Η συμπεριφορά των ζώων πριν από σεισμούς

Η παρατήρηση της συμπεριφοράς των ζώων ως ένδειξη για πιθανή σεισμική δραστηριότητα υφίσταται από την αρχαιότητα:

«Πρώτοι οι Ρωμαίοι ανέφεραν ότι τα θαλασσοπούλια σταματούν να πετούν πριν από έναν σεισμό, ενώ πολλές ιστορικές μαρτυρίες αναφέρουν ότι, πριν γίνει κάποιος μεγάλος σεισμός, τα φίδια και τα διάφορα άλλα ερπετά εγκαταλείπουν τις φωλιές τους και πολλά νυχτόβια ζώα εμφανίζονται την ημέρα.

Οι Ινδιάνοι αναφέρουν ότι οι κροκόδειλοι βγάζουν παράξενες κραυγές λίγο πριν γίνει ένας σεισμός, ενώ παρόμοια συμπεριφορά παρατηρείται και στα κατοικίδια ζώα. Για παράδειγμα, λέγεται ότι, αν τα άλογα αρνούνται να μπουν στο στάβλο και τα σκυλιά γαυγίζουν μονότονα, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να γίνει σεισμός».

Επίσης, έχει λεχθεί πως “μετά τον μεγάλο σεισμό της Haicheng του 1975 αναφέρθηκαν συνολικά χιλιάδες περιπτώσεις παράξενης συμπεριφοράς των ζώων. Για παράδειγμα, οι γάτες και τα σκυλιά μετέφεραν τα νεογνά τους έξω από τα σπίτια, τα ποντίκια και τα φίδια εγκατέλειπαν τις φωλιές τους και τα γουρούνια ξεφώνιζαν παράξενα.”

Μάλιστα, η παρατήρηση της συμπεριφοράς των ζώων δεν έχει μείνει μόνο σε φιλολογικό επίπεδο. Αρκεί να σημειωθεί πως “το πρώτο επιστημονικό ίδρυμα για την μελέτη της αλλαγής της συμπεριφοράς των ζώων λίγο πριν από ένα σεισμό ιδρύθηκε στην Κίνα το 1968 και από τότε ένας μεγάλος αριθμός από παρόμοια κέντρα παρακολούθησης έχουν εγκατασταθεί σε όλη την Κίνα.

Πολλά από τα κέντρα αυτά είναι εγκατεστημένα κοντά σε ζωολογικούς κήπους για να μπορούν οι επιστήμονες να μελετούν και τη συμπεριφορά των αγρίων ζώων. Σαν κύριο πειραματόζωο οι Κινέζοι χρησιμοποίησαν το περιστέρι, το οποίο έχει εξαιρετικά ανεπτυγμένο νευρικό σύστημα”.

Εν τω μεταξύ, δόθηκε συνέχεια στην συγκεκριμένη μέθοδο, καθώς “το παράδειγμα της Κίνας ακολούθησε και η Αμερική, όπου τον Σεπτέμβριο του 1976 συγκλήθηκε ειδικό συνέδριο αλλαγής της συμπεριφοράς των ζώων σε σχέση με επερχόμενο σεισμό και τοποθετήθηκαν κατά μήκος του μεγάλου ρήγματος του Αγίου Ανδρέου κλουβιά με ποντίκια, των οποίων μελετάται συνεχώς η συμπεριφορά”, ενώ “παρόμοιες παρατηρήσεις συμπεριφοράς έχουν αναφερθεί και για τα ψάρια”.

Ανάμεσα στους σεισμούς, τους οποίους είχαμε καταφέρει να προγνώσουμε μέσω της παρατήρησης της συμπεριφοράς των ζώων, ήταν αυτός της Ιταλίας τον Μάιο του 1976 και αυτός της Καλαμάτας τον Σεπτέμβριο του 1986. Στην Ιταλία, ο σεισμός ήταν της τάξης των 6,7 R, και αυτό που παρατηρήθηκε ήταν πως δύο με τρεις ώρες πριν τον σεισμό οι γάτες εγκατέλειψαν τα σπίτια, ενώ οι ποντικοί βγήκαν έξω από τις φωλιές τους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, μία ημέρα πριν παρατηρήθηκε πως τα σκυλιά γαύγιζαν έντονα και ανήσυχα.

Χαρακτηριστικός είναι ο ακόλουθος πίνακας, ο οποίος απεικονίζει την κλίμακα ευαισθησίας των ζώων με παραμέτρους την απόσταση από το σεισμογόνο ρήγμα και τον χρόνο αντίδρασης.

(Αποσπάσματα από το βιβλίο του ερευνητή σεισμολογίας κ. Άκη Τσελέντη "Σύγχρονη Σεισμολογία", εκδόσεις Παπασωτηρίου)