AlJazeera: Μια πανίσχυρη φωνή στη Μέση Ανατολή

Το κύμα των διαδηλώσεων στον αραβικό κόσμο έχει αναδείξει για άλλη μία φορά τη δύναμη του δικτύου AlJazeera, η επιρροή του οποίου στη Μέση Ανατολή θεωρείται δεδομένη.

Το τελευταίο, μάλιστα, δημιουργεί ανησυχίες στις κυβερνήσεις της περιοχής, με την Αίγυπτο να απαγορεύει πρόσφατα στο δίκτυο να μεταδώσει τις κινητοποιήσεις και τους δημοσιογράφους του να στοχοποιούνται από υποστηρικτές της κυβέρνησης.

Το AlJazeera μεταδίδει διαρκώς τις εικόνες σύγκρουσης και διαδηλώσεων στην Αίγυπτο. Στο κάτω μέρος της οθόνης, οι νεότερες εξελίξεις περνούν χωρίς διακοπή με κόκκινα γράμματα, ενημερώνοντας όλους εκείνους που παρακολουθούν – και είναι πολλοί – ότι ο αραβικός κόσμος βρίσκεται σε κρίση. Κανένα άλλο αραβικό τηλεοπτικό δίκτυο, ημερήσια εφημερίδα ή τηλεοπτικές σταθμός δεν φτάνει στους συνολικά 360 εκατ. Άραβες. Ο τηλεοπτικός σταθμός AlJazeera, στην αραβική γλώσσα, «μπαίνει» σε περίπου 50 εκατ. νοικοκυριά.

Το δίκτυο είναι πανίσχυρο στον αραβικό κόσμο, όπου ασκεί μεγαλύτερη επιρροή από το CNN ή το BBC. Δεν αποτελεί, όμως, απλώς ένα ενημερωτικό δίκτυο, αλλά και έναν πολιτικό παράγοντα, που έχει μια αίσθηση αποστολής.

Πριν από περίπου 2 εβδομάδες, το Al-Jazeera αποκάλυψε ότι η Παλαιστινιακή Αρχή προετοιμαζόταν να κάνει εκτεταμένες παραχωρήσεις στις διαπραγματεύσεις της με το Ισραήλ. Επί ολόκληρες ημέρες το δίκτυο δημοσίευε καθόλου κολακευτικές πληροφορίες για την Παλαιστινιακή Αρχή, με την τελευταία να το κατηγορεί για εκστρατεία εναντίον της και στήριξη της Χαμάς με τη βοήθεια προπαγάνδας.

Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το γερμανικό περιοδικό Spiegel, το ΑlJazeera φαίνεται να αποκτά τόση δύναμη τον τελευταίο καιρό, που οι ίδιες οι κυβερνήσεις ανησυχούν για την ισχύ του δικτύου να παρακινήσει λαϊκές εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο. Το αιγυπτιακό καθεστώς άρχισε να διώκει δημοσιογράφους, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τη μετάδοση των βάναυσων επιθέσεων κατά των πολυπληθών κινητοποιήσεων. Αρκετοί από αυτούς πέρασαν ώρες ή και μέρες στη φυλακή.

Αλλά και το γραφείο του AlJazeera στο Κάιρο, που έχει έδρα το Κατάρ, δέχτηκε επίθεση την περασμένη Παρασκευή, μια πράξη που αποδίδεται στον ίδιο τον Χόσνι Μουμπάρακ. Τα αντίποινα είχαν όμως ξεκινήσει ήδη από την περασμένη Δευτέρα, όταν 4 στρατιώτες εισέβαλαν στον 24 όροφο του ξενοδοχείου Ramses Hilton, όπου όλοι οι μεγάλοι τηλεοπτικοί σταθμοί είχαν εγκαταστήσει τα μηχανήματά τους για τη ζωντανή μετάδοση των εξελίξεων. Το ξενοδοχείο αυτό βρίσκεται πολύ κοντά στην πλατεία Ταχρίρι – κέντρο των διαδηλώσεων – και προσφέρει άμεση οπτική επαφή με τα γεγονότα. Με όπλα στα χέρια, οι στρατιώτες βγήκαν στο μπαλκόνι, έριξαν κάτω τις κάμερες του AlJazeera και άρχισαν να συγκεντρώνουν τα διαβατήρια και τα κινητά τηλέφωνα.

Ένας από τους ένστολους άρχισε να φωνάζει προς τους δημοσιογράφους: «Γιατί παραβιάζετε το νόμο. Ξέρετε πολύ καλά ότι έχουμε κλείσει το γραφείο σας εδώ και πως δεν έχετε πλέον άδεια». Έξι εργαζόμενοι μεταφέρθηκαν κάτω, με τους στρατιώτες να τους προτρέπουν ανα βιαστούν. Τελικά, αφέθηκαν ελεύθεροι, αλλά ο εξοπλισμός τους κατασχέθηκε.

Το δίκτυο που πολλοί δεν συμπαθούν, αλλά παρακολουθούν

Ο Μουσταφά Σουάγκ είναι ο διευθυντής ειδήσεων του αραβόφωνου AlJazeera. Απαντώντας σε ερώτηση για την επίδραση του σταθμού στην επανάσταση στην Τυνησία σημειώνει: «Αυτό πρέπει να το εξετάσουν ακαδημαϊκοί. Δεν είμαστε πολιτικοί. Και δεν επιθυμούμε να διαλέξουμε πλευρά. Στόχος μας είναι η αντικειμενική δημοσιογραφία και θεωρώ ότι αυτό είναι αρκετό».

Ο Αλγερινός Σουάγκ δίδασκε λογοτεχνία στο πανεπιστήμιο. Εργάστηκε στο παρελθόν για τα δίκτυα NBC και BBC. Γνωρίζει τα πρότυπα που θέτουν οι κριτικοί της Δύσης για να αξιολογήσουν το AlJazeera και θεωρεί ότι το τελευταίο τα πληρεί. «Πιστεύουμε στο δικαίωμα των πολιτών στην πληροφόρηση και δείχνουμε στο κοινό μας καθημερινά τι σημαίνει ελευθερία άποψης. Ορισμένες φορές κατηγορούμαστε ότι δεν διαθέτουμε μια ισορροπία. Αλλά όταν ζητάμε για αποδείξεις, δεν λαμβάνουμε πολλές απαντήσεις. Άλλωστε δείχνουμε διαρκώς πολλαπλές προοπτικές».

Το AlJazeera έχει δεχτεί πολλαπλές κριτικές από τη δημιουργία του το 1996. Υπάρχουν εκείνοι που το έχουν αποκαλέσει υπερβολικά ανεκτικό απέναντι στους ισλαμιστές, αλλά κι άλλοι που θεωρούν ότι η αντιμετώπισή του απέναντί τους είναι άδικη. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι προβάλει την πλευρά των Αράβων θυμάτων, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι συνομιλεί υπερβολικά με το Ισραήλ. Μοιάζει να είναι το δίκτυο που κανείς δεν συμπαθεί, αλλά όλοι παρακολουθούν.