έτσι φαίνεται ότι συνέβη και τότε, αυτοί οι κοινοί μύθοι τους έδωσαν την ομαδικότητα που τα άλλα είδη δεν είχαν.

Πέρα απ’ αυτά όμως, ανέπτυξαν και διαφορετικές κυνηγητικές τεχνικές λόγω αυτής της επικοινωνίας. Ξέρουμε ότι οι νεάντερταλ κυνηγούσαν συνήθως μόνοι ή σε μικρές ομάδες, ενώ οι σάπιενς απ’ την άλλη είχαν αναπτύξει τεχνικές που στηρίζονταν στη συνεργασία δεκάδων ατόμων ή και διαφορετικών ομάδων μεταξύ τους. Το πόσο ευφυείς ήταν φαινόταν και απ’ το γεγονός ότι δεν έπεφταν άτσαλα σε ένα κοπάδι ζώων για να σκοτώσουν ό, τι προλάβαιναν, αλλά όλοι μαζί το περικύκλωναν και το κυνηγούσαν προς κάποιο αδιέξοδο, όπου θα μπορούσαν να σφάξουν όλα τα ζώα του κοπαδιού μαζικά.

Όταν, λοιπόν ξεσπούσε πόλεμος μεταξύ τους, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι οι νεάντερταλς δεν θα βρίσκονταν σε καλύτερη θέση από αυτά τα ζώα. 10 νεάντερταλς δεν θα μπορούσαν να τα βάλουν με 200 χόμο σάπιενς, ευφυείς και με τις πιο εντρεπρενέρ ιδέες της εποχής. Εδώ μιλάμε για πραγματικό μακελειό.


Τέλος, αυτός ο ανταγωνισμός για τους φυσικούς πόρους, είναι πολύ πιθανό να οδήγησε τους νεάντερταλ και σε κάτι ακόμα πιο ακραίο: στον κανιβαλισμό. Απολιθώματα που έχουν βρεθεί σε σπηλιά της Γαλλίας αποδεικνύουν ότι μια ομάδα νεάντερταλ φαγώθηκε από κάποια άλλη, που προφανώς η πείνα της είχε χτυπήσει κόκκινο. Και ένα επακόλουθο του κανιβαλισμού, πολύ πιθανό να ήταν και κάποια τρομακτική ασθένεια, όπως αυτή των τρελών αγελάδων, η οποία στη συνέχεια θα τους αποδεκάτισε σε εκατοντάδες.

Ίσως, λοιπόν, να υπάρχει σοβαρός λόγος που στη συλλογική μας μνήμη δεν έχουμε κρατήσει λίγο χώρο για τα ξαδέρφια μας, τα υπόλοιπα ανθρώπινα είδη. Ίσως τα πρώτα εργαλεία που έφτιαξε ο χόμο σάπιενς να βάφτηκαν με το αίμα τους και η ιστορία του Κάιν με τον Άβελ να είναι αληθινή, απλώς λίγο τροποποιημένη, λίγο αλλαγμένη, προκειμένου να μην πνιγούμε από τις ενοχές μας. Και πώς να μας κατηγορήσεις γι' αυτό.

Οι ανθελληνικές ταραχές στη Σάουθ Όμαχα σημειώθηκαν στις 21 Φεβρουαρίου του 1909, μετά από τη σύλληψη του Γιάννη Μασουρίδη ως ένοχου για την δολοφονία του αστυνομικού Εντ Λόουρι.

Η συγκέντρωση περίπου 1.000 κατοίκων δύο μέρες μετά, οδήγησε σε ανεξέλεγκτη βία εις βάρος των Ελλήνων. Με κραυγές «θάνατος στους Έλληνες» και «θυμηθείτε τον καημένο τον Λόουρι», το πλήθος όρμησε στην ελληνική συνοικία, την «Γκρίκ-τάουν» και επιτέθηκε στους ανύποπτους Έλληνες. Η ελληνική παροικία της πόλης διαλύθηκε.

Με αφορμή τα 250 χρόνια ελληνικής παρουσίας στις ΗΠΑ (1768-2018) δημοσιεύονται στον ομογενειακό τύπο ιστορίες για τους Έλληνες στην Αμερική, οι οποίες δεν είναι και πολύ γνωστές στην Ελλάδα και την ομογένεια. Μια από αυτές αφορά το ''πογκρόμ'' κατά Ελλήνων μεταναστών στην μικρή πόλη Σάουθ Όμαχα της πολιτείας Νεμπράσκα το 1909.

Για την ιστορία ενός πραγματικού ''πογκρόμ'' κατά των Ελλήνων μεταναστών που πραγματοποιήθηκε στην μικρή πόλη Σάουθ Όμαχα της πολιτείας Νεμπράσκα το 1909, έχει συγγράψει μονογραφία ο Ελληνοαμερικανός δάσκαλος και πανεπιστημιακός Τζον Μπίτζες. Η μελέτη του υπήρξε προϊόν σκληρού μόχθου και επίπονης δουλειάς στα αρχεία των τοπικών εφημερίδων αλλά και των επίσημων αρχών. Η πρώτη μορφή αυτής της εργασίας δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ''Nebraska History'' το καλοκαίρι του 1970 και πήρε το βραβείο ''James Sellers''.

Διαβάζοντας τη μελέτη του κ. Μπίτζες διαπιστώνουμε ότι στον Έλληνα μετανάστη απέδιδαν τότε οι αμερικανικές εφημερίδες όλα τα στερεότυπα: Οι Έλληνες είναι «βρώμικοι», «υπάνθρωποι», «απολίτιστοι», «άγριοι», επιρρεπείς στο έγκλημα.

Οι ανθελληνικές ταραχές στη Σάουθ 'Ομαχα σημειώθηκαν στις 21 Φεβρουαρίου του 1909, μετά από τη σύλληψη του Γιάννη Μασουρίδη ως ένοχου για την δολοφονία του αστυνομικού Εντ Λόουρι. Οι εφημερίδες αμέσως μίλησαν για τον «Έλληνα δολοφόνο» και δημοσίευσαν την εμπρηστική ανθελληνική προκήρυξη που συνέταξε ο Τζόζεφ Μέρφι, ένας τοπικός πολιτικός παράγοντας.

Σ' αυτή την προκήρυξη γινόταν λόγος για τους «βρωμερούς Έλληνες που επιτίθενται στις γυναίκες μας και χτυπούν τους περαστικούς στο δρόμο, που διατηρούν χαρτοπαιχτικές λέσχες και κάθε λογής παρανομίες». Στο κλείσιμο της προκήρυξης γινόταν έκκληση για συνάντηση στο Δημαρχείο «όπου θα πάρουμε μέτρα για να διώξουμε τους Έλληνες από την πόλη μας» (εφημερίδες World Herald και Daily News, 20 Φεβ 1909).

Την επομένη, το κύριο άρθρο της Herald αναφερόταν στον Μασουρίδη με τα ακόλουθα λόγια:»Ένας Έλληνας που στη γενέτειρά του δεν είχε ποτέ το προνόμιο να υψώσει το κεφάλι του προς τα πάνω (...) η μόνη του σκέψη ήταν να σκοτώσει, να σκοτώσει.» Ο Μασουρίδης είχε έρθει στις ΗΠΑ από ένα χωριό της Καλαμάτας το 1906.

Η αστυνομία τον είχε υπό παρακολούθηση, επειδή είχε συλληφθεί για παράνομο τζόγο. Στις 19 Φεβρουαρίου 1909, ο Λόουρι τον συνέλαβε μετά από καταγγελίες εις βάρος του, ότι είχε σχέσεις με μια ανήλικη (17 χρονών) κοπέλα, που του έκανε μαθήματα αγγλικών. Τη στιγμή της σύλληψης ανταλλάχθηκαν πυροβολισμοί που κατέληξαν στον τραυματισμό του Μασουρίδη και το θάνατο του Λόουρι. Αμέσως συγκεντρώθηκαν μερικές εκατοντάδες κάτοικοι με σκοπό να λιντσάρουν τον Μασουρίδη. Με δυσκολία κατάφερε η αστυνομία να τον φυγαδεύσει σε ασθενοφόρο.

Τους κατηγορούσαν ακόμα ότι έφερναν στην Αμερική τις δικές τους άγριες συνήθειες, ότι ήταν βρώμικοι (εφόσον έκαναν πάντα τις βρώμικες δουλειές), ότι πολιτικολογούσαν στα δικά τους καφενεία και χαρτόπαιζαν. Οι ντόπιοι θεωρούσαν τη συμπεριφορά των Ελλήνων «ανήθικη» και «αντιαμερικάνικη».

Η συγκέντρωση περίπου 1.000 κατοίκων την επομένη, οδήγησε σε ανεξέλεγκτη βία εις βάρος των Ελλήνων. Με κραυγές «θάνατος στους Έλληνες» και «θυμηθείτε τον καημένο τον Λόουρι», το πλήθος όρμησε στην ελληνική συνοικία, την «Γκρίκ-τάουν» και επιτέθηκε στους ανύποπτους Έλληνες. 'Όσοι απ' αυτούς δεν κατάφεραν να διαφύγουν, έπεσαν στα χέρια των φανατισμένων Αμερικάνων και δάρθηκαν χωρίς έλεος.

Στην απελπισία του, κάποιος προσπάθησε να αμυνθεί με όπλο και τραυμάτισε ελαφρά δυο παιδιά. Τότε πλέον το πλήθος των επιτιθέμενων χωρίστηκε στα δύο και άρχισε τις λεηλασίες και τα σπασίματα σ' όλα τα μαγαζιά και τα σπίτια των Ελλήνων. Οι ταραχές συνεχίστηκαν όλη τη μέρα κάτω από τη σιωπηλή επιδοκιμασία κάποιων αστυνομικών και την αδυναμία των τοπικών αρχών. Επί έξι ώρες το πλήθος «με ρεβόλβερ, με κλομπ και με δαυλούς γύριζε στην πόλη, έπινε τα κλεμμένα ποτά, έκλεβε εμπορεύματα, χτυπούσε όποιον μπορούσε, μέχρι να τρέξει το αίμα από τις πληγές.»

Περιγράφοντας την εικόνα που είχαν για τους 'Έλληνες οι παλαιότεροι κάτοικοι της περιοχής, o Τζον Μπίτζες αναφέρεται στην εχθρότητα που προκλήθηκε από το γεγονός ότι οι Έλληνες δούλευαν με μικρότερα μεροκάματα και χρησιμοποιούνταν ως απεργοσπάστες. Τους κατηγορούσαν ακόμα ότι έφερναν στην Αμερική τις δικές τους άγριες συνήθειες, ότι ήταν βρώμικοι (εφόσον έκαναν πάντα τις βρώμικες δουλειές), ότι πολιτικολογούσαν στα δικά τους καφενεία και χαρτόπαιζαν. Οι ντόπιοι θεωρούσαν τη συμπεριφορά των Ελλήνων «ανήθικη» και «αντιαμερικάνικη».

«Το σημείο που προκαλεί το ανθελληνικό στοιχείο», γράφει η ''Omaha Bee'', «είναι ότι δουλεύουν φτηνά. 'Οτι ζουν ακόμα φθηνότερα, σε ομάδες. 'Οτι αδιαφορούν για τις μικρές λεπτομέρειες στις οποίες αποδίδουν μεγάλη σημασία οι Αμερικάνοι.» Και ο εκδότης της ''Daily News'' πρόσθετε ότι «τα δωμάτιά τους είναι βρώμικα. Επιτίθενται στις γυναίκες. Μ' άλλα λόγια, με τη στάση τους εμφανίζονται ως επιθετικοί στα μάτια των περισσοτέρων κατοίκων της Σάουθ 'Ομαχα».

Σχετικό άρθρο στους Νιου Γιορκ Τάιμς

Μετά το τέλος των ταραχών η κοινότητα των Ελλήνων της περιοχής σκόρπισε σε ολόκληρη την Αμερική. Από τις 2.000 μεταναστών που ζούσαν στην Σάουθ 'Ομαχα μέχρι εκείνο το μοιραίο Σάββατο τον Φεβρουάριο του 1909, σε λίγους μήνες η απογραφή του 1910 κατέγραφε μόλις 59 άτομα. Η περίπτωση των ανθελληνικών ταραχών στη Σάουθ 'Ομαχα δεν είναι η μόνη εκείνης της περιόδου.

Ο Μπίτζες ανακάλυψε στην εφημερίδα ''Evening News of Roanoke'' στην πολιτεία της Βιρτζίνια αναφορά σε επιθέσεις όχλου εναντίον των καταλυμάτων Ελλήνων μεταναστών τον Ιούλιο του 1907. Και την ίδια βδομάδα με τα επεισόδια στην Σάουθ 'Ομαχα ξέσπασαν παρόμοιες βίαιες ταραχές σε δύο τουλάχιστον πόλεις, στο Κάνσας Σίτι της πολιτείας Κάνσας και στο Ντέιτον του Οχάιο.

Το τελευταίο μάθημα που παίρνουμε από την ιστορία αυτή είναι η τύχη της έρευνας του Μπίτζες. Το 1991, ο Τζον Μπίτζες επανήλθε στο θέμα, συμπληρώνοντας με καινούργια στοιχεία την υπόθεση. Όμως τη νέα του μελέτη δεν δέχθηκε κανείς να τη δημοσιεύσει. Όπως εξήγησε ο ίδιος ο ερευνητής, η άρνηση των ακαδημαϊκών αρχών να προχωρήσουν στη δημοσίευση, οφειλόταν ακριβώς στο «ακανθώδες» αντικείμενό της.

Οι σύγχρονοι Αμερικανοί θέλουν να «ξεχάσουν» το ρατσισμό εναντίον των μεταναστών στις αρχές του αιώνα, όπως ακριβώς και οι σύγχρονοι Έλληνες αρνούνται να πληροφορηθούν τις δύσκολες συνθήκες, κάτω από τις οποίες πραγματοποιήθηκε εκείνη η μετανάστευση.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Στις 29 Ιουνίου 1949 η κυβέρνηση της Ν. Αφρικής απαγορεύει την τέλεση μικτών γάμων, μεταξύ λευκών και μαύρων, ξεκινώντας στην ουσία την εφαρμογή του ρατσιστικού νόμου, με το όνομα Απαρτχάιντ.

Ο όρος Aπαρτχάιντ σημαίνει στην τοπική διάλεκτο «διαχωρισμός» και επιβλήθηκε από την κυβέρνηση σε όλα τα επίπεδα της ζωής, από την παιδεία ως την υγεία, ενώ όσοι αντιστάθηκαν έχασαν τη ζωή τους ή κλείστηκαν στη φυλακή για δεκαετίες.

Ο διαχωρισμός με βάση της φυλετική καταγωγή ξεκίνησε στην Αφρική από τα χρόνια των αποικιών, αλλά το απαρτχάιντ ως επίσημη πολιτική εισήχθη στις γενικές εκλογές του 1948. Ένας νέος νόμος τότε διαχώρισε τους πολίτες σε φυλετικές ομάδες, μαύρους, λευκούς, έγχρωμους και Ινδούς ενώ οι περιοχές διαχωρίστηκαν ανάλογα, μέσω εξαναγκαστικών εκτοπισμών.

Οι μαύροι πολίτες στερήθηκαν την ιθαγένειά τους, παίρνοντας νομικά την ιθαγένεια μιας εκ των δέκα αυτοδιοικούμενων περιοχών που χωρίστηκαν με βάση τη φυλή. Η κυβέρνηση εφάρμοσε το διαχωρισμό σε όλα τα επίπεδα της ζωής των ανθρώπων: στην παιδεία, την ιατρική φροντίδα και τις δημόσιες υπηρεσίες και, φυσικά, ήταν οι μαύροι αυτοί που λάμβαναν τις χειρότερες υπηρεσίες, σε σχέση με τους λευκούς.

Οι γάμοι μεταξύ ατόμων διαφορετικής φυλής απαγορεύονται τον Ιούνιο του 1949 ενώ οι θέσεις εργασίας διαχωρίζονται επίσης ανάλογα προς τη φυλή. Η μη συμμόρφωση με το νόμο σήμαινε σκληρό θάνατο για όποιον το αποτολμούσε ενώ οι μαύροι πολίτες ήταν υποχρεωμένοι να φέρουν μαζί τους βιβλιάριο με δαχτυλικά αποτυπώματα, φωτογραφία και πληροφορίες για τις περιοχές στις οποίες τους επιτρεπόταν η είσοδος.

Το Απαρτχάιντ προκάλεσε έντονη εσωτερική αντίσταση. Μια σειρά από εξεγέρσεις και διαμαρτυρίες προκάλεσαν την απαγόρευση της αντιπολίτευσης και οι ηγέτες της οδηγήθηκαν στη φυλακή. Η αντίσταση διαδόθηκε σε ολόκληρη τη χώρα και έγινε πιο βίαιη, ενώ η κυβέρνηση απάντησε με αυξανόμενη καταπίεση και βία.

Το 1953 με νέους νόμους δίνεται η εξουσία στην κυβέρνηση να κηρύσσει με αυστηρότητα κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και να εντείνει τα αντίποινα προς όσους διαμαρτυρόταν ή υποστήριζαν την ανάκληση του Απαρτχάιντ. Οι ποινές περιλάμβαναν πρόστιμα, φυλάκιση και μαστίγωση.

Το 1960, μεγάλος αριθμός μαύρων πολιτών αρνείται να μεταφέρει τα βιβλιάρια «πάσου». Η κυβέρνηση κηρύσσει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης η οποία διήρκεσε 156 μέρες, αφήνοντας πίσω της 69 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες.

Η κυβέρνηση κατέφευγε συχνά στις «καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης», χωρίς φειδώ μέχρι το 1989, κατά τη διάρκεια των οποίων ο καθένας μπορούσε να συλληφθεί χωρίς να του απαγγελθεί κατηγορία και να φυλακισθεί για διάστημα έως και 6 μηνών. Χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν κατά την προφυλάκιση, συχνά μετά από φρικτά βασανιστήρια. Όσοι δικάστηκαν καταδικάστηκαν σε θάνατο, εξορίστηκαν ή καταδικάστηκαν σε ισόβια φυλάκιση, όπως ο Νέλσον Μαντέλα.

Οι μεταρρυθμίσεις του Απαρτχάιντ που έγιναν το 1980 δεν ικανοποίησαν την διογκούμενη αγανάκτηση και αντίδραση και το 1990 ο πρόεδρος Frederik Willem de Klerk ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του ρατσιστικού νόμου, με αποκορύφωμα τις πολυ-φυλετικές δημοκρατικές εκλογές του 1994, τις οποίες κέρδισε το κόμμα του Νέλσον Μαντέλα, Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο.

Σας προτείνουμε τα παρακάτω βιβλία για τον ρατσισμό και τη διαφορετικότητα:

• Θανάσης Καμπαγιάννης: Η πάλη ενάντια στο ρατσισμό σήμερα (Εκδόσεις Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο)
• Ζακ Ντεριντά: Η τελευταία λέξη του ρατσισμού (Εκδόσεις ΑΓΡΑ)
• Παναγιώτης Νούτσος: Για τον ρατσισμό των κοινωνιών μας (Εκδόσεις Παπαζήση)

Πηγές: Wikipedia, Stanford University-Student Information