Το ίδιο όταν ακούμε και τις λέξεις 'homo erectus', 'homo ergaster' και γενικά όλα αυτά τα είδη ανθρώπων που έχουν βρεθεί ή που μένουν να βρεθούν ακόμη, ξεχασμένα ως απολιθώματα σε κάποια σπηλιά της Σιβηρίας.
Ωστόσο, κάνουμε λάθος. Όλοι αυτοί δεν είναι πρόγονοί μας. Όλοι αυτοί έχουν εξαφανιστεί, δεν άφησαν τίποτα πίσω τους, πόσο μάλλον απογόνους. Οι πρόγονοί μας είναι αποκλειστικά οι χόμο σάπιενς, το είδος που εμφανίστηκε πριν από 200.000 χρόνια και που 50.000 χρόνια μετά πήρε την μορφή που έχουμε κι εμείς σήμερα. Αν πάρεις έναν χόμο σάπιενς που γεννήθηκε πριν από 150.000 χρόνια και βάλεις δίπλα του έναν σημερινό άνθρωπο, δεν πρόκειται να ξεχωρίσεις ποιος είναι ποιος. Εκτός αν ο σημερινός άνθρωπος έχει το κλαρινογαμπρίστικο μαλλί που όλοι λατρεύουμε.
Αυτό μας οδηγεί σε ένα μεγάλο συμπέρασμα: μην κουρεύεστε σαν κλαρινογαμπροί. Επίσης, μας οδηγεί και σε ένα ακόμη μεγαλύτερο συμπέρασμα: κάποτε υπήρχαν πολλά ανθρώπινα είδη, τα οποία κατά μεγάλες χρονικές περιόδους συνυπήρξαν και τα οποία στο σύνολό τους εξαφανίστηκαν για κάποιον λόγο.
Και εδώ αρχίζουν οι περίεργες συμπτώσεις.
Σε όποιο σημείο της γης μετανάστευσε ο χόμο σάπιενς, είτε στην Ευρώπη, είτε στην Ασία, μετά από λίγο καιρό τα ντόπια 'ανθρώπινα είδη' εξαφανίζονταν. A, επίσης να πούμε ότι ο πρόγονός μας μετανάστευε απ’ την ανατολική Αφρική σε αυτά τα μέρη, εκεί γεννήθηκε και αυτό είναι καλό να το γνωρίζει πριν μιλήσει κάποιος σύγχρονος αυστραλοπίθηκος περί 'λευκής φυλής', ανωτερότητάς, κλπ.
Απ’ την άλλη, οι νεάντερταλ εμφανίστηκαν πριν από 500.000 χρόνια, δηλαδή σχεδόν 300.000 χρόνια πριν από εμάς, τους χόμο σάπιενς. Δεν ήταν τόσο έξυπνοι, υστερούσαν στην επικοινωνία –χαρακτηριστικό που ίσως να τους κόστισε, όπως θα δούμε πιο κάτω- αλλά ήταν φοβερά δυνατοί και ανθεκτικοί στα κρύα κλίματα, σε αντίθεση με εμάς τους καλομαθημένους Αφρικανούς.
Οι τελευταίοι νεάντερταλ υπολογίζεται ότι εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 30.000 χρόνια, όταν πια ο χόμο σάπιενς είχε μεταναστεύσει από την Αφρική στην Ευρασία. Αν το δούμε δηλαδή συνολικά, οι νεάντερταλ έζησαν περισσότερα χρόνια από όσο έχουμε υπάρξει εμείς έως τώρα, περπάτησαν για μεγαλύτερο διάστημα στον πλανήτη από εμάς και δεν γνωρίζουμε αν θα τους φτάσουμε και ποτέ. Με λίγα λόγια, ως προς αυτόν τον τομέα, προς το παρόν είναι ασύγκριτα πιο επιτυχημένο ανθρώπινο είδος από εμάς (σιγά το επίτευγμα). Πώς εξαφανίστηκαν, λοιπόν, οι νεάντερταλ;
Ίσως το προπατορικό μας αμάρτημα να μην είναι αυτό που νομίζουμε, αυτό που περιλαμβάνει έναν άντρα τόσο απελπισμένο που ζήτησε απ’ τον Θεό να του φτιάξει μία γυναίκα και "ας είναι όπως να 'ναι, ας μιλάει και με φίδια, δεν πειράζει, ΕΓΩ ΓΥΝΑΙΚΑ ΘΕΛΩ". Ίσως το προπατορικό μας αμάρτημα να είναι η γενοκτονία των νεάντερταλ. Αν και κανείς δεν είναι 100% σίγουρος ποιος ήταν ο λόγος που εξαφανίστηκαν, ωστόσο οι επιστήμονες πλέον στην πλειοψηφία τους θεωρούν ότι εμείς ήμασταν η αιτία της καταστροφής τους. Με ποιον τρόπο; Όχι τόσο σφάζοντάς τους – αν και συνέβη κι αυτό – όσο με άλλους τρόπους, πιο έμμεσους.
Οι σάπιενς ήταν καλύτεροι κυνηγοί, λόγω των εργαλείων που χρησιμοποιούσαν και λόγω των κοινωνικών τους δεξιοτήτων. Αυτό σημαίνει πώς όταν έφταναν σε μία περιοχή που ήδη ζούσαν νεάντερταλς, άρχισαν να μαζεύουν εκείνοι τα φρούτα, τους καρπούς, να σκοτώνουν τα ζώα, και να μην αφήνουν αρκετή τροφή για τα υπόλοιπα ανθρώπινα είδη. Οι σάπιενς πολλαπλασιάζονταν, οι νεάντερταλς λιγόστευαν. Οι σάπιενς εξαπλώνονταν όλο και περισσότερο στα γόνιμα εδάφη, οι νεάντερταλς περιορίζονταν όλο και περισσότερο σε σημεία που η φύση δεν είχε να τους προσφέρει τα απαραίτητα. Και πέθαιναν απ’ την πείνα.
Παράλληλα, όπως είναι λογικό, αυτός ο ανταγωνισμός μεταξύ των 'τροφοσυλλεκτών' –τροφοσυλλέκτες ήμασταν κι εμείς, όχι κυνηγοί, όπως υποστηρίζει ένας άλλος ένας ωραίος μύθος- γέννησε και το μίσος. Αν σκεφτούμε κιόλας ότι ως είδος δεν είμαστε και ιδιαίτερα ανεκτικοί με τον άλλον, όταν για παράδειγμα ακόμα και σήμερα είμαστε έτοιμοι να σφαχτούμε με κάποιον που υποστηρίζει άλλη ομάδα, πώς τότε θα μπορούσαμε να είμαστε ανεκτικοί σε ένα άλλο είδος ανθρώπου; Γι’ αυτόν τον λόγο, θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι υπήρξαν και πολλές σφαγές μεταξύ μας, πολλοί μικροί πρωτόγονοι πόλεμοι, από τους οποίους οι νεάντερταλ βγήκαν αποδεκατισμένοι.
Και θα ρωτήσεις εδώ και θα έχεις και δίκιο, "μα πώς έχασαν οι νεάντερταλ; Προηγουμένως δεν είπαμε ότι ήταν πιο δυνατοί σωματικά"; Η απάντηση εδώ είναι κάπως απρόσμενη. Οι σάπιενς, είχαν ένα όπλο που δεν το είχε κανένα άλλο είδος: έφτιαχναν ιστορίες. Σε έναν καυγά ένας προς έναν, ο σάπιενς δεν είχε καμία ελπίδα, αλλά σε μια σύγκρουση μεταξύ δεκάδων οι νεάντερταλ θα μάζευαν κλωτσομπουνίδια και για το σπίτι (τη σπηλιά, το κλαδί πάνω στο δέντρο, κτλ).
Η επικοινωνία που είχαν αναπτύξει, μπορεί να ήταν αρκετή για προειδοποιεί ο ένας τον άλλον για κάποιο μαρσυποφόρο λιοντάρι που πλησίαζε, αλλά όχι αρκετή για να τους κάνει να συνεργαστούν αποτελεσματικά σε μεγάλες ομάδες. Είναι μάλιστα πολύ πιθανό, οι σάπιενς να έκαναν επίθεση στους νεάντερταλ πάντα περισσότεροι (ένα πρωτόγονο στοιχείο που έχει διασωθεί έως και σήμερα στο DNA των Ελλήνων ακροδεξιών), καθώς τους βοηθούσε σε αυτό ο ιδιαίτερος τρόπος που επικοινωνούσαν.
Και εδώ έρχεται να δέσει αυτό που είπαμε προηγουμένως για τις ιστορίες που έφτιαχναν.
Οι σάπιενς είχαν αναπτύξει ένα μεγάλο δίκτυο μέσα στο οποίο κινούνταν, ζούσαν, έβρισκαν συντρόφους, αντάλλασαν εργαλεία, κάτι που σήμαινε ότι μεταξύ τους υπήρχε εμπιστοσύνη. Για να οικοδομηθεί αυτή η εμπιστοσύνη, θα έπρεπε πολλές διαφορετικές ομάδες να πιστεύουν σε κοινές ιστορίες, ή όπως θα λέγαμε σήμερα, σε κοινούς μύθους. Δεν ξέρουμε ποιοι μύθοι μπορεί να ήταν αυτοί, ξέρουμε όμως ότι σίγουρα υπήρξαν, καθώς σήμερα ζούμε την εξέλιξή τους.
Το χρήμα, ο νόμος, η ανώνυμη εταιρεία, η θρησκεία, όλα αυτά είναι πράγματα άυλα που μέσα από κοινές ιστορίες έχουμε συμφωνήσει ότι υπάρχουν. Αυτή η κατασκευή ιστοριών, και η ισχυρή πίστη σε αυτές, είναι τα στοιχεία που δίνουν όραμα, που ενώνουν διαφορετικές ομάδες, που τους κάνουν να ενωθούν μπροστά σε κάποιον κίνδυνο. Και έτσι φαίνεται ότι συνέβη και τότε, αυτοί οι κοινοί μύθοι τους έδωσαν την ομαδικότητα που τα άλλα είδη δεν είχαν.
Πέρα απ’ αυτά όμως, ανέπτυξαν και διαφορετικές κυνηγητικές τεχνικές λόγω αυτής της επικοινωνίας. Ξέρουμε ότι οι νεάντερταλ κυνηγούσαν συνήθως μόνοι ή σε μικρές ομάδες, ενώ οι σάπιενς απ’ την άλλη είχαν αναπτύξει τεχνικές που στηρίζονταν στη συνεργασία δεκάδων ατόμων ή και διαφορετικών ομάδων μεταξύ τους. Το πόσο ευφυείς ήταν φαινόταν και απ’ το γεγονός ότι δεν έπεφταν άτσαλα σε ένα κοπάδι ζώων για να σκοτώσουν ό, τι προλάβαιναν, αλλά όλοι μαζί το περικύκλωναν και το κυνηγούσαν προς κάποιο αδιέξοδο, όπου θα μπορούσαν να σφάξουν όλα τα ζώα του κοπαδιού μαζικά.
Όταν, λοιπόν ξεσπούσε πόλεμος μεταξύ τους, δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι οι νεάντερταλς δεν θα βρίσκονταν σε καλύτερη θέση από αυτά τα ζώα. 10 νεάντερταλς δεν θα μπορούσαν να τα βάλουν με 200 χόμο σάπιενς, ευφυείς και με τις πιο εντρεπρενέρ ιδέες της εποχής. Εδώ μιλάμε για πραγματικό μακελειό.
Τέλος, αυτός ο ανταγωνισμός για τους φυσικούς πόρους, είναι πολύ πιθανό να οδήγησε τους νεάντερταλ και σε κάτι ακόμα πιο ακραίο: στον κανιβαλισμό. Απολιθώματα που έχουν βρεθεί σε σπηλιά της Γαλλίας αποδεικνύουν ότι μια ομάδα νεάντερταλ φαγώθηκε από κάποια άλλη, που προφανώς η πείνα της είχε χτυπήσει κόκκινο. Και ένα επακόλουθο του κανιβαλισμού, πολύ πιθανό να ήταν και κάποια τρομακτική ασθένεια, όπως αυτή των τρελών αγελάδων, η οποία στη συνέχεια θα τους αποδεκάτισε σε εκατοντάδες.
Ίσως, λοιπόν, να υπάρχει σοβαρός λόγος που στη συλλογική μας μνήμη δεν έχουμε κρατήσει λίγο χώρο για τα ξαδέρφια μας, τα υπόλοιπα ανθρώπινα είδη. Ίσως τα πρώτα εργαλεία που έφτιαξε ο χόμο σάπιενς να βάφτηκαν με το αίμα τους και η ιστορία του Κάιν με τον Άβελ να είναι αληθινή, απλώς λίγο τροποποιημένη, λίγο αλλαγμένη, προκειμένου να μην πνιγούμε από τις ενοχές μας. Και πώς να μας κατηγορήσεις γι' αυτό.
Πηγή: http://www.oneman.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου