Navi Voice

Όταν τον Ιανουάριο του 2018 ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, εξέφρασε την προτίμησή του για μετανάστες από «εύπορα μέρη», όπως η Νορβηγία, σε αντίθεση με τις «βρόμικες χώρες» - κατά τη γνωστή «αβρή» ρητορική του - προκάλεσε παγκόσμια αγανάκτηση, με φωτογραφίες από όμορφα αφρικανικά ηλιοβασιλέματα και άγρια φύση να γεμίζουν τα κοινωνικά δίκτυα.

Μια Νορβηγίδα, μάλιστα, «τουίταρε» με αποδέκτη τον Τραμπ: «Δεν ερχόμαστε. Χαιρετίσματα από τη Νορβηγία».

Ωστόσο, η αναφορά του Τραμπ δεν είχε καμία γραφικότητα, έστω και για τα δικά του μέτρα. Ξεχείλιζε ρατσισμό και θύμισε, αν δεν αποτελούσε συνέχεια, το ναζιστικό ιδεολόγημα της Άρειας «ανωτερότητας», το οποίο βασιζόταν ακριβώς στο «αξίωμα» της «ανωτερότητας» της σκανδιναβικής φυλής.

Η ναζιστική διαστρέβλωση

Πάνω σε αυτό το ιδεολόγημα και το «αξίωμά» του στηρίχθηκε η ναζιστική οργάνωση και το πρόγραμμα «Lebensborn» («Πηγή ζωής») που έστησε ο επικεφαλής των SS, Χάινριχ Χίμλερ, για να εξασφαλίσει τη «φυλετική καθαρότητα» του Τρίτου Ράιχ.

Το «Lebensborn» ιδρύθηκε το 1935 στο πλαίσιο της ναζιστικής γενικής διεύθυνσης «Φυλής και Οικισμών» για τη δημιουργία νέων «φυλετικά καθαρών» μητέρων και τη διαπαιδαγώγηση «άρειων» μωρών, καταρχήν των παιδιών των SS.

Το πρόγραμμα ήταν ιδιαίτερα δραστήριο στη Νορβηγία, όπου περίπου 12.000 παιδιά γεννήθηκαν από Νορβηγίδες μητέρες και Γερμανούς πατέρες. Οι ρίζες αυτής της ιδεολογίας βρίσκονταν στις ναζιστικές αντιλήψεις για το παρελθόν της Σκανδιναβίας. Όταν η Νορβηγία και η Δανία καταλήφθηκαν από τους ναζί, εμφανίστηκαν αφίσες των SS, που απεικόνιζαν πολεμιστές Βίκινγκ πάνω στα γνωστά πλοία τους με το κεφάλι δράκου στην πλώρη.

Ο Τόλκιν, ο δημιουργός του λογοτεχνικού σύμπαντος του «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών», οργισμένος με αυτήν την στρέβλωση, έγραψε στον γιο του ότι ο Χίτλερ, «αυτός ο βλάκας», κατέστρεψε και διαστρέβλωσε πλήρως, «αυτό το ευγενές πνεύμα του Βορρά, την ύψιστη συμβολή στην Ευρώπη, που αγάπησα κάποτε πάρα πολύ και προσπάθησα να το παρουσιάσω μέσα στο αληθινό του φως».

Ωστόσο, οι σκιές του παρελθόντος επιμένουν. Η σύγχρονη ανάπτυξη του Οντινισμού και του Ασατρού (Ásatrú) - η σύγχρονη λατρεία των νορβηγικών ειδωλολατρικών θεών όπως οι Οντίν, Θορ και Φρέγια - καλύπτεται από μια ιδεολογική υποκουλτούρα που δίνει έμφαση στη φυλετική «κληρονομιά» και τον εθνοτικό διαχωρισμό.

Φυσικά, ως είθισται με τους ναζί και κάθε είδους φασίστα και ρατσιστή, η ιστορική πραγματικότητα είναι αμείλικτη ενάντια στις νοσηρές και απάνθρωπες «θεωρίες» τους. Διότι τέτοιες ιδέες φυλετικής και πολιτιστικής «αγνότητας» θα ήταν ξένες στους κατοίκους του μεσαιωνικού σκανδιναβικού κόσμου.

«Ξανθοί άνδρες σε πλοία»

Ένα ανθεκτικότατο στερεότυπο που «χτίστηκε» από τα «χρονικά» ιερέων του Μεσαίωνα και επιβίωσε μέχρι σήμερα με τη λογοτεχνία, τα κινούμενα σχέδια και τις ταινίες, «θέλει» τους Βίκινγκ ως τους «ξανθούς» άνδρες με τις μεγάλες γενειάδες και τα σπαθιά, να διασχίζουν τις γκρίζες θάλασσες κάτω από τον σκοτεινό ουρανό του Βορρά.

Σύμφωνα με το History Today υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτό το αφήγημα. Το «βίκινγκ» σημαίνει απλώς «επιδρομέας» και από τα τέλη του 8ου αιώνα, οι Βρετανικές και βορειοευρωπαϊκές ακτές δέχονταν επιθέσεις από τους θαλασσοπόρους Σκανδιναβούς. Αλλά, όπως συμβαίνει συχνά, η αλήθεια είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα από τη μυθοπλασία. Κατά τη διάρκεια των αιώνων, άνδρες και γυναίκες ξεκινούσαν από την Νορβηγία για μακρινές χώρες. Μέσα από το εμπόριο, τις επιδρομές, τις συγκρούσεις, την αποικιοποίηση, τα ταξίδια τους οδήγησαν δυτικά στη Γροιλανδία και στην άκρη της Βόρειας Αμερικής, βόρεια πέρα ​​από τον Αρκτικό Κύκλο, ανατολικά κάτω από τους ρωσικούς θαλάσιους δρόμους και νότια προς τη Μεσόγειο και τους Αγίους Τόπους.

Ως χρονολογία της «αυγής» της «εποχής» των Βίκινγκ θεωρείται η επίθεση στο μοναστήρι του βρετανικού νησιού Lindisfarne το 793. Ωστόσο έχουν καταγραφεί πειρατικές επιθέσεις στις παρυφές του βασιλείου του Καρλομάγνου από το 800 μ.Χ., πιθανώς από Δανούς. Οι επιθέσεις εξαπλώθηκαν στην καρδιά της δυτικής Ευρώπης, με τους επιδρομείς να χρησιμοποιούν τα μεγάλα ποτάμια για να φτάσουν μέχρι εκεί, όπως τον Σηκουάνα, τον Λίγηρα, τον Έλβα και τον Ρήνο. Στην πρώτη πολιορκία του Παρισιού το 845, 120 πλοία έπλεαν στον Σηκουάνα. Τα χρονικά αναφέρουν ότι οι Βίκινγκς νίκησαν το στρατό του βασιλιά και κρεμάσαν 111 από τους άντρες του ως θυσίες στον Οντίν, πριν καταλάβουν την πόλη.

Οι κεντροευρωπαίοι ηγεμόνες προσπάθησαν να απαντήσουν με διαφορετικές τακτικές: Να εξαγοράσουν τους Βίκινγκς, να τους προσηλυτίσουν στον χριστιανισμό, να συμμαχήσουν με τους ηγέτες τους, να στρέψουν τον έναν εναντίον του άλλου, ακόμη και να τους αγνοήσουν με την ελπίδα ότι… θα προσπεράσουν. Τελικά, το 911, ένας Νορβηγός επιδρομέας που ονομαζόταν Ρόλο δέχθηκε να του παραχωρηθούν εκτάσεις στα βορειοδυτικά της Γαλλίας, σε αντάλλαγμα να ασπαστεί τον χριστιανισμό και να ορκιστεί πίστη στον Κάρολο τον Γ΄. Λέγεται, ότι παρά το ότι έγινε χριστιανός, ο Ρόλο, ενώ ήταν ετοιμοθάνατος, θυσίασε τους δούλους στους θεούς Οντίν και Θορ… για κάθε ενδεχόμενο.

Οι νεοφερμένοι «Βόρειοι άνδρες», γνωστοί ως Nordmanni («Northmen») αφομοιώνονται, παντρεύονται ντόπιες γυναίκες και αρχίζουν να μιλάνε την τοπική γλώσσα. Παρά το γεγονός ότι οι Νορβηγοί ήταν μειονότητα, η περιοχή έγινε γνωστή ως Normannia («Γη των Βόρειων ανδρών»), ή όπως την γνωρίζουμε σήμερα, Νορμανδία. Αλλά τα στοιχεία για τις νορβηγικές πολιτιστικές ρίζες των Νορμανδών είναι σχετικά περιορισμένα. Τα νορβηγικά τοπωνύμια τείνουν να συγκεντρώνονται γύρω από την ακτή, όπου οι Σκανδιναβοί ήταν πιο συγκεντρωμένοι. Όπως και να έχει, από τις αρχές του 11ου αιώνα, θα ήταν ασυνήθιστο να ακουστεί κάποιος κάτοικος της περιοχής να μιλάει νορβηγικά.

Πολιτισμική ευελιξία

Μέχρι τη στιγμή που ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής διέσχισε τη Μάγχη για να υποτάξει την αγγλοσαξονική Βρετανία το 1066, οι Νορμανδοί ήταν «Βόρειοι Άνθρωποι» μόνο στο όνομα.

Μάλιστα, η πολιτισμική αφομοίωση των Σκανδιναβών ήταν τόσο έντονη, που στα γεγονότα του 1066 και οι τρεις κύριοι «παίκτες» ήταν σκανδιναβικής καταγωγής. Ο Χάρολντ Γκοντγουίνσον, ο τελευταίος Αγγλοσάξωνας βασιλιά της Αγγλίας ήταν σκανδιναβικής καταγωγής, ενώ ο ίδιος ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής ήταν απόγονος του Ρόλο.

Όταν επρόκειτο για χρυσό και άλλα πολύτιμα δώρα, οι Νορβηγοί δεν είχαν ιδεολογικά ζητήματα ή θέματα πίστης να τους εμποδίζουν, επιδεικνύοντας αξιοσημείωτο πραγματισμό σε σχέση με την κουλτούρα τους και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους. Οι παγανιστές Νορβηγοί έμποροι δεν είχαν κανένα πρόβλημα ακόμη και να προχωρήσουν σε μια βάπτιση - «εξπρές», αν έτσι μπορούσε να προχωρήσει η δουλειά με τους χριστιανούς εμπόρους.

Ένας χρονικογράφος του 880 γράφει πως οι Δανοί κατέφθαναν ανά μεγάλες ομάδες στην αυλή του Λουδοβίκου, γιου του Καρλομάγνου, για να βαπτιστούν χριστιανοί, όχι λόγω της ευσέβειάς τους αλλά λόγω των δώρων που συνόδευαν την τελετή: Ακριβά ρούχα και όπλα.

Ακόμα και στις περιπτώσεις όμως που η επαφή των Βίκινγκς με άλλους λαούς ήταν περισσότερο αιματηρή - όπως με τους Ινουίτ - η ιστορική πραγματικότητα ακυρώνει το ναζιστικό αφήγημα, αλλά και την χολιγουντιανή εκδοχή. Οι Βίκινγκς ήταν βίαιοι, σκληροί πολεμιστές, αλλά όχι περισσότερο από άλλους λαούς της εποχής, αλλά, ταυτόχρονα και «μάστορες» της πολιτιστικής προσαρμογής και της πολιτικής.

Οι «φυλετικά καθαροί» Βίκινγκ του στερεοτύπου ήταν, στην πραγματικότητα, πολιτιστικοί χαμαιλέοντες που υιοθετούσαν τοπικές συνήθειες, γλώσσες και θρησκείες, σε μια διαρκή προσπάθεια να επιβιώσουν.

Περισσότερο από κάθε άλλο ιερό πρόσωπο, ο λαός μας σέβεται και τιμά την Παναγία. Την επικαλείται σε κάθε δύσκολη στιγμή της ζωής, επειδή πιστεύει ότι η Παναγία μεσολαβεί στον Χριστό για το καλό των ανθρώπων.

Έτσι, υπάρχει κατά τόπους ιδιαίτερα μεγάλος αριθμός από προσωνυμίες, που συνοδεύουν το όνομα της Παναγίας.

Άλλωστε,το ίδιο το όνομα Παναγία αποτελεί λατρευτικό-κοσμητικό επίθετο της Μαριάμ (Μαρίας), της μητέρας του Ιησού Χριστού, που αποκαλείται Θεοτόκος, επειδή έφερε στον κόσμο τον Υιό του Θεού και Αειπάρθενος γιατί συνέλαβε εκ Πνεύματος Αγίου και γέννησε με υπερφυσικό τρόπο τον Θεάνθρωπο.

 
A. Από τις ιδιότητες ή τα χαρίσματά Της

1. Ελεούσα
2. Αγία Λεχούσα (Σέρρες), προστάτρια των λεχώνων.​
3. Ελεημονήτρια (Χίος)​
4. Λεμονήτρα (Μύκονος, Τήνος), διαφορετικός τύπος της Ελεημονήτριας.​
5. Λεμονήτισσα (Σύμη), διαφορετικός τύπος της Ελεημονήτριας.​
6. Πονολύτρια​
7. Επήκοος (Άνδρος), προστάτιδα της ακοής.​
8. Παρηγορίτισσα (Άρτα)​
9. Περγιορίτσα, διαφορετικός τύπος της Παρηγορίτισσας.
10. Παραμυθία (Πόντος), παρηγορήτρα.
11. Βλεπούσα, βλέπει και προστατεύει.
12. Ανοιχτοπορτούσα (Κωνσταντινούπολη), ανοίγει την πύλη της ευσπλαχνίας.
13. Καλότυχη (Ήπειρος)
14. Αματιστή (Κύπρος), ιαματική.
15. Γιάτρισσα (Μάνη κ.α.)
16. Γαιματούσα (Κύπρος), σταματά την αιμορραγία.
17. Κουφή (Σαμοθράκη), θεραπεύει τους πόνους των αυτιών.
18. Αρμενοκρατούσα (Σέρρες), που δηλώνει την προστασία της προς τις λεχώνες από το αρμένισμα, τον επιλόχειο πυρετό.
19. Ανέμη (Σαμοθράκη), προστατεύει από τους δυνατούς ανέμους. Υπάρχει και σχετικό ξωκλήσι στο νησί.
20. Κυρία
21. Σωτήρα
22. Γοργοεπήκοος, επειδή ακούει γρήγορα τις ικεσίες των ανθρώπων.
23. Οδηγήτρια
24. Ξεσκλαβώτρα
25. Ελευθερώτρια
26. Καψοδεματούσα, επειδή τιμωρεί όσους εργάζονται την ημέρα της γιορτής της.

Β. Από τον τόπο ή τρόπο που βρέθηκε εικόνα της ή βρίσκεται ο ναός Της

1. Μαλικαρού (Σκύρος), μελικάρι=νάρκισσος
2. Καλαμού (Ξάνθη)
3. Αμπελιώτισσα (Κρήτη)
4. Καθαριώτισσα (Ιθάκη), κάθαρα=άγρια χόρτα
5. Μυρτιδιώτισσα (Κύθηρα)
6. Καλαμιώτισσα (Ανάφη)
7. Θαλασσινή (Άνδρος)
8. Θεοσκέπαστη, για εκκλησιές μέσα σε σπηλιές.
9. Τρυπητή, για εκκλησιές σε βράχους.
10. Σπηλαιώτισσα, για εκκλησιές μέσα σε σπηλιές.
11. Κρημνιώτισσα (Σαμοθράκη), για εκκλησιές σε γκρεμούς.
12. Πλατανιώτισσα (Καλάβρυτα), ναός σε κοίλωμα κορμού πελώριου πλατάνου.
13. Λιθινιώτισσα (Λιθίνες Σητείας)
14. Φοδελιώτισσα (Φόδελε Ηρακλείου)
15. Μυριοκεφαλίτισσα (Μυριοκέφαλο Ρεθύμνου)
16. Περδικολόγισσα (Κρήτη), παρουσιαζόταν μία πέρδικα σε βάτο για να υποδείξει τη θέση του κρυμμένου εικονίσματος.
17. Πορταίτισσα της Μονής Ιβήρων, που ονομάστηκε έτσι με το θαύμα που έκανε η Παναγία να φανερώσει τη θέλησή της να παραμείνει στην είσοδο της Μονής ως θυρωρός, για να την προστατεύει.
18. Φιδού, με τα ακίνδυνα φιδάκια που βγαίνουν στο πανηγύρι της.
19. Βατοπεδινή
20. Ξενοπούλα
21. Πολίτισσα
22. Αθηνιώτισσα
23. Χρυσοκαστριώτισσα
24. Σουμελά
25. Χρυσοκαμαριώτισσα
26. Χρυσοσκαλίτισσα (Κρήτη), σε κορυφή βράχου με 99 σκαλιά και ένα χρυσό που το βλέπουν μόνο οι ευσεβείς.
27. Χρυσοσπηλαιώτισσα
28. Καταπολιανή
29. Χοζοβιώτισσα (από τη μονή Χοζεβά των Αγίων Τόπων)
30. Παμμακάριστος (από μονή της Κωνσταντινούπολης)
31. Τροοδίτισσα
32. Κυκκώτισσα
33. Μαλεβή (από το όρος Πάρνων, που λέγεται και Μαλεβός)
34. Βλαχερνίτισσα

Γ. Από την τεχνοτροπία του ναού Της

1. Θολοσκέπαστη
2. Μολυβδοσκέπαστη
3. Πελεκητή
4. Κρεμαστή
5. Μαρμαριώτισσα

Δ. Από τον εικονογραφικό τύπο παραστάσεώς Της

1. Μεγαλόχαρη (Τήνος)
2. Φανερωμένη, αποδίδεται σε εικόνες οι οποίες φανέρωσαν με θαύμα την ύπαρξή τους σε κάποιο τόπο, όπου στη συνέχεια χτίστηκε ναός.
3. Δεομένη
4. Γλυκοφιλούσα
5. Βρεφοκρατούσα
6. Γαλακτοτραφούσα
7. Θρηνούσα
8. Αψηλοχερούσα, δεομένη με υψωμένα τα χέρια.
9. Μαντηλούσα, με μαντήλι στο κεφάλι.
10. Δεξιοχερούσα, κρατά το βρέφος με το δεξί της χέρι.
11. Μεγαλομάτα
12. Γουρλομάτα
13. Παναγία του Χάρου, επειδή η Παναγία ιστορείται να κρατά τον Χριστό όχι ως βρέφος, αλλά εσταυρωμένο (Μοναστήρι στους Παξούς).
14. Πλατυτέρα ή Πλατυτέρα των Ουρανών, αποδίδεται συνήθως καθισμένη σε θρόνο φέροντας στην αγκάλη της τον Ιησού Χριστό παιδίον, έχοντας ως υποπόδιο νέφος. Η ονομασία προέρχεται από τον χαρακτηριστικό στίχο του Ακάθιστου Ύμνου: «Χαίρε σκέπη του κόσμου, πλατυτέρα νεφέλης».
15. Τριχερούσα, το πήρε η εικόνα της Παναγίας από το ότι υπάρχει σε αυτήν ένα τρίτο χέρι, που συμβολίζει το θαύμα που συνέβη στον υμνητή και δογματίσαντα για την Παναγία, Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό. Το δεξί χέρι τού το έκοψαν Μουσουλμάνοι και θαυματουργικά αποκαταστάθηκε.
16. Ρόδο το Αμάραντο

Ε. Από την παλαιότητα της εικόνας Της

1. Μαυριώτισσα
2. Μαχαιρωμένη ή Εσφαγμένη.Ονομάστηκε έτσι γιατί κατά την παράδοση μοναχός θύμωσε μαζί της και με μαχαίρι χτύπησε την εικόνα της Παναγίας στο πρόσωπο. Τότε, από την εικόνα άρχισε να τρέχει αίμα, ενώ ο μοναχός τυφλώθηκε κι έκανε ως τρελός. Ο μοναχός ζήτησε συγγνώμη και συγχωρήθηκε, αλλά το χέρι που χτύπησε την Παναγία τιμωρήθηκε, αφού έμεινε άλιωτο μετά το θάνατο του μοναχού.
3. Γερόντισσα
4. Παναγία η Πυροβοληθείσα (στη Μονή Βατοπεδίου), επειδή την εικόνα της τη χτύπησαν με όπλο Τούρκοι. 

ΣΤ. Από την ομορφιά και το κάλλος Της

1. Ηλιόκαλλη
2. Κεχαριτωμένη
3. Χρυσοπηγή
4. Χρυσοδαφνιώτισσα
5. Χρυσογαλούσα (Κύπρος)
6. Χρυσομαλλούσα
7. Χρυσολεούσα
8. Χρυσοπαντάνασσα

Ζ. Εγκωμιαστικά

1. Χρυσοκελλαριά
2. Χρυσοσπηλιώτισσα
3. Χρυσοπηγή
4. Χρυσογαλούσα
5. Χρυσοποδαρίτισσα
6. Χρυσοχεριά
7. Αγγελόκτιστη
8. Αερινή
9. Αναφωνήτρα
10. Παντάνασσα
11. Τρανή
12. Χιλιαρμενίτισσα

Η. Από τον χρόνο που γιορτάζει η εκκλησία Της

1. Δεκαπεντούσα (Σίφνος), Δεκαπενταύγουστο.
2. Τριτιανή (Σαντορίνη), την τρίτη ημέρα μετά το Πάσχα.
3. Βροντού (Σαλαμίνα), τότε που αρχίζουν τα πρωτοβρόχια με τις δυνατές βροντές (8 Σεπτεμβρίου).
4. Σοτομπριανή (Πάρος), 8 Σεπτεμβρίου.
5. Βρεχούσα (Ζάκυνθος), 8 Σεπτεμβρίου.
6. Πολυσπορίτισσα (21 Νοεμβρίου).
7. Φλεβαριανή (2 Φεβρουαρίου).
8. Εικοσιπενταρούσσα (Σαμοθράκη), τη Μεσοπεντηκοστή.
9. Ακαθή (Κρήτη και Σχοινούσα), επειδή γιορτάζει του Ακαθίστου Ύμνου (τελευταία Παρασκευή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής).

Ο διαδικτυακός χάρτης του Johns Hopkins Center for Systems Science and Engineering ενημερώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, παρουσιάζοντας την πλήρη εικόνα για τη δράση του κορονοϊού.

Μέσω της ιστοσελίδας (την οποία μπορείτε να επισκεφθείτε κάνοντας κλικ εδώ) καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο όλα τα επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορονοϊού σε παγκόσμια κλίμακα, ενώ συλλέγονται και στατιστικά στοιχεία σχετικά με το πόσοι άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους αλλά και πόσοι κατάφεραν να διαφύγουν τον κίνδυνο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών, η Αμερικανική Επιτροπή Υγείας αλλά και οι χώρες στις οποίες έχουν καταγραφεί κρούσματα συλλέγουν τα εν λόγω στοιχεία που απεικονίζονται στην ιστοσελίδα.

Το ξημερωμα της Δευτέρας (30/3/2020), σύμφωνα με την ιστοσελίδα https://gisanddata.maps.arcgis.com έχουν καταγραφεί 716.101 επιβεβαιωμένα κρούσματα του κορονοϊού, με 33.854 ανθρώπους να έχουν χάσει τη ζωή τους και 149.071 να έχουν αναρρώσει.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν το καλοδιατηρημένο απολίθωμα του μικροσκοπικού κρανίου, μήκους μόλις ενάμισι εκατοστού, του μικρότερου δεινόσαυρου που έχει ποτέ βρεθεί και ο οποίος ζούσε πριν 99 εκατομμύρια χρόνια.

Η ανακάλυψη, μέσα σε ένα κεχριμπάρι που βρέθηκε στη βόρεια Μιανμάρ, αποκαλύπτει ένα μίνι-δεινόσαυρο μεγέθους κολιμπρί, του μικρότερου πουλιού που ζει σήμερα και ζυγίζει μόλις δύο γραμμάρια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την παλαιοντολόγο Τζινγκάμι Ο'Κόνορ του Ινστιτούτου Παλαιοντολογίας και Παλαιοανθρωπολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών στο Πεκίνο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", δήλωσαν ότι το ασυνήθιστο απολίθωμα του κρανίου θα ρίξει περισσότερο φως στην καταγωγή των μικρών πουλιών από τους δεινόσαυρους.

Το νέο είδος, που ονομάστηκε Oculudentavis khaungraee, φαίνεται από την ανατομία του κρανίου του πως είχε πολύ καλή όραση, αν και τα μάτια του, που κοιτούσαν προς τα πλάγια, θα προεξείχαν από το κεφάλι του με τρόπο που δεν έχει παρατηρηθεί σε άλλο ζώο. Γι' αυτό η Ο'Κόνορ έκανε λόγο για «το πιο παράξενο απολίθωμα που έχω συναντήσει».

Διέθετε 100 δόντια κοφτερά κωνικά δόντια και μάλλον κυνηγούσε έντομα για να τραφεί. Το σώμα του ίσως έφθανε συνολικά τα πέντε εκατοστά σε μήκος.

Επειδή βρέθηκε μόνο το κρανίο του, είναι δύσκολο για τους επιστήμονες να ανακαλύψουν πώς ακριβώς το νέο είδος σχετιζόταν με τα πουλιά. Μερικά ανατομικά χαρακτηριστικά του κεφαλιού του παραπέμπουν σε δεινόσαυρο και άλλα σε εξελιγμένο πουλί. Τα πουλιά εξελίχθηκαν από μικρούς φτερωτούς δεινόσαυρους πριν περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια.

Για μια ακόμη φορά πάντως, επιβεβαιώθηκε η μοναδική ικανότητα του κεχριμπαριού που πηγάζει από τα δέντρα, να διατηρεί στο εσωτερικό του πολύτιμα απολιθώματα από το μακρινό παρελθόν (έντομα, σαύρες, βατράχους κ.α.), τα οποία αλλιώς θα είχαν εξαφανιστεί προ πολλού.

Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
Μιανμάρ: Ανακαλύφθηκε το κρανίο του μικρότερου δεινόσαυρου που έχει ποτέ βρεθεί στον κόσμο

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν το καλοδιατηρημένο απολίθωμα του μικροσκοπικού κρανίου, μήκους μόλις ενάμισι εκατοστού, του μικρότερου δεινόσαυρου που έχει ποτέ βρεθεί και ο οποίος ζούσε πριν 99 εκατομμύρια χρόνια. Η ανακάλυψη, μέσα σε ένα κεχριμπάρι που βρέθηκε στη βόρεια Μιανμάρ, αποκαλύπτει ένα μίνι-δεινόσαυρο μεγέθους κολιμπρί, του μικρότερου πουλιού που ζει σήμερα και ζυγίζει μόλις δύο γραμμάρια.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την παλαιοντολόγο Τζινγκάμι Ο'Κόνορ του Ινστιτούτου Παλαιοντολογίας και Παλαιοανθρωπολογίας της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών στο Πεκίνο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Nature", δήλωσαν ότι το ασυνήθιστο απολίθωμα του κρανίου θα ρίξει περισσότερο φως στην καταγωγή των μικρών πουλιών από τους δεινόσαυρους.

Το νέο είδος, που ονομάστηκε Oculudentavis khaungraee, φαίνεται από την ανατομία του κρανίου του πως είχε πολύ καλή όραση, αν και τα μάτια του, που κοιτούσαν προς τα πλάγια, θα προεξείχαν από το κεφάλι του με τρόπο που δεν έχει παρατηρηθεί σε άλλο ζώο. Γι' αυτό η Ο'Κόνορ έκανε λόγο για «το πιο παράξενο απολίθωμα που έχω συναντήσει».

Διέθετε 100 δόντια κοφτερά κωνικά δόντια και μάλλον κυνηγούσε έντομα για να τραφεί. Το σώμα του ίσως έφθανε συνολικά τα πέντε εκατοστά σε μήκος.

Επειδή βρέθηκε μόνο το κρανίο του, είναι δύσκολο για τους επιστήμονες να ανακαλύψουν πώς ακριβώς το νέο είδος σχετιζόταν με τα πουλιά. Μερικά ανατομικά χαρακτηριστικά του κεφαλιού του παραπέμπουν σε δεινόσαυρο και άλλα σε εξελιγμένο πουλί. Τα πουλιά εξελίχθηκαν από μικρούς φτερωτούς δεινόσαυρους πριν περίπου 150 εκατομμύρια χρόνια.

Για μια ακόμη φορά πάντως, επιβεβαιώθηκε η μοναδική ικανότητα του κεχριμπαριού που πηγάζει από τα δέντρα, να διατηρεί στο εσωτερικό του πολύτιμα απολιθώματα από το μακρινό παρελθόν (έντομα, σαύρες, βατράχους κ.α.), τα οποία αλλιώς θα είχαν εξαφανιστεί προ πολλού.

Αν και η οικογένεια Ντάλτον αποτελούνταν από 15 άτομα, εκείνοι που συντάχθηκαν σε ομάδα και έγιναν ο φόβος και το τρόμος των δυτικών Πολιτειών των ΗΠΑ, διαπράττοντας ληστείες σε τρένα και τράπεζες ήταν όντως 4, Ο Γκράτον, ο Γουίλιαμ, ο Μπομπ και ο Έμετ.

Το παράδοξο όμως είναι πως πριν συνταχθούν στην γνωστή συμμορία που ενέπνευσε τους μυθιστοριογράφους, προσέφεραν τις υπηρεσίες τους στο νόμο, ακολουθώντας το παράδειγμα του μεγαλύτερου αδερφού τους Φρανκ Ντάλτον.

Η οικογένεια Ντάλτον και ο σερίφης αδερφός

Οι Ντάλτονς με καταγωγή από το Μισούρι των ΗΠΑ, ήταν μία οικογένεια 15 παιδιών, τα τρία εκ των οποίων πέθαναν πριν καν ενηλικιωθούν. Το 1882 η οικογένεια μετακόμισε στην βορειοανατολική Οκλαχόμα και το 1886 στο Κόφιβιλ, στο νοτιοανατολικό Κάνσας, όπου διατηρούσε μια μεγάλη φάρμα και ασχολούνταν με την αγροτική παραγωγή.

Όταν η φάρμα κατασχέθηκε από το κράτος για την κατασκευή του σιδηροδρομικού δικτύου τα πράγματα άρχισαν να δυσκολεύουν και για τα 13 παιδιά. Για να συντηρήσει την οικογένειά του, ο μεγαλύτερος από τους αδερφούς, ο ενάρετος Φρανκ Ντάλτον έγινε βοηθός σερίφη. Ήταν μάλιστα τόσο καλός ώστε κέρδισε αμέσως τον σεβασμό των υπολοίπων αδελφών αλλά και ολόκληρης της πόλης. Ο Φρανκ, όπως αναφέρει στο βιβλίο «Οι Αδελφοί Ντάλτον» (εκδ. Πηγή) ο Έμετ Ντάλτον, ο μοναδικός επιζών της τελευταίας αιματηρής συμπλοκής και συγγραφέας του, ήταν ένας θεόρατος άνδρας, άριστος σκοπευτής και φιλεύσπλαχνος.

Τόσο φιλεύσπλαχνος μάλιστα, που όταν του δόθηκε η εντολή από τον ανώτερό του να ετοιμάσει τις κρεμάλες για πέντε παιδιά που είχαν έρθει αντιμέτωπα με την θανατική ποινή, αρνήθηκε και κατέθετοντας το σήμα του απάντησε : «Θα αναμετρηθώ με κάθε άνθρωπο που θα βρεθεί στο δρόμο μου, εάν αυτό είναι μέσα στην δικαιοδοσία μου, αλλά δεν πρόκειται να στήσω την κρεμάλα κανενός, ούτε καν σκύλου». Την εποχή εκείνη για κάθε μια κρεμάλα που κάποιος ετοίμαζε πληρωνόταν με πέντε δολάρια.Τα μικρότερα αγόρια της οικογένειας είχαν τόσο μαγευτεί από την αναγνώριση και τα χρήματα που λάμβανε ο Φρανκ ώστε συχνά τον ακολουθούσαν κρυφά με την ελπίδα να συλλάβουν κι εκείνα κάποιον κλέφτη.

Ώσπου το 1887, στην προσπάθειά του να συλλάβει έναν κλέφτη αλόγων, ο Φρανκ έχασε την ζωή από έναν πυροβολισμό. Μετά το θάνατο του μεγάλου αδελφού προτάθηκε στον μικρότερο, τον Γκράτον, να πάρει την θέση του στις υπηρεσίες των Ηνωμένων Πολιτειών. Κάπως έτσι ο Γκρατ, ο Μπομπ και ο Έμετ άρχισαν να κυνηγούν εγκληματίες...

Τα προβλήματα που επέφεραν την αλλαγή πορείας ξεκίνησαν όταν ο 19χρονος Μπομπ, σκότωσε εν ψυχρώ τον άνδρα που είχε κλέψει την ερωμένη του με την δικαιολογία πως ήταν κλέφτης. Λίγο αργότερα του χρεώθηκε άλλη μια κατηγορία, αυτή της παράνομης εισαγωγής λικέρ, για την οποία εκτός από την εγγύηση που του ζητήθηκε να καταβάλει του αφαιρέθηκε και το σήμα του βοηθού σερίφη.

Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους συνελήφθη και ο δεύτερος αδερφός, ο Γκρατ, με την κατηγορία της κλοπή ενός αλόγου, αδίκημα για το οποίο την εποχή εκείνη προβλεπόταν η τιμωρία της θανατικής ποινής. Βέβαια στην δική του περίπτωση δεν εφαρμόστηκε αφού κατάφερε να πείσει τους δικαστές για την αθωότητά του και να αφεθεί ελεύθερος.

Η δημιουργία της συμμορίας και η πρώτη ληστεία

Μετά την απομάκρυνσή τους από την έννομη οδό ήταν που πάρθηκε η απόφαση να ακολουθήσουν τον ακριβώς αντίθετο δρόμο. Πρώτος στόχος τους υπήρξε ένα σαλούν τυχερών παιχνιδιών στο Σίλβερ Σίτι, στο Νέο Μεξικό.

Η ουσιαστική αφορμή όμως δόθηκε όταν για μια ληστεία που σημειώθηκε σε ένα επιβατικό τρένο στις 6 Φεβρουαρίου 1891, κρίθηκαν ως υπεύθυνοι οι αδελφοί Ντάλτον, και συγκεκριμένα ο Μπομπ και ο Έμετ. Από τότε και για πολύ καιρό ο σερίφης της περιοχής καθώς και η σιδηροδρομική εταιρεία ξεκίνησαν ένα ανελέητο κυνηγητό για να συλλάβουν τους υποτιθέμενους ενόχους, παρόλο που δεν υπήρχε σε βάρος τους κανένα ενοχοποιητικό στοιχείο.

Εκείνη την περίοδο άλλωστε, όπως επισημαίνει ο Έμετ στην βιογραφία τους, δεν υπήρχε η έννοια της δικαιοσύνης

στην Ινδιάνικη Επικράτεια. Ο σερίφης που είχε στα χέρια του τον νόμο, πολλές φορές έπαιζε και τον ρόλο του δικαστή. Όπως αναφέρει ο Έμετ στο βιβλίο του, τα δύο χαρακτηριστικά της περιόδου που έδρασαν οι αδελφοί Ντάλτον ήταν ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούσε ένας άντρας - πρώτα έπραττε και μετά σκεφτόταν τους λόγους αυτής του της πράξης- καθώς και οι δωροδοκίες και η διαφθορά που κυριαρχούσαν.

Οι πραγματικοί ένοχοι της κατάστασης που επικρατούσε στην Άγρια Δύση αλλά και οι υπαίτιοι των περισσότερων αδικημάτων και ληστειών που γίνονταν στην περιοχή ήταν, σύμφωνα με τον Έμετ, οι σιδηρόδρομοι καταπατητές, οι εταιρείες αρπακτικά και οι τράπεζες μανιτάρια.

Εξαιτίας όλων αυτών και του κυνηγητού που ακολούθησε συστάθηκε η συμμορία.

«Η συνεχής καταδίωξη είχε αρχίσει να μας εκνευρίζει…Στα μακρινά ταξίδια μας μέσα από κοιλάδες και ερήμους και τα ατελείωτα βράδια κατασκήνωσης στις πεδιάδες κάτω από τα αστέρια η αδικία της κατάστασης ήταν αυτό που μας απασχολούσε περισσότερο. Υπήρχαν τόσοι σαν κι εμάς σε εκείνη την χώρα και δεν πέρασε πολύς καιρός μέχρι που τα προβλήματα μας ένωσαν»...

Στην αρχή της δημιουργίας της, η συμμορία δεν αποτελούνταν μόνο από τους αδελφούς Ντάλτον. Εκτός από τον Μπομπ και τον Έμετ, συμμετείχαν σε αυτή και τρεις άλλοι παράνομοι και φίλοι των δύο αδερφών, ο Τζόρτζ Μιούκομπ ο Χάρλευ Πιρς και ο Τσάρλυ Μπράιαντ. Λίγο αργότερα προσχώρησε κι ο Γκρατ, μόλις επέστρεψε από την Καλιφόρνια όπου διέμεινε για κάποια χρόνια. Στη συνέχεια ακολούθησαν οι Μπιλ Ντούλιν, Ντικ Μπρόντγουελ , Μπιλ Πάουερς, Μπιλ Μακ Ελάνη και Τσάρλυ Πίρσι. Τελευταίος εντάθηκε ο μικρότερος αδερφός Τζακ Ντάλτον, λίγο πριν η συμμορία αρχίσει την εγκληματική της δράση.

Η καταδίκη και η διαφυγή

Τα πρώτα χρόνια της επιχείρησης για την σύλληψή τους, οι διωκτικές αρχές κατάφεραν να συλλάβουν μόνο τον Γκρατ Ντάλτον, ο οποίος καταδικάστηκε σε 20ετή κάθειρξη. Τα υπόλοιπα μέλη ενώ άκουγαν να κατηγορούνται μέρα με τη μέρα για όλο και περισσότερα μικροεγκλήματα, είχαν βάλει σκοπό της ζωής τους να ταράξουν τον εχθρό, την σιδηροδρομική εταιρεία, κι έπειτα να φύγουν για ένα νέο ξεκίνημα στην Νότιο Αμερική.Έτσι, όταν μια μέρα άκουσαν πως το τρένο του Γουόρτον επρόκειτο να μεταφέρει ένα ασυνήθιστα μεγάλο χρηματικό ποσό από το Κάνσας Σίτυ του Μισούρι, αποφασίσουν να επιβεβαιώσουν την φήμη τους και να το ληστέψουν.

Η ληστεία πραγματοποιήθηκε με επιτυχία το ίδιο και η διαφυγή τους. Το ταξίδι όμως προς την νέα αρχή δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ γιατί μόλις ανέβηκαν στο τρένο οι φρουροί υποπτεύθηκαν την ταυτότητά τους. Έτσι αναγκάστηκαν να κατέβουν και να κατευθυνθούν ξανά προς την Ορλεάνη. Εκεί πληροφορούμενοι πως ο Γκρατ είχε δραπετεύσει κατά την μεταγωγή του στις φυλακές από το ανοιχτό παράθυρο του τρένου, πήραν την απόφαση να συνέχισουν το ταξίδι τους μέχρι να τον συναντήσουν.

Μεταξύ του Μαΐου 1891 και του Ιουλίου 1892 οι Ντάλτονς, Γκράτ , Μπόμπ και Εμμετ, μαζί με τα άλλα μέλη της συμμορίας συνέχισαν την δράση τους ληστεύοντας πλέον τρένα. Η λεία τους, εκτός από τις χρηματαποστολές περιλάμβανε τα τιμαλφή των επιβατών σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και άλογα. Αν και μέχρι τότε οι ληστείες τους ήταν αναίμακτες το κακό δεν άργησε να συμβεί.

Η πρώτη αιματηρή ληστεία

Σύμφωνα με την περιγραφή του Έμετ, η πρώτη αιματηρή ληστεία σημειώθηκε σε έναν σιδηροδρομικό σταθμό στο Ορλάντο. Αφού οι Ντάλτον, είχαν ήδη ληστέψει το δωμάτιο αποσκευών, παρέμειναν στο σταθμό για να ολοκληρώσουν τη λεία τους με το τρένο που θα ερχόταν από στιγμή σε στιγμή. Αφού εισέβαλαν σε ένα από τα πρώτα βαγόνια για να ληστέψουν τους επιβάτες αντιλήφθηκαν τους φρουρούς ετοιμάζονταν να ανοίξουν πυρ εναντίων τους.

Από τους πυροβολισμούς που ακολούθησαν, 200 και πλέον όπως υπολογίζεται, έπεσε νεκρός ένας επιβάτης ενώ τρεις άνδρες της φρουράς του τρένου τραυματίστηκαν. Όσο για τους αδελφούς Ντάλτον, διέφυγαν της σύλληψης χωρίς κανένας να τραυματιστεί.

Η διπλή ληστεία και ο θάνατος των μελών της συμμορίας.

Αν και τα τρένα προσέφεραν μια διόλου ευκαταφρόνητη λεία, οι χρηματαποστολές τους εξαιτίας των ληστειών είχαν αρχίσει να φυλάσσονται πολύ καλά, γεγονός που δυσχέραινε την δράση των Ντάλτον. Από την άλλη, παρά τις μέχρι τότε ληστείες τα χρήματα για την απόδραση στη Νότιο Αμερική δεν είχαν συγκεντρωθεί. Έτσι ο Μπομπ έβαλε την ιδέα για το επόμενο και τελευταίο μεγάλο κόλπο: την ταυτόχρονη ληστεία δύο τραπεζών στο Κάνσας.

Τον Οκτώβριο του 1892, η συμμορία έφτασε στο κέντρο της πόλης. Τα μέλη της χωρίστηκαν, ο Μπομπ και ο Έμετ κατευθύνθηκαν στην Φερστ Νατιοναλ Μπανκ και οι υπόλοιποι στην Κοτον Μπανκ. Οι φωνές ενός κατοίκου της περιοχής όμως που τους αναγνώρισε καθώς και η ενεργοποίηση του συναγερμού από τον ταμία της τράπεζας, θα σήμαιναν και την αρχή του τέλους για την διαβόητη συμμορία. Κατά την έξοδό τους από την τράπεζα η μάχη που τους περίμενε ήταν μεγάλη.

Τα αδέρφια άρχισαν να πυροβολούν στην προσπάθειά τους να διαφύγουν. Ο σερίφης και οι αστυνομικοί αντπέδωσαν τα πυρά. Από το μακελειό έπεσαν νεκροί ο Μπομπ, ο Γκρατ τα άλλα δύο μέλη της συμμορίας καθώς και ο σερίφης. Ο μόνος που παρά τις 23 σφαίρες που δέχτηκε, κατάφερε να γλιτώσει από τον θάνατο ήταν ο Έμετ. Δεν κατάφερε όμως να διαφύγει της σύλληψης.

Μετά την καταδίκη του σε ισόβια κάθειρξη, οδηγήθηκε στις φυλακές. Στην αρχή δούλεψε στο ραφείο και στη συνέχεια τοποθετήθηκε λίγο έξω από τις φυλακές στη θέση του υπαλλήλου μεταφοράς. Δεκαπέντε χρόνια αργότερα ο κυβερνήτη της περιοχής του απένειμε χάρη, λαμβάνοντας υπόψη του τον άριστο χαρακτήρα που είχε επιδείξει καθόλη την διάρκεια του εγκλεισμού του.

Μετά την απονομή χάριτος ο Έμετ μετακόμισε στην Καλιφόρνια, όπου και έγραψε το βιβλίο του με σκοπό να αποκαταστήσει την φήμη των αδερφών και της οικογένειάς του. Εκεί άφησε και την τελευταία του πνοή το 1936 σε ηλικία 66 ετών…

Για περισσότερα από 1.000 χρόνια το Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ή Βυζαντινή Αυτοκρατορία δέσποσε στον ευρύτερο μεσογειακό χώρο.Ένα μεγάλο μέρος τής δύναμης και της επιρροής της το οφείλει στον πανίσχυρο κρατικό μηχανισμό της.

Η Αυλή της, όμως, ήταν ένας λαβύρινθος από μηχανορραφίες, δολοπλοκίες και σκοτεινά μυστικά. Τα πισώπλατα μαχαιρώματα (κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά, όπως στις μέρες μας) έδιναν κι έπαιρναν. Κανείς δεν ήταν ασφαλής και δεν μπορούσε να εμπιστευθεί κανέναν.

10 - Οι Ζηλωτές της Θεσσαλονίκης

Το 1341, η αυτοκρατορία βρισκόταν σ’ έναν από τους συνήθεις εμφύλιους πολέμους. Ο νέος αυτοκράτορας Ιωάννης Ε’ Παλαιολόγος (1332-1391) ήταν εννέα ετών και ο φίλος τού πατέρα του Ιωάννης Καντακουζηνός (1292-1383) είχε διοριστεί αντιβασιλέας. Η μητέρα του αγοριού, η Άννα, και ο μέγας δούκας Αλέξιος Απόκαυκος συνέπηξαν συμμαχία για να σφετεριστούν την αντιβασιλεία, πυροδοτώντας μία τεράστια σύγκρουση. Αλλά αυτή τη φορά συνέβη κάτι το απρόσμενο. Στην πόλη της Θεσσαλονίκης, οι απλοί άνθρωποι επαναστάτησαν, πήραν τον έλεγχο από την αριστοκρατία και υπερασπίστηκαν τα δικαιώματα των φτωχών. Χρονικά της εποχής αναφέρουν ότι βίαιοι όχλοι «Ζηλωτών», όπως αποκαλούνταν, επιτέθηκαν κι έσφαξαν τους πλούσιους. Το Συμβούλιο των Ζηλωτών κυβέρνησε τη Θεσσαλονίκη καθ’ όλη τη διάρκεια της εμφύλιας διαμάχης. Για κάποιο χρονικό διάστημα ορκίστηκαν πίστη στον Αλέξιο Απόκαυκο, αλλά παρέμεναν σταθερά εχθρικοί προς την αριστοκρατία. Τελικά τον αποκήρυξαν, δολοφονώντας μάλιστα τον γιο του. Η εξέγερση των Ζηλωτών κατεστάλη από τον Ιωάννη Καντακουζηνό, όταν έγινε αυτοκράτορας. Κάποιοι από τους Ζηλωτές κάλεσαν το Σέρβο βασιλιά Στέφανο Δουσάν να καταλάβει την πόλη, άλλοι όμως το θεώρησαν προδοσία και βρέθηκαν αντιμέτωποι με τους παλιούς συναγωνιστές τους. Ο Καντακουζηνός κατέλαβε τη Θεσσαλονίκη εύκολα και εκτέλεσε τους πρωταίτιους της εξέγερσης.

9 - Σκλάβοι του σεξ

Ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι οι ευνούχοι χρησιμοποιούνταν ως σκλάβοι του σεξ, επειδή διατηρούσαν τα νεανικά τους χαρακτηριστικά. Αυτό επισήμως απαγορευόταν, αλλά εκκλησία έψαχνε τρόπους να εξαλείψει αυτή την κατάσταση χωρίς να καταδικάζει τη δουλεία και κατ’ επέκταση τον αυτοκράτορα. Το πρόβλημα εικονογραφείται στο Βίο του Αγίου Ανδρέα του εις Χριστόν Σαλού, που έγραψε τον 10ο αιώνα ο πρεσβύτερος Νικηφόρος της Αγίας Σοφίας. Ένας από τους χαρακτήρες του βιβλίου σημειώνει: «Εάν ένας σκλάβος δεν υπακούει στις εντολές του κυρίου του, τότε σίγουρα ξέρετε πόσο θα υποφέρει, αυτός θα τον κακομεταχειριστεί και θα τον ξυλοκοπήσει». Αλλά ο Ανδρέας επιμένει ότι «αν οι σκλάβοι δεν υποκύψουν στα αποτρόπαια πάθη των κυρίων τους, θα είναι τρεις φορές ευλογημένοι, και εξαιτίας των βασάνων που μου ανέφερες, θα καταχωρηθούν στους μάρτυρες».

8 - Ευνουχισμός

Οι Ευνούχοι υπηρέτησαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία από κάθε δυνατό πόστο, από αυλικοί και στρατηγοί έως ιερείς. Δεν αποτελούσαν απειλή για την αυτοκρατορία, διότι δεν είχαν κατιόντες για να κληρονομήσουν τη θέση τους. Όμως, ευνούχοι όπως ο Ιωάννης ο Ορφανοτρόφος (11ος αιώνας) έγιναν διάσημοι, επειδή προώθησαν συγγενείς τους σε υψηλές θέσεις. Ήταν τόσο ισχυρός, ώστε όλα τα μέλη της οικογένειάς του ευνουχίστηκαν και εξορίστηκαν από τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Ε’ τον Καλαφάτη. Ο ευνουχισμός θεωρούνταν παράνομος στο Βυζάντιο, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι ευνούχοι να είναι σκλάβοι, οι οποίοι ευνουχίζονταν προτού εισέλθουν στα όρια της αυτοκρατορίας. Αλλά είναι γνωστό ότι πολλοί φτωχοί γονείς ευνούχιζαν τα παιδιά τους, ελπίζοντας ότι θα έχουν μία καλύτερη ζωή από αυτούς.

7 - Εξεγέρσεις

Ως πολίτες της «μεγαλύτερης πόλης της Γης», ο λαός της Κωνσταντινούπολης δεν δίσταζε να εκφράζει τις απόψεις του, συχνά με βίαιους τρόπους. Το πιο διάσημο παράδειγμα είναι η Στάση του Νίκα (532), κατά την οποία μία αθλητική διαμάχη στον ιππόδρομο μετατράπηκε σε λαϊκή εξέγερση εναντίον του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Ο Ιουστιανιανός ήταν έτοιμος να τα παρατήσει και να εγκαταλείψει το θρόνο, αλλά μεταπείστηκε από τη σύζυγό του Θεοδώρα, η οποία του διαμήνυσε ότι προτιμούσε να πεθάνει ως αυτοκράτειρα παρά ως κοινή θνητή. Τελικά, ο Ιουστινιανός κατέστειλε με σκληρό τρόπο την εξέγερση και διέσωσε το θρόνο του. Όλες οι ταραχές δεν αποσταθεροποίησαν την αυτοκρατορία. Μία αιματηρή εμφύλια διαμάχη κατέληξε σε εξέγερση φυλακισμένων. Ο Μέγας Δούκας Αλέξιος Απόκαυκος (? – 1345), κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης μιας νέα φυλακής, δολοφονήθηκε από πολιτικούς του αντιπάλους, οι οποίοι στη συνέχεια εξολόθρευσαν και τα μέλη της οικογένειάς του.

6 - Ο Πορφυρογέννητος

Οι Βυζαντινοί θεωρούσαν το πορφυρό (βαθυκόκκινο) ως το αυτοκρατορικό χρώμα και μόνο τα μέλη της αυτοκρατορικής οικογένειας επιτρεπόταν να φορούν ρούχα με τέτοιο χρώμα. Στο παλάτι υπήρχε ένα ιδιαίτερο δωμάτιο με τοίχους από πολύτιμη πορφυρή πέτρα. Τα παιδιά που γεννιόνταν σ’ αυτό το δωμάτιο ονομάζονταν πορφυρογέννητα. Είχαν ιδιαίτερα προνόμια και δεν μπορούσαν να παντρευτούν έξω από τα όρια της αυτοκρατορίας, αν και ο ηγέτης των Ρως Βλαδίμηρος του Κιέβου (950-1015) απαίτησε πορφυρογέννητη νύφη σε αντάλλαγμα για στρατιωτική βοήθεια στον Βασίλειο Β’ τον Βουλγαροκτόνο και τη μεταστροφή του στο χριστιανισμό. Τελικά, νυμφεύτηκε την Άννα την Πορφυρογέννητη, αδελφή του αυτοκράτορα. Ο πορφυρογέννητος απολάμβανε μεγάλη εκτίμησης και αφοσίωσης από τους κοινούς ανθρώπους. Ο Κωνσταντίνος Ζ’ ο Πορφυρογέννητος μπορεί να ανατράπηκε σε μικρή ηλικία, αλλά ως πορφυρογέννητος παρέμεινε ως συναυτοκράτορας για 24 χρόνια, προτού αναλάβει την εξουσία το 945. Όταν ο Βασίλειος Β’ ο Βουλγαροκτόνος πέθανε, οι μόνοι πορφυρογέννητοι ήταν οι αδελφές του Ζωή και Θεοδώρα. Οι πολίτες της Κωνσταντινούπολης ξεσηκώνονταν κάθε φορά που κάποιοι ήθελαν να τις διώξουν από την εξουσία, με αποτέλεσμα οι δύο αδελφές να κυριαρχήσουν στα πολιτικά πράγματα μέχρι το θάνατο της Θεοδώρας το 1056.

5 - Εμφύλιοι Πόλεμοι

Το 813, ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Α’ ο Ραγκαβές (770-844) εκθρονίστηκε από τον στρατό, μετά την ήττα του από τους Βουλγάρους στη Μάχη της Βερσινικίας. Στην εκθρόνισή του πρωτοστάτησαν τρεις από τους στρατηγούς του, ο Λέων ο Αρμένιος, ο Μιχαήλ Τραυλός και ο Θωμάς Σκλαβηνός. Ο Λέων έγινε αυτοκράτορας (Λέων Ε’), αλλά όταν απαλλάχθηκε από την παρουσία του Μιχαήλ, οι οπαδοί του τον κυνήγησαν και τον σκότωσαν. Ο Θωμάς επαναστάτησε κατά του Μιχαήλ, που είχε ανέβει στο θρόνο ως Μιχαήλ Β’, πυροδοτώντας έναν εμφύλιο πόλεμο που αδυνάτισε την αυτοκρατορία έναντι των Αράβων, οι οποίοι είχαν κάνει αισθητή την παρουσία τους εκείνα τα χρόνια. Ανάλογα προβλήματα αναφύησαν και τον 10ο αιώνα, όταν η εξέγερση του στρατηγού Βάρδα Φωκά κατεστάλη από τον στρατηγό Βάρδα Σκληρό. Όταν ο ευνούχος Βασίλειος Λεκαπηνός στράφηκε κατά του Σκληρού, αυτός άρχισε τη δική του εξέγερση για να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Ο Λεκαπηνός έβγαλε από τη φυλακή τον Βάρδα Φωκά και τον έστρεψε κατά του Σκληρού. Ο Φωκάς νίκησε τον Σκληρό και κατέστρεψε τις δυνάμεις του. Στη συνέχεια, όμως, ο Φωκάς, ο Σκληρός και ο Λεκαπηνός συνασπίστηκαν κατά του Βασιλείου, του μετέπειτα Βουλγαροκτόνου, ο οποίος τους νίκησε και στερέωσε την εξουσία του στον βυζαντινό θρόνο.

4 - Μηχανορραφίες

Στη σύγχρονη εποχή η λέξη βυζαντινισμός είναι συνώνυμο της ίντριγκας και της δολοπλοκίας. Και δεν φαίνεται να είχαν άδικο αυτοί που τον καθιέρωσαν. Στην αυλή της Κωνσταντινούπολης υπήρχαν οι ευνούχοι και οι αυλικοί, που διαγκωνίζονταν για να κερδίσουν την εύνοια του αυτοκράτορα, ο οποίος κυβερνούσε με τους πανίσχυρους ευνοούμενους του. Σ’ ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο ευνούχος Σταυράκιος (?-800) βοήθησε την αυτοκράτειρα Ειρήνη την Αθηναία να ανατρέψει και να σκοτώσει το ίδιο της το παιδί, τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΣΤ’ (771-797). Στη συνέχεια ο Σταυράκιος ανατράπηκε από τον ευνούχο Αέτιο, που ήθελε να τοποθετήσει τον αδελφό του ως αυτοκράτορα. Αλλά ο Αέτιος απέτυχε, καθώς ο Λογοθέτης του Γενικού (ταυτίζεται με τον σημερινό υπουργό Οικονομικών) Νικηφόρος οργάνωσε πραξικόπημα και χρίστηκε αυτός αυτοκράτορας (Νικηφόρος Α’) έως ότου οι Βούλγαροι τον νίκησαν στη Μάχη της Πλίσκας (811) κι έκαναν το κρανίο του κρασοπότηρο. Οι μηχανορραφίες και δολοπλοκίες συνεχίστηκαν έως την πτώση της Κωνσταντινούπολης. Ακόμη και όταν οι Οθωμανοί του Μωάμεθ βρίσκονταν έξω από τα τείχη της και οι ημέρες της Βασιλεύουσας ήταν μετρημένες, ο μέγας δούκας Λουκάς Νοταράς προσπαθούσε να εξασφαλίσει προσοδοφόρες αυλικές θέσεις για τους γιους του.

3 - Ο ρινότμητος αυτοκράτορας

Ο τρομερός και φοβερός Ιουστινιανός Β’ (668-711) ανατράπηκε για πρώτη φορά το 695. Οι επαναστάτες τού έκοψαν τη μύτη και τη γλώσσα και τον εξόρισαν στην Κριμαία, στη χώρα των Χαζάρων. Αυτός, όμως, κατόρθωσε να δραπετεύσει και άρχισε τις μηχανορραφίες για την επάνοδό του στην εξουσία. Ο νέος αυτοκράτορας Λεόντιος (600-706) δωροδόκησε τους Χαζάρους για να τον δολοφονήσουν, αλλά ο Ιουστινιανός σκότωσε τους δολοφόνους τους και δραπέτευσε στη Βουλγαρία μ’ ένα ψαράδικο. Εκεί συμμάχησε με τον χαγάνο Τερβέλη (675-721) και οδήγησε ένα στρατό από 15.000 Βούλγαρους και Σλάβους έξω από τα τείχη της Κωνσταντινούπολης. Αφού δεν μπόρεσε να την καταλάβει με έφοδο, τα κατάφερε οδηγώντας μία ομάδα ανδρών του μέσα από τους υπονόμους της Πόλης, αιφνιδιάζοντας τον αυτοκράτορα Τιβέριο Γ’ (?-706) . Ο Ιουστινιανός ανέκτησε την εξουσία και τιμώρησε σκληρά τους εχθρούς του. Κυβέρνησε για άλλα έξι χρόνια, έχοντας προσαρμόσει μία χρυσή μύτη στη θέση της φυσικής κι έχοντας δίπλα του ένα διερμηνέα για να αποκρυπτογραφεί τους γρυλλισμούς του. Ανατράπηκε εκ νέου το 711 με πραξικόπημα του στρατηγού Φιλιππικού Βαρδάνη και αυτή τη φορά δολοφονήθηκε.

2 - Ακρωτηριασμοί

Οι Βυζαντινοί πίστευαν ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες ήταν ακατάλληλοι για το θρόνο. Γι’ αυτό κάποιοι από τους διεκδικητές του θρόνου φρόντιζαν να ακρωτηριάζουν τους αντιπάλους τους παρά να τους σκοτώνουν. Η τύφλωση ήταν πολύ δημοφιλής, όπως και το κόψιμο της μύτης και της γλώσσας. Στα όψιμα χρόνια της αυτοκρατορίας ο ευνουχισμός ήταν κοινή πρακτική. Ο Ιωάννης Δ' Λάσκαρης (1250-1305) έζησε 40 χρόνια τυφλός, καθώς τυφλώθηκε ανήμερα τα Χριστούγεννα του 1261, με διαταγή του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η’ Παλαιολόγου (1223-1282) για να μην απειλήσει στο μέλλον τη δυναστεία των Παλαιολόγων. Η αυτοκράτειρα Ειρήνη η Αθηναία (752-803) δεν δίστασε να τυφλώσει τον μοναχογιό της Κωνσταντίνο ΣΤ’ (771-805), προκειμένου να ασκεί ακώλυτα την εξουσία με τον ευνοούμενό της Σταυράκιο. Όμως, υπήρχαν και οι εξαιρέσεις. Ο Βασίλειος Λεκαπηνός (910-996) ευνουχίστηκε σε μικρή ηλικία, αλλά κατόρθωσε να ανέβει στα ανώτερα κλιμάκια της βυζαντινής εξουσίας και να γίνει ένας πανίσχυρος αυλικός, επηρεάζοντας από το παρασκήνιο μία σειρά από ανίσχυρους αυτοκράτορες.

1 - Δολοφονίες

Σε αρκετές περιπτώσεις το δυναστικό ζήτημα στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία λυνόταν με δολοφονίες αυτοκρατόρων. Ο Κώνστας Β’ (630-668), γνωστός και ως Πωγωνάτος, χτυπήθηκε μέχρι θανάτου με μία σαπουνοθήκη από άνθρωπο της αυλής του, την ώρα που έπαιρνε το λουτρό του στις Συρακούσες. Ο Μιχαήλ Γ’ ο Μέθυσος (839-867) σκοτώθηκε μέσα στην κρεβατοκάμαρά του από άνδρα του μετέπειτα διαδόχου του Βασιλείου Α’ (ιδρυτή της Μακεδονικής δυναστείας), καθώς δεν μπόρεσε να προβάλει αντίσταση, ύστερα από ένα άγριο μεθύσι. Στην κρεβατοκάμαρά του δολοφονήθηκε και ο πιο διάσημος Νικηφόρος Φωκάς (912-969), ο οποίος είχε αντιληφθεί την εναντίον του συνωμοσία, αλλά δεν φανταζόταν ότι η σύζυγός του θα έκρυβε τους δολοφόνους του στο ιδιαίτερο διαμέρισμά του. Ο Λέων Ε’ ο Αρμένιος (775-823) βρισκόταν σε αντιπαράθεση με τον παλιό συναγωνιστή Μιχαήλ Τραυλό, τον οποίο φυλάκισε. Ο Μιχαήλ από τη φυλακή οργάνωσε συνωμοσία εναντίον του αυτοκράτορα και ανήμερα τα Χριστούγεννα, άνθρωποί του μεταμφιεσμένοι σε μοναχούς μπήκαν στο παρεκκλήσιο του παλατιού και επιτέθηκαν στον Λέοντα με μαχαίρια και σπαθιά. Ο αυτοκράτορας άρπαξε ένα βαρύ σταυρό για να αμυνθεί, αλλά οι συνωμότες ήταν περισσότεροι και τον αποτελείωσαν. Στη συνέχεια, αφού πέταξαν τη σορό του στην αποχέτευση, ανακήρυξαν τον εκλεκτό τους αυτοκράτορα με το όνομα Μιχαήλ Β’.