Navi Voice

Μια απομονωμένη κοινότητα κοντά στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας σε μια απομακρυσμένη περιοχή στη ΒΑ Τουρκία ανακαλύφθηκε ότι μιλά μια ελληνική διάλεκτο, η οποία είναι ασυνήθιστα όμοια με την νεκρή γλώσσα της αρχαίας Ελλάδας.

Περίπου 5000 άνθρωποι μιλούν την συγκεκριμένη διάλεκτο αλλά οι γλωσσολόγοι πιστεύουν ότι είναι η κοντινότερη, ζωντανή γλώσσα στα αρχαία Ελληνικά, η οποία μπορεί να προσφέρει μια πρωτοφανή οπτική γωνία της γλώσσας του Σωκράτη και του Πλάτωνα και πως αυτή εξελίχθηκε.

Η κοινότητα ζει σε ένα σύμπλεγμα χωριών κοντά στην τουρκική πόλη Trabzon, όπου κάποτε ήταν η περιοχή του αρχαίου Πόντου, μιας ελληνικής αποικίας όπου ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες σύμφωνα με τον μύθο, επισκέφθηκαν κατά τη διάρκεια του επικού τους ταξιδιού από την Θεσσαλία για την ανεύρεση του Χρυσόμαλλου Δέρατος από την Κολχίδα (η σημερινή Γεωργία). Επίσης, στον Πόντο σύμφωνα με τον μύθο ήταν το βασίλειο των Αμαζόνων, μιας άγριας φυλής γυναικών-πολεμιστών.

Οι γλωσσολόγοι ανακάλυψαν ότι η διάλεκτος, Romeyka, μια παραλλαγή των ποντιακών ελληνικών, έχει δομικές ομοιότητες με τα αρχαία ελληνικά, οι οποίες όμως δεν παρατηρούνται στα νέα ελληνικά. Το λεξιλόγιο της Romeyka έχει επίσης πολλούς παραλληλισμούς με την αρχαία γλώσσα.Η Δρ. Ιωάννα Σιταρίδου, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόδρης, σημειώνει: « Τα Romeyka διατηρούν έναν εντυπωσιακό αριθμό γραμματικών γνωρισμάτων, τα οποία προσθέτουν ένα αρχαίο ελληνικό άρωμα στη δομή της διαλέκτου.Τα χαρακτηριστικά αυτά έχουν εξαφανισθεί τελείως από άλλες μοντέρνες παραλλαγές της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας.»

«Η χρήση του απαρεμφάτου έχει χαθεί σε όλες τις άλλες γνωστές ελληνικές διαλέκτους σήμερα π.χ. οι ομιλητές των νέων ελληνικών θα έλεγαν «Δεν μπορούσα να πάω» αντί «Δεν μπορούσα πηγαίνειν». Αλλά στα Romeyka, όχι μόνο διατηρείται το απαρέμφατο, αλλά συναντάμε ιδιόρρυθμες απαρεμφατικές δομές οι οποίες δεν έχουν παρατηρηθεί ποτέ, παρά μόνο στις λατινικές γλώσσες.»

Οι χωρικοί που μιλούν Romeyka, η οποία δεν έχει γραπτή μορφή, παρουσιάζουν άλλα σημάδια γεωγραφικής και πολιτισμικής απομόνωσης. Σπανίως παντρεύονται εκτός της κοινότητάς τους και παίζουν την παραδοσιακή τους μουσική με ένα ειδικό όργανο, την λύρα. Η Δρ. Σιταρίδου αναφέρει: «Γνωρίζω μόνο έναν άντρα που παντρεύτηκε εκτός του χωριού του. Η μουσική είναι χαρακτηριστική και δεν μπορεί να μπερδευτεί με τίποτα άλλο. Είναι πραγματικά μοναδική για τους ομιλητές της Romeyka.»

Μια πιθανότητα είναι ότι οι σημερινοί ομιλητές της Romeyka είναι οι άμεσοι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων που έζησαν στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας για χιλιάδες χρόνια, ίσως από τον 6ο ή 7ο αιώνα π.Χ. όταν η περιοχή κατοικήθηκε για πρώτη φορά. Αλλά είναι επίσης πιθανό, να είναι οι απόγονοι γηγενών πληθυσμών ή μιας φυλής μεταναστών, οι οποίοι ενθαρρύνθηκαν ή αναγκάστηκαν να μιλήσουν την γλώσσα των αρχαίων Ελλήνων εποίκων.

Οι ομιλητές της Romeyka σήμερα είναι ευσεβείς μουσουλμάνοι, που τους επιτράπηκε να παραμείνουν στην Τουρκία το 1923, με την συνθήκη της Λωζάννης, με την ανταλλαγή χριστιανικών και μουσουλμανικών πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Τα επαναλαμβανόμενα κύματα μετανάστευσης, η κυρίαρχη επιρροή της τουρκικής πλειοψηφίας και η απόλυτη απουσία της Romeyka από την κοινή γνώμη της χώρας, την έχουν τοποθετήσει στην παγκόσμια λίστα των υπό εξαφάνιση γλωσσών.

«Με μόλις 5000 άτομα να παραμένουν στην περιοχή, τα Romeyka θεωρούνται περισσότερο μια γλώσσα κληρονομιάς παρά μια ομιλούμενη γλώσσα. Με την εξαφάνιση της θα χαθεί μια μοναδική ευκαιρία να ξεκλειδώσουμε την εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας» επισημαίνει η Δρ. Σιταρίδου.
Μελέτες της γραμματικής των Romeyka έδειξαν ότι μοιράζεται έναν εντυπωσιακό αριθμό ομοιοτήτων με την δημώδη κοινή των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, η οποία ομιλούνταν κατά την ελληνική επιρροή σε όλη την Μικρά Ασία μεταξύ 4ου αι.π.Χ. και 4ου
αι. μ. Χ.

Το αγαπημένο γλύκισμα του καλοκαιριού, το παγωτό, έχει τη δική του παγκόσμια και γλυκιά ιστορία.Με τις πρώτες γραπτές πηγές να προέρχονται από την Κίνα, η ιστορία του παγωτού περνά από τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, τη Μεσοποταμία, τη Σικελία, την Κωνσταντινούπολη, φτάνει στις αριστοκρατικές Βερσαλλίες της Γαλλίας και εν συνεχεία επεκτείνεται σε ολόκληρη την Ευρώπη και την Αμερική, και εν τέλει σε όλο τον κόσμο.

Της Κατρίν Αλαμάνου


Χιόνι, γάλα και βρασμένο ρύζι είναι τα συστατικά του πρώτου παγωτού από την Κίνα, όπως αναφέρεται σε πηγές του 600 π.Χ. Ο πάγος διατηρούταν για εβδομάδες σε υπόγειες αποθήκες.

Από χιόνι, μέλι και πολτό φρούτων, ήταν φτιαγμένο το παγωμένο γλύκισμα που δοκίμασε ο αυτοκράτορας Νέρων (54 – 68 μ.Χ.), στη Ρώμη. Ήταν κατά πάσα πιθανότητα ο πρώτος άνθρωπος που δοκίμασε παγωτό στη Δύση.

Γρανίτες από χιόνι, χυμό και κομμάτια φρούτων έφτιαχναν οι κάτοικοι της Σικελίας, σε μια παραλλαγή των σερμπετιών που έφεραν οι Άραβες περίπου το 800 μ.Χ, όταν κατέλαβαν το νησί. Πολλούς αιώνες αργότερα ο βασιλιάς Βίκτωρ - Αμεδαίος Β' σημείωσε το 1718 στο ημερολόγιό του πόσο τον εκνεύριζε η συνήθεια των συμβούλων του στο Παλέρμο να απολαμβάνουν σε κάθε περίσταση μια γρανίτα, ακόμη και κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων.

Στο σαράι του σουλτάνου της Κωνσταντινούπολης, όπως μνημονεύουν πολλοί περιηγητές του 16ου αιώνα, υπήρχαν αποθήκες πάντα γεμάτες με χιόνι για το αραίωμα των σερμπετιών ενώ οι καλεσμένοι εντυπωσιάζονταν με τις κούπες για τα επιδόρπια, φτιαγμένες από παγωμένους χυμούς φρούτων.


Μέχρι τα μέσα του αιώνα οι γρανίτες και τα παγωτά είχαν φθάσει ως τις Βερσαλίες, αλλά η τιμή τους ήταν αρχικά απαγορευτική για τους κοινούς θνητούς. Μερικές δεκαετίες αργότερα η συντεχνία των λεμοναδοποιών παρασκεύαζε καθημερινά «αρωματικό χιόνι» και το μοίραζε στα cafe των Παρισίων.

Οι Γάλλοι μετά από έναν αιώνα μετέτρεψαν τη γρανίτα στο γνωστό σορμπέ, με την προσθήκη ασπραδιού αυγού. Το σορμπέ πάγωνε συνήθως σε καλούπια σχήματος φρούτων.

Ο πρώτος παγωτατζής στην ιστορία, πάντως, ήταν φυσικά Ιταλός. Λεγόταν Φραντσέσκο Προκόπιο Κούτο και ξεκίνησε τη δουλειά του το 1686 ενώ στη συνέχεια άνοιξε ένα κατάστημα στο Παρίσι, το «Λε Προκόπ», που υπάρχει μέχρι σήμερα.
Τα παγωτά πήραν τα πρωτεία από τις γρανίτες κάπου στα τέλη του 18ου αιώνα, στη χώρα των καινοτομιών, τις ΗΠΑ. Ο πρόεδρος Τζορτζ Ουάσιγκτον ενθάρρυνε τους μαγείρους του να ανακαλύπτουν νέες συνταγές παγωτού.

Το 1843 μια νοικοκυρά από το Νιου Τζέρσεϊ κατασκεύασε το 1843 την πρώτη χειροκίνητη παγωτομηχανή και μέσα σε τρεις δεκαετίες είχαν κιόλας εμφανιστεί 70 βελτιωμένοι τύποι της.

Η τεράστια ζήτηση ώθησε το 1851 τον Τζέικομπ Φάζελ να ιδρύσει στη Βαλτιμόρη την πρώτη βιομηχανία παγωτού ενώ ο Ερνεστ Χάμγουι, ένας σύριος μετανάστης στο Σεντ Λούις, έφτιαξε το 1904 τον πρώτο πύραυλο της ιστορίας (που τότε ονομαζόταν χωνάκι), εκτοξεύοντας τις πωλήσεις σε δυσθεώρητα ύψη.

Το παγωτό στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η πρώτη γαλακτοβιομηχανία άνοιξε το 1934, στον Βοτανικό. Λίγα χρόνια αργότερα άνοιξε και στη βόρεια Ελλάδα μεγάλη γαλακτοβιομηχανία, με έδρα τις Σέρρες. Τότε κυκλοφόρησε το πρώτο τυποποιημένο παγωτό.

Οι πλανόδιοι παγωτατζήδες έγιναν σύμβολο μιας μεταπολεμικής Ελλάδας που εκσυγχρονιζόταν. Με το καρότσι τους γεμάτο παγωμένη κρέμα και παγωτά κασάτα περιφέρονταν στις γειτονιές και πούλαγαν την γλυκιά πραμάτια τους. Μέσα σε ένα μεγάλο κάδο με χιόνι (ή έτοιμο πάγο αργότερα), έριχναν στρώσεις αλάτι για να διατηρείται η θερμοκρασία κάτω από το μηδέν. Εκεί βύθιζαν ένα δεύτερο κάδο πιο μικρό, γεμάτο παγωτό, το οποίο κάθε λίγο ανακάτευαν με μια μεγάλη ξύλινη κουτάλα για να μην κρυσταλλώσει.

Σήμερα οι έλληνες προτιμούν να αγοράζουν παγωτά από περίπτερα ή μικρά μαγαζιά. Σε ποσοστό πάνω από 40%, προτιμούν το παγωτό ξυλάκι.

Ιταλικό ή Αμερικανικό;

Δύο είναι οι βασικές συνταγές παγωτού που χρησιμοποιούνται ευρέως στη Δύση, σήμερα, το λεγόμενο αμερικανικού τύπου και το ιταλικό (gelato).

Το ιταλικό gelato φτιάχνεται μόνο με πλήρες γάλα, χωρίς αβγά και έχει πυκνή σύσταση και έντονη γεύση. Αντίθετα, το παγωτό αμερικανικού τύπου είναι πιο λιπαρό, γιατί φτιάχνεται με κρέμα γάλακτος και είναι ελαφρύ σαν αφρός, γιατί το 50% του όγκου του αποτελείται από αέρα.Το αμερικανικό είναι πιο ανθυγιεινό καθώς περιέχει 10-12% λιπαρά ενώ το gelato με την πλούσια γεύση περιέχει μονο 4-5%.

Το Ανατολίτικο
Dondurma είναι στα τουρκικά το παγωτό. Η νοστιμότερη γεύση του είναι το Kaymaklı Dondurma (καϊμακλί ντοντουρμά), δηλαδή το παγωτό καϊμάκι, που φτιάχνεται από γάλα γίδας, ζάχαρη, σαλέπι και μαστίχα. Θεωρείται ότι προέρχεται από το Καχραμάνμαρας, μια περιοχή στα βάθη της νοτιοανατολικής Τουρκίας.

Το Kahramanmaraş φημίζεται για την παραγωγή του σαλεπιού και ενός αλευριού που παράγεται από αποξηραμένους κονδύλους ορχιδέας, συστατικά που χρησιμοποιούνται στη παραγωγή του dondurma.Πρόκειται για ένα «ελαστικό παγωτό» που κόβεται και με μαχαίρι. Στη Συρία το πασπαλίζουν με πράσινο φιστίκι.

Πράσινο του τσαγιού

Μια ιδιαίτερη και δροσιστική γεύση παγωτού είναι η ιαπωνική εκδοχή με πράσινο τσάι. Η γεύση αυτή είναι πολύ δημοφιλής στην Ιαπωνία, στη Νότια Κορέα και σε πολλές χώρες τις Νοτιοανατολικής Ασίας.

Και μια συνταγή με ρετρό διάθεση

Από τις εκατοντάδες συνταγές παγωτού που μπορεί να βρει κανείς στο διαδίκτυο ξεχωρίζει το «παγωτό λουκούμι», με κρέμα γάλακτος, ζάχαρη, αυγά, λουκούμια με γεύση κατά προτίμηση τριαντάφυλλο και σπόρους ροδιού.

Ολόκληρη η συνταγή στο blog tantekiki.blogspot.gr.

Ενα ατόφιο κομμάτι της ταυτότητας των Ελλήνων και της μοναδικής εξέλιξης της σύγχρονης ιστορίας καταγράφουν οι φωτογραφίες του Κωνσταντίνου Μάνου, που περιηγήθηκε σε χωριά και νησιά της Ελλάδας και κατέγραψε τη σπάνια ανθρωπογεωγραφία τους. Μεγάλο μέρος αυτών των φωτογραφιών εκτίθενται από σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη στο Κολωνάκι.


Στις φωτογραφίες του αποκρυσταλλώνονται εφήμερες καθημερινές στιγμές, με λιτό και αυστηρό ύφος, αλλά και με τρυφερότητα, χωρίς ρητορικά σχήματα. Το πολυβραβευμένο έργο του ξεχωρίζει από την έως τότε φωτογραφική απεικόνιση της χώρας και λειτουργεί ως εφαλτήριο στους νέους φωτογράφους για μια διαφορετική προσέγγιση της ελληνικής υπαίθρου.

Πέρα από το εθνολογικό-ιστορικό ενδιαφέρον που απέκτησε το έργο αυτό με την πάροδο του χρόνου και ιδιαίτερα μετά τις καταλυτικές αλλαγές που επέφερε η ανάπτυξη του τουρισμού τις τελευταίες δεκαετίες, η ποιητική ικανότητα του φακού του Μάνου δημιουργεί εικόνες διαχρονικές που αποπνέουν τη μοναδικότητα του τοπίου και των κατοίκων του, προσφέροντάς μας έτσι «ένα κομμάτι της ταυτότητάς μας». Ακόμη, όπως τα έργα των μεγάλων ποιητών, καθώς αναφέρει ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Αγγελος Δεληβοριάς, «παραπέμπουν στις αναλλοίωτες αξίες, τις ανιχνεύσιμες ακόμα και στα πιο ταπεινά φαινόμενα της ζωής και στην επική διάσταση την ενυπάρχουσα στη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον».

Με αφορμή τη συμπλήρωση των 50 χρόνων από τη δημιουργία της πολυβραβευμένης ενότητας φωτογραφιών A Greek Portfolio, ο Κωνσταντίνος Μάνος επανεξετάζει τις λήψεις που πραγματοποίησε κατά το διάστημα 1961-1964 (και συμπληρώθηκαν το 1967), όταν περιηγήθηκε τη γη των γονιών του από άκρη σε άκρη, «ως ένας φιλικός παρατηρητής, δίχως βιασύνη και συγκεκριμένο σχέδιο» και μας προσφέρει μια διαφορετική ανάγνωση του υλικού του. Στο πρώτο μέρος της έκθεσης παρουσιάζεται ένα σύνολο πρωτότυπων εκτυπώσεων από τις φωτογραφίες που επέλεξε ο ίδιος το 1972 για να εικονογραφήσει το ομότιτλο λεύκωμά του.

Στο δεύτερο μέρος, τα θέματα σταχυολογήθηκαν από τα 219 πρωτότυπα τυπώματα που πρόσφατα δώρισε ο δημιουργός στο Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη και τα οποία δεν συμπεριέλαβε κατά τη σύνθεση του βιβλίου A Greek Portfolio.

Οι δύο αυτές ενότητες έρχονται σε διάλογο καθώς στο σύνολό τους αποτελούν αξιόλογα δείγματα της γραφής του. Μολονότι δεν είχαν την ίδια προβολή, οι εικόνες που για πρώτη φορά μας αποκαλύπτει ο Μάνος αποπνέουν χάρη στην ποιητική του ικανότητα τη μοναδικότητα του τοπίου και των κατοίκων του. Η προσέγγιση των θεμάτων του ξεχωρίζει από την έως τότε φωτογραφική απεικόνιση της χώρας και λειτουργεί ως εφαλτήριο στους νέους φωτογράφους για μια διαφορετική απόδοση της ελληνικής υπαίθρου.

Ποιος είναι ο Κωνσταντίνος Μάνος

Ο Κωνσταντίνος Μάνος γεννήθηκε στην πόλη Κολούμπια της Νότιας Καρολίνας των ΗΠΑ από Ελληνες γονείς. Με τη φωτογραφία ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά στα δεκατρία του χρόνια, ως μέλος της φωτογραφικής λέσχης του σχολείου του. Στο πανεπιστήμιο ανακάλυψε τον Henri Cartier-Bresson και το έργο του. Έχοντας βρει τον μέντορά του, απέκτησε αμέσως την πρώτη του μηχανή Leica με την οποία πραγματοποίησε τις πρώτες του λήψεις σ” ένα μικρό νησί απέναντι από τα παράλια της Νότιας Καρολίνας, όπου κατοικούν απόγονοι σκλάβων που εργάζονταν σε φυτείες.


Σε ηλικία μόλις δεκαεννέα ετών προσλήφθηκε ως επίσημος φωτογράφος της Συμφωνικής Ορχήστρας της Βοστόνης για το καλοκαιρινό της φεστιβάλ. Η συνεργασία του αυτή οδήγησε το 1961 στην έκδοση του πρώτου του βιβλίου με τίτλο Portrait of Α Symphony που περιλαμβάνει στιγμιότυπα από πρόβες και παραστάσεις της ορχήστρας στο ωδείο της πόλης. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας το 1954 με πτυχίο στην αγγλική λογοτεχνία και για τα επόμενα δύο χρόνια υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό.

Μετά τη λήξη της στρατιωτικής του θητείας εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και εργάστηκε ως επαγγελματίας φωτογράφος για τα περιοδικά Esquire, Life και Look. Από το 1961 έως το 1963 ο Μάνος έζησε στην Ελλάδα όπου και φωτογράφησε για το λεύκωμα A Greek Portfolio το οποίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1972. Το βιβλίο απέσπασε διακρίσεις στο φωτογραφικό φεστιβάλ της Arles και στο φεστιβάλ βιβλίου της Λειψίας. Το 1999 το επανεκδόθηκε με αφορμή την έκθεση των φωτογραφιών του στο Μουσείο Μπενάκη. Εικόνες από τη σειρά αυτή έχουν παρουσιαστεί εκτός των άλλων στο Ινστιτούτο Τέχνης του Σικάγου και στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού.

Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ εγκαταστάθηκε στη Βοστόνη και συνεργάστηκε με τις εκδόσεις Time-Life συμβάλλοντας μάλιστα στην εικονογράφηση του βιβλίου τους για την Αθήνα. Το 1974 εργάστηκε ως κύριος φωτογράφος του Where’s Boston, μιας παραγωγής πολυμέσων με θέμα τη ζωή της πόλης 200 χρόνια μετά την Αμερικανική Ανεξαρτησία. Με το πρόγραμμα αυτό συνδέθηκε τόσο η έκδοση του βιβλίου του Bostonians όσο και μια υπαίθρια έκθεση με 152 ασπρόμαυρες φωτογραφίες στις οποίες αποτυπώνεται η ποικιλομορφία των κατοίκων της πόλης.

Από το 1963 ο Μάνος είναι μέλος του διεθνούς πρακτορείου Magnum Photos. Φωτογραφίες του συμπεριλαμβάνονται στις μόνιμες συλλογές σημαντικών ιδρυμάτων όπως του Μουσείου Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, του Μουσείου Καλών Τεχνών της Βοστόνης, του Ινστιτούτου Τέχνης του Σικάγου, του Μουσείου Καλών Τεχνών του Χιούστον, της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού, του Μουσείου Τέχνης Chrysler στο Νόρφολκ, του George Eastman House στο Ρότσεστερ, του Μουσείου Τέχνης της Ατλάντα καθώς και του Μουσείου Μπενάκη.

Το 1982 ο Μάνος πέρασε από την ασπρόμαυρη φωτογραφία στην έγχρωμη. Τα πρώτα δείγματα από το εν εξελίξει έργο του American Color δημοσιεύτηκαν στο ομότιτλο βιβλίο το 1995. Το 2000 δημοσιεύτηκε η συνέχεια αυτής της δουλείας με τον τίτλο American Color 2. To 2003 απέσπασε το βραβείο Leica Medal of Excellence ανάμεσα σε 250 συναδέλφους για την έγχρωμη δουλειά του.

Το παγκόσμιο ενδιαφέρον προσελκύει η μελέτη του σπουδαίου γενετιστή Γιώργου Σταματογιαννόπουλου που ανατρέπει τα δεδομένα σε ότι αφορά την καταγωγή των Μινωιτών.

Σε αντίθεση με τα μέχρι στιγμής δεδομένα που ήθελαν τους Μινωίτες να κατάγονται από Αιγύπτιους, Λίβυους ή άλλους πληθυσμούς της Αφρικής, η νέα αυτή μελέτη αποδεικνύει ότι το DNA των Μινωιτών ταυτίζεται με αυτό κατοίκων της Νοτίου και της Βορειοδυτικής Ευρώπης.

Σύμφωνα με τον ιστότοπο ΝeaKriti η μελέτη του Δρ. Σταματογιαννόπουλου που κάνει ήδη το γύρο του κόσμου μέσω του διάσημου επιστημονικού περιοδικού «Ναture» το οποίο δημοσιεύει τα αποτελέσματα της έρευνας στο άρθρο του με τίτλο «Ευρωπαϊκός ο πληθυσμός στην Κρήτη της Μινωικής εποχής του Χαλκού» δεν αφήνει την παραμικρή αμφιβολία ότι οι αρχαίοι κάτοικοι του νησιού ήταν απόγονοι Νεολιθικών Ευρωπαϊκών πληθυσμών.

Οπως ανέφερε ο σπουδαίος γενετιστής μιλώντας στο «Κρήτη TV», «κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας βρήκαμε ότι οι Μινωίτες αυτοί (σ.σ. των οποίων εξέτασαν το DNA) δεν είχαν καμία σχέση με Αιγύπτιους, Λίβυους ή άλλους από την Αφρική. Αντίθετα είχαν ταύτιση με κατοίκους της Νοτίου Ευρώπης, της Βορειοδυτικής Ευρώπης και πηγαίνοντας άλλα 5000 χρόνια πίσω με τον Νεολιθικό τύπο που ξεκινώντας από τα βάθη της Μεσοποταμίας, έφτασε Καππαδοκία, Μικρά Ασία και από εκεί ένας κλάδος του κινήθηκε προς την Ευρώπη βόρεια και ένας άλλος περνώντας από τα νησιά κατέληξε στη Κρήτη . Αυτό όμως φτάνει μέχρι σήμερα με το μιτοχονδριακό DNA να ταυτίζεται απόλυτα με τους σημερινούς κατοίκους του Οροπεδίου Λασιθίου».

Στην επίσημη ανακοίνωση που δημοσίευει και το περιοδικό «Nature» αναφέρεται ότι ομάδα Ελλήνων και Αμερικανών ερευνητών χρησιμοποιώντας ανάλυση μιτοχονδριακού DNA από Μινωικούς σκελετούς, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «ο Μινωικός πολιτισμός αναπτύχθηκε από αυτόχθονες κατοίκους της Κρήτης κατά την Εποχή του Χαλκού, οι οποίοι ήταν απόγονοι των πρώτων ανθρώπων που αποίκισαν το νησί, 9.000 χρόνια περίπου πριν από σήμερα».

«Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι το μιτοχονδριακό DNA των Μινωιτών δεν έχει ομοιότητες με τους Αιγύπτιους, Λίβυους και άλλους Αφρικανικούς πληθυσμούς. Αντίθετα, οι Μινωίτες έχουν μεγάλη γενετική ομοιότητα με τους σύγχρονους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Μάλιστα, η ανάλυση έδειξε υψηλό ποσοστό συγγένειας των Μινωιτών με τον σύγχρονο πληθυσμό της Κρήτης αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα» αναφέρεται στη συνέχεια της ανακοίνωσης.

Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι το μιτοχονδριακό DNA των Μινωιτών δεν έχει ομοιότητες με τους Αιγύπτιους, Λίβυους και άλλους Αφρικανικούς πληθυσμούς. Αντίθετα, οι Μινωίτες έχουν μεγάλη γενετική ομοιότητα με τους σύγχρονους Ευρωπαϊκούς πληθυσμούς. Μάλιστα, η ανάλυση έδειξε υψηλό ποσοστό συγγένειας των Μινωιτών με τον σύγχρονο πληθυσμό της Κρήτης αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα.

Mε ποια μέθοδο έγινε η έρευνα

Οι επιστήμονες στην έρευνά τους πήραν δείγμα DNA από τα δόντια 37 σκελετών Μινωιτών που βρέθηκαν σε μια σπηλιά στο οροπέδιο του Λασιθίου στην Κρήτη, το οποίο συνέκριναν με αυτό 135 σύγχρονων και αρχαίων ανθρώπινων πληθυσμών και συνολικά με το DNA 14.000 ατόμων.

Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τη μέθοδο του μιτοχονδριακού DNA, που αποτελεί ένα εργαλείο για τη μελέτη της μητρικής καταγωγής ενός ατόμου.

Τα μιτοχόνδρια είναι οργανίδια των ευκαρυωτικών κυττάρων και αποτελούν το βασικό σημείο παραγωγής ενέργειας στο κύτταρο. Περιέχουν το δικό τους DNA, το οποίο είναι διαφορετικό από το DNA των χρωμοσωμάτων που βρίσκεται μέσα στον πυρήνα του κυττάρου. Τα μιτοχόνδρια της μητέρας βρίσκονται μέσα στα ωάριά της και μεταβιβάζονται στα παιδιά της. Τα σπερματοζωάρια δεν περιέχουν μιτοχόνδρια. Ετσι όλα τα μιτοχόνδρια που έχει ο καθένας από εμάς έχουν κληρονομηθεί από τη μητέρα μας.

Ελληνας Γενετιστής επικεφαλής της έρευνας

Το επιστημονικό επίτευγμα φέρει τη σφραγίδα ενός κορυφαίου επιστήμονα στον τομέα του παγκοσμίως, καθηγητή Ιατρικής και Γενετικής και διευθυντή του Ιατρικού Κέντρου Markey Molecular στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, του Δρ Γεώργιου Σταματογιαννόπουλου, που κατάγεται από την Μάνη.

Τι υποστήριζε ο Αρθουρ Εβανς για την καταγωγή των Μινωιτών

Ο πολιτισμο της αρχαίας Κρήτης ονομάστηκε «Μινωικός» για πρώτη φορά στις αρχές του 20ου αιώνα, από τον Βρετανό Αρχαιολόγο Αρθουρ Εβανς, ο οποίος βασιζόμενος στις φαινομενικές ομοιότητες ανάμεσα στα αρχαιολογικά ευρήματα της Μινωικής περιόδου και αυτά της Αιγύπτου και της Λιβύης, πρότεινε ότι οι ιδρυτές του Μινωικού πολιτισμού ήταν μετανάστες από την Βόρεια Αφρική. Στη συνέχεια άλλοι αρχαιολόγοι υποστήριξαν ότι οι Μινωίτες μπορεί να μετανάστευσαν στην Κρήτη από άλλες περιοχές όπως η Μέση Ανατολή, η Τουρκία και τα Βαλκάνια.

Εδώ βρίσκεται το Traffic control του στενού Ρίου-Αντιρρίου.

Δηλαδή η υπηρεσία radar που ρυθμίζει την κίνηση τον πλοίων 12 ναυτικά μίλια ανατολικά ή δυτικά από την γέφυρα.

Μόνο που εδώ και έναν περίπου χρόνο το radar δεν λειτουργεί "προσωρινά" για τεχνικούς λόγους.

Όσοι έχουν ταξιδέψει γνωρίζουν πολύ καλά πως ανάλογες υπηρεσίες υπάρχουν σε πολλά μέρη του πλανήτη ακόμα και σε τριτοκοσμικές χώρες και λειτουργούν άψογα.

Τελικά η χώρα μας είναι μια κατηγορία από μόνη της και δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα άλλο μέρος του κόσμου.

Όπως διακρίνεται στις φωτογραφίες η κεραία radar δεν γυρίζει και οι άνθρωποι που δουλεύουν στην εν λόγω υπηρεσία καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να ρυθμίσουν την κίνηση δεκάδων πλοίων που διέρχονται καθημερινά από το στενό.

Όλοι εμείς που εκτελούμε δρομολόγια στο πορθμείο τους ευχαριστούμε για την πολύ σημαντική βοήθεια που μας παρέχουν δίχως να έχουν τεχνική υποστήριξη radar και ελπίζουμε το "προσωρινό" τεχνικό πρόβλημα να αποκατασταθεί σύντομα αν κάποια στιγμή υπάρξει ενδιαφέρον αρμοδίων.

Πηγή: Πορθμείο Ρίου-Αντιρρίου

Το ανθρώπινο σώμα λειτουργεί σαν μια καλοκουρδισμένη μηχανή, υπάρχουν όμως και μερικές λειτουργίες του που δεν τις γνωρίζουμε.

Διαβάστε παρακάτω ενδιαφέροντα δεδομένα για το ανθρώπινο σώμα…

1. Τα αποτυπώματα των δακτύλων των ποδιών μας είναι εξίσου μοναδικά με τα δακτυλικά μας αποτυπώματα.

2. Όταν κοιμόμαστε χάνουμε την αίσθηση της όσφρησης.

3. Ο μέσος άνθρωπος βλέπει πάνω από 1.460 όνειρα το χρόνο!

4. Κανένα μωρό δεν αναγνωρίζει χρώματα πέραν του μαύρου και του άσπρου, όταν είναι νεογέννητο.

5. Όταν η μύτη μας είναι βουλωμένη, είναι αδύνατον να μουρμουρίσουμε.

6. Είναι αδύνατο να φτερνιστούμε με τα μάτια ανοιχτά.

7. Γενικά, οι άνθρωποι διαβάζουν κατά 25% πιο αργά στην οθόνη του υπολογιστή από ό,τι στο χαρτί.

8. Ο εγκέφαλός μας είναι πιο ενεργός και σκέφτεται περισσότερο τη νύχτα από ό,τι στη διάρκεια της μέρας.

9. Η γλώσσα είναι ο δυνατότερος μυς του σώματός μας.

10. Το σώμα ενός ενήλικου ανθρώπου διαθέτει περίπου 100 τρισεκατομμύρια κύτταρα!

11. Η γλώσσα μας έχει 3.000 γευστικούς κάλυκες.

12. Ο εγκέφαλός μας αποτελείται κατά 80% από νερό.

13. Ο εγκέφαλός μας δεν μπορεί να πονέσει. Παρόλο που τα σήματα του πόνου περνάνε από τον εγκέφαλο, ο ίδιος δεν νιώθει πόνο.

14. Τα οστά ενός ενήλικου ανθρώπου υπολογίζονται στο 14% του συνολικού σωματικού του βάρους.

15. Όταν γεννιόμαστε διαθέτουμε 300 οστά στο σώμα μας, αλλά στην ενήλικη ζωή μας έχουμε μόνο 206.
Αυτό συμβαίνει γιατί πολλά από τα κόκκαλα ενώνονται μεταξύ τους και σχηματίζουν ένα μεγαλύτερο οστό.

16. Το εξωτερικό ενός οστού είναι σκληρό, αλλά, εσωτερικά, τα κόκκαλα είναι μαλακά, καθώς αποτελούνται κατά 75% από νερό.

17. Οι άνδρες παθαίνουν λόξυγκα πιο συχνά από τις γυναίκες.

18. Ένα φτέρνισμα μπορεί να ξεπεράσει σε ταχύτητα τα 160 χλμ. την ώρα, γι’ αυτό καλύτερα να μην προσπαθούμε να το καταπνίξουμε όταν μας έρχεται.

19. Το φαγητό κατευθύνεται από το στόμα στο στομάχι μέσω του οισοφάγου μέσα σε επτά δευτερόλεπτα.

20. Τα νύχια των χεριών μεγαλώνουν σχεδόν τέσσερις φορές πιο γρήγορα από τα νύχια των ποδιών.

21. Η καρδιά των γυναικών χτυπάει πιο γρήγορα από των ανδρών. Επίσης, οι γυναίκες πεταρίζουν τα μάτια τους πιο πολύ από τους άνδρες.

22. Κατά τη διάρκεια μιας μέρας, η καρδιά μας χτυπάει 100.000 φορές.

23. Τα νεφρά μας φιλτράρουν περίπου 1,3 λίτρα αίματος κάθε λεπτό και αποβάλλουν μέχρι και 1,4 λίτρα ούρων τη μέρα.

24. Οι γυναίκες έχουν περίπου 4,5 λίτρα αίματος στο σώμα τους, ενώ οι άνδρες έχουν 5.6 λίτρα.

25. Οι άνθρωποι με πιο σκούρο δέρμα δεν αποκτούν τόσο γρήγορα ρυτίδες όσο οι άνθρωποι με πιο ανοιχτό δέρμα.

26. Το μόνο σημείο του σώματος μας που δεν αιματώνεται είναι ο κερατοειδής χιτώνας του ματιού, καθώς παίρνει κατευθείαν οξυγόνο από το περιβάλλον.

27. Κάθε σταγόνα αίματος του σώματός μας φιλτράρεται στο ίδιο το σώμα μας πάνω από 300 φορές.

28. Ως μωρά γεννιόμαστε με ροζ πνεύμονες, οι οποίοι όμως γίνονται πιο σκουρόχρωμοι όσο αναπνέουμε μολυσμένο αέρα, δηλαδή την ατμόσφαιρα (και το κάπνισμα!).

29. Καίμε περισσότερες θερμίδες όταν κοιμόμαστε, παρά όταν βλέπουμε τηλεόραση.

30. Ο σκελετός μας αλλάζει κάθε δέκα χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι κάθε δεκαετία το σώμα μας ανανεώνεται μόνο του.

31. Το αριστερό μέρος του εγκεφάλου μας έχει τον έλεγχο της δεξιάς πλευράς του σώματός μας, ενώ το δεξί μέρος είναι υπεύθυνο για την αριστερά πλευρά του σώματος.

32. Ο εγκέφαλος μεγαλώνει γρηγορότερα μέχρι την ηλικία των πέντε ετών.

33. Ένας μέσος άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει 20 μέρες χωρίς τροφή, αλλά μόνο δυο μέρες χωρίς νερό.

34. Στο πρόσωπό μας διαθέτουμε 14 οστά.

Ένα "σύγχρονο θαύμα" συμβαίνει κάθε χρόνο τέτοια ημέρα, ανήμερα της γιορτής του Αγίου, στην Τουρκία.

Στη Προποντίδα, γνωστή και ως θάλασσα του Μαρμαρά, βρίσκονται τα πανέμορφα Πριγκηπόνησα. Το μεγαλύτερο και ίσως ωραιότερο από όλα τα νησιά θεωρείται η Πρίγκηπος.

Στην κορυφή του νότιου λόφου της δεσπόζει επιβλητικά η Μονή του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά. 100.000 Τούρκοι συνωστίζονται κάθε χρόνο και περιμένουν υπομονετικά ατελείωτες ώρες προκειμένου να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά στην Πρίγκηπο ζητώντάς του να εισακούσει τις παρακλήσεις τους.

Ο βοσκός που ανακάλυψε τη θαυματουργή εικόνα.

Η παράδοση θέλει το μοναστήρι να χτίστηκε το 963 π.Χ. και τη θαυματουργή εικόνα του Αγίου Γεωργίου να έχει δοθεί στο μοναστήρι από τη γυναικεία Μονή της Ειρήνης της Αθηναίας.

Η εικόνα αυτή έμεινε χωρίς να υποστεί καμία φθορά μέχρι τη θαυματουργή εύρεσή της από κάποιο βοσκό. Σύμφωνα με το θρύλο, ο βοσκός είδε στον ύπνο του τον Άη Γιώργη να του προτείνει να ανέβει στο λόφο για να τον βρει.

Του είπε να σκάψει εκεί όπου θα άκουγε κουδούνια να χτυπούν. Έτσι και έγινε. Ο βοσκός ακολούθησε κατά γράμμα αυτά που του είπε ο Άγιος και βρήκε την εικόνα στολισμένη με κουδούνια. Στη συνέχεια επανίδρυσε τη μονή προς τιμή του Αγίου. Από τότε δίνονται στους χιλιάδες προσκυνητές κουδουνάκια ως ευλογία του Αγίου τα οποία κατά τους ίδιους «θαυματουργούν».

Τα θαύματα του Αγίου 

Τα θαύματα του Αγίου είναι πολλά. Ο Άγιος δεν ξεχωρίζει τους πιστούς. Δεν ικανοποιεί μόνο τα θελήματα των Ρωμιών που του έτρεφαν ανέκαθεν μεγάλη ευλάβεια. Όποιος απευθύνεται σε Εκείνον λαμβάνει τη Θεία Χάρη. Έτσι εξηγείται η μεγάλη προσέλευση αλλοθρήσκων στο Μοναστήρι από όλη σχεδόν την Τουρκία.

Τούρκοι προσκυνητές , γυναίκες, άντρες και παιδιά ανεβαίνουν προς το μοναστήρι κρατώντας στα χέρια τους καρουλάκια. Ξετυλίγουν την κλωστή μέχρι να φτάσουν στην είσοδο της εκκλησίας.

Δεν επιτρέπεται να μιλάνε όσο ανεβαίνουν. Μπορούν να μιλήσουν μόνο στην επιστροφή όταν θα έχουν αφήσει την ευχή τους στον Άγιο. Μόνο έτσι θα τους ακούσει ο Άγιος και θα πραγματοποιήσει την ευχή τους.

Ο καθένας γράφει ό,τι θέλει σε ένα χαρτάκι και το αφήνει στον Άγιο. Άλλοι ζητάνε αυτοκίνητα, άλλοι να έχουν υγεία και άλλοι να μπει το παιδί τους στον πανεπιστήμιο. Κάποιοι μάλιστα αφήνουν και κλειδιά αυτοκινήτου ή σπιτιού για να «πουν» στον Άγιο ότι επιθυμούν ένα αυτοκίνητο ή ένα σπίτι.
Πολλοί θα επιστρέψουν σε σύντομο χρονικό διάστημα για να ευχαριστήσουν τον Άη-Γιώργη που άκουσε την προσευχή τους και ικανοποίησε την επιθυμία τους ή βρήκε λύση στο πρόβλημά τους.

Οι "κρυπτοχριστιανοί" της Πόλης

Ο Έλληνας παπάς θα σταυρώσει τους μουσουλμάνους και εκείνοι θα ανάψουν το κεράκι τους. Όσα είναι τα κεριά στους βράχους γύρω από το μοναστήρι τόσες είναι και οι ελπίδες των πιστών. Πώς μπορεί να εξηγήσει κανείς τη μεγάλη προσέλευση του κόσμου;

Πολλοί τους αποκαλούν κρυπτοχριστιανιούς. «Τούρκους» που μιλάνε άπταιστα ελληνικά, φοράνε σταυρούς μέσα από τις μπλούζες τους και στα σπίτια τους διατηρούν βυζαντινές εικόνες. Κρατάνε κρυφή αλλά πάντα ζωντανή την πίστη τους.

Πολλοί από αυτούς είναι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, όσοι απέμειναν δηλαδή, που προτίμησαν να εξισλαμιστούν για τα μάτια του κόσμου για να μην εγκαταλείψουν την Πατρίδα τους κατά τις φοβερές διώξεις των Χριστιανών το 1955. Ελπίζουν ότι ο Μεγαλομάρτυρας θα τους λυπηθεί και θα τους ακούσει δίνοντας κουράγιο στον καθημερινό γολγοθά τους.

Άγιος Γεώργιος: Από τους πιο αγαπητούς αγίους σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Ονομάζεται, επίσης, Μεγαλομάρτυς και Τροπαιοφόρος. Ειδικά στη χώρα μας, δεν υπάρχει περιοχή που να μην έχει εξωκλήσι ή εκκλησία αφιερωμένη στη μνήμη του, ενώ το όνομα Γεώργιος είναι από τα πλέον συνηθισμένα.

Κατά τους συναξαριστές και την Ιερή Παράδοση, ο Γεώργιος γεννήθηκε μεταξύ 275 και 281 στη Νικομήδεια της Βιθυνίας. Ο πατέρας του Γερόντιος καταγόταν από πλούσια οικογένεια της Καππαδοκίας και ήταν στρατιωτικός και Συγκλητικός. Η μητέρα του Πολυχρονία καταγόταν από τη Λύδδα της Παλαιστίνης. Και οι δύο γονείς του Γεωργίου είχαν βαπτιστεί χριστιανοί.

Μετά τον θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια του Αγίου μετακόμισε στη Λύδδα, την πατρίδα της μητέρας του. Σε νεαρή ηλικία, ο Γεώργιος ακολούθησε στρατιωτική καριέρα και εντάχθηκε στο Ρωμαϊκό Στρατό. Γρήγορα ξεχώρισε για τις ικανότητες και την ανδρεία του κι έλαβε το αξίωμα του Τριβούνου. Ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός τον προήγαγε σε Δούκα (διοικητή) και Κόμη (συνταγματάρχη) στο σώμα της αυτοκρατορικής φρουράς.

Το 303 μ.Χ. ο Διοκλητιανός άρχισε λυσσαλέους διωγμούς κατά των Χριστιανών. Ο Γεώργιος αρνήθηκε να εκτελέσει τις διαταγές του και ομολόγησε την πίστη του. Ο αυτοκράτορας, που δεν περίμενε αυτή τη συμπεριφορά από ένα δικό του άνθρωπο, διέταξε να υποβάλουν τον Γεώργιο σε φρικτά βασανιστήρια, προκειμένου να απαρνηθεί την πίστη του.

Αφού τον λόγχισαν, του ξέσχισαν τις σάρκες με ειδικό τροχό από μαχαίρια. Έπειτα τον έριξαν σε λάκκο με βραστό ασβέστη και κατόπιν τον ανάγκασαν να βαδίσει με πυρωμένα μεταλλικά παπούτσια. Ο Γεώργιος υπέμεινε καρτερικά το μαρτύριο και στις 23 Απριλίου 303 αποκεφαλίστηκε στα τείχη της Νικομήδειας.

Την ημερομηνία αυτή τιμάται η μνήμη του σε όλο τον χριστιανικό κόσμο, με εξαίρεση τις ορθόδοξες εκκλησίες, όταν η 23η Απριλίου πέφτει πριν από το Πάσχα ή συμπίπτει με το Πάσχα, επειδή η ακολουθία του περιλαμβάνει αναστάσιμους ύμνους. Στην περίπτωση αυτή, ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Γεωργίου μετατίθεται για τη Δευτέρα της Διακαινησίμου.

Το λείψανο του Γεωργίου, μαζί με αυτό της μητέρας του, η οποία μαρτύρησε την ίδια ή την επόμενη ημέρα, μεταφέρθηκε και τάφηκε στη Λύδδα. Από εκεί, όπως βεβαιώνουν οι πηγές, οι Σταυροφόροι πήραν τα ιερά λείψανα της Αγίας Πολυχρονίας και τα μετέφεραν στη Δύση. Επί του τάφου του Γεωργίου ο Μέγας Κωνσταντίνος έκτισε ναό.

Η θαυμαστή καρτερία που επέδειξε ο Γεώργιος κατά τη διάρκεια του μαρτυρίου του και τα θαύματα που επιτέλεσε, συνετέλεσαν στη μεταστροφή πολλών παριστάμενων Ρωμαίων στον Χριστιανισμό, με επιφανέστερη περίπτωση της συζύγου του Διοκλητιανού, Αλεξάνδρας, η οποία ασπάστηκε τον Χριστιανισμό μαζί με τους δούλους της Απολλώ, Ισαάκιο και Κοδράτο. Η μνήμη τους τιμάται στις 21 Απριλίου.

Η φήμη του Γεωργίου διαδόθηκε σε όλη την Ανατολή. Ήδη, τον 4ο αιώνα υπήρχαν στη Συρία ναοί με το όνομά του, ενώ στην Αίγυπτο είχαν χτιστεί προς τιμήν του 40 ναοί και 3 μοναστήρια. Στην Κωνσταντινούπολη αναφέρεται ναός του Γεωργίου, ήδη, από την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Οι εκκλησιαστικοί ποιητές, όπως ο Ρωμανός ο Μελωδός, του αφιέρωσαν θριαμβευτικούς ύμνους και εγκώμια, ανακηρύσσοντάς τον «Αστέρα πολύφωτον, ώσπερ ήλιον λάμποντα», «Πρωταθλητάρχην και πρωτοστράτηγον και μέγαν ταξιάρχην της πίστεως» και της «πίστεως υπέρμαχον και μάρτυρα αήττητον και νικητήν θεόστεπτον», «περιφρουρούντα το εν θαλάσση πλέοντα, τον εν οδώ βαδίζοντα και τον εν νυκτί κοιμώμενον», μεγαλομάρτυρα τροπαιοφόρον, του οποίου, «το θαυμάσιον αυτού όνομα εν πάση τη γη άδεται».


Τα αποδοθέντα εις τον Άγιο θαύματα είναι πάμπολλα, μερικά από τα οποία παράδοξα και παράλογα. Από τον 9ο αιώνα κιόλας, ο πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νικηφόρος Α' αναγκάστηκε να τα αποδοκιμάσει δημοσίως ως «τερατώδεις λήρους» και «φλυαρίας ανάμεστα». Το πλέον υμνηθέν θαύμά του είναι η Δρακοκτονία, που όμως ως μύθος προϋπήρχε. Σύμφωνα με την παράδοση, στα περίχωρα της Κυρήνης, περιοχή της σημερινής Λιβύης, υπήρχε ένα δράκος που παραφύλαγε σε μια πηγή και εμπόδιζε την ύδρευση του χωριού, ενώ κατέτρωγε τους περαστικούς.


Για να εξευμενίσουν τον δράκο, οι χωρικοί του έστελναν κάθε μέρα ως τροφή από ένα παιδί,το οποίο επέλεγαν δια κλήρου. Ο Θεός τους λυπήθηκε κι έστειλε τον Άγιο Γεώργιο για να εξολοθρεύσει τον δράκο, σε μία ημέρα που ήταν έτοιμος να καταβροχθίσει την όμορφη μοναχοκόρη του τοπικού άρχοντα. Ο Άγιος, μετά από φοβερή μονομαχία με τον δράκο, τον σκότωσε κι έσωσε την ωραία κόρη. Τότε, ο πατέρας της, αλλά και όλο το χωριό που ήταν ειδωλολάτρες, βαπτίστηκαν Χριστιανοί.

Το θαύμα αυτό αποδίδεται στην επιβίωση ενός πανάρχαιου εθίμου, της προσφοράς ανθρωποθυσιών στους δαίμονας, που καραδοκούσαν στις πηγές των υδάτων. Ο λαογράφος Νικόλαος Πολίτης το θεωρεί ως αναβίωση του αρχαίου μύθου του Περσέα, που έσωσε την Ανδρομέδα από τέρας. Ο μύθος ήταν ακόμη ζωντανός στην περιοχή της Καππαδοκίας, όπου έδρασε και μαρτύρησε ο Γεώργιος. Η Δρακοκτονία του Αγίου Γεωργίου δεν αναφέρεται στους αρχικούς Βίους του Αγίου, γι' αυτό και μέχρι τον 12ο αιώνα η εκκλησιαστική εικονογραφία τον παρουσιάζει πεζό και όχι επί λευκού ίππου να διατρυπά με το δόρυ του τον δράκο, όπως επικράτησε να εικονίζεται αργότερα.

Ο Άγιος Γεώργιος κατέχει μια σημαντική θέση στο λαϊκό εορτολόγιο. Οι εορτές του Αγίου Γεωργίου (23 Απριλίου) και του Αγίου Δημητρίου (26 Οκτωβρίου) ελαμβάνοντο παλαιότερα ως χρονικά ορόσημα για τις αγροτικές και ποιμενικές συμφωνίες (προσλήψεις βοσκών, καλλιέργεια κτημάτων κλπ), καθώς διαιρούν τον χρόνο σε δύο εξαμηνίες. Η γιορτή μέσα στην πασχαλινή περίοδο δίνει την ευκαιρία για ένα ανοιξιάτικο πανηγυρισμό στα πολλά εξωκλήσια και τις στάνες των κτηνοτρόφων, με προσφορά γαλακτερών στους επισκέπτες και ζωοθυσίες (κουρμπάνια) προς τιμή του Αγίου.

Ο Μεγαλομάρτυς Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος είναι ο προστάτης-Άγιος: της Αγγλίας, των χριστιανών της Παλαιστίνης, της Βηρυτού, της Γεωργίας, του βουλγαρικού Στρατού, της Καταλανίας, του Ελληνικού Πεζικού, των Μασόνων, των Προσκόπων, των Σταυροφόρων και της στάνης.
 

Γεύσεις γνωστές στους αρχαίους, το «γαρδούμιο» και η «πλεκτή», δηλαδή η γαρδούμπα και το κοκορέτσι, αναφέρονται ακόμα και στα ομηρικά έπη.

Ο τρόπος παρασκευής δεν διέφερε πολύ. Για να παρασκευάσουν κοκορέτσι μαρινάριζαν τα έντερα σε ξύδι, νερό και μέλι. Το ξύδι λειτουργούσε ως αντισηπτικό και αφυδάτωνε το έντερο από τα πολλά λίπη, ενώ το μέλι δημιουργούσε μια καραμελωμένη κρούστα.

Όταν δε, έψηναν στη σούβλα αρνί ή κατσίκι και καθώς δεν υπήρχαν τότε πινέλα αλλά ούτε και λαδολέμονο, βουτούσαν ένα κλαδί από πεύκο σε χυμούς από άγουρο σταφύλι και άγουρο δαμάσκηνο και άλειφαν το κρέας προσδίδοντάς του μια ιδιαίτερη γεύση από φρούτα και ρετσίνι.

«Το κοκορέτσι είναι καταγεγραμμένο στα έργα του Ομήρου, ο οποίος μας αποκαλύπτει ότι το έφτιαχναν από την αρχαία Ελλάδα. Οι λεπτομέρειες, μάλιστα, που αφορούν την παρασκευή του είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες», αναφέρει ο σεφ Νίκος Φωτιάδης. «Το μέλι στο κοκορέτσι δεν είναι τόσο εμφανές, ωστόσο η παρουσία του στο ψήσιμο προσδίδει μια εξαιρετική υφή στο τελικό αποτέλεσμα», υποστηρίζει.

Ο ίδιος φτιάχνει αρνί και κοκορέτσι του με τον τρόπο των αρχαίων, διαφοροποιώντας μικρά σημεία. Για παράδειγμα, στο ψήσιμο των αμνοεριφίων αντί για κλαδί από πεύκο χρησιμοποιεί πευκοβελόνες. Πάντως, επισημαίνει ότι οι σούβλες δεν αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα στην αρχαία Ελλάδα, καθώς δεν καταναλώνονταν μεγάλες ποσότητες κρεάτων.

Στις περισσότερες περιοχές της χώρας επιβιώνουν παραδοσιακές συνταγές και τρόποι μαγειρέματος χιλιάδων χρόνων, περνώντας από γενιά σε γενιά. Κατά καιρούς συγκεντρώνονται σε βιβλία μαγειρικής και σχετικές εκδόσεις χάρη στο μεράκι και το φιλότιμο κάποιων ανθρώπων, τονίζει ο κ. Φωτιάδης και εύχεται να υπάρξει κάποια στιγμή μια συνολική συντονισμένη μελέτη με στόχο μια συνολική καταγραφή.

Μέχρι και σήμερα, ένα πέπλο μυστηρίου καλύπτει τα γεγονότα που σχετίζονται με το αναστάσιμο Άγιο Φως, με τη διαμάχη για το αν πρόκειται για θαύμα ή όχι να αφήνει τους πιστούς διχασμένους, αναφορικά τόσο με το θεολογικό υπόβαθρο όσο και τον συμβολισμό της ευφρόσυνης αυτής τελετής.

Κι όμως, ένα από τα κορυφαία μυστήρια του χριστιανικού κόσμου καλεί σε βαθύτερη ανάλυση, καθώς το Μεγάλο Σάββατο κοντοζυγώνει και το Άγιο Φως ετοιμάζεται για άλλη μια χρονιά να σκορπίσει το θεϊκό του φως στα πέρατα της οικουμένης.

Η θεϊκή φλόγα, ισχυρίζονται οι παραδόσεις, εμφανίζεται «από το πουθενά» στον ελληνορθόδοξο πατριάρχη, αποκλειστικά σε αυτόν και σε κανέναν άλλο, στις 12 το μεσημέρι ακριβώς κάθε Μεγάλου Σαββάτου. Η αφή δεν μπορεί να γίνει από ετερόδοξο -μη ορθόδοξο δηλαδή- χριστιανό, αλλά και το φαινόμενο δεν λαμβάνει χώρα κατά το Πάσχα των καθολικών, το οποίο πολύ συχνά δεν συμπίπτει με το ορθόδοξο. Οι θρύλοι μάς λένε ότι όποτε επιχειρήθηκε κάτι διαφορετικό, το Άγιο Φως δεν εμφανίστηκε.

Πέρα από προσωπικές αντιλήψεις, μαρτυρίες και πηγές υπάρχουν προς κάθε κατεύθυνση. Εμείς τις παρουσιάζουμε, εσείς κρίνετε...

Η ιστορία του θαύματος

Οι μαρτυρίες που θέλουν «κάτι να συμβαίνει» είναι πολλές, από αρχαίες διηγήσεις μέχρι και σύγχρονες αναφορές, που συνοδεύονται πλέον και από φωτογραφικό υλικό. Αν και το φαινόμενο λαμβάνει χώρα ενόσω ο πατριάρχης είναι μόνος, δεν είναι λίγες οι φορές που οι παρευρισκόμενοι αναφέρουν τη θέαση απόκοσμου «γαλαζωπού φωτός» ή έντονων λάμψεων που κινούνται από σημείο σε σημείο.

Και από θεολογική ωστόσο άποψη το Άγιο Φως δεν είναι λιγότερο αινιγματικό. Το φαινόμενο δεν προβλέπεται από κάποια προφητεία, καθώς η ίδια η ιδέα του θαύματος είναι συνδεδεμένη με τη δόξα του Θεού.

Οι πρώτες αναφορές για την τελετή ανάγονται στον 2ο αιώνα μ.Χ. και μιλούν για μια απλή συμβολική αναπαράσταση θεολογικού χαρακτήρα. Περί τον 9ο αιώνα ωστόσο γενικεύτηκε η πρακτική με τους πιστούς να επισκέπτονται τους Αγίους Τόπους για να προσκυνήσουν τα εδάφη όπου έδρασε ο Ιησούς Χριστός.

Οι καταγεγραμμένες αναφορές σχετικά με τη βίωση του θαύματος του Αγίου Φωτός της Ιερουσαλήμ είναι πολυάριθμες ανά τους αιώνες, δεν είναι τυχαίο ωστόσο ότι γύρω στον 9ο αιώνα αρχίζει να παρουσιάζεται από προσκυνητές το εν λόγω φως ως θαύμα, ως θεόπεμπτο δώρο που «κατέρχεται ουρανόθεν στον Άγιο Τάφο».

Μια από τις πρώτες μαρτυρίες που αποδίδουν υπερφυσικό χαρακτήρα στην αφή του Αγίου Φωτός ήταν αυτή του γάλλου καθολικού ιεραποστόλου Βερνάρδου (Bernardus Monachus), ο οποίος κατά τη διάρκεια προσκυνηματικού ταξιδιού του στους Αγίους Τόπους (865-870 μ.Χ.) αποδίδει τη μετάδοση του φωτός στον πατριάρχη σε άγγελο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η καταγραφή του γεγονότος από τον Foucher της Σαρτρ (1059-1127), τον περίφημο γάλλο ιερέα και χρονικογράφο της Πρώτης Σταυροφορίας, έναν από τους πλέον αξιόπιστους μάρτυρες των ιστορικών γεγονότων της εποχής.

Όταν η Ιερουσαλήμ περνά βέβαια στα χέρια των μουσουλμάνων Σαρακηνών, οι προσκυνητές σταματούν να την επισκέπτονται, με τον αυτοκράτορα της Δύσης -με άδεια του Καλιφά, βασιλιά των Σαρακηνών- να «στολίζει» την πόλη με μοναστήρια και εκκλησίες για να αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον.

Ιερείς και τυχοδιώκτες καταφτάνουν στην Ιερουσαλήμ, καθώς η υπόθεση άρχισε να μυρίζει χρυσάφι. Ο Αδαμάντιος Κοραής σημειώνει: «Οι Μοναχοί, ως φρόνιμοι, δεν άργησαν να θεραπεύσωσι την δυστυχίαν, επινοήσαντες στο θαύμα του αγίου φωτός». Το Άγιο Φως μοιάζει εφεύρημα για να δελεαστούν οι πιστοί και να γεμίσουν τα φυλακτήρια των εκκλησιών με τα αργύριά τους. Στις αρχές μάλιστα του 11ου αιώνα, ο σουλτάνος της Αιγύπτου «ακούσας ότι εγίνετο με δόλον των ιερέων θαύμα ετήσιον εις την Ιερουσαλήμ, ωργίσθη τόσον, ώστε και τον Ναόν του Αγίου Τάφου κατέσκαψε, και όλα τα ευρεθέντα εις αυτό πλούτη μετέφερεν εις το βασιλικόν του θυσαυρόν».

Και βέβαια εκείνη η εποχή θα κατέληγε στην Πρώτη Σταυροφορία (1096 ως το 1099 ), με την Ιερουσαλήμ να πέφτει πια στα χέρια των δυτικών Σταυροφόρων, στην προσπάθεια να απελευθερωθούν οι Άγιοι Τόποι από τον αραβικό ζυγό. Αιχμή του δόρατος για να συγκεντρωθεί στρατός για την Πρώτη Σταυροφορία γίνεται μάλιστα το θαύμα του Αγίου Φωτός, με τη συμβολική της τελετής να μετατρέπεται σε πραγματικό γεγονός. Φαίνεται ότι το «θαύμα» εξυπηρετούσε πολλαπλούς σκοπούς και ήταν όλοι ικανοποιημένοι από την ετήσια ύπαρξή του.

Εξαιρέσεις φυσικά και υπήρξαν, με την πλέον αξιοσημείωτη να είναι αυτή του πάπα Γρηγορίου Η' (1227-1241), που αποκήρυξε το Άγιο Φως ως απάτη και του πατριάρχη Ιεροσολύμων Εφραίμ Β' (1766-1771), ο οποίος έφτασε στο σημείο να καταργήσει την τελετή του Αγίου Φωτός ως «χειροποίητον μηχανουργίαν»...

Γιατί μόνο ορθόδοξος;

Η ιστορία του Αγίου Φωτός έχει μια μακρά ορθόδοξη παράδοση. Ήταν ο άραβας αλ Ρασίντ που παρέδωσε τα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων στους χριστιανούς την εποχή του Καρλομάγνου (768-814 μ.Χ.), με τον θάνατο βέβαια του χαλίφη, το 889 μ.Χ., να φέρνει ανάκληση των ιερατικών προνομίων.

Λίγο αργότερα, το 1118 μ.Χ., ο κατακτητής της Ιερουσαλήμ Σαλάχ Ελ Ντιν παραχωρεί τα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων στους ορθόδοξους μοναχούς, ορίζοντας ότι «ο πατριάρχης των Ελλήνων θα είναι ο κύριος του Καμαρέ (ναού του Παναγίου Τάφου) και αυτός θα παίρνει από τον τάφο του Ικάς το Άγιον Φως για να το μοιράζει στους Ναζωραίους (χριστιανούς)».

Η «δικαιοδοσία» του Αγίου Φωτός περνά λοιπόν στους ορθοδόξους, με τον ιστορικό Κυριάκο Σιμόπουλο να την αποκαλεί «χρυσοτόκο τελετή». Οι Άγιοι Τόποι γίνονται δημοφιλείς, με τους περίφημους «χατζήδες» να μεταβαίνουν εκεί αναζητώντας τη σωτηρία της ψυχής, την ίδια στιγμή που η διαχείριση της πίστης γίνεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για πλουτισμό.

Λατίνοι μάλιστα περιηγητές και συγγραφείς καταγγέλλουν τους ορθοδόξους ιερείς ως θεομπαίχτες, με την τελετή να μη χάνει ωστόσο τίποτα από τη λαμπρότητά της. Χαρακτηριστική συνόψιση της «θαυματουργού καθόδου του Αγίου Φωτός» παρέχεται από τον ιησουίτη μοναχό Du Bernart, ο οποίος στέλνει το 1771 υπόμνημα στον καθολικό επίσκοπο της Τουλούζης, σημειώνοντας -αφού αναφερθεί στο ιστορικό της τελετής- πως το Άγιο Φως ήταν «εφεύρεση» των λατίνων βασιλιάδων της Ιερουσαλήμ στα χρόνια των Σταυροφοριών, προσθέτοντας πως η τελετή αξιοποιήθηκε στη συνέχεια από τους ορθόδοξους ιερείς.

Ενδιαφέρον έχει εδώ η άποψη του μεγάλου διαφωτιστή Αδαμάντιου Κοραή, ο οποίος μας πληροφορεί στον τρίτο τόμο των «Ατάκτων» του ότι «οι χριστιανοί Πατέρες δεν αναφέρουν τίποτα μέχρι τον 9ον μ.Χ. αιώνα περί του “αγίου” φωτός», αποκαλώντας ταυτόχρονα τους αγιοταφίτες ιερείς λαοπλάνους, και καταλήγει: «Το ψευδόθαυμα αυτό το πιστεύουν ολίγοι, ίσως τινές δια μωρίαν και άλλοι δι' αισχροκέρδειαν ... Ουδέ ο Χρυσόστομος το επίστευεν ή μάλλον ουδέ το εγνώριζε, διότι, άν εις τον καιρόν του εθαυματουργείτο το άγιον φώς, πώς ήτο δυνατόν να λέγη ότι δέν εγίνοντο πλέον θαύματα;»...

Τελετή του Αγίου Φωτός

Τόνοι μελανιού έχουν χυθεί στην προσπάθεια επίρρωσης ή ακύρωσης του θαυματουργού χαρακτήρα της αφής του Αγίου Φωτός. Το τελετουργικό του μέρους είναι λίγο-πολύ γνωστό: στις 10 το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου γίνεται εξονυχιστικός έλεγχος στον Πανάγιο Τάφο, για να εξακριβωθεί ότι δεν υπάρχει μέσα στον ναό κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει φωτιά, και αμέσως μετά τον σφραγίζουν με το μελισσοκέρι που είχε ετοιμαστεί το πρωί.

Το μεσημέρι του Μεγάλου Σαββάτου, ο ορθόδοξος πατριάρχης με τη συνοδεία του -αρχιερείς, ιερείς και διακόνους-, αλλά και τον αρμένιο πατριάρχη, μπαίνει στον Ιερό Ναό της Αναστάσεως και αμέσως μετά αρχίζει η Ιερή Λιτανεία. Μετά τη λιτανεία, αποσφραγίζεται ο Πανάγιος Τάφος και ο πατριάρχης βγάζει την αρχιερατική στολή του και μένει μόνο με το λευκό στιχάριο. Κατόπιν ο πατριάρχης Ιεροσολύμων λαμβάνει τους σβηστούς πυρσούς και εισέρχεται στο Ιερό Κουβούκλιο. Όλα τα καντήλια είναι σβηστά και τίποτα δεν είναι αναμμένο στον Ιερό Ναό, με τον πατριάρχη να λέει την προσευχή και το Άγιο Φως να κατέρχεται.

Τρεις είναι εδώ οι πηγές που μαρτυρούν το αντίθετο και αξίζει να τις παραθέσουμε.


Η πρώτη προέρχεται από κληρικό του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, ο οποίος συνομιλώντας με τον εκκλησιαστικό συγγραφέα Στυλιανό Χαραλαμπάκη το 1964, αποκαλύπτει τα εξής:

«Τα περί του λεγομένου θαύματος του αγίου φωτός, δεν είναι δυνατόν να κοινοποιηθούν, λόγω σκανδάλου. Ευχαρίστως όμως, εφ’ όσον μ’ ερωτάτε, θα σας είπω εν περιλήψει πως γίνεται η τελετή και πώς λαμβάνεται το «άγιον» φως. Την Μεγάλην Παρασκευήν και μετά την περιφοράν του επιταφίου πέριξ του Παναγίου Τάφου, ο Πατριάρχης τοποθετεί τον Επιτάφιον επί του Τάφου. Κατόπιν τούτου σβήνουν όλα τα κανδήλια τα εντός και εκτός του Τάφου.

Την επομένην, Μέγα Σάββατον, ο Σκευοφύλαξ μεταφέρει κεκαλυμμένην με αργυρούν κάλυμμα, μία ειδικήν κανδήλα αναμμένην, την οποίαν τοποθετεί εντός του Παναγίου Τάφου. Εν συνεχεία ο διοικητής των Ιεροσολύμων σφραγίζει τον Τάφον. Ενώ λοιπόν, πάντα τα φώτα και τα κανδήλια έχουν σβυσθή, η ειδική κανδήλα εντός του Τάφου παραμένει αναμμένη. Την 10ην ώραν και μετά την σχετικήν λιτανείαν πέριξ του Αγίου Τάφου, κατά την οποίαν ψάλουν το λυχνικόν «φως ιλαρόν», ανοίγονται αι πύλαι του Ναού του Παναγίου Τάφου και εισέρχεται ο λαός.

Συγχρόνως ανοίγει και η πύλη του Κουβουκλίου εις την οποίαν ευρίσκεται ο Τάφος και εισέρχεται ο Πατριάρχης, αφού προηγουμένως τυπικώς αφαιρεί τα αρχιερατικά του άμφια και μένει μόνον με το στιχάριον. Μετά από μίαν σχετικήν τυπικήν προσευχήν, λαμβάνει το «άγιον» φως, όχι βεβαίως θαυματουργικώς, δια να είμαι ειλικρινής, αλλά ανάπτει τον πυρσόν του από την αναμμένην ειδικήν κανδήλα την οποίαν είχε μεταφέρει προηγουμένως ο Σκευοφύλαξ. Αυτή με λίγα λόγια είναι είναι η διαδικασία περί του «αγίου φωτός».

Η δεύτερη προέρχεται από τον μέγα πρωτοπρεσβύτερο του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως Γεώργιο Τέτση, η οποία συμφωνεί απόλυτα με την παραπάνω πηγή:

«Υπάρχει, αιώνες τώρα, διάχυτη η πεποίθηση στον ευσεβή μεν, αλλά θεολογικά και λειτουργικά απαίδευτο ορθόδοξο πιστό, που ψάχνει για «θαύματα» προκειμένου να πληρώσει το πνευματικό του κενό, ότι κατά την τελετή αφής το Άγιον Φως κατέρχεται θαυματουργικά «ουρανόθεν» για να ανάψει την λαμπάδα του Πατριάρχου.

Όπως όμως αναφέρει ο διαπρεπείς καθηγητής Κωνσταντίνος Καλοκύρης στο περισπούδαστο σύγγραμμά του «Το Αρχιτεκτονικό Συγκρότημα του Ναού της Αναστάσεως Ιεροσολύμων και το Θέμα του Αγίου Φωτός» πρόκειται για έναν θρύλο, ο οποίος καλλιεργήθηκε στους Άγιους Τόπους μετά την εισβολή των σταυροφόρων και μέσα στα πλαίσια της διαμάχης Ορθοδόξων, Λατίνων και Αρμενίων, που ο καθείς διεκδικούσε δι’ εαυτόν το προνόμιο του «λαμβάνειν εξ ουρανού» το ανέσπερο Φως!
Η ευχή την οποία αναπέμπει ο Πατριάρχης προ της αφής μέσα στο Ιερό Κουβούκλιο είναι σαφέστατη και δεν επιδέχεται καμιά παρερμηνεία. Ο Πατριάρχης δεν προσεύχεται για την διενέργεια θαύματος. Απλώς «αναμιμνήσκεται» της θυσίας και της τριημέρου Αναστάσεως του Χριστού και απευθυνόμενος σ’ Αυτόν λέγει: «εκ του επί τούτον τον φωτοφόρον σου Τάφον εκκαιομένου φωτός ευλαβώς λαμβάνοντες, διαδίδομεν τοις πεστεύουσιν εις σε το αληθινόν φως, και δεόμεθά σου όπως αναδείξεις αυτό αγιασμού δώρον…».

Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι ο Πατριάρχης ανάβει την λαμπάδα του από την ακοίμητη κανδήλα που βρίσκεται πάνω στον Πανάγιο Τάφο. Όπως ακριβώς πράττει ο κάθε Πατριάρχης και ο κάθε κληρικός την ημέρα της Λαμπρής, όταν παίρνει Φως Χριστού από την ακοίμητη κανδήλα που βρίσκεται υπεράνω της συμβολίζουσας τον Τάφο του Κυρίου Αγίας Τράπεζας.

Το μυστήριο όμως που καλλιεργήθηκε γύρω από το τελετουργικό της αφής του Αγίου Φωτός και οι λαϊκές περί αυτού αντιλήψεις στις μέρες μας συνετέλεσαν στην οικειοποίηση και εκμετάλλευση από έξω εκκλησιαστικούς κύκλους της άκρως συμβολικής και κατανυκτικής αυτής λειτουργικής πράξεως της Εκκλησίας μας.

Ο λόγος για την διαπόμπευση του Αγίου Φωτός με την οργανωμένη αεροπορική μεταφορά του στον ελλαδικό χώρο, συνοδεία κυβερνητικών παραγόντων, τιμητικών αγημάτων, ευζώνων και προσκόπων (και φυσικά τηλεοπτικών συνεργείων!), προκειμένου όπως ο νεοέλληνας γιορτάσει «αυθεντικό ελληνικό Πάσχα». Ωσάν οι πρόγονοί μας να μη γιόρταζαν Ανάσταση Χριστού προτού εφευρεθεί το αεροπλάνο! Ή ωσάν οι ανά τα πέρατα της οικουμένης Ορθόδοξοι να μην εορτάζουν Πάσχα Κυρίου, μια και η Ολυμπιακή δεν «πετά» ως τις χώρες τους!

Επέστη όμως καιρός να τερματισθεί ο διασυρμός των Θείων. Είναι δε σόλοικο και αποτελεί και αποτελεί ασέβεια το να αποδίδει κανείς «τιμές Αρχηγού Κράτους» στο Άγιον Φως, το οποίο προέρχεται από τον τάφο εκείνου που δήλωσε ότι «η Βασιλεία η εμή ουκ έστιν εκ του κόσμου τούτου»

Και, τέλος, η τρίτη (που αναφέρθηκε πριν) είναι η ομολογία του πατριάρχη Ιεροσολύμων Εφραίμ Β' (1766-1771), ο οποίος είδε το Άγιο Φως ως ανθρώπινο δημιούργημα:

Υπάρχουν κάποιες στιγμές όπου η ανθρώπινη δύναμη ξεπερνάει τον πόνο και η θέληση για επιβίωση είναι πιο σημαντική από όλα. Η ιστορία που θα διαβάσετε συνέβη το 1961 και αφορά σε έναν Σοβιετικό χειρουργό γιατρό, ο οποίος αναγκάστηκε να χειρουργήσει τον εαυτό του, δίχως αναισθησία, προκειμένου να ζήσει.

Η αυτό- εγχείρηση έγινε, ενώ βρισκόταν σε ερευνητική αποστολή στην παγωμένη Σιβηρία. Οι φωτογραφίες είναι από την επέμβαση εκείνη.

Το 1961, ο χειρουργός Λεονίντ Ρογκόζοφ, συμμετείχε ως γιατρός στην ερευνητική Σοβιετική αποστολή στον σταθμό Νοβολαζερέφσκαγια που βρίσκεται στη Βόρεια Σιβηρία με θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους -60 βαθμούς Κελσίου. Όλα κυλούσαν ομαλά και η αποστολή με τους 13 επιστήμονες και ερευνητές διεκπεραίωναν το έργο που είχαν αναλάβει σε εκείνον τον παγωμένο και απομακρυσμένο σταθμό.

Το πρωινό της 29ης Απριλίου Ο Ρογκόζοφ, αισθάνθηκε έντονη ναυτία, ανυπόφορους κοιλιακούς πόνους, και είχε ανεβάσει και πυρετό. Πήρε κάποια παυσίπονα για να ηρεμήσει αν και ο ίδιος σαν γιατρός είχε κάνει ήδη την διάγνωση του. Ήξερε ότι οι πόνοι ήταν μάλλον από σκωληκοειδίτιδα και την επόμενη μέρα έγινε εκείνο που φοβόταν. Παρουσιάστηκαν τα πρώτα σημάδια περιτονίτιδας. Έπρεπε άμεσα να μεταφερθεί σε κάποιο νοσοκομείο. Όμως σε εκείνη την περιοχή πολύ πιο πάνω από τον Αρκτικό κύκλο, η πλησιέστερη πόλη απείχε περισσότερο από 1600 χιλιόμετρα.

Ο Ρογκόζοφ ήξερε πως μάλλον θα πέθαινε στην παγωμένη Αρκτική. Στις 10 και μισή το βράδυ με αφάνταστους πόνους αποφάσισε να κάνει κάτι που ποτέ δεν είχε γίνει. Να χειρουργήσει ο ίδιος τον εαυτό του!!! Στο ιατρείο της βάσης, μαζί με έναν οδηγό και έναν μετεωρολόγο για βοηθούς ο Ρογκόζοφ θα έγραφε ιστορία.

Ο οδηγός κρατούσε ένα μεγάλο καθρέπτη και ο μετεωρολόγος, είχε τον ρόλο του εργαλειοδότη.Ο Ρογκόζοφ ξάπλωσε σε μια ημι επικλινή θέση, γύρισε λίγο προς τα αριστερά και έβλεπε από τον καθρέπτη που του κρατούσε ο οδηγός την περιοχή της κοιλιάς του, όπου ο ίδιος θα χειρουργούσε. Με ένα διάλυμα 0,5% νοβοκαίνης έκανε τοπική αναισθησία του κοιλιακού τοιχώματος και μετά με το νυστέρι άνοιξε μια τομή 10 εκατοστών.

Την επόμενη ημέρα οι επιστήμονες επικοινώνησαν με τον ασύρματο, οπότε και τους ενημέρωσαν ότι άλλες αποστολές με γιατρό δεν υπάρχουν κοντά τους, και η προσγείωση αεροπλάνου ήταν αδύνατη εξαιτίας της σφοδρότατης χιονοθύελλας που έπεφτε επί 4 ημέρες και θα συνεχιζόταν για ακόμη μια εβδομάδα.


 Με τη βοήθεια του καθρέπτη έφτασε στο επικίνδυνο σημείο και εξήγησε στους 2 βοηθούς του πως να το καθαρίσουν και τι αντιβιοτικά να ρίξουν επάνω. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο Ρογκόζοφ, συχνά πυκνά “έσβηνε” και έχανε τις αισθήσεις του, ενώ και η ναυτία δεν τον άφηνε. Αναγκαζόταν να σταματάει κάθε 10 λεπτά για να πάρει ανάσες.

Η επέμβαση τελείωσε μια ώρα μετά τα μεσάνυχτα και ο εξαντλημένος χειρουργός κοιμήθηκε αμέσως. Μετά από μια σύντομη περίοδο μετεγχειρητικής αδυναμίας, τα σημάδια της περιτονίτιδας εξαφανίστηκαν.

Ο πυρετός έπεσε και μετά από 5 ημέρες ο Ρογκόζοφ, σηκώθηκε και περπατούσε κανονικά. Σε 2 εβδομάδες ανέλαβε πάλι τα καθήκοντα του στη βάση.

Μετά από μήνες επέστρεψε στο Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη) και τιμήθηκε με το παράσημο του Τάγματος του Ερυθρού Λάβαρου, το οποίο διδόταν σε επιφανείς επιστήμονες. Από το 1986 μέχρι το 2000, διετέλεσε επικεφαλής του τμήματος χειρουργικής στο Ινστιτούτο Ερευνών της Αγίας Πετρούπολης για τον πνεύμονα και τη φυματίωση.

Τον Σεπτέμβριο του 2000 σε ηλικία 66 ετών ο Ρογκόζοβ πέθανε από καρκίνο του πνεύμονα.