Η «Τελική Λύση» που οδήγησε στο «Ολοκαύτωμα»

«Τελική Λύση»

Πρόκειται για το κωδικό όνομα του σχεδίου των Ναζί βάσει του οποίου προχώρησαν στη συστηματική δολοφονία των Εβραίων στη Γερμανία και τις υπό κατάκτηση περιοχές. Αποτέλεσμα της υιοθέτησης της «Τελικής λύσης» δεν ήταν άλλο από το Ολοκαύτωμα.

Ο τραγικός απολογισμός για την Εβραϊκή Κοινότητα της Ευρώπης ήταν περίπου έξι εκατομμύρια νεκροί άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Οι φυλετικές πεποιθήσεις των ναζιστών ήταν εκφρασμένες από την ιδρυτική διακήρυξη του Κόμματος. Οι μη-Άρειοι λαοί και ιδιαίτερα οι Εβραίοι απειλούσαν την «καθαρότητα του γερμανικού λαού».

Αρχικά η πολιτική του Ναζιστικού καθεστώτος ήταν να ωθεί τους Εβραίους σε μετανάστευση εκτός της Γερμανίας. Τα πογκρόμ εναντίον των Εβραίων άρχισαν άμα τη αναλήψει της εξουσίας από τους Ναζί.

Μποϊκοτάζ στις εβραϊκές επιχειρήσεις, αποκλεισμός των εβραίων από δημόσια αξιώματα και υποχρέωση να φορούν όταν κυκλοφορούν το άστρο του Δαβίδ. Τα μέτρα αυτά δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα για το ναζιστικό καθεστώς το οποίο προχώρησε ένα βήμα παραπάνω καταλήγοντας στη σκέψη να καταλάβει τη Μαδαγασκάρη και να την μετατρέψει σε «αποθήκη Εβραίων».

Η λύση εγκαταλείφθηκε επειδή το Γ’ Ράιχ δεν είχε ικανοποιητική ναυτική δύναμη. Αποφασίστηκε, τελικά, η «μετανάστευση» των Εβραίων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και γκέτο. Παρά την πείνα και την εργασία στα κάτεργα ούτε αυτή η λύση απέδιδε το αποτέλεσμα που επιζητούσε το Ναζιστικό καθεστώς που ήθελε την άμεση λύση, δηλαδή την άμεση εξόντωση των Εβραίων.

Έτσι 20 Ιανουαρίου του 1942 συγκλήθηκε στο προάστιο του Βερολίνου, Wannsee, μια διάσκεψη, στην οποία ο Ράινχαρντ Χάιντριχ, αρχηγός των υπηρεσιών ασφαλείας του Τρίτου Ράιχ, ενημέρωσε τους αξιωματούχους του καθεστώτος για την «Τελική Λύση» που είχε αποφασιστεί για το «εβραϊκό πρόβλημα».

Ο στρατάρχης Χέρμαν Γκέριγκ και ο αρχηγός των SS Χάνριχ Χίμλερ είχαν ήδη λάβει το πράσινο φως για να προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Στις 31 Ιουλίου 1941 ο Γκέρινγκ έγραψε στον Χάιντριχ «να αναλάβει όλες εκείνες τις πρωτοβουλίες για την ολοκληρωτική λύση του Εβραϊκού Ζητήματος σε όλα τα εδάφη με γερμανική επιρροή».

Τελικά στη σύσκεψη συμμετείχαν 14 ανώτατοι αξιωματούχοι του Τρίτου Ράιχ υπό την προεδρία του Χάινριχ ο οποίος ξεκίνησε μοιράζοντας λίστες τις χώρες της Ευρώπης και τον προς εξόντωση αριθμό των Εβραίων σε καθεμιά από αυτές. Τους καταλόγους είχε συντάξει ο συνεργάτης του, ο διαβόητος Άντολφ Άιχμαν. Ο ίδιος πρότεινε της μεταφορά τους στην Ανατολή και την εξόντωσή τους μέσω καταναγκαστικής εργασίας «που θα προκαλούσε τον θάνατό τους από φυσικές αιτίες».

«Για όσους επιζήσουν, και αυτοί θα είναι οι πιο σκληροτράχηλοι, θα πρέπει να τους συμπεριφερθούμε ανάλογα, επειδή αν τους αφήσεις ελεύθερους θα αποτελέσουν τον σπόρο για την Εβραϊκή Αναγέννηση» υποστήριξε.

Από τις λίστες αυτές σύμφωνα με τον Χάιντριχ έπρεπε να εξαιρεθούν οι άνω των 65 ετών γερμανοεβραίοι, όσοι είχαν τραυματισθεί πολεμώντας για τη Γερμανία και έχουν τιμηθεί με ανώτατα παράσημα, οι Εβραίοι, που έχουν παντρευτεί Γερμανίδες και αντιστρόφως, και τα τέκνα που προέρχονται από ένα τέτοιο γάμο. Τελικώς αποφασίστηκε η κατασκευή ειδικών στρατοπέδων, αποκλειστικά γα το σκοπό αυτό.

Δημιουργήθηκαν, έτσι, τα στρατόπεδα εξολόθρευσης: Τρεμπλίνκα, Μαϊντάνεκ Σομπιμπόρ και Μπέλζεκ. Παράλληλα, δημιουργήθηκε ένας τρίτος «τομέας» στο ήδη υπάρχον στρατόπεδο του Άουσβιτς, το «Άουσβιτς ΙΙΙ Μόνοβιτς». Η επιχείρηση μεταφοράς των Εβραίων στα στρατόπεδα εξολόθρευσης ονομάστηκε «Επιχείρηση Ράινχαρντ» από το όνομα του στρατηγού των Ες-Ες Ράινχαρντ Χάιντριχ.

Οι πρακτικές εξόντωσης δεν εξαντλήθηκαν στους Εβραίους. Παράλληλα, το νεοδημιουργημένο στρατόπεδο του Κέλμνο άρχισε να λειτουργεί ως κέντρο εξολόθρευσης των Ρομά. Σε όλα τα στρατόπεδα εξόντωσης άρχισε, επίσης, και συστηματική εξολόθρευση των ομοφυλοφίλων ανδρών και γυναικών, των πολιτικών κρατουμένων, κυρίως κομμουνιστών, αιχμαλώτων πολέμου, κυρίως από τη Ρωσία, Μαρτύρων του Ιεχωβά και άλλων.

Για την επίτευξη του ναζιστικού στόχου υιοθετήθηκαν οι πλέον απάνθρωποι και σκληροί τρόποι. Μαζικοί θάνατοι επιτεύχθηκαν σε πολλά στρατόπεδα με τη χρήση των θαλάμων αερίων και τη χρήση κύρια μονοξειδίου του άνθρακα αλλά και του κυανιούχου αερίου Κυκλώνας Β (Zyklon B).

Επιστρατεύθηκαν τόσο ειδικευμένοι «επιστήμονες» όσο και ολόκληρη η τεχνογνωσία που διέθετε το Γ' Ράιχ και επιθυμούσε να βελτιώσει: Ιατρικά πειράματα, εγχειρήσεις χωρίς αναισθητικό, αντοχή στο ψύχος και την υποθερμία.

Αργότερα για λόγους... οικονομικούς υιοθετήθηκε η χρήση των κλιβάνων. Προωθήθηκε λοιπόν η απανθράκωση των νεκρών και δολοφονημένων στα κρεματόρια, αν και σε ορισμένα στρατόπεδα, όπως αυτό του Σομπιμπόρ, δεν απέκτησαν ποτέ κλιβάνους αποτέφρωσης: Τα πτώματα καίγονταν σε ανοικτά ορύγματα.

Υπολογίζεται ότι μόνο στα στρατόπεδα εξολόθρευσης θανατώθηκαν, με τουφεκισμό, καταναγκαστική εργασία, απαγχονισμό και δηλητηριώδη αέρια περίπου τρία εκατομμύρια Εβραίων.

Το σύνολο των Εβραίων που θανατώθηκαν από την άνοδο του Ναζιστικού Κόμματος στην εξουσία μέχρι την κατάρρευσή του ανέρχεται σε έξι περίπου εκατομμύρια.

Πρόκειται για το «Ολοκαύτωμα» τη μεγαλύτερη γενοκτονία της παγκόσμιας ιστορίας

Οι Εβραίοι της Ελλάδας

Η πρώτη μαρτυρία Εβραϊκής παρουσίας στην Ελλάδα είναι μια επιγραφή του 300-250 π.Χ., από την Αττική. Στο ιερό νησί της Δήλου, υπάρχει η αρχαιότερη συναγωγή στη διασπορά, που έχει χρονολογηθεί στον πρώιμο 1ο αι. π.χ. Όταν επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη ο Απόστολος Παύλος, βρήκε εκεί οργανωμένη ισραηλιτική κοινότητα, όπως και στους Φιλίππους, τη Βέροια, την Κόρινθο και πιθανώς την Αθήνα.

Ο εβραϊκός πληθυσμός στην Ελλάδα αυξήθηκε τα Ρωμαϊκά χρόνια και αποτέλεσε τη βάση των εβραϊκών εστιών κατά τη βυζαντινή εποχή. Κατά τον 12ο αιώνα, ο περιηγητής Βενιαμίν της Τουδέλας ανέφερε την ύπαρξη εβραϊκών οικογενειών και κοινοτήτων σε πολλές πόλεις, ενώ κοινότητες υπήρχαν και στα μεγαλύτερα νησιά. Οι κύριες ασχολίες τους ήταν η υφαντουργία, η βαφή υφασμάτων και η μεταξουργία.

Οι Εβραίοι αυτοί, αποκαλούμενοι αργότερα Ρωμανιώτες, ήταν ελληνόφωνοι και σημαντικά ενσωματωμένοι στον ελληνικό πολιτισμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι έγραφαν στα ελληνικά, χρησιμοποιώντας όμως το εβραϊκό αλφάβητο.

Οι Οθωμανικές αρχές αναγνώρισαν στους Εβραίους τα ίδια δικαιώματα που είχε κάθε μη Μουσουλμανική θρησκευτική ομάδα της αυτοκρατορίας: μπορούσαν να ασκούν τη θρησκεία τους ελεύθερα και διέθεταν σχετική αυτονομία και δικαστικές αρμοδιότητες σε εσωκοινοτικά θέματα.

Αναγνωρίζοντας τη σημασία του δραστήριου Εβραϊκού στοιχείου, οι σουλτάνοι προσκάλεσαν τους διωκόμενους Εβραίους της Ισπανίας και Πορτογαλίας που ονομάστηκαν Σεφαραδίτες (Σεφαράδ = Ισπανία). Εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο, κυρίως κατά τον 15ο αιώνα, φέρνοντας τα δικά τους ήθη και έθιμα και τη γλώσσα τους (τα ισπανοεβραϊκά). Ακολούθησαν αφίξεις μικρότερων ομάδων από την Ουγγαρία και τη Νότια Ιταλία.

Κατά την περίοδο από το 16ο μέχρι τον 18ο αιώνα, η Ισραηλιτική Κοινότητα Θεσσαλονίκης ήταν μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Σημαντικές επίσης, ήταν οι Κοινότητες στη Ρόδο και στην Κρήτη. Η τελευταία υπήρξε ονομαστή για την εκεί ανάπτυξη της Ραββινικής Φιλοσοφίας.

Με την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους, το 1832, παραχωρήθηκαν στους Εβραίους ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους άλλους Έλληνες. Από το 1882 ως το 1920 οι εβραϊκές κοινότητες της χώρας αναγνωρίστηκαν ως νομικά πρόσωπα.

Στις αρχές του 20ου αιώνα, στην Ελλάδα ζούσαν 10.000 περίπου Εβραίοι, αλλά μετά τις προσαρτήσεις εδαφών κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους (1912-13) ο αριθμός τους έφθασε τους 100.000.

Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν οι Ιταλοί (1940) και οι Γερμανοί (1941) επιτέθηκαν κατά της Ελλάδος, πολλοί Εβραίοι πολέμησαν στις τάξεις του Ελληνικού Στρατού. Κατά την Κατοχή, οι Ισραηλιτικές Κοινότητες της Ελλάδας αποδεκατίστηκαν, καθώς η πλειοψηφία των μελών τους δολοφονήθηκε στα στρατόπεδα θανάτου. Οι απώλειες έφτασαν το 87% του προπολεμικού εβραϊκού πληθυσμού της Ελλάδος, από τα υψηλότερα ποσοστά της Ευρώπης.

Πολλοί από τους Εβραίους που διασώθηκαν, το οφείλουν στη βοήθεια των Χριστιανών συμπατριωτών τους· αρκετοί εντάχθηκαν στην αντίσταση ή στο Ελληνικό Σώμα της Μέσης Ανατολής.

Ο εβραϊκός πληθυσμός μειώθηκε ακόμα περισσότερο κατά τα μεταπολεμικά χρόνια λόγω της μετανάστευσης προς τις Η.Π.Α. και το Ισραήλ. Σήμερα στην Ελλάδα ζουν περίπου 5.000 Εβραίοι, οργανωμένοι σε 9 Κοινότητες.

Οι Έλληνες Εβραίοι ανέκαθεν συμμετείχαν στη δημόσια ζωή του τόπου. Στο παρελθόν, αντιπροσωπεύονταν τόσο στη Βουλή όσο και στη Γερουσία, ενώ πολλοί κατείχαν σημαντικές θέσεις στο Δημόσιο τομέα και στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Σήμερα, οι Εβραίοι της Ελλάδας διαπρέπουν κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, όπως π.χ. στο εμπόριο, το βιομηχανικό και επιχειρηματικό τομέα και τις επιστήμες.