Navi Voice

Η «πρεμιέρα» της 29ης Φεβρουαρίου ως πρόσθετης ημέρας κάθε δίσεκτου έτους έγινε το 1584. Η προσθήκη είχε αποφασιστεί μερικά χρόνια νωρίτερα και συγκεκριμένα το 1581 από τον Πάπα Γρηγόριο ΧΙΙΙ, ο οποίος αφαίρεσε και 11 ημέρες, μετονομάζοντας την 4η Οκτωβρίου 1582 σε 15η Οκτωβρίου 1582 και εγκαινιάζοντας το ημερολόγιο που πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό).

Η επιπλέον ημέρα του Φεβρουαρίου, πάντως, υφίσταται ήδη από το 45 π.Χ. βάσει της ρύθμισης του Ιουλίου Καίσαρα, με τη διαφορά ότι εμφανιζόταν μεταξύ 24ης και 25ης ημέρας και από την οποία προέρχεται ο όρος δίσεκτο έτος, αφού στο ρωμαϊκό ημερολόγιο υπήρχαν κάθε 4 χρόνια δύο φορές έκτες καλένδες (δις έκτες). Η ημέρα που προστέθηκε αρχικά ήταν η έκτη ημέρα πριν από τις καλένδες του Μαρτίου, η bis sextus ή bisextus, δηλ. η έκτη ημέρα που καταμετριόταν δυο φορές, απ΄ όπου και η ονομασία «δίσεκτο» (δις + έκτο) έτος.

Η προσθήκη αυτή έγινε με σκοπό τη διόρθωση σφαλμάτων που προκαλούνται από τον μη ακριβή υπολογισμό της διάρκειας της ημέρας, πλήρους περιφοράς της Γης, στη μέτρηση του ηλιακού έτους. Με το σύστημα μέτρησης του χρόνου που χρησιμοποιείται σήμερα στον Δυτικό κόσμο (Γρηγοριανό ημερολόγιο), κάθε έτος διαρκεί 365 ημέρες και 6 ώρες ή περίπου 1/4 της ημέρας, για την ακρίβεια 365,242199 ημέρες, με αποτέλεσμα κάθε τέσσερα έτη να δημιουργείται σφάλμα της τάξεως της μιας πλήρους ημέρας.

Οι προλήψεις που ακολουθούν το δίσεκτο έτος προέρχονται από τους Ρωμαίους, οι οποίοι πίστευαν ότι τον Φεβρουάριο, το μήνα της εξιλέωσης και της λατρείας των υποχθόνιων θεοτήτων, κυκλοφορούσε για λίγες μέρες ανάμεσά τους ο Άδης και έφερνε πολλά δεινά. Για αυτό μάλιστα τα δίσεκτα έτη δε γινόταν έναρξη εργασιών με μακροχρόνια διάρκεια, όπως φύτευση αμπελιών, θεμελίωση σπιτιών, γάμοι και λοιπά.

Πάει πια πολύς καιρός που το Λιμποβίτσι δεν κατοικείται. Αλλά το γεγονός ότι ήταν το χωριό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη του χάρισε μοναδική αίγλη, χάρη στην οποία μπόρεσε και κρατήθηκε ζωντανό στο διάβα των καιρών.

Κάπως έτσι, το Λιμποβίσι (ή Λιμποβίτσι, κατ’ άλλους) έχει να προσφέρει μια πολύ ξεχωριστή εμπειρία στον σύγχρονο επισκέπτη της ορεινής Αρκαδίας, που έχει αναδειχθεί σε δημοφιλέστατο προορισμό χάρη στην τουριστική ανάπτυξη των τελευταίων ετών. Μια εκδρομή εδώ, δηλαδή, συνδυάζει ένα σημαντικό ιστορικό αξιοθέατο με το πανέμορφο τοπίο της περιοχής. Το οποίο είναι βεβαίως επιβλητικό και κατά τη χειμερινή περίοδο, μα αποκτά νέο χαρακτήρα κατά τη διάρκεια της άνοιξης, όταν τα πάντα πρασινίζουν, γεμίζοντας με λουλούδια.

Ο οικισμός έστεκε σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στο Μαίναλο, ανάμεσα σε μεγαλειώδεις χαράδρες, ενώ περιστοιχιζόταν από πυκνό δάσος με έλατα, που είναι ακόμα εκεί. Η τοποθεσία απέχει 30 χιλιόμετρα από την Τρίπολη, έχοντας ως κοντινότερο χωριό το Χρυσοβίτσι (στα 8 χιλιόμετρα). Από εκεί είναι εύκολα προσβάσιμη μέρες μας, καθώς ο δρόμος έχει ασφαλτοστρωθεί. Υπάρχουν ωστόσο κι άλλες διαδρομές για να έρθετε, μέσα π.χ. από διακλαδώσεις των επαρχιακών οδών Πιάνας-Αλωνίσταινας και Ελάτης-Χρυσοβιτσίου.

Ολοι μας όταν πηγαίνουμε να κάνουμε ανάληψη μετρητών γνωρίζουμε ότι πρέπει να πληκτρολογήσουμε στο ATM τέσσερις αριθμούς. Γιατί όμως;

Το ATM εφευρέθηκε από το Σκωτσέζο John Adrian Shepherd-Barron. Ο ίδιος είχε προτείνει αρχικά ο κωδικός να αποτελείται από 6 ψηφία. Το πρώτο άτομο που δοκίμασε την εφεύρεσή του, ήταν η σύζυγός του Caroline, η οποία δεν μπορούσε να θυμηθεί 6 αριθμούς αλλά μόλις 4 και έτσι απέρριψε την ιδέα του.

Ο Φουρμόν με τη γνωστή φράση για την Σπάρτη «Την έσβησα, δεν της άφησα λίθο επί λίθου» έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους μεγαλύτερους καταστροφείς των αρχαιοτήτων της Σπάρτης. Το χειμώνα του 1724, δύο απεσταλμένοι του βασιλιά Λουδοβίκου XV, ο Michel Fourmont, ένας Γάλλος ιερέας που δίδασκε στο Γαλλικό Κολέγιο του Παρισιού, και ο François Chevin, ιερέας και φιλόλογος, έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη. Αποστολή τους: να αποκτήσουν αρχαία γραπτά και επιγραφές από την Ελλάδα, έργο για το οποίο απέκτησαν εύκολα τις απαραίτητες άδειες. Οι Τούρκοι, αδιάφοροι για τα αντικείμενα αυτά, παραχώρησαν πρόσβαση.

Ενώ ο Τσεβίν επικεντρώθηκε στη μελέτη των πλούσιων βιβλιοθηκών που διευθύνει ο Πατριάρχης, ο Φουρμόν έτρεφε μεγαλύτερες φιλοδοξίες. Ορμώμενος από την έντονη επιθυμία να εξυψώσει τη Γαλλία και τον βασιλιά, επιδίωξε να ξεθάψει τις πιο αρχαίες και ασύλληπτες επιγραφές από τα ένδοξα μνημεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Ο ζήλος του έφτασε σε επίπεδα φανατισμού, καθώς ορκίστηκε να καταστρέψει ό,τι δεν μπορούσε να πάρει, δήθεν για να το σώσει από τους αρχαιοκάπηλους και τους “αμόρφωτους” ντόπιους. Έτσι ξεκίνησε μια βίαιη και παράλογη εκστρατεία καταστροφής των αρχαίων μνημείων της Ελλάδας, που σημαδεύτηκε από μια ιδιαίτερη βεντέτα εναντίον των Μανιατών. Τον Φεβρουάριο του 1730, ο Φουρμόν τόλμησε να πάει στη Μάνη, αλλά περιόρισε την εξερεύνησή του λόγω του φόβου των ένοπλων γυναικών και της θεωρούμενης αγριότητας των κατοίκων.

Επιδιώκοντας εκδίκηση από τους Μανιάτες, τους οποίους χαρακτήρισε υποτιμητικά ως «σκυλολόι», ο Φουρμόν έβαλε στο καταστροφικό του στόχαστρο την Αρχαία Σπάρτη, διαγράφοντας, ανασκάπτοντας και αποκαλύπτοντάς την, μην αφήνοντας πέτρα αναποδογυρισμένη. Ο καταστροφικός του ζήλος συνεχίστηκε στην Αμύκλεια, όπου ο ναός του Απόλλωνα έπεσε θύμα του ζήλου του. Μόνο οι Μυκήνες γλίτωσαν λόγω του μνημειώδους μεγέθους των ογκόλιθων.

Τον Φεβρουάριο του 1815, η ατμόσφαιρα στη νήσο Ελβα στο τοσκανικό αρχιπέλαγος ήταν ηλεκτρισμένη. Ο λόγος ήταν ότι η μεγάλη γιορτή που οργάνωνε εδώ και εβδομάδες ο Ναπολέοντας Βοναπάρτης, ο αυτοκράτορας του νησιού, θα γινόταν επιτέλους πραγματικότητα. Στην ουσία, όμως, κάτι άλλο ήταν αυτό που συμπλήρωνε την αίσθηση ότι κάτι σημαντικό επρόκειτο να συμβεί, αίσθηση την οποία μοιράζονταν σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του νησιού: χωρίς να το έχει καταλάβει κανείς, ο Ναπολέοντας είχε σχεδιάσει ίσως τη μεγαλύτερη απόδραση στην Ιστορία.

Στις 31 Μαρτίου του προηγούμενου χρόνου, μετά από μια μέρα συγκρούσεων στα προάστια του Παρισιού, οι κουρασμένοι στρατιώτες του αυτοκράτορα Ναπολέοντα παραδόθηκαν στις δυνάμεις του Εκτου Συνασπισμού – της Ρωσίας, της Αυστρίας και της Πρωσίας. Τέσσερις ημέρες αργότερα, και ενόσω ο Ναπολέοντας βρισκόταν στα ανάκτορα του Φοντενεμπλό επιχειρώντας να ανασυντάξει το στράτευμά του, οι πέντε διοικητές του γαλλικού στρατού συναντήθηκαν μαζί του, προτρέποντάς τον να παραιτηθεί του θρόνου και δηλώνοντας ότι δεν διέθετε πλέον την υποστήριξη του στρατού. Ο Ναπολέοντας αρχικά προσφέρθηκε να παραιτηθεί υπέρ του γιου του, όμως η δυσαρέσκεια του στρατού ήταν τέτοια που δεν του επέτρεψε να κάνει κάτι άλλο, παρά να παραιτηθεί άνευ όρων.

Στις 11 Απριλίου υπογράφηκε ανάμεσα σε εκείνον, τις δυνάμεις του Έκτου Συνασπισμού και της Γαλλικής Προσωρινής Κυβέρνησης η Συνθήκη του Φοντενεμπλό, το πρώτο άρθρο της οποίας ορίζει ότι ο Ναπολέοντας παραιτείται από κάθε κυριαρχία επί της Γαλλικής Αυτοκρατορίας και της Ιταλίας. Στο δεύτερο άρθρο της αναφερόταν ότι του επιτρεπόταν να διατηρήσει τον τίτλο του αυτοκράτορα και στο τρίτο άρθρο σημειωνόταν ότι η Έλβα, ένα νησί 12.000 κατοίκων, ήταν ο τόπος που «επέλεξε» ο Ναπολέοντας ως κατοικία του. Θα ήταν, μάλιστα, «ένα ανεξάρτητο πριγκιπάτο που θα κατείχε ο ίδιος, με πλήρη κυριαρχία και ως προσωπική ιδιοκτησία».

Τα κλειδιά του Πορτοφεράιο, της μεγαλύτερης πόλης του νησιού, παραδόθηκαν στον Ναπολέοντα στις 30 Μαΐου 1814. Συνοδευόμενος από περίπου χίλιους άνδρες πιστούς σε αυτόν, καθώς και από τη μητέρα του Λετίτσια και την αδελφή του Πολίν, ο Βοναπάρτης δεν άργησε να δημιουργήσει μια κανονική αυλή γύρω του, αλλά και μια κυβερνητική δομή. Ο ίδιος ήταν επικεφαλής, ο Ανρί Μπερτράν, ήταν δεύτερος τη τάξει στην κυβέρνηση και υπουργός Εσωτερικών, ο Αντουάν Ντρουό κατείχε τη θέση του στρατιωτικού διοικητή του νησιού και του υπουργού Πολέμου, και ο Πιέρ Καμπρόν εκείνη του διοικητή του φρουρίου του Πορτοφεράιο. Σύντομα παραχώρησε νέο Σύνταγμα, προχώρησε σε εκπαιδευτικές και φορολογικές μεταρρυθμίσεις, και επικεντρώθηκε στην κατασκευή υποδομών.

Όμως, παρά την φαινομενικά φιλήσυχη ζωή του στο νησί, ο Ναπολέοντας δεν είχε αποκοπεί τελείως από τις εξελίξεις στη Γηραιά Ήπειρο – ιδιαίτερα εκείνες που τον αφορούσαν. Φρόντισε να μετέλθει διάφορες μεθόδους προκειμένου να έχει στη διάθεσή του μια συνεχή ροή πληροφοριών. Μερικές από τις πιο αθώες εξ αυτών ήταν η ανάγνωση γαλλικών, ιταλικών και αγγλικών εφημερίδων, στις οποίες γινόταν συνδρομητής με ψευδώνυμο, η παρακολούθηση της αλληλογραφίας των μελών του στρατεύματός του αλλά και η συναναστροφή με τους Άγγλους επισκέπτες, τους Γάλλους εμπόρους και τους κακοπληρωμένους αξιωματικούς που συνέρρεαν στο νησί από περιέργεια, πίστη σε εκείνον ή για να αναζητήσουν δουλειά.

Επίσης, δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι η κυριαρχία του, που αναγνωριζόταν από όλες τις ευρωπαϊκές δυνάμεις εκτός από τη Γαλλία, επέτρεπε στα ξένα πλοία να ελλιμενίζονται ελεύθερα στο νησί και στον μικρό στολίσκο του να ταξιδεύει προς τα λιμάνια της Τοσκάνης και των Παπικών Κρατών, με πρόσχημα τη μεταφορά αλληλογραφίας και εφοδίων. Κάποιες ημέρες, στο Πορτοφεράιο εισέπλεαν και απέπλεαν μέχρι και είκοσι αγγλικά, γενοβέζικα και ναπολιτάνικα πλοία. Οποιοσδήποτε μπορούσε να έρθει ή να φύγει – και αυτό διευκόλυνε πολύ τη διέλευση των μυστικών πρακτόρων του Ναπολέοντα, οι οποίοι ήταν σκορπισμένοι σε όλη την Ευρώπη.

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις τέτοιων πρακτόρων ήταν εκείνη ενός δημοτικού συμβούλου στο Λιβόρνο ονόματι Μπαρτολούτσι –ο οποίος μετέφερε τη μυστική αλληλογραφία με ένα πλοίο δύο φορές την εβδομάδα–, καθώς και ενός κατασκευαστή γαντιών στη Γκρενόμπλ ονόματι Ντιμουλέν, ο οποίος φρόντιζε να ενημερώνει τον Ναπολέοντα για τις αλλαγές που γίνονταν στους διορισμούς των στρατιωτικών διοικητών, κρύβοντας τις επιστολές του σε δέματα γαντιών.

Ο πιο έμπιστός του συνεργάτης, όμως, ήταν ο μέχρι πρότινος γραμματέας του, Κλοντ Φρανσουά Μενεβάλ, ο οποίος είχε αποσπαστεί στην υπηρεσία της συζύγου του Ναπολεόντα Μαρίας Λουίζας στη Βιέννη και είχε διατηρήσει πολλές φιλίες στους διπλωματικούς κύκλους – όπως με την πεθερά του αναπληρωτή του Ταλλεϋράνδου, του Γάλλου εκπρόσωπου στο Συνέδριο της Βιέννης. Μέσω του Μενεβάλ, ο Ναπολέοντας γνώριζε με κάθε λεπτομέρεια τι σχεδίαζαν οι αντίπαλοί του. Βέβαια, ο Έκτος Συνασπισμός διέθετε επίσης πολλούς πράκτορες που κατασκόπευαν τον Ναπολέοντα. Κανείς δεν ήταν σε καλύτερη θέση για εκείνη τη δουλειά από τον συνταγματάρχη Κάμπελ, τον Βρετανό επίτροπο που διέμενε στο Πορτοφεράιο, ο οποίος ενεργούσε ως πρεσβευτής της Ευρώπης στον Ναπολέοντα.

Τον Δεκέμβριο του 1814, οι πληροφορίες του έμπιστου Μενεβάλ ενημέρωναν τον Ναπολέοντα ότι οι συμμετέχοντες στο Συνέδριο της Βιέννης συζητούσαν τον εκτοπισμό του σε ένα ακόμη πιο απομακρυσμένο νησί, πράγμα που θα μπορούσε να θεωρηθεί πρόσχημα για μια πιθανή δολοφονία του. Ο Ταλλεϋράνδος, με την πλήρη υποστήριξη του Άγγλου εκπροσώπου, λόρδου Κάσλρεϊ, έριξε στο τραπέζι το νησί της Αγίας Ελένης στον Νότιο Ατλαντικό. Εν τέλει, βέβαια, άσκησε βέτο ο τσάρος Αλέξανδρος και μαζί του συμφώνησε ο αυτοκράτορας Φραγκίσκος της Αυστρίας, κι έτσι ο Ναπολέοντας δεν εκτοπίστηκε.

Ωστόσο, έλαβε το μήνυμα. Η εξορία του σε ένα μέρος εντελώς αποκομμένο από την Ευρώπη ήταν ένας σοβαρός λόγος για να αναλάβει δράση. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν ήταν ο μοναδικός λόγος. Ο σημαντικότερος, ίσως, ήταν η οικονομική δυσπραγία στην οποία είχε περιέλθει – εξαιτίας της αθέτησης της Συνθήκης του Φοντενμπλό. Μεταξύ άλλων, η συνθήκη όριζε ότι η Γαλλία θα παρείχε στον Ναπολέοντα δύο εκατομμύρια φράγκα τον χρόνο για τα έξοδά του στην Έλβα. Ωστόσο, ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΗ΄ (μετά την πτώση του Ναπολέοντα είχε επανέλθει στον γαλλικό θρόνο η δυναστεία των Βουρβόνων) αρνούνταν να παραχωρήσει τα χρήματα αυτά στον Ναπολέοντα.