Η σκοτεινή πλευρά του μπλου τζιν

Είναι τα τζιν σας ο λόγος που πολλά ποτάμια στον κόσμο βάφονται - κυριολεκτικά - μπλε; Ένα ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «River Blue» υποστηρίζει αυτό ακριβώς.Ότι η βιομηχανία της μόδας είναι από τις πιο ρυπαρές για τον πλανήτη.

Ακολουθώντας τον Μαρκ Άντζελο, έναν ακτιβιστή υπέρ του περιβάλλοντος και της άγριας ζωής, το River Blue, εξετάζει την καταστροφή των ποταμών που προκαλείται από τις βιομηχανίες των τζιν και την επίδραση που αυτή έχει στον πλανήτη και τον άνθρωπο.

Για το θέμα μιλούν τόσο ακτιβιστές, όσο και άνθρωποι της βιομηχανίας της μόδας ενώ οι εικόνες από τον τρόπο που το «γρήγορο και έτοιμο» ένδυμα επηρεάζει τον πλανήτη και τον άνθρωπο περιγράφονται ως σοκαριστικές.


Ο Μαρκ Άντζελο επέστρεψε μετά από 25 χρόνια σε μια περιοχή που γνώριζε καλά, το Ξιτάνγκ της Κίνας. Πήγε βόλτα με τον ίδιο ψαρά που τον συντρόφευε και τότε. Κάτι όμως είχε αλλάξει πολύ. «Ο ποταμός Περλ ήταν πια νεκρός».

Ο Άντζελο είναι ένας από τους πολλούς που κατηγορούν τα εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας της πόλης που είναι γνωστή «ως η πρωτεύουσα των τζιν» για τη ρύπανση του ποταμού. Έτσι ξεκίνησε η προσπάθεια για το «River Blue» με σκοπό να αναδειχτεί πόσα ποτάμια καταστρέφονται ανά τον κόσμο από τα χημικά των εργοστασίων.

«Είχα πάει σε όλα αυτά τα ποτάμια πριν και πάντα με ενοχλούσε ότι οι επιπτώσεις της βιομηχανίας της μόδας περνούσαν απαρατήρητες. Παρότι ήταν πολύ σοβαρές δεν είχαν τον αντίκτυπο που θα έπρεπε, ούτε την αντίστοιχη προσοχή από τα μίντια. Μετά το πετρέλαιο η βιομηχανία της μόδας είναι ο μεγαλύτερος ρυπαντής στον κόσμο», λέει ο Μαρκ Άντζελο.

Όπως εξηγεί κατά μέσο όρο πάνω από 3,000 λίτρα νερού χρειάζονται για να φτιαχτεί μόνο ένα ζευγάρι τζιν. Το νερό αυτό με μεγάλο μέρος μη επεξεργασμένων αποβλήτων επιστρέφει πίσω στα νερά των ποταμών. Για μερικά είδη ένδυσης η ποσότητα του νερού αυτού μπορεί να είναι διπλάσια.

«Γνωρίζαμε ότι η περιοχή του βυρσοδεψείου στην Χαζαριμπάχ (Μπαγκλαντές) ήταν μια από τις πιο μολυσμένες του κόσμου αλλά δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο άσχημα ήταν τα πράγματα μέχρι που βγήκα από το αυτοκίνητο και με χτύπησε η μυρωδιά. Ήταν τόσο ισχυρή και τρομερή που μου κόπηκε η ανάσα.

Ο Μαρκ ανακάλυψε ότι τα χημικά ουσιαστικά σκότωσαν το ποτάμι. Μάλιστα υπήρχαν περίοδοι του χρόνου που μπορούσες να βάλεις φωτιά στο ποτάμι!», λέει ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ, Ντέβιντ Μάκλβριντ.

Μπαγκλαντές

Ο Μάκλβριντ αναφέρεται και στους εργαζόμενους που δουλεύουν στα εργοστάσια των τζιν στο Ξιτάνγκ της Κίνας, λέγοντας ότι «ψεκάζουν τα τζιν με χημικά προϊόντα χωρίς μάσκες. Ο Φρανσουά Γκιρμπώ, που εφηύρε το ‘ξέπλυμα’ του τζιν πίσω στη δεκαετία του ’70 λέει ότι αυτοί οι εργάτες ‘αυτοκτονούν’ από τη χρήση των τοξικών σπρέι».

«Ο ποταμός Περλ είναι πράγματι ένα νεκρό ποτάμι, γεμάτο σκουπίδια και χημικά από τις βιομηχανίες των τζιν και τις κλωστοϋφαντουργίας της πόλης. Βγήκαμε βόλτα με τη βάρκα με έναν πρώην ψαρά. Τώρα πια μαζεύει σκουλήκια από τον πάτο του ποταμού και τα πουλάει ως τροφή για χρυσόψαρα.

Μιλά για το παρελθόν και λέει πως συνήθιζαν να ψαρεύουν σε αυτό το ποτάμι που είχε τεράστιες ποσότητες ψαριών. Σήμερα δεν υπάρχουν ψάρια στο ποτάμι. Έχουν χάσει ουσιαστικά τον τρόπο ζωής τους. Υπάρχει πραγματική επίδραση στον τοπικό πληθυσμό που το πόσιμο νερό τους το περνούν από το ποτάμι, εκεί κάνουν μπάνιo και πλένουν τα ρούχα τους. Στα τοξικά νερά» προσθέτει ο Μάκλβριντ.

«Τα τζιν είναι πολύ πιο βρωμικά από ότι θα μπορούσατε να μαντέψετε ποτέ. Μιλήσαμε on camera με ακτιβιστές της Greenpeace που πραγματοποίησαν ελέγχους στα νερά. Εντοπίστηκαν πέντε βαρέα μέταλλα (κάδμιο, χρώμιο, υδράργυρος, μόλυβδος και χαλκός) σε 17 από τα 21 δείγματα νερού και ιζημάτων, προσθέτει.

Το ντοκιμαντέρ δεν αφήνει εκτός πάντως ορισμένες καινοτόμες προσπάθειες που γίνονται από τις βιομηχανίες προκειμένου να αποφύγουν τις ρυπογόνες ουσίες ή κάποιες εταιρείες που ακολουθούν πιο «ηθική πολιτική». Εξετάζονται μάλιστα και πιθανές λύσεις. Για παράδειγμα η χρήση λέιζερ και συμπιεσμένου αέρα για να «ξεβαφτεί» ένα τζιν αντί για τη χρήση χημικών ουσιών.

Ο Μαρκ Άντζελο τονίζει ότι υπάρχουν λύσεις αλλά οι εταιρείες θα πρέπει να τις υιοθετήσουν. Σημειώνει όμως ότι είναι οι καταναλωτές που πρέπει να δείξουν τη σωστή κατεύθυνση. «Πρέπει να έχουμε καταναλωτική συνείδηση. Όταν αγοράζουμε κάτι δεν πρέπει να φοβόμαστε να ρωτήσουμε πως φτιάχτηκε και από που προήλθε».