Ο μαγικός κόσμος του διαδικτύου

Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2014

Στις 8 Δεκεμβρίου 1966 το πλοίο «Ηράκλειον» βυθίστηκε κοντά στην βραχονησίδα Φαλκονέρα

Δευτέρα, Δεκεμβρίου 08, 2014 0 σχόλια

Πριν από 46 χρόνια, στις 8 Δεκεμβρίου 1966, συνέβη μια από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες στον ελληνικό χώρο, όταν το επιβατηγό-οχηματαγωγό πλοίο «Ηράκλειον», με δρομολόγιο από Χανιά προς Πειραιά, βυθίστηκε κοντά στην βραχονησίδα Φαλκονέρα (23 ν.μ. βορειοδυτικά της νήσου Μήλου), κοστίζοντας τη ζωή σε 224 ανθρώπους, ύστερα από την παλινδρόμηση ενός φορτηγού-ψυγείου βάρους 25 τόνων.

Το πλοίο είχε ναυπηγηθεί αρχικά το 1949 στη Γλασκόβη για μία αγγλικά εταιρεία, με το όνομα «Λέστερσαϊρ» και λειτουργούσε ως δεξαμενόπλοιο. Η χωρητικότητά του έφτανε τους 8.922 κόρους, το μήκος του ήταν 498 πόδια, το πλάτος 60 πόδια, ενώ η ταχύτητά του έφτανε τους 17 κόμβους.


Το 1964 μετασκευάστηκε σε οχηματογωγό, αφού πρώτα αφαιρέθηκαν τα υποκαταστρώματα και το έρμα βάρους 200 τόνων για να δημιουργηθεί το γκαράζ, και αγοράστηκε από την ελληνική εταιρεία των Αδελφών Τυπάλδου («Typaldos Lines»). Ξεκίνησε να εκτελεί τα δρομολόγια της Κρήτης το 1965, έχοντας δυνατότητα να μεταφέρει 1.000 επιβάτες και 300 αυτοκίνητα.

Οι μετατροπές που υπέστη για να γίνει οχηματογωγό είχαν ως αποτέλεσμα την ανύψωση του μεσοκεντρικού του βάρους και τη μείωση της ευστάθειάς του, γεγονός που δεν εμπόδισε το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας να του δώσει άδεια πλοϊμότητας. Το «Ηράκλειον» ξεκίνησε με καθυστέρηση περίπου 20 λεπτών στις 7.20 το βράδυ στις 7 Δεκεμβρίου 1966 από το λιμάνι της Σούδας με προορισμό τον Πειραιά. Καπετάνιος του πλοίου ήταν ο Εμμανούηλ Βερνίκιος, ενώ το πλοίο μετέφερε 206 ταξιδιώτες και 65 άτομα του πληρώματος.

Ο λόγος καθυστέρησης της αναχώρησης του πλοίου ήταν ένα φορτηγό-ψυγείο με εσπεριδοειδή, βάρους 25 τόνων, το οποίο άργησε να φτάσει στο λιμάνι. Παρά την ανησυχία του λιμενάρχη των Χανίων για το υπέρβαρο φορτηγό, τελικά το φορτηγό-ψυγείο επιβάστηκε βιαστικά, με αποτέλεσμα να μην παρθούν τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας.


Επιπλέον, ο καιρός ήταν βροχερός, ενώ στο Αιγαίο έπνεαν άνεμοι 8 έως 9 μποφόρ, σύμφωνα με το Λιμεναρχείο Χανίων. Το «Ηράκλειον» συνέχισε την δύσκολη πορεία του μέχρι τις 2 τα ξημερώματα της 8ης Δεκεμβρίου, όταν βρισκόταν κοντά στη βραχονησίδα Φαλκονέρα, μεταξύ του Κρητικού και του Μυρτώου Πελάγους.

Σε εκείνο το σημείο, οι αναταραχές της θάλασσας έγιναν πιο έντονες, με αποτέλεσμα το βαρύ φορτηγό- ψυγείο, το οποίο δεν είχε δεθεί κάπου για ασφάλεια, κύλησε και χτύπησε με δύναμη τα πλευρικά τοιχώματα και την πόρτα εισόδου, προκαλώντας στη μία μπουκαπόρτα ρήγμα 17 τ.μ. Το ρήγμα επέτρεψε στα ορμητικά θαλάσσια νερά να εισβάλλουν στο πλοίο και τελικά να προκαλέσουν τη βύθισή του. «SOS, από Ηράκλειον, στίγμα μας 36° 52' B., 24° 08 A., Βυθιζόμαστε.», έλεγε το σήμα κινδύνου που εξέπεμψε ο ασυρματιστής στις 2.06 π.μ., ενώ το πλοίο βυθιζόταν με γρήγορο ρυθμό σε βάθος 600- 800 μέτρων.

Οι επιβαίνοντες τρέχαν να σωθούν πέφτοντας στη θάλασσα, ενώ άλλοι παγιδεύτηκαν στις καμπίνες τους. Η βοήθεια από γειτονικά πλοία άργησε να έρθει λόγω του κακού καιρού, ενώ μια «Ντακότα» εντόπισε το πλοίο να επιπλέει στις 10 το πρωί. Συγκυβερνήτης της «Ντακότα» ήταν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος, γεγονός που σχολιάστηκε ως ένδειξη εντυπωσιασμού από το Τύπο, ενώ υπήρχε ακόμη ο ισχυρισμός ότι αυτή ήταν μια πολιτική κίνηση με σκοπό να καταρρίψει τους ισχυρισμούς της Τουρκίας για ανικανότητα παροχής βοήθειας σε κινδυνεύοντα σκάφη στο Αιγαίο από μέρος της Ελλάδας.

Τελικά διασώθηκαν 47 άτομα, ενώ βρέθηκαν 25 σοροί στην ευρύτερη περιοχή. Η κυβέρνηση Στεφανόπουλου (3η κυβέρνηση «Αποστατών») κήρυξε πένθος για μία εβδομάδα. Ακολούθησε δίκη στις 19 Φεβρουαρίου 1968 στο Κακουργιοδικείο Πειραιά, στη διάρκεια της οποίας κατηγορήθηκαν τέσσερα στελέχη της πλοιοκτήτριας εταιρίας για παράλειψη των όρων ασφαλείας, κακή φόρτωση των αυτοκινήτων, ελλιπή κατασκευή του συστήματος ασφαλείας της μπουκαπόρτας, έλλειψη συστήματος εκροής των εισερχομένων υδάτων και τέλος υψηλή ταχύτητα, παρά τις κακές καιρικές συνθήκες, έτσι ώστε να διατηρηθεί η φήμη του πλοίου ως του ταχύτερου για τη γραμμή Κρήτης.

Το δικαστήριο απεφάνθη στις 19 Φεβρουαρίου 1968 την φυλάκιση από πέντε έως και επτά χρόνια του ενός εκ των ιδιοκτητών Χαράλαμπου Τυπάλδου, του διευθυντή της εταιρείας Παναγιώτη Κόκκινου και δύο αξιωματικών του πλοίου. Αργότερα τους απαγγέλθηκαν και κατηγορίες δευτέρου βαθμού για το δυστύχημα. Η είδηση του ναυαγίου, τέλος, οδήγησε την εταιρεία Typaldos Lines στην κατάρρευση.
Read more... 👆

Πέμπτη 13 Νοεμβρίου 2014

Η επεισοδιακή κηδεία του Νίκου Καζαντζάκη

Πέμπτη, Νοεμβρίου 13, 2014 0 σχόλια
Μετά από ένα ταξίδι στην Κίνα, προσκεκλημένος της κινεζικής κυβέρνησης τον Ιούνιο του 1957, ο Νίκος Καζαντζάκης, κορυφαίος Έλληνας λογοτέχνης και ο περισσότερο μεταφρασμένος παγκοσμίως, επέστρεψε με κλονισμένη την υγεία του προσβληθείς από λευχαιμία (σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο θάνατός του αποδίδεται σε βαριάς μορφής ασιατική γρίπη) και πέθανε στις 26 Οκτωβρίου του 1957 σε ηλικία 74 ετών.

Η σορός του μεταφέρθηκε στο στρατιωτικό αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Η Ελένη Καζαντζάκη ζήτησε από την Εκκλησία της Ελλάδος να τεθεί η σορός του σε λαϊκό προσκύνημα, αλλά ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Θεόκλητος αρνείται, αφού κατηγορήθηκε ως ιερόσυλος, με βάση αποσπάσματα από τον Kαπετάν Mιχάλη και το σύνολο του περιεχομένου του Τελευταίου Πειρασμού .


Αποτέλεσμα ήταν η σορός του Καζαντζάκη να παραμείνει στο νεκρικό θάλαμο του Α΄ νεκροταφείου Αθηνών, απόντος και του ιερέα. Άκαρπες απέβησαν οι προσπάθειες που κατέβαλαν ο Γεώργιος Παπανδρέου και ο κυβερνητικός επίτροπος Θ. Σπεράντζας, φίλοι και οι δύο του Καζαντζάκη, να μείνει η σορός του σε ναό της Αθήνας μέχρι την αναχώρησή της για την Κρήτη.

Δυστυχώς ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Θεόκλητος δεν τόλμησε το αυτονόητο, φοβούμενος ίσως όχι αδίκως, και τις αντιδράσεις κάποιων ακραίων χριστιανικών ομάδων.

Έτσι, η σορός του συγγραφέα μεταφέρθηκε στο Ηράκλειο. Στις 5 Νοεμβρίου έπειτα από μεγάλη λειτουργία στον Ναό του Αγίου Μηνά, παρουσία του Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγενίου και 17 ακόμη ιερέων, έγινε η ταφή του Νίκου Καζαντζάκη, στην οποία όμως εκείνοι δεν συμμετείχαν κατόπιν απαγόρευσης του Αρχιεπισκόπου.Η ταφή έγινε στην ντάπια Μαρτινέγκο, πάνω στα Βενετσάνικα τείχη.
 

Πηγή: tvxs.gr

Στον τάφο του Νίκου Καζαντζάκη χαράχθηκε, όπως το θέλησε ο ίδιος, η επιγραφή:

Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι λέφτερος.

Read more... 👆

Δευτέρα 27 Οκτωβρίου 2014

Πως η έκλειψη του φεγγαριού έσωσε τον Κολόμβο

Δευτέρα, Οκτωβρίου 27, 2014 0 σχόλια
Στις 12 Οκτωβρίου, γιορτάζεται στην Αμερική η «Ημέρα του Κολόμβου». Ήταν η ημέρα εκείνη, του 1492, όταν ο Κολόμβος έπιασε στεριά ερχόμενος από ένα νησί βορειοανατολικά της Κούβας.

Μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, ο Κολόμβος θα κάνει τρία ταξίδια στον «Νέο Κόσμο».

Στο τέταρτο και τελευταίο ταξίδι του για την εξερεύνηση των ακτών της Κεντρικής Αμερικής, ο Κολόμβος θα βρεθεί σε μια πολύ δύκολη θέση. Χρησιμοποιώντας όμως τις γνώσεις του στην αστρονομία θα εξαπατήσει τους ιθαγενείς, τρομοκρατώντας τους, και θα σώσει το πλήρωμά του.

Ο Κολόμβος ξεκίνησε στις 11 Μαίου του 1502 από την Ισπανία με τα πλοία Capitana, Gallega, Vizcaina και Santiago de Palos. Εξαιτίας όμως, μιας επιδρομής από «σαράκια», δημιουργήθηκαν τρύπες στα πλοία του στόλου, με αποτέλεσμα ο Κολόμβος να αναγκαστεί να εγκαταλείψει δύο από αυτά και να μπαρκάρει με τα υπόλοιπα στη βόρεια ακτή του γνωστού μας σήμερα νησιού Τζαμάικα στις 25 Ιουνίου 1503.

Αρχικά, οι ιθαγενείς καλωσόρισαν τον στόλο, παρέχοντας τους τροφή και στέγη. Όσο όμως οι ημέρες παραμονής τους γίνονταν εβδομάδες, οι εντάσεις αυξάνονταν. Μετά από 6 μήνες παραμονής τους, το πλήρωμα του Κολόμβου εξεγέρθηκε, λήστεψε και σκότωσε κάποιους ιθαγενείς, που δεν τους έδιναν πια τροφή. Με την πείνα να απειλεί τον ίδιο και τους άντρες του, ο Κολόμβος σκέφτηκε ένα σχέδιο.

Συμβουλευόμενος το βιβλίο του Γερμανού μαθηματικού και αστρονόμου Γιοχάνες Μύλερ φον Κένιγκσμπεργκ (1436-1476), έψαξε και βρήκε ότι η επόμενη έκλειψη της Σελήνης θα πραγματοποιείτο στις 29 Φεβρουαρίου του 1504.

Γνωρίζοντας αυτό, τρεις μέρες πριν από την έκλειψη, ο Κολόμβος ζήτησε να συναντήσει τον αρχηγό των ιθαγενών και τον ενημέρωσε πως ο χριστιανικός Θεός τους ήταν πολύ θυμωμένος με τους ιθαγενείς, που τους αφήνουν να λιμοκτονούν. Έτσι για να δείξει τον θυμό του, σε τρεις μέρες θα τύλιγε το φεγγάρι με «τις φλόγες της οργής» και θα το εξαφάνιζε από τον ουρανό.

Και όντως, έγινε ότι είχε πει ο Κολόμβος. Μετά από μια ώρα από την εμφάνιση του φεγγαριού στον ουρανό ξεκίνησε η έκλειψη και το «ματωμένο φεγγάρι» έκανε την εμφάνισή του στον ουρανό. Σύμφωνα με τον γιο του Κολόμβου, οι ιθαγενείς ήταν πολύ τρομοκρατημένοι με το θέαμα του φεγγαριού και αμέσως πήγαν στον αρχηγό τους και του ζήτησαν να συνεργαστεί με τον Κολόμβο αρκεί το φεγγάρι να επέστρεφε στην αρχική του μορφή.

Τότε ο Κολόμβος κλείστηκε σε μια καμπίνα για 50 λεπτά, δήθεν για να μιλήσει με τον Θεό. Χρησιμοποίησε μια κλεψύδρα για να χρονομετρήσει τις φάσεις της έκλειψης. Λίγο πριν η έκλειψη έρθει στο τέλος της, ο Κολόμβος ανακοίνωσε πως ο Θεός συμφώνησε να φέρει το φεγγάρι στην αρχική του μορφή. Οι ιθαγενείς από την πλευρά τους κράτησαν την υπόσχεσή τους παρέχοντας τρόφιμα στο πλήρωμα μέχρι να έρθει η βοήθεια από την Καραϊβική στις 29 Ιουνίου 1504.


Επιμέλεια: Μαρία Αγγελοπούλου.

Πηγή: http://tvxs.gr
Read more... 👆

Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2014

Το αυτοκίνητο υδρογόνου Eco Racer - Απαγορεύεται η αξιοποίησή του!

Σάββατο, Οκτωβρίου 11, 2014 0 σχόλια
Το Eco Racer δεν εχει τίποτα να ζηλέψει από ανάλογα μοντέλα που αναπτύσσονται σε εργαστήρια και αυτοκινητοβιομηχανίες του εξωτερικού, και επιβραβεύθηκε σε διεθνείς διαγωνισμούς με το 1ο βραβείο ασφάλειας και το 4ο εξοικονόμησης καύσιμου.

Αυτοκίνητο υδρογόνου, έτοιμο να βγει στην αγορά, κατασκεύασε ομάδα του Πολυτεχνείου Κρήτης, ωστόσο η ελληνική νομοθεσία εμποδίζει την εμπορική αξιοποίηση του εντός συνόρων!

O λόγος για το Εco Racer, αυτοκίνητο 100% ελληνικής σύλληψης, σχεδίασης και κατασκευής, που «γεννήθηκε» στα εργαστήρια του Πολυτεχνείου Κρήτης από μια ομάδα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Κινείται με υδρογόνο και με εξαιρετικές επιδόσεις στην εξοικονόμηση ενέργειας, αφού χρειάζεται ένα λίτρο καύσιμου για 434 χιλιόμετρα.


Πρόκειται για ένα όχημα που θα μπορούσε κάλλιστα να περάσει στη μαζική παραγωγή με κάποιες τροποποιήσεις, ακόμη και με κόστος κάτω των 10.000 ευρώ, ώστε να κατασκευάζεται πλήρως στη χώρα μας και να εξάγεται όχι να εισάγεται!

Το αμάξωμα του οχήματος είναι κατασκευασμένο από ανθρακονήματα για να έχει χαμηλό βάρος, διαθέτει σασί αλουμινίου από ειδικά κράματα και κινείται από κυψέλες υδρογόνου, είναι αθόρυβο, και αυτό που παράγει ως αποτέλεσμα της κίνησης του είναι απλώς νερό, δηλαδή εκπέμπει μηδενικούς ρύπους.

Το Eco Racer δεν εχει τίποτα να ζηλέψει από ανάλογα μοντέλα που αναπτύσσονται σε εργαστήρια και αυτοκινητοβιομηχανίες του εξωτερικού, και επιβραβεύθηκε σε διεθνείς διαγωνισμούς με το 1ο βραβείο ασφάλειας και το 4ο εξοικονόμησης καύσιμου.

Αν το ζητούμενο στη χώρα μας είναι η ανάπτυξη, αυτή τη στιγμή λείπει το θεσμικό πλαίσιο ώστε να επιτρέπεται η μαζική παραγωγή αυτού του οχήματος. Ακόμη και αν εμφανιστεί ενδιαφερόμενος επενδύτης δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του Εco Racer στην Ελλάδα γιατί ο νόμος δεν το επιτρέπει!


Πηγή: http://www.skai.gr
Read more... 👆

Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2014

Το «Ναυάγιο» της Ζακύνθου

Παρασκευή, Οκτωβρίου 03, 2014 0 σχόλια

Διάσημο τουριστικό αξιοθέατο της Ζακύνθου με χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Πρόκειται για το ναυάγιο του λαθρεμπορικού πλοίου «Παναγιώτης», που συνέβη την 1η Οκτωβρίου 1980 στις βορειοδυτικές ακτές του νησιού.

Η ιστορία του μότορσιπ «Παναγιώτης», 450 τόννων, ξεκινά το 1937 από τη Σκωτία, όπου ναυπηγήθηκε με το όνομα «Saint Bedan».


Το 1964 περνά σε ελληνικά χέρια (Μ. Γκιγκιλίνης) και μετονομάζεται σε «Μερόπη». Δύο χρόνια αργότερα αλλάζει ιδιοκτησία και μετονομάστηκε σε «Χάρις» από τον νέο του ιδιοκτήτη Ν. Κάλφα. Το 1975 μεταπωλείται για τρίτη φορά και αλλάζει το όνομά του σε «Παναγιώτης» από την πλοιοκτήτρια εταιρεία «P. Lisicatos & Company» με έδρα τον Πειραιά.

Λίγες ημέρες πριν από το ναυάγιο, το «Παναγιώτης» εντοπίζεται από το Λιμενικό στ’ ανοιχτά της Ζακύνθου να μεταφέρει λαθραία τσιγάρα για λογαριασμό της ιταλικής Μαφίας. Στην προσπάθειά του να ξεφύγει και εξ αιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών, προσάραξε στα αβαθή ενός μικρού γραφικού κόλπου στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Το πλήρωμά του πλοίου, αποτελούμενο στην πλειονότητά του από έλληνες ναυτικούς, το εγκατέλειψε, αλλά συνελήφθη λίγες ημέρες αργότερα.

Το «Ναυάγιο» με την πάροδο του χρόνου θα γίνει ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς της Ζακύνθου. Θρυλείται ότι οι ντόπιοι επωφελήθηκαν από το φορτίο του πλοίου και για τα επόμενα τέσσερα χρόνια κανένα νόμιμο καπνικό προϊόν δεν πουλήθηκε στο νησί.


Πηγή: sansimera.gr
Read more... 👆

Κυριακή 21 Σεπτεμβρίου 2014

Τι είναι η Ισημερία; ~ Για το 2014 θα έχουμε στις 23 Σεπτεμβρίου

Κυριακή, Σεπτεμβρίου 21, 2014 0 σχόλια
Ισημερία θα έχουμε την Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2014 ώρα Ελλάδος 05:29, η οποία σηματοδοτεί το ξεκίνημα του Φθινοπώρου για το βόρειο ημισφαίριο και την έναρξη της Άνοιξης για το νότιο ημισφαίριο.Ισημερία σημαίνει η ίση χρονική διάρκεια μεταξύ ημέρα και νύχτας, κάτι που συμβαίνει δύο φορές το έτος .Η πρώτη ονομάζετε εαρινή ισημερία η οποία είναι στις 21-22 Μαρτίου και η δεύτερη φθινοπωρινή ισημερία η οποία είναι στης στις 21-22 Σεπτεμβρίου.

Το φαινόμενο

Όπως παρατηρούμε και απο το σχήμα 1, το φαινόμενο οφείλεται στην περιφορά της γης γύρω από τον ήλιο και στην κλίση του άξονα περιστροφής της.


Καθώς η γη περιφέρεται γύρω από τον ήλιο και επειδή ο άξονας περιστροφής της δεν είναι κάθετος στο επίπεδο περιφοράς η διάρκεια της ημέρας αλλάζει.

Δύο φορές το χρόνο η γη βρίσκεται σε τέτοια θέση που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν εντελώς κάθετα στον ισημερινό.

Η ανατολή του ήλιου και η δύση υπολογίζονται στα διάφορα ημερολόγια σύμφωνα με τη χρονική στιγμή που θα εμφανιστεί η πρώτη ακτίνα του ήλιου και τη χρονική στιγμή που θα εξαφανιστεί και η τελευταία ακτίνα. Αυτό σημαίνει πρακτικά, σε συνδυασμό με το μέγεθος του ηλιακού δίσκου και το γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται κάποιος, ότι η πραγματική ίση μέρα και ίση νύχτα δεν εμφανίζεται τις ημερομηνίες που ορίζουμε ως ισημερίες.

Σε πολλές γλώσσες ο αντίστοιχος όρος λεκτικά δεν αναφέρεται στην έννοια της ίσης ημέρας αλλά της ίσης νύχτας κυρίως λόγω της λατινικής προέλευσης του (λατινικά aequinoctium). Οι ισημερίες συμβαίνουν μεταξύ των ηλιοστασίων, του χειμερινού ηλιοστασίου και θερινού ηλιοστασίου.


Επίδραση της ισημερίας στους λαούς

Η Εαρινή και Φθινοπωρινή ισημερία, είναι δύο περίοδοι-σταθμοί από τα αρχαία χρόνια. Άλλωστε οι περισσότεροι λαοί ξεκινούσαν το έτος τους από την Εαρινή Ισημερία, κάτι το οποίο καταλάβαιναν διότι ο ήλιος βρισκόταν απέναντι και σε καθοδική πορεία, μειώνοντας την λάμψη και το φως για τους ανθρώπους στη γη.

Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχαν παραδόσεις συνδεδεμένες με την φθινοπωρινή ισημερία και μεταξύ αυτών οι τιμές των Ορφικών προς τον θεό Ήφαιστο, το θεό που φέρει το τεχνητό φως και τη λάμψη της φωτιάς, κατά τον μήνα Βοηδρομίωνα, την 22α Σεπτεμβρίου. Συνδέεται επίσης με την μικρότερη θεά Νύκτα. Κατά τον ίδιο μήνα διενεργούνταν τα Μεγάλα Ελευσίνια Μυστήρια, τα οποία διαρκούσαν εννέα ημέρες, όσες και οι μέρες περιπλάνησης της Δήμητρας.


Η μυθοπλασία αναφέρει πως εκείνη την περίοδο η φύση έπαψε να ανθεί και να αναπαράγει, αφού η θλιμμένη θεά έψαχνε την κόρη της Περσεφόνη. Δίδαξε δε στην Ελευσίνα τα Μυστήρια της τροφής –υλικής και πνευματικής. Η φύση πενθεί μαζί της και θα αναζωογονηθεί, με την επιστροφή της Περσεφόνης, κατά την Εαρινή Ισημερία.

Η ημέρα αυτή είναι εθνική γιορτή για τους Ιάπωνες. Πρόκειται για την ημέρα που σηματοδοτεί την αλλαγή των εποχών αλλά και συνδέεται με τους νεκρούς. Η παραδοσιακή ιαπωνική ονομασία για την περίοδο γύρω από την φθινοπωρινή και την εαρινή ισημερία είναι higan , και όπως λένε οι ιάπωνες «και η ζέστη και το κρύο τελειώνουν με το higan ». Διαρκεί συνολικά επτά ημέρες- τρεις ημέρες πριν από την ισημερία και τρεις ημέρες μετά.

Το higan έχει βουδιστική προέλευση και σημαίνει την «άλλη όχθη του ποταμού του θανάτου». Σ” αυτή την όχθη του ποταμού είναι ο κόσμος που ζούμε και στην άλλη είναι το βασίλειο των νεκρών. Αυτές τις ημέρες, οι ιάπωνες επισκέπτονται τους οικογενειακούς τάφους και προσεύχονται για την ανάπαυση των ψυχών.

Οι Κέλτες θεωρούσαν πως η φθινοπωρινή ισημερία συμβολίζει την νίκη του θεού του Σκότους απέναντι στον δίδυμό του θεό του φωτός. Έκαναν ιδιαίτερες γιορτές και απέτειναν φόρο τιμής στους νεκρούς, αφού παράλληλα αυτή την περίοδο ο Ήλιος ήταν ασθενέστερος για το επόμενο μισό του έτους.

 
Ο υπολογισμός του Έτους των 365,25 ημερών έγινε από την αρχαιότητα με την παρατήρηση της επίδρασης που έχει πάνω στην Γη η περιφορά της γύρω από τον Ήλιο, η επίδραση δηλαδή του κύκλου των εποχών! Είναι η επαναλαμβανόμενη παρέλαση της Άνοιξης, του Καλοκαιριού, του Φθινοπώρου και του Χειμώνα!

Αν και η επανάληψη των εποχών βασίζεται στην κίνηση της Γης γύρω από τον Ήλιο, εμείς δεν αισθανόμαστε την κίνηση αυτή. Τη βλέπουμε όμως να αντικαθρεφτίζεται στον ουρανό όπου, παρόλο που ο Ήλιος είναι ακίνητος, εμάς μας φαίνεται ότι κινείται, από τη Δύση προς την Ανατολή, λόγω ακριβώς της κίνησης της Γης πάνω στην τροχιά της.

Κάθε μέρα η Γη βρίσκεται σε διαφορετική θέση από αυτήν που βρισκόταν την προηγουμένη. Έτσι από κάθε νέα θέση αντικρίζουμε τον Ήλιο από διαφορετική γωνία. Επειδή λοιπόν εμείς βλέπουμε τον Ήλιο από διαφορετική γωνία κάθε μέρα, μας φαίνεται ότι ο Ήλιος βρίσκεται μπροστά από διαφορετικά άστρα. Έτσι κάθε φορά που η Γη συμπληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο, μας φαίνεται ότι ήταν ο Ήλιος αυτός που συμπλήρωσε έναν κύκλο γύρω από τη Γη, πάνω στην εκλειπτική. Η εκλειπτική δηλαδή δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απεικόνιση, ή η προέκταση πάνω στην ουράνια σφαίρα, της γήινης τροχιάς γύρω από τον Ήλιο.

Αν παρατηρήσουμε την εκλειπτική και τη συγκρίνουμε με τον ουράνιο ισημερινό (την προέκταση δηλαδή του ισημερινού της Γης και την αποτύπωσή του πάνω στον ουράνιο θόλο) θα δούμε ότι οι δύο αυτοί κύκλοι δε συμπίπτουν, αλλά αντίθετα τέμνονται, σχηματίζοντας γωνία ίση με 23 μοίρες και 27 πρώτα λεπτά, λόγω της κλίσης που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο που σχηματίζει η εκλειπτική. Η γωνία αυτή ονομάζεται "λόξωση της εκλειπτικής", και τα δύο σημεία στα οποία τέμνονται οι δύο κύκλοι ονομάζονται "ισημερινά σημεία".

Στο πρώτο σημείο ο ουράνιος ισημερινός τέμνει την εκλειπτική εκεί όπου ο Ήλιος βρίσκεται στις 20-21 Μαρτίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται εαρινό ισημερινό σημείο, και από την ημέρα αυτή αρχίζει η Άνοιξη. Εκ διαμέτρου αντίθετα η τομή γίνεται όταν ο Ήλιος βρίσκεται στις 22-23 Σεπτεμβρίου. Το σημείο αυτό ονομάζεται φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το Φθινόπωρο. Και στις δύο αυτές ημέρες, η νύχτα είναι ίση με την ημέρα, δηλαδή επί 12 ώρες ο Ήλιος βρίσκεται πάνω από τον ορίζοντα και επί 12 ώρες βρίσκεται κάτω από τον ορίζοντα, έχουμε δηλαδή ίση-μέρα: ισημερία.

Από το εαρινό ισημερινό σημείο και μετά, ο Ήλιος φαίνεται να σκαρφαλώνει όλο και πιο πάνω στο βόρειο ημισφαίριο του ουρανού. Οι μέρες μεγαλώνουν, οι νύχτες μικραίνουν και ο καιρός γίνεται όλο και πιο θερμός. Περίπου τρεις μήνες αργότερα, στις 22 Ιουνίου, ο Ήλιος φτάνει στο βορειότερο σημείο της εκλειπτικής από το οποίο θα αρχίσει πλέον να κατέρχεται, «τρεπόμενος» και πάλι προς τον ισημερινό.



Το σημείο αυτό, στις 22 Ιουνίου, ονομάζεται θερινό τροπικό σημείο ή απλά θερινή τροπή, επειδή ο Ήλιος τρέπεται και πάλι προς τον ισημερινό, και από την ημέρα αυτή αρχίζει το καλοκαίρι.

Επειδή μάλιστα για μερικές ημέρες πριν και μετά τη θερινή τροπή ο ήλιος φαίνεται να αργοστέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει, το θερινό τροπικό σημείο ονομάζεται επίσης και θερινό ηλιοστάσιο.

Μετά τη θερινή τροπή, ο Ήλιος συνεχίζει να κατεβαίνει προς το Νότο, και στις 23 Σεπτεμβρίου φτάνει στο φθινοπωρινό ισημερινό σημείο, οπότε, όπως και στο εαρινό ισημερινό σημείο, έχουμε ίση μέρα και νύχτα: ισημερία. Αλλά η κάθοδος του Ήλιου συνεχίζεται, μέχρις ότου, στις 22 Δεκεμβρίου, φτάνει στο νοτιότερο σημείο της τροχιάς του που ονομάζεται χειμερινό τροπικό σημείο, ή απλά χειμερινή τροπή ή χειμερινό ηλιοστάσιο. Από την ημέρα αυτή αρχίζει ο Χειμώνας. Αλλά από κει κι έπειτα ο Ήλιος σταματάει να κατέρχεται και ξαναρχίζει και πάλι να σκαρφαλώνει, κάθε μέρα όλο και πιο ψηλά.

Φυσικά σήμερα εμείς γνωρίζουμε ότι αιτία των εποχών του έτους είναι η κλίση των 23 1/2 μοιρών που έχει ο άξονας της Γης σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο. Πράγμα που αντικαθρεφτίζεται όπως είπαμε στον ουράνιο θόλο, με αποτέλεσμα η εκλειπτική να τέμνει τον ουράνιο ισημερινό με την ίδια γωνία των περίπου 23 1/2 μοιρών. 


Έτσι στη διάρκεια του Χειμώνα, οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν πάνω στο βόρειο ημισφαίριο της Γης με πλάγιο τρόπο, ενώ συμβαίνει το αντίθετο στο νότιο ημισφαίριο οπότε εκεί έχουν Καλοκαίρι. Στη διάρκεια της Άνοιξης ο Ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό της Γης, οπότε και τα δύο ημισφαίρια παίρνουν με τον ίδιο τρόπο της ζωογόνες ακτίνες του Ήλιου.

Στη διάρκεια του Καλοκαιριού ο Ήλιος ευνοεί το βόρειο ημισφαίριο, οι ακτίνες του πέφτουν πάνω μας περισσότερο κάθετα, και ενώ εμείς έχουμε Καλοκαίρι, στο νότιο ημισφαίριο έχουν Χειμώνα. Τέλος, το Φθινόπωρο, ο Ήλιος βρίσκεται και πάλι πάνω από το γήινο ισημερινό, με ισομερή κατανομή της θερμότητας και στα δύο ημισφαίρια. Ανακεφαλαιώνοντας λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι η περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο, και η κλίση των 23 1/2 μοιρών του άξονά της, είναι η αιτία της κυκλικής εναλλαγής των εποχών.

Οι εποχικές αυτές αλλαγές είχαν για τους αρχαίους τεράστια σημασία, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την εμφάνιση της γεωργίας πριν από 10.000 περίπου χρόνια. Γι' αυτό, και επειδή η σπορά, η συγκομιδή και οι άλλες γεωργικές ασχολίες εξαρτιόνταν από τις αλλαγές των εποχών, η διάρκεια ενός ηλιακού έτους έπρεπε να μετρηθεί επακριβώς. Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός, μια που γι' αυτούς ο Ήλιος ήταν ο δημιουργός των εποχών του έτους και του κύκλου των φαινομένων και των εναλλαγών που σχετίζονται με αυτές: από τη σπορά ως τη βλάστηση και από την ανθοφορία ως τη συγκομιδή.


Οι Αιγύπτιοι τον ονόμασαν Ρα, Ατόν, ή Όσιρη, οι Βαβυλώνιοι τον αποκαλούσαν Σαμάχ, Βάαλ, Μαρδούκ ή Νεργκάλ, οι Ινδοί Βράχμα και Βισνού και οι Πέρσες Μίθρα. Για τους αρχαίους Έλληνες, κατά περιστάσεις, ήταν ο Δίας ή ο Πλούτων, ο Βάκχος, ο Διόνυσος, ή ο Φοίβος Απόλλων.

Ανεξάρτητα όμως από την ονομασία που του δόθηκε, όλοι ανεξαιρέτως οι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του Ήλιου, περίφημες και πολλές γιορτές, ιδιαίτερα στις περιόδους των εναλλαγών από τη μια εποχή στην άλλη. Οι μεγαλύτερες από τις γιορτές αυτές γίνονταν σε όλες τις χώρες και τις φυλές στην εποχή του χειμερινού ηλιοστάσιου, στις 25 Δεκεμβρίου.


Ήταν η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, και όχι αδικαιολόγητα. Γιατί όσο ο χειμώνας πλησίαζε και ο Ήλιος του μεσημεριού φαινόταν όλο και πιο χαμηλά στον ορίζοντα, τόσο και οι μέρες μίκραιναν και το κρύο αύξανε. Ήταν η σκληρή εποχή για τον άνθρωπο με τις πολύ μικρές ημέρες και τις ατέλειωτες νύχτες. Οι φροντίδες πολλαπλασιάζονταν, οι ανησυχίες αυξάνονταν και ένα αόριστο συναίσθημα φόβου καταλάμβανε τον αρχαίο άνθρωπο με τα ανύπαρκτα σχεδόν αμυντικά του μέσα και τις περιορισμένες πηγές διατροφής.

Γι' αυτό αναπέμπονταν προσευχές και ιερές παρακλήσεις, ανάβονταν φωτιές και προσφέρονταν θυσίες προς το θεό Ήλιο για να μη χαθεί οριστικά από τον ορίζοντα. Και πράγματι: μετά από μικρό δισταγμό ο θεός….ενέδιδε.


Στο κατώτατο σημείο του, στον αστερισμό του Αιγόκερου, στις πύλες του Ήλιου όπως τον ονόμαζαν οι Χαλδαίοι, "άλλαζε" απόφαση, άρχιζε να σκαρφαλώνει και πάλι προς τα πάνω, και οι μέρες μεγάλωναν. Μια νέα τάξη πραγμάτων θα έμπαινε και πάλι, ωραία όπως και στα προηγούμενα χρόνια, οπότε η Γη θα ανθοφορούσε ξανά χάρη στις ζωογόνες ακτίνες του Ήλιου.

Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο το γεγονός ότι οι αρχαίοι λαοί γιόρταζαν ιδιαίτερα τις μέρες αυτές του χειμερινού ηλιοστασίου. Και αυτή την παράδοση των αρχαίων λαών συνέχισαν οι Έλληνες με τα Κρόνια, και ιδιαίτερα οι Ρωμαίοι με τα Σατουρνάλια και τα Βρουμάλια και την κεντρική γιορτή της 25ης Δεκεμβρίου (Dies Natalis Invicti) δηλαδή την "Ημέρα της Γέννησης του Αήττητου θεού Ήλιου".

Τις χειμωνιάτικες μέρες η φαινόμενη ημερήσια τροχιά του Ήλιου στον ουρανό βρίσκεται χαμηλά στον ορίζοντα. Οι μέρες είναι μικρές και οι νύχτες μεγάλες. Την άνοιξη ο Ήλιος ακολουθεί ψηλότερη τροχιά, και οι μέρες είναι ίσες σχεδόν με τις νύχτες. Το καλοκαίρι ο Ήλιος φτάνει στο ψηλότερο σημείο της βόρειας φαινόμενης τροχιάς του: οι μέρες είναι μεγάλες και οι νύχτες μικρές.


Το φθινόπωρο, τέλος, η τροχιά του Ήλιου αρχίζει να ξανακατεβαίνει προς τον ορίζοντα όλο και πιο πολύ, με ίσες μέρες και νύχτες. Και ο κύκλος των εποχών τελειώνει με τον Ήλιο και πάλι στο χειμερινό ηλιοστάσιο.
Read more... 👆

Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου 2014

Άγιο Δισκοπότηρο

Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 19, 2014 0 σχόλια

Το Άγιο Δισκοπότηρο, ή ιερό Γκράαλ ήταν ένα σκεύος που χρησιμοποιήθηκε κατά τον μύθο από τον Χριστό στο μυστικό δείπνο και δόθηκε στον Ιωσήφ της Αριμαθείας.


Εκεί συγκεντρώθηκε κατά τον ίδιο μύθο το αίμα και ο ιδρώτας του Ιησού, την ώρα που τον κατέβαζε ο Ιωσήφ από τον Σταυρό.

Ο Μύθος


Μετά από τον θάνατο του Χριστού, ο Ιωσήφ φυλακίστηκε προφανώς σε έναν τύμβο, όμοιο με εκείνον που χρησιμοποίησε για το σώμα του Ιησού. Αφημένος εκεί για να λιμοκτονήσει, επί αρκετά χρόνια τρεφόταν από την μαγική δύναμη του γκράαλ που του παρείχε τροφή και νερό κάθε πρωί με θαυματουργό τρόπο. Αργότερα - και σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή του μύθου - ο Ιωσήφ ταξίδεψε στην Μεγάλη Βρετανία με την οικογένειά του και διάφορους συντρόφους του.

Εγκαταστάθηκε στο Ύνυς Βίτριν (Γκλάστονμπερι), αλλά το δισκοπότηρο πήγε στο Κορμπένικ και στεγάστηκε σε ένα θαυματουργό κάστρο, που φυλασσόταν πάντα από τους Βασιλείς του Δισκοπότηρου, απόγονους της κόρης του Ιωσήφ Άννας ή Ενυγκέους και του συζύγου της Μπρονς.

Αιώνες αργότερα, η τοποθεσία του Μεγάλου Κάστρου του Κορμπένικ ξεχάστηκε. Στην αυλή του βασιλιά Αρθούρου, όμως, υπήρχε η προφητεία ότι το Δισκοπότηρο θα ανακάλυπτε και πάλι ένας απόγονος του Αγίου Ιωσήφ. Αυτός ο συγκεκριμένος απόγονος ήταν και ο μόνος που θα μπορούσε να καθίσει στην Επικίνδυνη Θέση, στην Στρογγυλή Τράπεζα.


Όταν ένα τέτοιο άτομο έφτασε με την μορφή του Γκάλαχαντ, του γιου του Λάνσελοτ, μαζί με ένα θαυμαστό, αν και σύντομο όραμα του ίδιου του δισκοπότηρου, άρχισε μια αναζήτηση για να βρεθεί το ιερότερο των λειψάνων. Μετά από πολλές περιπέτειες και πολλά χρόνια, οι ιππότες της Στρογγυλής Τράπεζας διέσχισαν την Μεγάλη Βρετανία από το ένα άκρο στο άλλο. Ο Πέρσιβαλ (Πέρεντυρ), ανάμεσά τους, ήταν εκείνος που ανακάλυψε το κάστρο σε μια περιοχή τόσο άρρωστη όσο και ο πληγωμένος βασιλιάς της.

Όταν φιλοξενήθηκε από αυτόν τον «Ψαρά» ή «Βασιλιά του Δισκοπότηρου» απέτυχε να ρωτήσει για το γκράαλ και έφυγε με άδεια χέρια. Ο Λάνσελοτ ήταν ο επόμενος που πλησίασε το Κορμπένικ, αλλά του απαγορεύτηκε η είσοδος γιατί ήταν μοιχός. Τελικά, κατέφτασε ο Γκάλαχαντ που του επιτράπηκε να εισέλθει στο παρεκκλήσι και να ατενίσει το Δισκοπότηρο. Την ίδια στιγμή, η ζωή του ολοκληρώθηκε, έφτασε στο μυστικό της τέλος και ο ίδιος μαζί με το δισκοπότηρο υψώθηκαν στον ουρανό.

Το Άγιο Δισκοπότηρο ονομάζεται αρχικά απλό κύπελλο στα έργα του Κρετιέν ντε Τρουά. Η λέξη προέρχεται πιθανώς από την αρχαία γαλλική λέξη γκραάλ που σημαίνει «πλατύ και ευρύχωρο πιάτο ή δίσκος». Αν και συνήθως σκεφτόμαστε το δικοπότηρο ως κύπελλο, στις διαφορετικές εκδοχές του μύθου ή και σε διαφορετικούς μύθους περιγράφεται ως δίσκος, κέρας της Αμάλθειας, κέρας της αφθονίας, ή ακόμα και βιβλίο, ή λίθος.

Καλντρόν, το Μαγικό Σκεύος
 

Η αναζήτηση κάποιου θείου σκεύους ήταν δημοφιλές θέμα στον αρθουριανό μύθο, πολύ πριν εισάγουν οι μεσαιωνικοί συγγραφείς το ιερό γκράαλ στην βρετανική μυθολογία. Εμφανίζεται στον μύθο του Μπαμπινόγκιον, του Κούλχουτς και του Όλγουεν, αλλά ιδιαίτερα γνωστή είναι η ιστορία του Πρεντέου Άνουφν ή «Λείες του Αλλόκοσμου», όπως τις αφηγήθηκε ο Ταλιέσιν.

Ο Αρθούρος και οι πολεμιστές του έπλευσαν για τον κελτικό Αλλόκοσμο για να πάρουν το πετροστόλιστο Καλντρόν (χύτρα) του Άνουφν. Όπως και το δισκοπότηρο, το καλντρόν ήταν δωρητής της αφθονίας, αλλά και μαντικό μέσο της προφητείας. Ανακαλύφθηκε επιτέλους στο Καέρ-Σίντι ή Γουϊντίρ, ένα κρυστάλινο κάστρο-νησί και φυλασσόταν από εννέα νεράιδες. Όμως οι κίνδυνοι ήταν μεγάλοι ακόμα και για τους άντρες του Αρθούρου. Η αποστολή εγκαταλείφθηκε και μόνο επτά επέστρεψαν σπίτι τους.

Τα κελτικά καλντρόν χρησιμοποιούνταν για τελετουργικούς σκοπούς ήδη από την ύστερη Εποχή του Χαλκού. Σε τελετουργικές θέσεις στο Λλυν Φάουρ (Γκλάμοργκαν) βρέθηκαν τέτοια σκεύη, αν και το πιο γνωστό παράδειγμα είναι το το Καλντρόν του Γκούντερστραπ, που βρέθηκε στα έλη τύρφης της Γιουτλάνδης (Δανία). Ιδιαίτερα διακοσμημένο με πορτρέτα πολλών κελτικών θεοτήτων, τούτο το σκεύος χωρούσε άλλοτε πάνω από 60 λίτρα υγρού.


Το μαγικό σκεύος του Αλλόκοσμου ήταν το καλντρόν της Κέριντβεν, της κελτικής θεάς της Έμπνευσης. Σήμερα την θυμόμαστε σαν γριά μάγισσα που ανακατεύει το τσουκάλι της, αλλά στους αρχαίους χρόνους μαγείρευε στη μαγική της χύτρα ένα ποτό που παρείχε σοφία και γνώση.

Αυτή είναι και η ουσία του άγιου δισκοπότηρου, που μεταφέρει τις ποιότητες της χριστικής φύσης μέσω της θείας κοινωνίας. Μέσω του μύθου για το άγιο δισκοπότηρο, εισέβαλε στον Χριστιανισμό ένα πανάρχαιο έθιμο διά της γνωστικής παράδοσης. Το άγιο δισκοπότηρο υπήρξε το κεντρικό σύμβολο της δύναμης και της ουσίας της τράπεζας του Κάμελοτ. Η συνεκτική του δύναμη υπήρξε σύμβολο ενότητας για μια χώρα που σπαρασσόταν από την βρετανο-σαξονική διαμάχη επί αιώνες.


Η ιστορική αλήθεια, όμως, απέχει πολύ από τον μύθο, που εξυπηρετεί τις ανάγκες του ανθρώπου για ολοκλήρωση. Στον μύθο του δισκοπότηρου κρύβεται η ανάγκη του ατόμου να ολοκληρώσει και να ενοποιήσει τα κομμάτια της ύπαρξής του κατευθυνόμενο στην εξατομίκευση που επαγγέλεται η γιουνγκιανή ψυχανάλυση. 

Στον μύθο του δισκοπότηρου, επίσης, κρύβεται η ανάγκη ενός ολόκληρου έθνους για ειρήνη, ενοποίηση και ολοκλήρωση και από αυτή την άποψη - είτε συμφωνούν είτε διαφωνούν οι ερευνητές της ιστορίας - ο αρθουριανός κύκλος είναι ένας ζωντανός μύθος της ενοποίησης και της μετουσίωσης.
Read more... 👆

Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2014

Τα ζώα στον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο

Πέμπτη, Σεπτεμβρίου 11, 2014 0 σχόλια
Ο θάνατος 10 εκατομμυρίων σχεδόν στρατιωτών, που σκοτώθηκαν από το 1914 έως το 1918, έχει σφραγίσει την Ιστορία της ανθρωπότητας και δεν έχει ξεχαστεί σήμερα, εκατό χρόνια μετά την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εκτός από τους ανθρώπους και τα ζώα πλήρωσαν άθελά τους το μεγάλο τίμημα ενός πολέμου.Ήταν ο πρώτος πόλεμος στην ιστορία που χρησιμοποιήθηκαν τόσα πολλά ζώα.

Η κινηματογραφική μεταφορά της νουβέλας «War Horse» (1982) του Michael Morpurgo περιγράφει όλα τα δεινά που πέρασα τα άλογα κατά τον πόλεμο.

«Οκτώ εκατομμύρια άλογα σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια του A' Παγκοσμίου Πολέμου», λέει η Jilly Cooper, συγγραφέας του βιβλίου «Ζώα στον πόλεμο» και μία από τους πρωτεργάτες του Μνημείου για τα Ζώα στον Πόλεμο (Animals in War Memorial) στο Λονδίνο, σύμφωνα με το National Geographic.

«Σκοτώνονταν στη μάχη και στους βομβαρδισμούς και κάποια άλλα πέθαινα από τις ασθένειες. Ήταν τόσο πεινασμένα που έτρωγαν τα στρωσίδια τους και πέθαιναν τρώγοντας τις χάλκινες οπλές των ποδιών τους. Πολλά ήταν τα άλογα που πνίγηκαν από τη λάσπη», αναφέρει η Cooper.

Πολλά άλογα χρησιμοποιούνταν για να μεταφέρουν βαριά φορτία.Μάλιστα, στο Sheffield ακόμη και ένας ελέφαντας τσίρκου με το όνομα Lizzie μετέφερε πολεμοφόδια και μηχανές στην πόλη.
Τα περιστέρια μετέφεραν μηνύματα, βόδια κουβαλούσαν όπλα ακόμα και πυγολαμπίδες συγκέντρωναν σε βάζα. Οι στρατιώτες τις χρησιμοποιούσαν για να φωτίζουν τα μηνύματα και να βλέπουν τους χάρτες όταν βρίσκονταν στα χαρακώματα.

Οι σκύλοι στον πόλεμο

Περίπου 20.000 σκυλιά χρησιμοποιήθηκαν από τις δυνάμεις της Αντάντ κουβαλώντας εξοπλισμό, μηνύματα, τηλεφωνικές γραμμές και κουτιά πρώτων βοηθειών. Στη μάχη του Βερντέν, ο Σατανάς, ένα μαύρο κόλεϊ, έσωσε την γαλλική φρουρά από μια πολιορκία, επειδή παρέδωσε έγκαιρα ένα μήνυμα, παρά το γεγονός ότι τραυματίστηκε σοβαρά από πυροβολισμούς.

Ένα από τα πιο θαρραλέα σκυλιά ήταν και ο Stubby. Ένα μπόστον μπουλ τεριέ με γουρλωτά μάτια και μια μικρή λεπτή ουρά. Ξεκίνησε τη ζωή του ως αδέσποτο στου δρόμους του New Haven στην Αγγλία. Ένα πρωί του 1917, περιπλανιόταν στο Yale Field, όπου μια ομάδα στρατιωτών εκπαιδευόταν. Την πρώτη πολεμική εμπειρία την είχε στις 5 Φεβρουαρίου του 1918, στην υπερασπιστική γραμμή της μάχης του τμήματος κατά μήκος του Chemin des Dames.

Προς τις τελευταίες μέρες του πολέμου ο Stubby έσωσε πολλές ζωές. Έμαθε να εντοπίζει τη μυρωδιά του αερίου της μουστάρδας προειδοποιώντας τη μονάδα για τον κίνδυνο.Στις ΗΠΑ ο Stubby έγινε γνωστός στα ΜΜΕ. Συμμετείχε στις παρελάσεις και συνάντησε τον πρόεδρο Ουίλσον. Ο Stubby πέθανε στις 4 Απριλίου του 1926.
 

Τα σκυλιά μάχης της Γερμανία

Πολλές φορές τα σκυλιά χρησιμοποιούνταν ως βομβιστές αυτοκτονίας, με δυναμίτη δεμένο στην πλάτη τους. Οι γερμανοί είχαν μεγαλώσει 6.000 σκυλιά. Οι περισσότερες ράτσες ήταν Dobermans, Airedales, Rottweilers και γερμανικοί ποιμένες.

Το περιστέρι Cher Ami

Ένα ταχυδρομικό περιστέρι με το όνομα Cher Ami, έγινε ένας θρύλος στο Βερντέν. Ήταν δωρεά από τους Άγγλους στους Αμερικανούς και υπηρέτησε με την 77η Μεραρχία Πεζικού. Δύο περιστέρια που έστελναν μηνύματα χτυπήθηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα.Στον αέρα ο Cher Ami χτυπήθηκε από τα εχθρικά πυρά. Τυφλωμένος και καλυμμένος με αίμα από τις πληγές του, έκανε 25 μίλια παραδίδοντας το μήνυμα «194 άνδρες σκοτώθηκαν». Μετά τον πόλεμο το περιστέρι έλαβε το υψηλότερο στρατιωτικό βραβείο της Γαλλίας, το Croix de Guerre.

Ιστορικό προηγούμενο

Η χρήση των ζώων στον πόλεμο δεν ήταν κάτι καινούριο. Οι Πέρσες και οι Ρωμαίοι εξέτρεφαν ελέφαντες για τον στρατό τους. Κατά τη διάρκεια της δυναστείας της Νότιας Σονγκ (1127-1279) οι Κινέζοι στρατιώτες λέγεται ότι χρησιμοποίησαν πίθηκους ως εμπρηστικούς μηχανισμούς σε μια μάχη ενάντια των ανταρτών.
Read more... 👆

Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2014

Vespa Gustom

Παρασκευή, Σεπτεμβρίου 05, 2014 0 σχόλια

Vespa Club Achaias

Η Λέσχη ιδρύθηκε τον Μάιο του 2001.

Σκοποί της Λέσχης είναι:

  • η προώθηση του δικύκλου και ειδικότερα της Vespa ως μέσου μεταφοράς και μετακίνησης. 
  • η διοργάνωση ταξιδιών, εκδρομών, αγώνων και τεχνικών σεμιναρίων. 
  • η διοργάνωση διαφόρων εκπολιτιστικών, αθλητικών, ψυχαγωγικών εκδηλώσεων καθώς και συμμετοχή σε κοινωνικά δρώμενα.
  • η σύσφιξη των δεσμών μεταξύ των μελών της.
  • η αλληλοβοήθεια των μελών της Λέσχης και συνεργασία τους για την επίλυση διαφόρων προβλημάτων τους.
  • Η πραγματοποίηση των σκοπών της Λέσχης επιδιώκεται με κάθε νόμιμο μέσο, με γνώμονα το συμφέρον των μελών της και την προβολή της.





















Read more... 👆

Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2014

Έξυπνες Φράσεις

Τρίτη, Σεπτεμβρίου 02, 2014 0 σχόλια

Για σένα είμαι άθεος. Για το Θεό είμαι νόμιμη αντιπολίτευση. 

· Δεν έχω πρόβλημα με το ποτό. Πίνω, μεθώ, πέφτω κάτω. Κανένα πρόβλημα.

· Ποιος είπε πως είναι νωρίς για ποτό; Είναι ήδη αύριο στην Ευρώπη και χθες στην Κίνα

· Η διαφορά μεταξύ ιδιοφυΐας και βλακείας είναι ότι η ιδιοφυΐα έχει όρια.

· Ο καλύτερος τρόπος για να κρατάς το λόγο σου είναι να μην τον δίνεις.

· Μην κρατάς αρνητική στάση λέγοντας:.Δεν θα επιτύχω, δεν θα επιτύχω. Προτιμότερη είναι η θετική στάση: Θα αποτύχω, θα αποτύχω.

· Όσο απλό είναι να περιπλέξεις τα πράγματα, τόσο περίπλοκο είναι να τα απλοποιήσεις.

· Αρχιτεκτονική είναι η τέχνη να χαραμίζεις χώρο.

· Όταν ένας άντρας ανοίγει την πόρτα του αυτοκινήτου στην σύζυγό του, δύο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν: ή είναι καινούρια σύζυγος ή είναι καινούριο το αυτοκίνητο.

· Οι άντρες που έχουν τρυπήσει τα αυτιά τους είναι καλά προετοιμασμένοι για γάμο. Έχουν νιώσει πόνο κι έχουν αγοράσει κοσμήματα.

· Μην εκνευρίζεσαι αν ο γείτονάς σου έχει το στέρεο ανοιχτό στις δύο το πρωί. Τηλεφώνησέ του στις τέσσερις και πες του πόσο σου άρεσε.

· Καταλαβαίνεις ότι γέρασες από τη στιγμή που τα κεριά κοστίζουν περισσότερο από την τούρτα.

· Οι ληστές ζητούν ή τα λεφτά ή τη ζωή σου. Οι γυναίκες και τα δυο.

· Το μόνο κοινό που έχουν το National Geographic και το Playboy είναι ότι σου επιτρέπουν να δεις πολλά μέρη που ποτέ δε θα επισκεφτείς.

· Ο ορισμός της κραυγαλέας σπατάλης για μένα είναι ένα λεωφορείο γεμάτο δικηγόρους που πέφτει στο γκρεμό κι έχει τρεις θέσεις αδειανές.

· Εγωιστής: ένα άτομο που ενδιαφέρεται περισσότερο για τον εαυτό του παρά για μένα.

· Φυσικά και υπάρχει πολλή γνώση στα πανεπιστήμια. Οι πρωτοετείς φέρνουν λίγη, οι τελειόφοιτοι δεν παίρνουν πολλή κι έτσι η γνώση συσσωρεύεται.

· Επιτυχημένος άντρας είναι εκείνος που βγάζει περισσότερα λεφτά από όσα μπορεί να ξοδέψει η γυναίκα του. Επιτυχημένη γυναίκα είναι αυτή που μπορεί να βρει έναν τέτοιον άντρα.

· Η σκληρή δουλειά δε σκότωσε ποτέ κανέναν, αλλά γιατί να παίζουμε με την τύχη μας;

· Μ’ αρέσει η δουλειά. Μ’ ενθουσιάζει. Μπορώ να κάθομαι επί ώρες και να την κοιτάω.

· Ο άνθρωπος που χαμογελά όταν όλα πάνε στραβά έχει σκεφτεί κάποιον να ρίξει το φταίξιμο.

· Σας ευχαριστώ όλους που ήρθατε εδώ να γιορτάσουμε τη 43η επέτειο των 39 μου χρόνων.

· Το να κόψεις το τσιγάρο είναι το πιο εύκολο πράγμα. Εγώ το έχω κόψει τουλάχιστον 50 φορές.

· Στη δημοκρατία το κάθε κόμμα αφιερώνει το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς του να αποδείξει ότι το άλλο δεν είναι ικανό να κυβερνήσει. Και τα δυο το πετυχαίνουν. Και τα δυο έχουν δίκιο.

· Αν αναλάβει το κράτος την έρημο Σαχάρα, σε λίγα χρόνια θα υπάρχει έλλειψη άμμου.

· Σε παρακαλώ Θεέ μου. Άφησέ με να σου αποδείξω ότι τα λεφτά του ΛΟΤΤΟ δε θα χαλάσουν το χαρακτήρα μου!

· Λογική είναι η τέχνη να κάνεις λάθος με αυτοπεποίθηση.

· Για να ντυθεί μια γυναίκα, γδύνονται δυο ζώα: ένα που δίνει τη γούνα κι ένα που την πληρώνει.

· Γράφω σε ένα χαρτί ό,τι πρέπει να θυμηθώ. Κατ' αυτόν τον τρόπο, αντί να ξοδεύω το χρόνο μου προσπαθώντας να θυμηθώ αυτό που έγραψα, τον ξοδεύω ψάχνοντας το χαρτί που έγραψα αυτά που πρέπει να θυμηθώ.

· Είπα στη γυναίκα μου την αλήθεια. Της είπα πως βλέπω ψυχίατρο. Μετά μου είπε την αλήθεια:βλέπει ψυχίατρο, δυο υδραυλικούς και έναν μπάρμαν.

· Μισώ τις δουλειές του σπιτιού. Στρώνεις τα κρεβάτια, πλένεις τα πιάτα κι έξι μήνες μετά άντε πάλι από την αρχή.

· Οικονομολόγος είναι ένας άνθρωπος που θα ξέρει αύριο γιατί αυτά που προέβλεψε χτες δε συνέβησαν σήμερα.

· Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι αμφισεξουαλικοί. Αυτό θα διπλασίαζε τις πιθανότητές σου να βγεις με κάποιον το σαββατόβραδο.

· Υπάρχουν τρεις τρόποι να γίνει κάτι. Κάντο μόνος σου, προσέλαβε κάποιον να το κάνει ή απαγόρευσε στα παιδιά σου να το κάνουν.

· Τα αισθήματά μου είναι ανάμεικτα. Είναι σα να βλέπεις την πεθερά σου να πέφτει στο γκρεμό με το αυτοκίνητό σου.

· Εύκολη: αντρικός όρος που χαρακτηρίζει τις γυναίκες που έχουν τη σεξουαλική ηθική του άντρα.

· Η ζωή στη Γη μπορεί να είναι ακριβή, αλλά περιλαμβάνει και δωρεάν ταξίδι γύρω από τον ήλιο.

· Τράπεζα είναι το ίδρυμα που σου δανείζει λεφτά αν μπορείς να αποδείξεις ότι δεν σου χρειάζονται.

· Αν ο Θεός ήταν φιλελεύθερος δε θα έδινε δέκα εντολές ,θα έδινε δέκα προτάσεις προς συζήτηση.

· Όταν κάνεις το καλό, ζήτα απόδειξη, μην τυχόν και ο παράδεισος δουλεύει σαν την εφορία.

· Οι στατιστικές λένε ότι ένας στους τέσσερις Έλληνες υποφέρει από κάποια διανοητική διαταραχή. Σκέψου τους τρεις καλύτερους φίλους σου. Αν είναι υγιείς, τότε έχεις.
Read more... 👆

Δευτέρα 1 Σεπτεμβρίου 2014

Η Αγγλογαλλική κατοχή της Αθήνας

Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 01, 2014 0 σχόλια
Τέσσερα χρόνια μετά τα Παρκερικά, οι μεγάλες δυνάμεις επεμβαίνουν και πάλι στα εσωτερικά της Ελλάδας. Στρατιωτικές δυνάμεις της Γαλλίας και της Βρετανίας θέτουν για τρία χρόνια υπό τον έλεγχό τους την Αθήνα και τον Πειραιά (1854-1857), επειδή ο βασιλιάς Όθων υποδαύλιζε την εξέγερση των Ελλήνων στις υπόδουλες περιοχές της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, ενέργεια που αντιστρατευόταν τα συμφέροντα τους.

Το επεισόδιο αυτό εντάσσεται στον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856), που αναδιαμόρφωσε τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ευρώπη, στα μέσα του 19ου αιώνα.

Όλα ξεκίνησαν, όταν ο δυναμικός τσάρος της Ρωσίας Νικόλαος Α' ήθελε να τελειώνει με τη θνήσκουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία, με σκοπό να επωφεληθεί από την κληρονομιά της. Η απόφασή του να κηρύξει τον πόλεμο στον Σουλτάνο στις 4 Οκτωβρίου του 1853 βρήκε αντίθετες τη Γαλλία και τη Βρετανία, που για να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα τάχθηκαν υπέρ της ακεραιότητας της αυτοκρατορίας του.

Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε φρενίτιδα ενθουσιασμού στους Έλληνες, που θεώρησαν ότι είχε έλθει η στιγμή για την εκπλήρωση των εθνικών ονείρων και της Μεγάλης Ιδέας. Σχεδόν αμέσως συγκροτήθηκαν εθελοντικά σώματα, τα οποία έχοντας την ολόθερμη συμπαράσταση του βασιλικού ζεύγους, του Όθωνα και της Αμαλίας, εισέβαλαν στα αλύτρωτα εδάφη της Ηπείρου, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας, που τότε βρίσκονταν υπό την κυριαρχία των Οθωμανών Τούρκων, για να ενισχύσουν τις τοπικές εξεγέρσεις του ελληνικού στοιχείου.

Η Βρετανία και η Γαλλία δεν είδαν με καλό μάτι την κίνηση αυτή των Ελλήνων, που αντικειμενικά ευνοούσε τον τσάρο, αφού κρατούσε καθηλωμένες στον υπόδουλο ελληνικό χώρο σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις των συμμάχων τους Οθωμανών. Έτσι, άρχισαν να βομβαρδίζουν με διαβήματα τον Όθωνα για την απόσυρση των ελληνικών στρατιωτικών σωμάτων από τα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Εις μάτην όμως, αφού ο Όθων ήταν αποφασισμένος να επιμείνει στην πολιτική του αυτή (και για τη βελτίωση της φθίνουσας δημοτικότητάς του), παρά τις προειδοποιήσεις των διπλωματικών μας αποστολών σε Παρίσι, Λονδίνο και Κωνσταντινούπολη, που του επισήμαναν τους κινδύνους που εγκυμονούσε η πολιτική του για τη χώρα μας.

Επειδή τα διαβήματα των Αγγλογάλλων δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα, οι δύο χώρες αποφάσισαν να δράσουν δυναμικά για να επιβάλλουν τις απόψεις τους. Οι πρεσβευτές τους στην Αθήνα επέδωσαν τελεσίγραφο στον βασιλιά και μετά τη λήξη του στις 12 Μαΐου του 1854, πρώτα ο γαλλικός στρατός αποβιβάσθηκε στον Πειραιά, για να ακολουθήσει λίγες ημέρες αργότερα ο βρετανικός. Υπό την πίεση των όπλων, ο Όθων αναγκάσθηκε να διακηρύξει την ουδετερότητα της Ελλάδας στον Κριμαϊκό Πόλεμο και να αποσύρει σταδιακά τα στρατιωτικά σώματα από τα εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Παράλληλα, απάλλαξε από τα καθήκοντά της την κυβέρνηση του Αντωνίου Κριεζή και όρκισε νέα υπό τον βετεράνο πολιτικό και πρεσβευτή της Ελλάδας στο Παρίσι, Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Με απαίτηση των Γάλλων, το υπουργείο Στρατιωτικών (σήμερα Εθνικής Άμυνας) δόθηκε στον μισητό του αντίπαλο Δημήτριο Καλλέργη, που πρωταγωνίστησε στην εναντίον του επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου του 1843.

Η κυβέρνηση Μαυροκορδάτου, γνωστή και ως «Υπουργείο Κατοχής», θα παραμείνει στην εξουσία έως τα τέλη Σεπτεμβρίου του 1855 και θα αντικατασταθεί από την κυβέρνηση του Δημητρίου Βούλγαρη.

Το μοναδικό, ίσως, επίτευγμα της κυβέρνησης Μαυροκορδάτου υπήρξε η επανάληψη των διπλωματικών σχέσεων με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, που είχαν διακοπεί λόγω της εισβολής των ελληνικών στρατιωτικών σωμάτων στα εδάφη της και η σύναψη εμπορικής συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών (27 Μαΐου 1855), που υπήρξε ευνοϊκή για τα ελληνικά συμφέροντα. Αρχικά, ο Σουλτάνος είχε απαιτήσει αποζημίωση από την Ελλάδα για τις καταστροφές που είχαν προκληθεί στις επαρχίες του, αλλά οι αξιώσεις του απορρίφθηκαν από τους Αγγλογάλλους, με το αιτιολογικό τις βιαιοπραγίες των στρατευμάτων του εναντίον των Ελλήνων κατοίκων των περιοχών αυτών.

Η κατοχή των Αγγλογάλλων αρχικά περιορίσθηκε μόνο στον Πειραιά, αλλά λόγω του ανθυγιεινού κλίματος του επινείου της Αθήνας, επεκτάθηκε το καλοκαίρι του 1854 ως τα Πατήσια και την Πεντέλη. Η παραμονή των ξένων δυνάμεων στην πρωτεύουσα ήταν αρκετά επώδυνη για τους κατοίκους της, παρά την ενασχόλησή τους με πολλά κοινωφελή έργα.

Οι ξένοι στρατιωτικοί αναμίχθηκαν στα εσωτερικά πολιτικά πράγματα, κατέστρεψαν εγκαταστάσεις αντιπολιτευόμενων εφημερίδων («Αιών»), συνέλαβαν μη αρεστούς σ’ αυτούς δημοσιογράφους, όπως ο Ιωάννης Φιλήμων και ο Κωνσταντίνος Λεβίδης και πλήγωσαν την υπερηφάνεια των Αθηναίων, όταν παρήλαυναν προκλητικά μπροστά από το παλάτι του Όθωνα (κτίριο σημερινής Βουλής) στην Πλατεία Συντάγματος. Μα πάνω απ' όλα θα προκαλέσουν το μίσος των Αθηναίων, όταν από το πλήρωμα ενός γαλλικού πλοίου θα προέλθει η χολέρα, που θέρισε την Αθήνα και προκάλεσε τον θάνατο 3.000 ανθρώπων, δηλαδή το ένα δέκατο των κατοίκων της.

Τα αγγλογαλλικά στρατεύματα θα αναχωρήσουν τελικά από την Ελλάδα στις 15 Φεβρουαρίου του 1857, ένα χρόνο μετά την ήττα των Ρώσων και τη Συνθήκη των Παρισίων (30 Μαρτίου 1856), που έθεσε και επισήμως τέρμα στον Κριμαϊκό Πόλεμο. Η τρίχρονη κατοχή της Αθήνας και του Πειραιά ανέβασε προσωρινά τη δημοτικότητα του Όθωνα. Σε συνδυασμό δε με την έκβαση του Κριμαϊκού Πολέμου και την απογοήτευση από τη μη εκπλήρωση των εθνικών πόθων, προκάλεσε την αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού της χώρας, με την εξαφάνιση των τριών μεγάλων κομμάτων της εποχής, του «Αγγλικού», του «Γαλλικού» και του «Ρωσικού», και την εμφάνιση νέων πολιτικών ανδρών.
Read more... 👆

Πέμπτη 21 Αυγούστου 2014

Σαρακατσάνοι - Οι Μαυροφορεμένοι Άγνωστοι Έλληνες

Πέμπτη, Αυγούστου 21, 2014 1 σχόλια
Οι Σαρακατσαναίοι είναι ένα πανάρχαιο πρωτοελληνικό φύλο. Νομάδες κτηνοτρόφοι, ζούσαν στα βουνά το καλοκαίρι και το χειμώνα στα χειμαδιά διασκορπισμένοι σ' ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα.

Κοιτίδα των Σαρακατσαναίων ήταν η οροσειρά της κεντρικής και νότιας Πίνδου και η Ρούμελη με επίκεντρο τα ΑΓΡΑΦΑ, χώρος που λόγω της γεωφυσικής του κατάστασης ήταν απάτητος, δεν ήταν γραμμένος πουθενά και γι' αυτό κατοικούνταν από αυτόνομους και ελεύθερους ανθρώπους. Ο διασκορπισμός τους από την αρχική κοιτίδα τους προς την υπόλοιπη ηπειρωτική Ελλάδα έγινε επί Τουρκοκρατίας και κυρίως τον 18ο αιώνα, στα χρόνια του Αλή Πασά.

Η ονομασία

Ως προς το όνομά τους υπάρχουν πολλές και διάφορες ετυμολογίες. Σύμφωνα με τη Σαρακατσάνικη παράδοση πήραν το όνομά τους από τους Τούρκους. Όταν έγινε η άλωση της Κωνσταντινούπολης, οι Σαρακατσάνοι φόρεσαν μαύρα ρούχα, ως ένδειξη πένθους, και δεν υποτάχθηκαν στον κατακτητή.

Οι Τούρκοι τους έβλεπαν στα μαύρα και ανυπότακτους να μετακινούνται συνεχώς. Γι' αυτό τους ονόμασαν «Καρακατσάν» (καρά =μαύρος και κατσάν=φυγάς, ανυπότακτος ), δηλ. «μαύροι φυγάδες». Από το Καρακατσάν με παραφθορά προήλθε η λέξη «Σαρακατσάνος».

Μια άλλη πιθανή ετυμολογία είναι από την τουρκική λέξη σαράν που σημαίνει «φορτώνειν» ή σιαρίκ (=κλέφτης) και την τουρκική μετοχή κατσάν=φυγάς, ανυπότακτος, (σαράν + κατσάν = Σαρακατσάνος) γιατί από καιρό σε καιρό φόρτωναν τα πράγματά τους και μετακινούνταν με τα κοπάδια τους και γι' αυτό τους έδωσαν αυτό το όνομα οι Τούρκοι. 

Ήθη και έθιμα

Ανεξάρτητα από τις μετακινήσεις τους και τον εναλλασσόμενο τόπο διαμονής τους έχουν τα ίδια ήθη και έθιμα και κυρίως μιλούν την ίδια γλώσσα, την Ελληνική, απαλλαγμένη από ξένα στοιχεία, αναλλοίωτη, που φέρει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της δωρικής διαλέκτου. Το ίδιο αναλλοίωτοι και αμόλυντοι από αλλόφυλες επιμειξίες παρέμειναν και οι Σαρακατσάνοι, οι «καταλαγαρώτεροι Έλληνες» όπως έγραψε ο Στέφανος Γρανίτσας. Διατήρησαν τα έθιμα, τις συνήθειες και τους κανόνες συμπεριφοράς και διαβίωσης κατά τρόπο πιστό και αυθεντικό.

Στηρίχθηκαν στα παραδοσιακά τους έθιμα και στην ελληνική τους ταυτότητα και δεν επέτρεψαν στην περιβάλλουσα αλλοεθνή και ξενόγλωσση κοινωνία να εισβάλλει στη δική τους. Η οικονομική τους ευρωστία και αυτονομία και η διαβίωσή τους σε καλλίτερες υλικές συνθήκες τους οδήγησε, σε μια ουσιαστικά και τυπικά, εσωτερίκευση, τήρηση και εφαρμογή των εθιμικών κανόνων διαβίωσης και κοινωνικής συμπεριφοράς.

Η γλώσσα

Η χρήση μιας και μόνο γλώσσας, της Ελληνικής, αποδεικνύει ότι οι Σαρακατσιαναίοι είναι διαφορετικοί από τους Βλάχους, (οι Βλάχοι της Ελλάδας γνωστοί και με άλλα ονόματα κατά περιοχές, όπως: Κουτσόβλαχοι, Αρβανιτόβλαχοι, κ.τ.λ. ενώ οι ίδιοι αυτοαποκαλούνται Βλαχόφωνοι Έλληνες) που μιλούσαν εκτός από τα Ελληνικά και τα Βλάχικα.

Επειδή η λέξη βλάχος χρησιμοποιήθηκε για να δηλώσει τον άνθρωπο που έχει πρόβατα, τον κτηνοτρόφο, τον βοσκό και επειδή η κτηνοτροφική ζωή ήταν κοινό τους στοιχείο, επήλθε σύγχυση πότε ένας βλάχος (=αυτός που έχει πρόβατα, ο κτηνοτρόφος, ο βοσκός) είναι Σαρακατσιάνος και πότε Βλάχος (=Βλαχόφωνο).

Με τη διαφορά όμως ότι οι Σαρακατσάνοι ήταν καθαροί νομάδες και δεν είχαν πουθενά χωριό, ενώ οι Βλάχοι ζούσαν νομαδικά και ημινομαδικά, ήταν πριν αιώνες εγκαταστημένοι σε χωριά και ασχολήθηκαν και με το εμπόριο, τις τέχνες και τα γράμματα, ενώ οι Σαρακατσάνοι στα μέσα του προηγούμενου αιώνα εγκατέλειψαν το νομαδισμό. Αλλά και στην ενδυμασία, στα ήθη και έθιμα, στον τρόπο ζωής ξεχωρίζουν οι Σαρακατσαναίοι από τους Βλάχους, που δεν έρχονταν σε επιμειξία μεταξύ τους αλλά ούτε και επαγγελματικό αλισβερίσι είχαν.

Η ζωή

Ο τρόπος ζωής τους ήταν οργανωμένος με ένα είδος ποιμενικής συνεργασίας, το «Τσελιγκάτο». Είτε βρίσκονταν στα βουνά για ξεκαλοκαιριό, είτε το χειμώνα στα χειμαδιά, αδέρφια, πρωτοξαδέρφια και δεύτερα ξαδέρφια έσμιγαν τα κοπάδια τους σε ένα είδος συνεταιρισμού, για την καλλίτερη παραγωγική συνεργασία και διάθεση των κτηνοτροφικών τους προϊόντων. Αρχηγός του «Τσελιγκάτου» ήταν ο τσέλιγκας (αρχιποιμένας), πλούσιος κτηνοτρόφος, με πολλά πρόβατα, που ξεχώριζε για τις ικανότητές του: έξυπνος, δυναμικός, κοινωνικός, ευέλικτος, τολμηρός, έντιμος και δίκαιος, ανοιχτοχέρης.

Αυτός κανόνιζε σχεδόν τα πάντα που είχαν σχέση με το τσελιγκάτο (ενοικίαση βοσκοτόπων, πώληση γάλακτος και τυροκομικών προϊόντων, αρνιών, μαλλιών κ.τ.λ.). Είχε όμως και κοινωνικό ρόλο στη στάνη: συμβούλευε - μαζί με τους γεροντότερους - και έλυνε διαφορές. Όλοι οι σμίχτες είχαν συμμετοχή στα κέρδη και τις ζημιές του κοπαδιού.

Του Αγίου Δημητρίου για το καλοκαίρι και του Αγίου Γεωργίου για το χειμώνα έκαναν λογαριασμό και απολογισμό των εσόδων και εξόδων του τσελιγκάτου και πάντα κρατούσαν παραστατικά (τεφτέρια). Οι Τσοπαναραίοι ήταν αυτοί που είχαν λίγα ή καθόλου πρόβατα και δεν είχαν δικό τους τσελιγκάτο. Με τα πρόβατα αλλά και τα άλλα ζώα τους έδενε στενή σχέση. Τα φρόντιζαν και τα πρόσεχαν ιδιαίτερα, αφού ήταν γι' αυτούς όλη τους η περιουσία.

Το κονάκι

Το σπίτι των Σαρακατσάνων (το κονάκι), που το κατασκεύαζαν μόνοι τους, ήταν ένα καλύβι με σάλωμα και ήταν δυο τύπων:

  • Το ορθό κονάκι (κωνοειδής καλύβα), που κατέληγε στην κορυφή του σε σταυρό και είχε στο κέντρο την εστία (φωτογώνι) και γύρω-γύρω διασκευασμένους χώρους όπου τοποθετούσαν ρούχα, είδη μαγειρικής κ.τ.λ., ενώ υπήρχε σταθερή θέση για το εικόνισμα
     
  • Ο πλάγιος τύπος με δίρριχτη στέγη που κατασκευαζόταν από κορμούς δέντρων, ξύλα (πελεκούδια) και κλαδιά ελάτων (μπάτσες). Τα «κονάκια», ο οικισμός δηλ. το σύνολο των νομαδικών οικογενειών αποτελούσε τη Στάνη. Στάνη και τσελιγκάτο δεν ταυτίζονταν. Μπορεί μια στάνη να είχε δυο ή περισσότερα τσελιγκάτα. Το αντίστροφο όχι.
Η οικογένεια

Η Σαρακατσάνικη οικογένεια ήταν πατριαρχική. Αυστηρή πειθαρχία και άγραφοι απαρασάλευτοι νόμοι όριζαν τη συμπεριφορά του κάθε μέλους της. Αρχηγός της οικογένειας ήταν ο άνδρας, ο πατέρας. Στον πατέρα και τη μάνα υπήρχε απόλυτος σεβασμός. 

Το κορίτσι το χαρακτήριζε η ντροπαλοσύνη, η καλή ανατροφή και ο καλός ψυχικός κόσμος. Το αγόρι έπρεπε να ήταν σεμνό, συγκρατημένο στις πράξεις, τα λόγια και τους τρόπους του.

Ο στυλοβάτης όμως της οικογένειας ήταν η γυναίκα, που σήκωνε όλο το βάρος των ευθυνών. Αυτή είχε καθημερινά αναλάβει όλες τις δουλειές του νοικοκυριού (να φέρει ξύλα, ν' ανάψει φωτιά, να φέρει νερό από τη βρύση με τη βαρέλα, να περιποιηθεί τα παιδιά, να κάμει το νοικοκυριό του κονακιού κ.τ.λ.), αλλά και τις εξωτερικές δουλειές των προβάτων (παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων, κατασκευή, στρώσιμο, ξέστρωμα μαντριών κ.τ.λ.).

Η ρόκα, για το γνέσιμο του μαλλιού, ήταν η αχώριστη συντροφιά της. Όπου κι αν πήγαινε την είχε μαζί της. Το γνέσιμο του μαλλιού ήταν για τη Σαρακατσάνα ευχαρίστηση και «σκόλη». Εκείνο όμως που την κρατούσε «σκλαβωμένη» ήταν ο αργαλειός. Η Σαρακατσάνα ήταν μια αφανής ηρωίδα της καθημερινής ζωής. Έπρεπε να υπηρετεί την οικογένεια με θρησκευτική ευλάβεια και προσήλωση. Ενέπνεε όμως σεβασμό και έχαιρε εκτίμησης, ιδιαίτερα όταν γίνονταν μητέρα.

Πολιτισμός - Η παιδεία

Η παιδεία των Σαρακατσάνων ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Οι σκληρές συνθήκες ζωής και οι συνεχείς μετακινήσεις τους στις ορεινές περιοχές δεν επέτρεπαν τη μόρφωση των παιδιών τους σε σχολεία. Κάποια τσελιγκάτα, το καλοκαίρι, με δικά τους έξοδα μίσθωναν δάσκαλο, συνήθως συνταξιούχο, για να δώσει κάποιες γνώσεις στα παιδιά.

Τα παιδιά παρακολουθούσαν τα μαθήματα σε μια ειδικά διαμορφωμένη καλύβα, το «δασκαλοκάλυβο». Είχαν όμως μια βαθιά αίσθηση του ελληνικού γλωσσικού οργάνου. Από τις αφηγήσεις τους διαπιστώνει κανείς μια λιτότητα και παραστατικότητα στην έκφραση, ενώ στα τραγούδια τους φαίνεται μια βαθιά αίσθηση του ρυθμού και του μέτρου.

Η θρησκεία

Οι Σαρακατσάνοι ήταν πιστοί χριστιανοί, χωρίς μεγάλη θεωρητική κατάρτιση. Τελούσαν όμως τα θρησκευτικά τους καθήκοντα και ένιωθαν δέος για τα μυστήρια, ειδικά του γάμου και της βάπτισης. Τις μεγάλες γιορτές της Χριστιανοσύνης και τις ονομαστικές γιορτές τις γιόρταζαν με μεγαλοπρέπεια, όπου κι αν βρίσκονταν.
Κοινωνικές εκδηλώσεις

Γλεντούσαν συχνά με χορό και τραγούδια. Τα τραγούδια, προϊόν ιστορικής και συναισθηματικής εσωτερίκευσης γεγονότων και καταστάσεων, κατατάσσονται σε τρεις ενότητες: στα κλέφτικα, στα ποιμενικά και της λεβεντιάς, της Χαράς (γάμου) και της αγάπης, και του χωρισμού και της ξενιτιάς. Οι χοροί τους λεβέντικοι, έχουν την καταγωγή τους στον αρχαίο ελληνικό ρυθμό.

Το παίξιμο της φλογέρας - το κατεξοχήν μουσικό όργανο - για το Σαρακατσάνο τσοπάνη ήταν μια ιεροτελεστία. Ιδιαίτερα γλεντούσαν, όταν γίνονταν κάποιος γάμος στο τσελιγκάτο. Ο γάμος μαζί με τη γέννηση των παιδιών αποτελούσε τους δυο κύριους πόλους της Σαρακατσάνικης κοινωνίας. Ο γάμος ήταν ένα κοινωνικό φαινόμενο πολυδιάστατο, με ένα κύκλο πράξεων, στάσεων, συμβόλων και συμπεριφορών.

Χαρακτηριστικό του ήταν η ενδογαμία. Κοινωνικός σκοπός του γάμου ήταν η αναπαραγωγή (γέννηση και ανατροφή παιδιών) και η κοινωνική κατανομή της εργασίας. Αλλά, και το θάνατο περιβάλουν με ένα κύκλο εκδηλώσεων και πράξεων που φανερώνει ότι ήταν προετοιμασμένοι για το αναπόφευκτο αυτό γεγονός. Στις μετακινήσεις τους, στο ξεκαλοκαιριό ή το χειμαδιό, είχαν πάντα μαζί τους τη νεκροαλλαξιά.

Ιστορία

Τα τσελιγκάτα συνέβαλαν αποφασιστικά στους αγώνες της ανεξαρτησίας. Στην επανάσταση του 1821 οι Σαρακατσάνοι ήταν τα στηρίγματα της κλεφτουριάς - όπως και όλοι οι άνθρωποι του βουνού - και της εξασφάλιζαν τα απαραίτητα. Κάθε οικογένεια είχε δώσει κι από έναν κλέφτη.

Πολλοί ήταν και οι επώνυμοι Σαρακατσάνοι αγωνιστές (αρματολοί και κλέφτες) της προεπαναστατικής και της επαναστατικής περιόδου, όπως οι αρματολοί του Καρπενησίου Συκάδες, ο Β. Δίπλας, ο Χασιώτης και ο Λεπενιώτης (αδέλφια του Κατσαντώνη), ο Φαρμάκης, ο Γ. Τσόγκας, ο Αραπογιάννης, ο Λιάκος και κυρίως το καμάρι των Σαρακατσάνων, ο Κατσαντώνης, ο πολεμιστής και καπετάνιος των Αγράφων και των Τζουμέρκων.

Στον Μακεδονικό Αγώνα βοήθησαν τα ελληνικά αντάρτικα σώματα ως οδηγοί, αγγελιοφόροι, τροφοδότες και σύνδεσμοι. Περιέθαλψαν τραυματίες στις στάνες τους, διέθεσαν τρόφιμα, ιματισμό, μετέφεραν όπλα και συμμετείχαν οι ίδιοι στα αντάρτικα σώματα, όπως ο οπλαρχηγός Κ. Γαρέφης κ.α. Ο Παύλος Μελάς συνεργάστηκε στενά με τους Σαρακατσάνους. Ανώνυμοι αγωνιστές επίσης αντιστάθηκαν σ' όλους τους κατακτητές.

Η κληρονομιά

Αυτό που άφησαν πίσω τους ως κληρονομιά οι Σαρακατσάνοι δεν είναι μαρμάρινα αγάλματα, πίνακες ζωγραφικής, βιβλία προγονικά, αλλά μας κληροδότησαν υπέροχα ξυλόγλυπτα και όμορφα υφαντά, αντικείμενα που φιλοτέχνησαν για να κάνουν τη ζωή τους ευκολότερη. Η γυναίκα έφτιαχνε μόνη της τις αντρικές και γυναικείες φορεσιές. Μετά τον κούρο, το ξάσιμο του μαλλιού, το γνέσιμο, η ύφανση, το ράψιμο ήταν δικιά της δουλειά.

Οι Σαρακατσάνοι δε φόρεσαν ποτέ άλλο ξενικό ύφασμα, παρά μονάχα υφάσματα δικής τους κατασκευής. Η χαρακτηριστική σοβαρότητα των σκούρων χρωμάτων στις φορεσιές, τα υπέροχα χρώματα και σχέδια στις «παναούλες», τις μικρές ποδιές από χοντρό μάλλινο ύφασμα, ο ολοκέντητος κόκκινος φλάμπουρας του γάμου με θέματα αυστηρής συμμετρίας ανάμεσα και γύρω από τις τέσσερις γωνίες του σταυρού είναι μερικά από τα στοιχεία της Σαρακατσάνικης τέχνης.

Η σημερινή πραγματικότητα

Σήμερα η ποιοτική μεταβολή και ο κοινωνικός μετασχηματισμός των Σαρακατσάνων είναι πραγματικότητα. Η κάθοδός τους από τα βουνά στις πεδιάδες, η εγκατάλειψη του πλάνητα βίου, η αγροτική διαβίωση (ένα μικρό ποσοστό ασχολείται με την κτηνοτροφία) αλλά και η ενασχόληση με ελεύθερα επαγγέλματα, η συμμετοχή τους στις μισθωτές υπηρεσίες, ιδιωτικές και δημόσιες, η ανάδειξή τους στην επιστήμη, τις τέχνες, τα γράμματα και την πολιτική διαμόρφωσαν μια Σαρακατσάνικη κοινωνία που συνδυάζει την παράδοση με τον εκσυγχρονισμό.

Ιδιαίτερα διέπρεψαν στις επιστήμες, αλλά δεν υπάρχει τομέας στον επαγγελματικό χώρο, στον οποίο να μην έχουν συμμετοχή οι Σαρακατσάνοι. Όμως οι αρχές τους και οι αξίες της ζωής δεν άλλαξαν. Φιλήσυχοι και φιλόξενοι, νομοταγείς, αξιοπρεπείς, εργατικοί και αξιόπιστοι διακρίνονται για το μαχητικό τους πνεύμα, το σφρίγος και την αγωνιστικότητά τους.

Από το 1960 και μετά, που οι Σαρακατσάνοι διασκορπίστηκαν στις πόλεις και τα χωριά, σαρανταπέντε πολιτιστικοί σύλλογοι και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Σαρακατσαναίων (ΠΟΣΣ) προσπαθούν να κρατήσουν και να συνεχίσουν τη Σαρακατσάνικη παράδοση και να αντισταθούν στην αφομοιωτική και ισοπεδωτική τάση της εποχής μας, με το να συγκεντρώνουν και να καταγράφουν τα Σαρακατσάνικα τραγούδια, να μαθαίνουν τους χορούς στους νέους, διατηρώντας δικά τους χορευτικά συγκροτήματα. Με τα τμήματα γερόντων αναπαράγουν το πλούσιο και ανεξάντλητο υλικό, αφού οι γέροντες είναι οι μοναδικοί αδιάψευστοι μάρτυρες της Σαρακατσάνικης ιστορίας. Μεγάλη είναι η προσφορά στη διάδοση του Σαρακατσάνικου τραγουδιού, των Σαρακατσάνων τραγουδιστών, επαγγελματιών και μη, που έχουν ηχογραφήσει σε δίσκους και κασέτες τα τραγούδια τους.

Το Λαογραφικό Μουσείο Σαρακατσάνων στις Σέρρες, όπου εκτίθεται αυθεντικό υλικό απ' όλες τις περιοχές της Ελλάδας που έχει σχέση με τη ζωή και τη λαϊκή τέχνη των Σαρακατσάνων, έτυχε Ευρωπαϊκής αναγνώρισης και βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μουσείων. Υπάρχουν όμως μουσεία, μικρότερης ίσως εμβέλειας, και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας με υλικό από τη λαϊκή τέχνη και τη ζωή των Σαρακατσάνων. Υπαίθριοι παραδοσιακοί οικισμοί (Στάνες) σε διάφορα μέρη της χώρας κατασκευάστηκαν από συλλόγους και αναβιώνουν σκηνές από την καθημερινή ζωή των Σαρακατσάνων.

Έντυπο υλικό κυκλοφορεί για ενημέρωση των απανταχού Σαρακατσάνων, όπως η «Σαρακατσαναϊικη Ηχώ» που εκδίδεται από την Π.Ο.Σ.Σ., το ετήσιο περιοδικό «Σαρακατσαναίοι» από την αδελφότητα Σαρακατσαναίων Ηπείρου και το Ίδρυμα Σαρακατσάνικων Μελετών, το περιοδικό «Τα Δέοντα των Σαρακατσαναίων» από το Σύνδεσμο Σαρακατσάνων Φθιώτιδας κ.ά. Σε συνέδρια πανελλήνια και ημερίδες με εισηγητές διάφορους επιστήμονες συζητούνται ποικίλα θέματα σχετικά με τους Σαρακατσαναίους.

Το Πανελλήνιο Αντάμωμα στο Περτούλι Τρικάλων την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου και άλλα τοπικά, σε θέσεις που συνήθως ξεκαλοκαίριαζαν οι Σαρακατσάνοι, που γίνονται κάθε χρόνο καθώς επίσης, συνεστιάσεις, συνάξεις και χοροεσπερίδες βοηθούν στη διατήρηση της παράδοσης αλλά και στη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των Σαρακατσάνων.

Τέτοια τοπικά ανταμώματα οργανώνονται στο Βελούχι (θέση Άγιοι Απόστολοι Μερκάδας) την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου από το Σύνδεσμο Σαρακατσάνων Φθιώτιδας, στην Πάρνηθα (στη θέση Μόλα) του Αγίου Πνεύματος από τους Συλλόγους Σαρακατσάνων Αττικής, στο Γυφτόκαμπο (κεντρικό Ζαγόρι Ηπείρου) την πρώτη Κυριακή του Αυγούστου από την Αδελφότητα Σαρακατσάνων Ηπείρου, στην Ελάτεια Δράμας (θέση Μπουζάλα) στις 20 Ιουλίου από τους Συλλόγους Σαρακατσάνων Μακεδονίας και Θράκης κ.α. Επίσης στη Βουλγαρία (Σλίβεν) από την Ομοσπονδία Σ. Σ., που έχουν μείνει εκεί μετά το κλείσιμο των συνόρων, αλλά διατηρούν τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα της Σαρακατσάνικης παράδοσης.

Πολλοί είναι εκείνοι, Έλληνες και ξένοι, ερευνητές, λαογράφοι, κοινωνιολόγοι, ιστορικοί που ασχολήθηκαν και ασχολούνται με τη ζωή και τον πολιτισμό των Σαρακατσάνων, όπως οι λαογράφοι Αγγελική Χατζημιχάλη που μελέτησε τον ποιμενικό βίο των Σαρακατσάνων, και ο Ε. Μακρής, ο ανθρωπολόγος διδάκτωρ Άρης Πουλιανός που έδωσε νέα διάσταση στο θέμα της προέλευσης των Σαρακατσάνων, οι καθηγητές κοινωνιολογίας Γ. Καββαδίας, Δ. Μαυρόγιαννης, Gr. Hoeg, Glaube Fauriel κ.α.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΖΥΓΟΓΙΑΝΝΗΣ
Καθηγητής
Πρ. Πρόεδρος Πανελλ. Σ. Σαρακατσαναίων

Read more... 👆

Τρίτη 19 Αυγούστου 2014

Η Καταλανική Εταιρεία

Τρίτη, Αυγούστου 19, 2014 0 σχόλια

Αντίθετα με ό,τι κάποιος θα μπορούσε να περιμένει, βασική νεοελληνική λέξη, εκείνη που ως πρόσφατα χαρακτήριζε τη ζωή των ανθρώπων σε πόλεις και χωριά, αυτή που πολύ δύσκολα αποδίδεται σε άλλες γλώσσες, δεν είναι προέλευσης ελληνικής αλλά ισπανικής ­ ή, μάλλον, καταλανικής για την ακρίβεια.

Πρόκειται για τη λέξη παρέα ετυμολογείται από το Parella, καταλανική μορφή του Pareja, και σημαίνει δύο πρόσωπα που μαζί κάνουν κάτι. Πρόκειται δηλαδή για βασικό κατάλοιπο της καταλανικής κυριαρχίας στην Αθήνα.

Το ζήτημα είναι πώς λέξη ξένη ενσωματώθηκε, μέσω του αθηναϊκού ιδιώματος, στον οιονεί πυρήνα της γλώσσας μας, χαρακτηρίζοντας μάλιστα κοινωνική δομή την οποία δύσκολα μπορεί κάποιος να συναντήσει σε χώρες της λοιπής Ευρώπης.

Η απάντηση εν προκειμένω δεν είναι δυσχερής: Οι Καταλανοί, η κυριαρχία των οποίων στην Αθήνα καταλύθηκε οριστικά μόνο στα 1388, είχαν επιβάλει, στην επικράτειά τους, τη δική τους γλώσσα ως επίσημη. Αυτό δεν το είχαν κάνει ούτε οι πριν από αυτούς Φράγκοι ούτε οι Ιταλοί που τους διαδέχθηκαν.

Στις αρχές του 14ου αιώνα ο Ελλαδικός χώρος ήταν κατακερματισμένος ανάμεσα σε κτήσεις που ανήκαν στον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ανδρόνικο ΙΙ Παλαιολόγο και σε Φράγκους φεουδάρχες κληρονόμους των Σταυροφόρων που άλωσαν την Κωνσταντινούπολη το 1204.

Ο Αυτοκράτορας είχε υπό τον έλεγχο του την Μακεδονία, την Θράκη, τον Μυστρά, την Κωνσταντινούπολη και μια στενή λωρίδα γης στην Μικρά Ασία που εφαπτόταν στην Βασιλεύουσα.

Ο υπόλοιπος χώρος (Θεσσαλία, Θήβα, Ανδραβίδα, Αθήνα, Πάτρα, Κόρινθος, νησιά του Αιγαίου, Ναύπακτος) βρίσκονταν υπό τον έλεγχο Φράγκων φεουδαρχών που συγγένευαν με ισχυρούς βασιλικούς οίκους της Ευρώπης. Οι περιοχές αυτές ήταν κατάσπαρτες από ισχυρά κάστρα που σταθεροποιούσαν την εξουσία των κατά τόπους βαρόνων και μικρότερων μικρότερων ευγενών, εις βάρος του ντόπιου αγροτικού πληθυσμού.

Εκείνη την εποχή εμφανίστηκε για τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ανδρόνικο ο σημαντικός κίνδυνος των Οθωμανών Τούρκων. Ο βυζαντινός στρατός είχε αποδιοργανωθεί πλήρως λόγω έλλειψης χρημάτων ικανών στρατηγών και απωλειών από τους πολέμους με τους Φράγκους, είχε χάσει κατά μεγάλο μέρος το ηθικό και την αλκή του και έτσι οι πλέον αξιόπιστες βυζαντινές στρατιωτικές μονάδες ήταν Αλανοί και Μουσουλμάνοι μισθοφόροι. Έτσι ο Ανδρόνικος μοιραία στράφηκε στην Δύση για να βρει ισχυρότερους συμμάχους.

Την ίδια εποχή στην Σικελία τελείωναν οι “Σικελικοί Εσπερινοί“, ένας αιματηρός εμφύλιος πόλεμος μεταξύ βασιλικών οίκων με τελικό έπαθλο το νησί της Σικελίας. Μετά το τέλος του πολέμου και την ειρήνη του Καλταμπελλόττα, ο μισθοφόρος τυχοδιώκτης καταλανικής καταγωγής Ρογήρος ντε Φλορ (παλαιός Ναΐτης ιππότης), όπως και χιλιάδες άλλοι Καταλανοί μισθοφόροι (γνωστοί και ως αλμαγάβαροι από την εποχή των επιθέσεων τους κατά των Μωαμεθανών της Ισπανίας), βρέθηκαν χωρίς εργοδότη.

Μετά από συνεννοήσεις ο Ανδρόνικος τους έπεισε να συμμαχήσουν μαζί του τάζοντας υψηλές αποδοχές και αξιώματα. Έτσι το 1302 ο Ντε Φλορ μαζί με 5.000 ακόμη Καταλανούς επιβιβάζονται σε 36 πολεμικές γαλέρες και πηγαίνουν στην Κωνσταντινούπολη όπου γίνονται δεκτοί με μεγάλες τιμές από τον Αυτοκράτορα.

Το 1303 εγκαθίστανται στοn Κύζικο Μ. Ασίας και στα επόμενα δύο χρόνια συντρίβουν σε συνεχείς πολεμικές αναμετρήσεις τους επικίνδυνους Οθωμανούς φτάνοντας ως το Ικόνιο, αποδεικνύοντας την αδιαμφισβήτητη στρατιωτική τους αξία. Παράλληλα όμως οι Καταλανοί αποσπούσαν με την βία αμοιβές και από τις πόλεις που απελευθέρωναν, ενώ πολλές τις ρήμαζαν και τις λεηλατούσαν.

Η συμπεριφορά τους αυτή και οι συνεννοήσεις τους με τοπικούς άρχοντες για δημιουργία ανεξάρτητου Καταλανικού κρατιδίου στην Μ. Ασία, δικαίως τους κατέστησε επικίνδυνους στα μάτια του Αυτοκράτορα που τους κάλεσε εσπευσμένα στην Κωνσταντινούπολη και δολοφόνησε τον αρχηγό τους Ντε Φλόρ με την ελπίδα ότι οι υπόλοιποι θα διαλύονταν.

Οι Καταλανοί όμως όχι μόνο δεν διαλύθηκαν, αλλά αφού εξέλεξαν νέο τους αρχηγό τον Μπερεγκάρ ντε Ροκαφόρ, λεηλάτησαν όλη την χερσόνησο της Καλλίπολης σφάζοντας ανηλεώς τους κατοίκους της και προκαλώντας συνεχώς τους Βυζαντινούς για μάχη φτάνοντας ως τα τείχη της πρωτεύουσας. Όταν τα Βυζαντινά στρατεύματα αποφάσισαν να αντιπαρατεθούν, ακολούθησε μια καταστροφική μάχη για αυτούς όπου σκοτώθηκαν σχεδόν 20.000 άνδρες ενώ τραυματίστηκε και ο γιος του Αυτοκράτορα.

Μετά από αυτή την μάχη, τα βυζαντινά εδάφη και οι πληθυσμοί τους, βρέθηκαν στο έλεος της “καταλανικής εταιρείας” (η “κομπανίας” κατά την επί λέξει απόδοση του όρου από τα Ισπανικά). Οι Καταλανοί λεηλάτησαν με μίσος όλη την Θράκη και την Μακεδονία, ληστεύοντας και σκοτώνοντας όποιον έβρισκαν μπροστά τους, γεμίζοντας με τρόμο τους φτωχούς κατοίκους των περιοχών.

Εγκαταστάθηκαν την διετία 1307-1309 στην Ποτίδαια Χαλκιδικής προσπαθώντας χωρίς επιτυχία να καταλάβουν την οχυρή Θεσσαλονίκη. Από την καταστροφική μανία των Καταλανών δεν ξέφυγε ούτε το Άγιο Όρος όπου από 300 Μονές, μόνο 25 έμειναν αλώβητες, ενώ οι υπόλοιπες βεβηλώθηκαν και καταληστεύτηκαν. Για να γίνει αντιληπτή η σκληρότητα των Καταλανών αναφέρουμε πως όταν ο αρχηγός τους ντε Ροκαφόρ τους εγκατέλειψε αιφνιδιαστικά το 1308, έσφαξαν άλλους δεκαπέντε μικρότερους στην ιεραρχία, αρχηγούς τους για να εκτονώσουν την οργή τους.

Αμέσως μετά την καταστροφή των περιοχών της Μακεδονίας και λόγω της πίεσης του Αυτοκρατορικού στρατού υπό τον ικανό αρχιστράτηγο Χανδρηνό , αναχώρησαν κατέλαβαν και λεηλάτησαν την Θεσσαλία με ευκολία, εισερχόμενοι πλέον στις Φράγκικες κτήσεις.

Φτάνοντας στην Θήβα το 1310 μ.Χ. ήρθαν σε συνεννόηση με τον ισχυρό Δούκα της Αθήνας Βάλτερ ντε Μπριεν συνεχιστή του οίκου ντε Λα Ρος και πολέμησαν κατακτώντας πολλά κάστρα (Ζητούνι, Φάρσαλα,Αλμυρός, Σιδηρόκαστρο) για λογαριασμό του. Τις τάξεις της “Καταλανικής Εταιρείας” είχαν πυκνώσει νέοι εθελοντές από την Καταλονία αλλά και πολλοί Οθωμανοί Τούρκοι.

Τον Σεπτέμβριο ο Βάλτερ ντε Μπριεν φοβούμενος την αύξηση της ισχύος της “Εταιρείας”, ζήτησε από τους Καταλανούς να εγκαταλείψουν τα εδάφη του, παραδίδοντας όλα τα κάστρα που κέρδισαν πολεμώντας για λογαριασμό του. Η Καταλανική Εταιρεία ζήτησε να κρατήσει κάποια από αυτά για να εγκατασταθεί μόνιμα, αλλά ο Δούκας αρνήθηκε με προσβλητικό τρόπο και ετοιμάστηκε να συντρίψει τους Καταλανούς καλώντας όλους τους Φράγκους συμμάχους του για βοήθεια, κατά την συνήθεια της εποχής.

Πολύ σύντομα 2000 σιδερόφρακτοι ιππότες και 20.000 πεζοί είχαν μαζευτεί στην Αθήνα, δύναμη τεράστιας ισχύος για τα δεδομένα της εποχής.Οι σιδερόφρακτοι Φράγκοι ιππότες αποτελούσαν την πιο επίλεκτη μονάδα της εποχής καθώς η επίθεση τους ήταν συντριπτικής ισχύος έναντι οποιουδήποτε αντιπάλου και απολάμβανε μεγάλης φήμης τότε.

Οι Καταλανοί ήταν πλέον παγιδευμένοι καθώς στην Θεσσαλία προήλαυνε ο ικανός Βυζαντινός στρατηγός Χανδρηνός με σημαντικές δυνάμεις που τους είχε νικήσει στο παρελθόν, έτσι η μάχη κατά των Φράγκων του Βάλτερ στις 15 Μαρτίου 1311, ήταν μονόδρομος. Οι Καταλανοί διάλεξαν με στρατιωτική σοφία, το πεδίο μάχης να είναι στην πεδιάδα του ποταμού Κηφισσού (της Βοιωτίας) κοντά στην Κωπαΐδα, όπου το έδαφος ήταν ελώδες.

Οι δυνάμεις τους (3500 ιππείς, 4000 πεζοί και πολλοί Τούρκοι) παρατάχθηκαν με το έλος μπροστά τους. Ο Βάλτερ ντε Μπριεν έπεσε στην παγίδα διατάσσοντας επέλαση στους ιππότες που τον περιστοίχιζαν. Το βαρύ Φράγκικο ιππικό κόλλησε στην λάσπη και ακολούθησε η μαζική σφαγή του, από τους πεπειραμένους Καταλανούς. Από την Φράγκικη στρατιά πολύ λίγοι επέζησαν. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν γλίτωσε ούτε ένας στρατιώτης για να μεταφέρει το νέο της καταστροφής στην Αθήνα.

Έτσι οι Καταλανοί κατέλαβαν την Θήβα (την λεηλάτησαν σφάζοντας τους κατοίκους της χωρίς να εξαιρέσουν ούτε τα νήπια) και την Αθήνα το 1311 εγκαθιστώντας μόνιμο δικό τους καθεστώς το οποίο άντεξε ως το 1387, χάρις την αλκή των πολεμιστών του και τις ισχυρές συμμαχίες που σύμπτυξε. Στα χρόνια που ακολούθησαν διεξήγαγαν πολλές επιδρομές και πολέμους στις γύρω περιοχές και στην μέγιστη ακμή τους έλεγχαν όλη την Θεσσαλία και την Στερεά Ελλάδα ως την Κόρινθο. Οι ανώτεροι αξιωματούχοι των Καταλανών έλαβαν για συζύγους τις γαλαζοαίματες γυναίκες των ευγενών που εξολόθρευσαν στην μάχη της Κωπαΐδας.

Η καταλανική ορίστηκε ως  επίσημη γλώσσα του Αθηναϊκού κρατιδίου, ενώ οι Έλληνες κάτοικοι ζούσαν υπό την συνεχή καταπίεση των Καταλανών χωρίς να έχουν δικαίωμα να εμπορεύονται, να μεταβιβάζουν την περιουσία τους στα παιδιά τους και να ασκούν άλλα επαγγέλματα πλην των αγροτικών.

Λίγα χρόνια μετά, εξομάλυναν τις κάκιστες σχέσεις τους με τον Πάπα. Οι δύο επόμενες γενιές που ακολούθησαν όμως, δεν επέδειξαν την στρατιωτική αλκή των προγόνων τους, καθώς μεγάλωσαν στην χλιδή των δεσποτών της μεσαιωνικής φεουδαρχίας. Μετά την φυσιολογική εξέλιξη της πτώσης του καθεστώτος της καταλανικής Εταιρείας στην Αθήνα από τον οίκο Ατζαγιόλι το 1387, πολλά μέλη της επέστρεψαν στην Σικελία και στην Καταλονία.

Η ιστορία της “Καταλανικής Εταιρείας” μαρτυρεί την μεγάλη αδυναμία τόσο του Βυζαντινού όσο και των Φραγκικών μικρότερων κρατών να προστατέψουν τα εδάφη τους ακόμη και από την απειλή ανοργάνωτων στιφών μισθοφόρων τυχοδιωκτών.


Η επίδραση της Καταλανικής εταιρείας στην τύχη της Μεσαιωνικής Ανατολής ήταν πολύ μεγάλης σημασίας, καθώς λεηλάτησε και κατέστρεψε όλη την Βαλκανική Χερσόνησο (πλην Πελοποννήσου), ενώ συνέτριψε σε δύο πολύνεκρες και αποφασιστικές μάχες, το άνθος του Βυζαντινού στρατού και της Φράγκικης ιπποσύνης.

Έτσι οι Οθωμανοί λίγα χρόνια μετά εκμεταλλεύθηκαν την καταστροφή και την αποδιοργάνωση των μεσαιωνικών κρατικών οργανισμών των Βαλκανίων, επικρατώντας και επιβάλλοντας την σκοταδιστική και δεσποτική εξουσία τους για τέσσερις αιώνες.

Η πρωτόγονη αγριότητα, η ασχήμια και η παντελής έλλειψη ατομικής καθαριότηταςχαρακτήριζαν τα μέλη της “Εταιρείας” ενώ μακρινοί απόηχοι της παρουσίας της εντοπίζονται στην λαϊκή δημοτική μας παράδοση. Ο ιστορικός William Miller θεωρεί ότι η παρουσία της Καταλανικής Εταιρείας στην περιοχή, είχε ίσης σημασίας καταστροφικά αποτελέσματα με την Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους της δύσης το 1204 μ.Χ.

Η σημερινή πολιτική ηγεσία της περιοχής της Καταλανίας με πρωτοβουλία του Κάρλες Ντουάρτε επέδειξε αυξημένη πολιτισμική ανθρωπιστική και ιστορική ευαισθησία, χρηματοδοτώντας το 2004 την αναστήλωση της Μονής Βατοπαιδίου προσδοκώντας με αυτή την χειρονομία να εξιλεωθεί 700 χρόνια μετά για τις ανήκουστες καταστροφές που προκάλεσαν στον Ελλαδικό χώρο και στο Άγιο Όρος οι βάρβαροι πρόγονοι τους.

Read more... 👆
Google Ads | Το κάθε κλίκ μετράει