Οι Κουβανοί τιμούν την επέτειο με ομιλίες, εκθέσεις και συγκεντρώσεις, ενώ εκτός της Κούβας, εκδηλώσεις μνήμης πραγματοποιούνται και στη Βολιβία, τόπο εκτέλεσης του.
Ενώπιον ενός πλήθους 70.000 ανθρώπων που συγκεντρώθηκαν για την περίσταση στη Σάντα Κλάρα, ο πρόεδρος Ραούλ Κάστρο στηλίτευσε την Κυριακή, τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό.
Αλλά, τι έχει μείνει μισόν αιώνα μετά στο μικρό χωριό Λα Ιγκέρα, της Βολιβίας, εκεί όπου στις 9 Οκτωβρίου 1967, ο 27χρονος λοχαγός Μάριο Τεράν προσφέρθηκε να εκτελέσει τον Τσε;
Παρότι το χωριό έχει εξελιχθεί σε ένα είδος «τουριστικού αξιοθέατου», σύμφωνα με τους New York Times, παραμένει ακόμη «στοιχειωμένο» από τη δολοφονία του Τσε, ενώ οι ντόπιοι όπως γράφει ο Guardian, προσεύχονται πάντα «στον Άγιο Ερνέστο, λέγοντας ότι κάνει θαύματα».
Η Irma Rosales ανακαλεί μνήμες από τον «ξένο» που σκότωσαν στο σχολείο του χωριού της πριν από 50 χρόνια. «Τα μαλλιά του ήταν μακριά και βρόμικα», θυμάται. «Όπως και τα ρούχα του. Τόσο βρώμικα, που νόμιζες ότι ήταν μηχανικός. Του πήγα ένα μπολ με σούπα, αλλά δεν είπε κουβέντα. Μόλις τον είχαν πιάσει. Λίγο μετά ήταν νεκρός».
«Έμοιαζε με τον Χριστό» λέει στον Guardian η 87χρονη σήμερα, Susana Osinaga, συνταξιούχος νοσοκόμα, η γυναίκα που βοήθησε να καθαριστεί το σώμα του νεκρού Τσε από το αίμα.
Στις 3 Νοεμβρίου 1966, ο Adolfo Mena González, επιχειρηματίας από την Ουρουγουάη φτάνει στην πρωτεύουσα της Βολιβίας, Λα Παζ, αεροπορικώς από το Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Νοικιάζει δωμάτιο και με ένα πούρο στο στόμα φωτογραφίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη του ξενοδοχείου.
Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για τον (μεταμφιεσμένο) Ερνέστο «Τσε» Γκεβάρα, τον Αργεντινό επαναστάτη που βρέθηκε στο πλευρό του Φιντέλ Κάστρο στον αγώνα για την ανατροπή του δικτάτορα Μπατίστα που είχαν «φυτέψει» στην Κούβα οι ΗΠΑ.
Ο μεταμφισμένος Τσε φωτογραφίζεται στον καθρέφτη.Έντεκα μήνες μετά από εκείνη τη φωτογραφία στον καθρέφτη, μία άλλη φωτογραφία, του δολοφονημένου πλέον, Τσε, κάνει τον γύρο του κόσμου.Το 1965, ο Τσε αποφασίζει να εγκαταλείψει την Κούβα προκειμένου να προσφέρει τις υπηρεσίες του στην δημιουργία αντάρτικου στο Κονγκό και αργότερα, στη Βολιβία, υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας.
Οι κάτοικοι της Λα Ιγκέρα που υπήρξαν μάρτυρες των γεγονότων, θυμούνται το «σύντομο, αιματηρό επεισόδιο» που μετέτρεψε την ξεχασμένη αυτή γωνιά της ορεινής υπαίθρου της Βολιβίας σε πεδίο μάχης του Ψυχρού Πολέμου.
Όπως λέει η Rosales, ο Γκεβάρα είχε φτάσει πριν από λίγο καιρό μαζί με κάποιους άλλους, υποσχόμενος ισότητα. «Άρχισαν οι συγκρούσεις, ήταν μια εποχή μαρτυρίου για μας».
.jpg)
