Τι πραγματικά κρατούσε η Αφροδίτη της Μήλου στα χέρια της ;

Κανένα άγαλμα στον κόσμο δεν έχει ξεσηκώσει τόσο αντιφατικές θεωρίες για το πώς πραγματικά ήταν όταν δημιουργήθηκε, όσο η Αφροδίτη της Μήλου.Το υπέρλαμπρο αυτό δείγμα ελληνικής γλυπτικής,που κλάπηκε από τους Γάλλους από τον ελληνικό χώρο και που το θαυμάζουν εκατομμύρια επισκέπτες κάθε χρόνο στο μουσείο του Λούβρου, είναι ένα πραγματικό αίνιγμα για τους αρχαιολόγους. Έχουν διατυπωθεί εδώ και αιώνες άπειρες θεωρίες για το τι πραγματικά κρατούσε στα κομμένα χέρια της η θεά Αφροδίτη.

Το διαδικτυακό περιοδικό Slate.com έκανε ένα πείραμα: Προσέλαβε ένα ειδικό στις 3D -τριδιάστατες-αποτυπώσεις, συμβουλεύτηκε την πιο πειστική θεωρία που δεν έχει καταρριφθεί ακόμη και τον έβαλε να αναπαραστήσει το άγαλμα σε αυτή τη στάση.

Η Αφροδίτη της Μήλου είναι ένα παράδοξο: Η ενσάρκωση της ομορφιάς, αλλά παραμορφωμένης. Και είναι σπαζοκεφαλιά να ατενίζει ήρεμα σε κάτι που δεν μπορούμε να δούμε, κάτι που κάποτε κρατούσε - όπως υποθέτουμε – με τα χέρια της που λείπουν. «Η Αφροδίτη της Μήλου είναι ένα μυστήριο» είχε υποστηρίξει ο Γάλλος αρχαιολόγος Salomon Reinach σε ένα δοκίμιο του 1890.

Τον καιρό του Reinach, η φημολογία σχετικά με την αυθεντική στάση του αγάλματος είχε ανθίσει όπως μια μικρή βιομηχανία. Την φαντάστηκαν να στέκεται δίπλα σε ένα πολεμιστή, τον Άρη ή τον Θησέα, με το αριστερό χέρι να ακουμπά στον ώμο του. Ή να κρατάει ένα καθρέφτη, ένα μήλο, ή στεφάνια δάφνης, ενίοτε και να ακουμπά σε βάθρο το αριστερό της χέρι.

Υπήρξαν εικασίες ακόμη ότι απεικονίζεται ως μητέρα που κρατά το μωρό της. Μια δημοφιλής θεωρία στην καμπή του αιώνα θέλει το άγαλμα να μην απεικονίζει την Αφροδίτη, αλλά τη θεά Νίκη, που κρατά μια ασπίδα στον αριστερό μηρό της και μια πλάκα επάνω στην οποία καταγράφονται ονόματα ηρώων στο δεξί της χέρι. Άλλες εκδοχές την ήθελαν να χρησιμοποιεί την ασπίδα ως καθρέφτη: Η θεά της ομορφιάς θαυμάζει την αντανάκλασή της.

«Δεν υπάρχει άγαλμα ή έργο τέχνης που να έχει δώσει ποτέ αφορμή για τέτοια διαμάχη» υποστήριξε το 1902 ο δοκιμιογράφος. Ωστόσο, όπως είπε «παρά το τεράστιο και συνεχές ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για το θέμα, παρά τις πικρές διαμάχες που έχουν λάβει χώρα από το πλανώμενο ερώτημα, η αναδόμηση της Αφροδίτης της Μήλου, η οποία θα ικανοποιεί τους πάντες, ή έστω την πλειοψηφία των κριτικών, φαίνεται τόσο μακριά όσο ποτέ».

Ο Cosmo Wenman , ο τεχνικός που προσέλαβε το περιοδικό ,είχε την τεχνογνωσία και το ψηφιακή πρώτη ύλη για να αναπαραστήσει την Αφροδίτη της Μήλου.

Σχεδόν δύο αιώνες μετά την ανακάλυψη του αγάλματος στο ελληνικό νησί της Μήλου το 1820, έχουμε απλά συνηθίσει την χωρίς χέρια κατάστασή της. Τα πλήθη των τουριστών που την περιβάλλουν στο Μουσείο του Λούβρου, βιώνουν την εμπειρία της θεάς της Αφροδίτης ως αγνή ομορφιά, χωρίς να αποσπά την προσοχή τους ο συμβολισμός στο τι θα μπορούσε να κρατάει.

Διαβάζοντας το 1994 το βιβλίο της Elizabeth Wayland Barber’s «Η γυναικεία εργασία: Τα πρώτα 20.000 χρόνια» αναρωτήθηκα... Η Barber, μια ομότιμη καθηγήτρια τότε στο Occidental College και ειδική στις κλωστουφαντουργικές τέχνες της αρχαιότητας, έκανε μια διατριβή τον 19ο αιώνα η οποία ποτέ δεν αμφισβητήθηκε: Φαντάστηκε την Αφροδίτη να κάνει κάτι που κρατούσε ατελείωτες ώρες απασχολημένες της γυναίκες, στην προβιομηχανική εποχή. Εκλωθε.

Υποστηρίζει ότι το άγαλμα, κρατούσε μια ρόκα με μαλλί στο υψωμένο αριστερό της ώμο, ενώ με το δεξί της χέρι οδηγούσε το νήμα στο αδράχτι που κρέμονταν μπροστά της.«Αυτή ήταν μια στάση γνωστή και επώδυνη στις γυναίκες που ζούσαν στην αρχαία Ελλάδα» υποστηρίζει η Barber.

Είναι η κατάλληλη μεταφορά για τη θεά του έρωτα και της αναπαραγωγής. «Κάτι νέο έρχεται σε ύπαρξη, όπου πριν υπήρχε σε άμορφη μάζα ... Οι γυναίκες δημιουργούν το νήμα; Με κάποιο τρόπο το τραβούν έξω από το πουθενά, ακριβώς όπως παράγουν μωρά από το πουθενά », γράφει η Barber.

Για τους αρχαίους Έλληνες, το κλώσιμο, είχε συνάφεια με το σεξ. Ελληνικά αγγεία απεικονίζουν πόρνες να κλώθουν. Ήταν μια παραγωγική απασχόληση, ενώ περιμένουν για τους πελάτες. «Με τον ίδιο τρόπο που το σεξ ήταν το εμπόριο με τις πόρνες, έτσι και ήταν η κλωστοϋφαντουργία» γράφει ο ιστορικός τέχνης Rachel Rosenzweig το 2004 στο βιβλίο της «Η λατρεία της Αφροδίτης».

Έτσι, η κλώθουσα Αφροδίτη φαίνεται θεωρητικά πειστική θεωρία. Αλλά θα δούλευε πράγματι στην πράξη αυτή η εκδοχή; Τον 19ο αιώνα, ένας γλύπτης θα μπορούσε να δοκιμάσει την ιδέα με γύψο. Στο 21ο, έχουμε μια φθηνότερη, απλούστερη και πιο ευέλικτη επιλογή.


Ο Cosmo Wenman είναι ένας σχεδιαστής και καλλιτέχνης του Σαν Ντιέγκο ο οποίος κάνει σταυροφορία για να αναγκάσει τα μουσεία να δημοσιοποιήσουν τη 3-D ψηφιακή σάρωση των γλυπτών που εκθέτουν δημόσια.

Με την μέθοδό του είχε αποκαταστήσει τη χαμένη μύτη του Ινωπού στο Λούβρο, την προτομή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Επίσης, ήξερα ότι είχε κάνει μια 3-D απεικόνιση της Αφροδίτης από υλικό υψηλής ακρίβειας.

Συμβουλευτήκαμε το σκίτσο της Barber, με εικόνες της νηματουργίας από την αρχαιότητα που βρήκαμε στο διαδίκτυο, και ένα βίντεο από το YouTube για το πώς να χρησιμοποιήσουμε ένα απλό αδράχτι και συνεργάστηκαμε με έναν ειδικό ανατόμο στα ψηφιακά, προκειμένου να αναπτυχθεί μια 3-D απόδοση που θα διατηρούσε άθικτη την πόζα του αγάλματος. Μετά από μερικές επαναλήψεις, το αποτέλεσμα ήταν ένα πειστικό ψηφιακό μοντέλο. Στη συνέχεια πήγε σε εκτυπωτική εταιρεία 3D για να δημιουργήσει μια επιτραπέζια ρεπλίκα από το λευκό πλαστικό.

Για την επιτραπέζια Αφροδίτη του ο Cosmo, αποτύπωσε τα εργαλεία ,ως να είναι φτιαγμένα από ελαφρύ ξύλο και βαμμένα με χρυσό χρώμα. Αντί νήμα από μαλλί, χρησιμοποίησε μια χρυσή αλυσίδα, αντάξια για μια θεά.Τίποτα από αυτά δεν αποδεικνύει, βέβαια, ότι η Αφροδίτη της Μήλου, έκλωθε. Αλλά η ρεπλίκα είναι αληθοφανής.

Venus de Milo Spinning Thread
by CosmoWenman
on Sketchfab