Μύθοι και θρύλοι της περιοχής της Πάτρας ~ Συγγραφέας: Mystica
Η Ελλάδα αποτελεί μία χώρα με πολλά κάστρα και το καθένα από αυτά έχει την δικιά του ιστορία, μία ιστορία η οποία περικλείει όλους τους μύθους και τους θρύλους και τις παραδόσεις του κάθε λαού που έχει περάσει από αυτό.
Το κάστρο της Πάτρας δεν έχει και τόσο πλούσια λαογραφία αλλά είναι αρκετά ενδιαφέρον να αναφερθούν τα έστω και τόσο λίγα στοιχεία που κατάφερα να μαζέψω.Διάφοροι λαογράφοι όπως και ο πολύ γνωστός Νικόλαος Πολίτης αναφέρουν για ένα στοιχειό που τρομοκρατούσε τους κατοίκους στην περιοχή γύρω από το Κάστρο.
Το στοιχειό αυτό είχε την ονομασία Πατρινέλλα και λένε πως επρόκειτο για ένα φάντασμα γένους θηλυκού το οποίο εμφανιζόταν όποτε υπήρχε κίνδυνος κάποιας ασθένειας ή όταν υπήρχε κίνδυνος επίθεσης από κάποιον εχθρό ή όταν πέθαινε κάποιο σημαντικό πρόσωπο της περιοχής. Είχαν άμεσα συνδέσει το γενειοφόρο άγαλμα που βρίσκεται στο νότιο τοίχος του κάστρου με τον μύθο αυτό.
Οι ντόπιοι υποστήριζαν πως η κατοικία του εν λόγω στοιχειού ήταν νοτιοανατολικά του κάστρου. Δεν το θεωρούσαν επικίνδυνο καθώς λένε ότι τους προστάτευε από όλα τα κακά. Από μαρτυρίες που συνέλλεξα από μεγάλους σε ηλικία Πατρινούς μου ανέφεραν πως το φάντασμα αυτό εμφανιζόταν μερικές μέρες πριν συμβεί κάτι κακό στην πόλη της Πάτρας και υλοποιείτο σε μορφή γριάς γυναίκας που έσερνε αλυσίδες και που ίπταται ένα μέτρο από το έδαφος.
Μάλιστα γνωστός μου Πατρινός, μου είπε πως είχε δει το εν λόγω στοιχειό στην περιοχή του Δασυλλίου (100 μέτρα από την είσοδο του κάστρου) όπως ακριβώς περιγράφεται από τους περισσοτέρους. Καθώς οι αναφορές μου φάνταζαν υπερβολικές έκανα μια περαιτέρω έρευνα και έμαθα πως το γενειοφόρο άγαλμα που είχαν συνδέσει με το στοιχειό επρόκειτο για άγαλμα του Δία ή του Πατρέα.
Θεωρώ λοιπόν πως οι κάτοικοι της περιοχής είχαν πλάσει μία φανταστική μεταμόρφωση του αγάλματος σε ήρωα που αντιπροσώπευε την νίκη του Πατρέα έναντι των Ιώνων και την τελική επικράτηση των Αχαιών ή σε άλλες εποχές την νίκη των Ελλήνων έναντι άλλων εχθρών.
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε πως οι παλαιοί άνθρωποι είχαν αμυδρή γνώση της ιστορίας και ότι τη γνώριζαν ήταν από προφορική παράδοση, μία παράδοση που αλλοιωνόταν λόγω του ότι ο κάθε λαός προσέθετε στοιχεία που ταιριάζουν στην δικιά του αντίληψη.
Παραδόσεις μιλούν για την ύπαρξη μεγάλου δικτύου στοών που συνδέονται μεταξύ τους και καλύπτουν την περιοχή της Πάτρας. Πολλοί αναφέρουν για στοές που ξεκινούν από το κάστρο και συνδέονται με το φρούριο του Ρίου αλλά και με στοές που οδηγούν κάτω από την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα.
Η έρευνα που έκανα για το συγκεκριμένο θέμα ήταν αρκετά χρονοβόρα διότι αφιέρωσα πολύ χρόνο στο να εντοπίσω κάτι που να αποδεικνύει τα λεγόμενα. Στο εσωτερικό του κάστρου δεν κατάφερα να εντοπίσω κάτι εκτός αν υπάρχουν στοές στα ενδότερα του κάστρου τα οποία είναι κλειστά για το κοινό καθώς μου είπαν πως κάνουν έργα και είναι πολύ επικίνδυνο για κάποιον να πάει μέσα.
Από έξω όμως συνάντησα τα εξής περίεργα. Καταπακτές που είναι καλά κλειδωμένες και όσο και αν ρώτησα για αυτές δε κατάφερα να μάθω ποια ήταν η χρησιμότητά τους.
Ακόμη ένα πολύ περίεργο κτίριο δίπλα στο κάστρο για το οποίο ρώτησα άτομα από το τμήμα του δήμου και δεν μου απάντησαν στο τι χρησιμεύει.
Από φωτογραφίες που κατάφερα να βγάλω είδα πως αυτό το κτίριο επικοινωνεί με κάποιον τρόπο με το κάστρο. Ίσως πρόκειται κάτι σαν υδραγωγείο σαν το αρχαίο ρωμαϊκό υδραγωγείο με το οποίο υδρευόταν η Πάτρα. Η Πάτρα σαν πόλη είναι γεμάτη από αρχαία πηγάδια τα οποία με την πάροδο των χρόνων σκεπάστηκαν από οικοδομήματα.
Στην πλατεία Υψηλών Αλωνιών κατάφερα να εντοπίσω κάποιες άλλες στοές, οι οποίες ήταν και αρκετά προσβάσιμες. Εδώ αυτήν τη φορά κατάφερα να πάρω μία απάντηση στο τι χρησίμευαν αυτές οι στοές. Από την υπηρεσία του δήμου που όλος περιέργως βρίσκεται 30 μέτρα από το σημείο της στοάς, μου είπαν πως αυτές ήταν καταφύγιο και ότι οδηγούσαν κάτω από το αρχαίο Ωδείο της Πάτρας. Περίπου δηλαδή μία απόσταση ενός χιλιομέτρου.
Για να διαπιστώσω τα λεγόμενα μπήκα μέσα στις στοές. Οι στοές επικοινωνούν μεταξύ τους, δηλαδή όταν κάποιος μπαίνει από τη μία μετά από 50 μέτρα συναντά ένα κεντρικό δωμάτιο που διασταυρώνεται με την είσοδο-έξοδο της άλλης στοάς. Έτσι προς μεγάλη απογοήτευσή μου διαπίστωσα πως οι εν λόγω στοές δεν οδηγούν πουθενά και η χρήση τους αποκλείεται να ήταν καταφύγιο λόγω της στενότητας των χώρων.
Θα πρέπει να αναφέρω πως οι στοές βρίσκονται στα σκαλιά που οδηγούν από την Πλατεία Ψηλά Αλώνια προς την οδό τριών Ναυάρχων όπου υπάρχει αναλληματικός τοίχος ρωμαϊκών χρόνων.
Η επόμενη έρευνα μου έγινε στην περιοχή όπου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα. Ο ναός του Αγίου Ανδρέα κατά την αρχαιότητα ήταν ναός της θεάς Δήμητρας όπου υπήρχαν αγάλματα της θεάς, της Κόρης της και άγαλμα της Γης. Στο πηγάδι όπου στεγάζεται σήμερα το θαυματουργό νερό του Αγίου Ανδρέα υπήρχε πηγή αφιερωμένη στη θεά Δήμητρα η οποία λειτουργούσε ως μαντείο.
Η στοά που συνεχίζει από τα αριστερά δεν είναι προσβάσιμη και μάλλον οδηγεί κάτω από τον παλιό ναό. Δίπλα από την αποθήκη συναντάμε περίεργους εξαερισμούς που λένε ότι μπορεί να ήταν τα 14 παράθυρα που φώτιζαν το υπόγειο θολωτό άντρο της Αρχαίας Θεάς. Σε αυτήν την περιοχή λένε ότι έδρασε ο απόστολος ’γιος Ανδρέας ο οποίος αγίασε το νερό και θεράπευε τους ασθενείς της πόλης.
Έπειτα από το Ναό του Αγίου Ανδρέα κατευθύνθηκα προς το φρούριο του Ρίου λίγο πιο έξω από την πόλη της Πάτρας. Εκεί δικαιώθηκα για τον κόπο μου καθώς ανακάλυψα κάτι πολύ ενδιαφέρον. Φήμες για στοές που ξεκινούσαν μέσα από το κάστρο και οδηγούσαν από έξω από αυτό αποδειχτήκαν αληθινές.
Οι φήμες όμως για στοές που ενώνουν το κάστρο του Ρίου με αυτό της Πάτρας είναι εντελώς αβάσιμες διότι το κάστρο του Ρίου είναι κατά πολύ μεταγενέστερο από αυτό της Πάτρας. Συγκεκριμένα κτίστηκε μαζί με το φρούριο του Αντίρριου από τον Βαγιαζήτ Β' το 1499, το οποίο κατά την αρχαιότητα ήταν ναός αφιερωμένος στον Ποσειδώνα ο οποίος προστάτευε τους ναυτικούς.
Μία στοά ξεκινά με την είσοδο στην κεντρική πύλη του φρουρίου, όπου στη δεξιά πλευρά αρχίζει η στοά.
Προχωρώντας όλο και πιο μέσα συναντάμε λιμνάζοντα νερά τα οποία εμποδίζουν τη διέλευση παραπέρα. Η συγκεκριμένη στοά καταλήγει στη θάλασσα.Η μία από αυτές καταλήγει σε έξοδο έξω από τον περίβολο του κάστρου πάντα στην ανατολική πλευρά ενώ η άλλη προχωρά αρκετά μέτρα και έπειτα σταματά λόγω κατολίσθησης και μπόλικου θαλασσινού νερού, πράγμα που μαρτυρεί ότι η εν λόγω στοά οδηγεί έξω από το κάστρο. Ίσως αν τα νερά βρίσκονταν σε χαμηλότερη στάθμη όντως να παρατηρούσαμε την αρχή ή το τέλος της στοάς. Ενδιαφέρον αποτελεί και η περιήγηση στο εσωτερικό και κύριο μέρος του φρουρίου.
Τέλος αναφέρω κάποια λαογραφικά στοιχεία από τις Παραδόσεις του Νικόλαου Πολίτη που σχετίζονται με την περιοχή της Πάτρας και συσχετίζονται με στοιχειά ή άλλα παράδοξα τα οποία προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν με διαφόρους τρόπους οι παλαιοί:
- Η Πέτρα του Κριτή (Παρ. Νο 201): '' Απ' όξω από την πόρτα της εκκλησιάς του Αϊ-Γιαννιού είναι μία πέτρα, που όταν την τρίψεις μ' άλλη πέτρα βρωμά σαν θειάφι. Αυτή είναι η πέτρα που καθόταν ο κριτής όταν καταδίκασε τον άγιο Αντρέα να σταυρωθεί, και από τότε έχει αυτήν την άσχημη μυρουδιά. ''
- Το στοιχειό της Οβριάς (περιοχή οβριά Πατρών, Παρ. Νο 531): '' Παλαιά, σε μια συκιά, φαίνεται πως κάποιος εκάρφωσε ένα στοιχειό από άλλο μέρος, και τούτο είναι το στοιχειό της Οβριάς. Εφανερωνότανε σα βόιδι, και το ακούγανε οι ανθρώποι που εμούγκριζε, αλλά δεν εβάρηγε. Το στοιχειό αυτό εχάθη τώρα.''
- Το στοιχειό του Σαραβαλίου (Παρ. Νο 529): '' Το στοιχειό του Σαραβαλίου επαρουσιαζότανε σα σκυλί και σα φωτιά, και εκαθότανε σ' ένα μεγάλο δέντρο απ' όξω από το χωριό. Πολλές φορές εβλέπανε οι άνθρωποι τη νύκτα απάνου στο δέντρο φωτιά, ή ακούγανε βάβιγμα σκυλιού χωρίς να το βλέπουν. Το στοιχειό αυτό εχάθη, γιατί έπεσε προ καιρού αστροπελέκι απάνου στο δέντρο και το έκαψε, και φαίνεται ως τα σήμερα ξερό το δέντρο.''
- Η Μανολιά (Παρ. Νο 806): '' Μισή ώρα μακριά από το ποτάμι της Λευκάδας, λίγο από πάνου από το δρόμο των Καλαβρύτων, είναι της Μανολιάς το λαγκάδι. Η Μανολιά είναι γυναίκα με μακριά μαλλιά, και κάθεται και χτενίζεται με χρυσό χτένι απάνου στη βρύση, που είναι κει που αρχίζει το λαγκάδι, λίγο παρακάτου, στου Μουσταφά Εφέντη τη βρύση. Αν πάει κανείς το καταμεσήμερο ή τα μεσάνυκτα να πάρει νερό, τον βαρεί και ή πεθαίνει ή τραβάει μακριά αρρώστια.
Ένας μία φορά ηθέλησε να την ιδεί, και για τούτο επήρε μαζί του έναν ζουδιάρη που την έβλεπε. Αφού εζύγωσαν κοντά, του λέει ο ζουδιάρης να πάει μπροστά εκείνος, γιατί άμα τον έβλεπε το ζουδιάρη η λάμια, θα έφευγε. Και εκείνος επήγε μπροστά, και ετήραγε στη βρύση και δεν έβλεπε τίποτα. Τότες ο ζουδιάρης έβαλε το χέρι του απάνου του, και αμέσως είδε μία ωραία γυναίκα απάνου στη βρύση, που εχτένιζε τα μαλλιά της, που ήσαν μακριά μακριά και ξανθά. Η Μανολιά γίνεται και ζαγάρι και τέντα.
Μια φορά, επί Τουρκίας ακόμη, ο γέρο-Στάθης ο Οβριάτης και ο γερο-Ρίτζης ήσαν δραγάτες εις εκείνον τον τόπο. Ένα απόγιομα είδανε ένα καράβι στην ακροθαλασσσιά, και εκίνησαν να πάνε να ιδούνε μην είναι κοντραμπάσο για να τσιμπήσουν τίποτα. Στο δρόμο απαντήσανε ένα ζαγάρι, στης Μανολιάς το λαγκάδι μέσα, εκεί που πέρναγε ο δρόμος, και τους έκοβε τη στράτα χωρίς να τους βαδίζει. Εκείνοι το νοήσανε πως ήτανε το στοιχειό και δεν εμιλήσανε, αλλά ετράβηξαν το κουμπούρι με το ζερβί χέρι, και εχάθη το ζαγάρι.
Αφού επήγανε παρακάτου και επερνάγανε πάλι μες στο λαγκάδι, ακούσανε από πάνω από το κεφάλι τους παπ, παπ, παπ, όπως κάνει η τέντα όταν είναι τεντωμένη και τη φυσάει ο αγέρας. Και ετηράξανε και είδανε αληθινά μία τέντα από πάνω τους. Και τότες έκαμαν το σταυρό τους και εχάθηκε ή τέντα και εγυρίσανε πίσω. Το στοιχειό τούτο έχει τώρα κάμποσον καιρό που εχάθη και δε βαρεί πλια. Και ο κόσμος πηγαίνει άφοβα στη βρύση του Μουσταφά Εφέντη και παίρνει νερό.
Η Ελλάδα αποτελεί μία χώρα με πολλά κάστρα και το καθένα από αυτά έχει την δικιά του ιστορία, μία ιστορία η οποία περικλείει όλους τους μύθους και τους θρύλους και τις παραδόσεις του κάθε λαού που έχει περάσει από αυτό.
Το κάστρο της Πάτρας δεν έχει και τόσο πλούσια λαογραφία αλλά είναι αρκετά ενδιαφέρον να αναφερθούν τα έστω και τόσο λίγα στοιχεία που κατάφερα να μαζέψω.Διάφοροι λαογράφοι όπως και ο πολύ γνωστός Νικόλαος Πολίτης αναφέρουν για ένα στοιχειό που τρομοκρατούσε τους κατοίκους στην περιοχή γύρω από το Κάστρο.
Το στοιχειό αυτό είχε την ονομασία Πατρινέλλα και λένε πως επρόκειτο για ένα φάντασμα γένους θηλυκού το οποίο εμφανιζόταν όποτε υπήρχε κίνδυνος κάποιας ασθένειας ή όταν υπήρχε κίνδυνος επίθεσης από κάποιον εχθρό ή όταν πέθαινε κάποιο σημαντικό πρόσωπο της περιοχής. Είχαν άμεσα συνδέσει το γενειοφόρο άγαλμα που βρίσκεται στο νότιο τοίχος του κάστρου με τον μύθο αυτό.
 |
| Το άγαλμα του Πατρέα ή Δία και κατά τους ντόπιους η Πατρινέλλα. |
Μάλιστα γνωστός μου Πατρινός, μου είπε πως είχε δει το εν λόγω στοιχειό στην περιοχή του Δασυλλίου (100 μέτρα από την είσοδο του κάστρου) όπως ακριβώς περιγράφεται από τους περισσοτέρους. Καθώς οι αναφορές μου φάνταζαν υπερβολικές έκανα μια περαιτέρω έρευνα και έμαθα πως το γενειοφόρο άγαλμα που είχαν συνδέσει με το στοιχειό επρόκειτο για άγαλμα του Δία ή του Πατρέα.
Θεωρώ λοιπόν πως οι κάτοικοι της περιοχής είχαν πλάσει μία φανταστική μεταμόρφωση του αγάλματος σε ήρωα που αντιπροσώπευε την νίκη του Πατρέα έναντι των Ιώνων και την τελική επικράτηση των Αχαιών ή σε άλλες εποχές την νίκη των Ελλήνων έναντι άλλων εχθρών.
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε πως οι παλαιοί άνθρωποι είχαν αμυδρή γνώση της ιστορίας και ότι τη γνώριζαν ήταν από προφορική παράδοση, μία παράδοση που αλλοιωνόταν λόγω του ότι ο κάθε λαός προσέθετε στοιχεία που ταιριάζουν στην δικιά του αντίληψη.
Παραδόσεις μιλούν για την ύπαρξη μεγάλου δικτύου στοών που συνδέονται μεταξύ τους και καλύπτουν την περιοχή της Πάτρας. Πολλοί αναφέρουν για στοές που ξεκινούν από το κάστρο και συνδέονται με το φρούριο του Ρίου αλλά και με στοές που οδηγούν κάτω από την εκκλησία του Αγίου Ανδρέα.
Η έρευνα που έκανα για το συγκεκριμένο θέμα ήταν αρκετά χρονοβόρα διότι αφιέρωσα πολύ χρόνο στο να εντοπίσω κάτι που να αποδεικνύει τα λεγόμενα. Στο εσωτερικό του κάστρου δεν κατάφερα να εντοπίσω κάτι εκτός αν υπάρχουν στοές στα ενδότερα του κάστρου τα οποία είναι κλειστά για το κοινό καθώς μου είπαν πως κάνουν έργα και είναι πολύ επικίνδυνο για κάποιον να πάει μέσα.
Από έξω όμως συνάντησα τα εξής περίεργα. Καταπακτές που είναι καλά κλειδωμένες και όσο και αν ρώτησα για αυτές δε κατάφερα να μάθω ποια ήταν η χρησιμότητά τους.
 |
| Καταπακτές που είναι καλά κλειδωμένες |
Από φωτογραφίες που κατάφερα να βγάλω είδα πως αυτό το κτίριο επικοινωνεί με κάποιον τρόπο με το κάστρο. Ίσως πρόκειται κάτι σαν υδραγωγείο σαν το αρχαίο ρωμαϊκό υδραγωγείο με το οποίο υδρευόταν η Πάτρα. Η Πάτρα σαν πόλη είναι γεμάτη από αρχαία πηγάδια τα οποία με την πάροδο των χρόνων σκεπάστηκαν από οικοδομήματα.
Στην πλατεία Υψηλών Αλωνιών κατάφερα να εντοπίσω κάποιες άλλες στοές, οι οποίες ήταν και αρκετά προσβάσιμες. Εδώ αυτήν τη φορά κατάφερα να πάρω μία απάντηση στο τι χρησίμευαν αυτές οι στοές. Από την υπηρεσία του δήμου που όλος περιέργως βρίσκεται 30 μέτρα από το σημείο της στοάς, μου είπαν πως αυτές ήταν καταφύγιο και ότι οδηγούσαν κάτω από το αρχαίο Ωδείο της Πάτρας. Περίπου δηλαδή μία απόσταση ενός χιλιομέτρου.
Για να διαπιστώσω τα λεγόμενα μπήκα μέσα στις στοές. Οι στοές επικοινωνούν μεταξύ τους, δηλαδή όταν κάποιος μπαίνει από τη μία μετά από 50 μέτρα συναντά ένα κεντρικό δωμάτιο που διασταυρώνεται με την είσοδο-έξοδο της άλλης στοάς. Έτσι προς μεγάλη απογοήτευσή μου διαπίστωσα πως οι εν λόγω στοές δεν οδηγούν πουθενά και η χρήση τους αποκλείεται να ήταν καταφύγιο λόγω της στενότητας των χώρων.
Θα πρέπει να αναφέρω πως οι στοές βρίσκονται στα σκαλιά που οδηγούν από την Πλατεία Ψηλά Αλώνια προς την οδό τριών Ναυάρχων όπου υπάρχει αναλληματικός τοίχος ρωμαϊκών χρόνων.
 |
| Στοά στα Ψηλαλώνια |
Η επόμενη έρευνα μου έγινε στην περιοχή όπου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Ανδρέα. Ο ναός του Αγίου Ανδρέα κατά την αρχαιότητα ήταν ναός της θεάς Δήμητρας όπου υπήρχαν αγάλματα της θεάς, της Κόρης της και άγαλμα της Γης. Στο πηγάδι όπου στεγάζεται σήμερα το θαυματουργό νερό του Αγίου Ανδρέα υπήρχε πηγή αφιερωμένη στη θεά Δήμητρα η οποία λειτουργούσε ως μαντείο.
 |
| Πηγάδι Αγίου Ανδρέα |
Έπειτα από το Ναό του Αγίου Ανδρέα κατευθύνθηκα προς το φρούριο του Ρίου λίγο πιο έξω από την πόλη της Πάτρας. Εκεί δικαιώθηκα για τον κόπο μου καθώς ανακάλυψα κάτι πολύ ενδιαφέρον. Φήμες για στοές που ξεκινούσαν μέσα από το κάστρο και οδηγούσαν από έξω από αυτό αποδειχτήκαν αληθινές.
Οι φήμες όμως για στοές που ενώνουν το κάστρο του Ρίου με αυτό της Πάτρας είναι εντελώς αβάσιμες διότι το κάστρο του Ρίου είναι κατά πολύ μεταγενέστερο από αυτό της Πάτρας. Συγκεκριμένα κτίστηκε μαζί με το φρούριο του Αντίρριου από τον Βαγιαζήτ Β' το 1499, το οποίο κατά την αρχαιότητα ήταν ναός αφιερωμένος στον Ποσειδώνα ο οποίος προστάτευε τους ναυτικούς.
Μία στοά ξεκινά με την είσοδο στην κεντρική πύλη του φρουρίου, όπου στη δεξιά πλευρά αρχίζει η στοά.
 |
| Στοά στο κάστρο του Ρίου |
Τέλος αναφέρω κάποια λαογραφικά στοιχεία από τις Παραδόσεις του Νικόλαου Πολίτη που σχετίζονται με την περιοχή της Πάτρας και συσχετίζονται με στοιχειά ή άλλα παράδοξα τα οποία προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν με διαφόρους τρόπους οι παλαιοί:
- Η Πέτρα του Κριτή (Παρ. Νο 201): '' Απ' όξω από την πόρτα της εκκλησιάς του Αϊ-Γιαννιού είναι μία πέτρα, που όταν την τρίψεις μ' άλλη πέτρα βρωμά σαν θειάφι. Αυτή είναι η πέτρα που καθόταν ο κριτής όταν καταδίκασε τον άγιο Αντρέα να σταυρωθεί, και από τότε έχει αυτήν την άσχημη μυρουδιά. ''
- Το στοιχειό της Οβριάς (περιοχή οβριά Πατρών, Παρ. Νο 531): '' Παλαιά, σε μια συκιά, φαίνεται πως κάποιος εκάρφωσε ένα στοιχειό από άλλο μέρος, και τούτο είναι το στοιχειό της Οβριάς. Εφανερωνότανε σα βόιδι, και το ακούγανε οι ανθρώποι που εμούγκριζε, αλλά δεν εβάρηγε. Το στοιχειό αυτό εχάθη τώρα.''
- Το στοιχειό του Σαραβαλίου (Παρ. Νο 529): '' Το στοιχειό του Σαραβαλίου επαρουσιαζότανε σα σκυλί και σα φωτιά, και εκαθότανε σ' ένα μεγάλο δέντρο απ' όξω από το χωριό. Πολλές φορές εβλέπανε οι άνθρωποι τη νύκτα απάνου στο δέντρο φωτιά, ή ακούγανε βάβιγμα σκυλιού χωρίς να το βλέπουν. Το στοιχειό αυτό εχάθη, γιατί έπεσε προ καιρού αστροπελέκι απάνου στο δέντρο και το έκαψε, και φαίνεται ως τα σήμερα ξερό το δέντρο.''
- Η Μανολιά (Παρ. Νο 806): '' Μισή ώρα μακριά από το ποτάμι της Λευκάδας, λίγο από πάνου από το δρόμο των Καλαβρύτων, είναι της Μανολιάς το λαγκάδι. Η Μανολιά είναι γυναίκα με μακριά μαλλιά, και κάθεται και χτενίζεται με χρυσό χτένι απάνου στη βρύση, που είναι κει που αρχίζει το λαγκάδι, λίγο παρακάτου, στου Μουσταφά Εφέντη τη βρύση. Αν πάει κανείς το καταμεσήμερο ή τα μεσάνυκτα να πάρει νερό, τον βαρεί και ή πεθαίνει ή τραβάει μακριά αρρώστια.
Ένας μία φορά ηθέλησε να την ιδεί, και για τούτο επήρε μαζί του έναν ζουδιάρη που την έβλεπε. Αφού εζύγωσαν κοντά, του λέει ο ζουδιάρης να πάει μπροστά εκείνος, γιατί άμα τον έβλεπε το ζουδιάρη η λάμια, θα έφευγε. Και εκείνος επήγε μπροστά, και ετήραγε στη βρύση και δεν έβλεπε τίποτα. Τότες ο ζουδιάρης έβαλε το χέρι του απάνου του, και αμέσως είδε μία ωραία γυναίκα απάνου στη βρύση, που εχτένιζε τα μαλλιά της, που ήσαν μακριά μακριά και ξανθά. Η Μανολιά γίνεται και ζαγάρι και τέντα.
Μια φορά, επί Τουρκίας ακόμη, ο γέρο-Στάθης ο Οβριάτης και ο γερο-Ρίτζης ήσαν δραγάτες εις εκείνον τον τόπο. Ένα απόγιομα είδανε ένα καράβι στην ακροθαλασσσιά, και εκίνησαν να πάνε να ιδούνε μην είναι κοντραμπάσο για να τσιμπήσουν τίποτα. Στο δρόμο απαντήσανε ένα ζαγάρι, στης Μανολιάς το λαγκάδι μέσα, εκεί που πέρναγε ο δρόμος, και τους έκοβε τη στράτα χωρίς να τους βαδίζει. Εκείνοι το νοήσανε πως ήτανε το στοιχειό και δεν εμιλήσανε, αλλά ετράβηξαν το κουμπούρι με το ζερβί χέρι, και εχάθη το ζαγάρι.
Αφού επήγανε παρακάτου και επερνάγανε πάλι μες στο λαγκάδι, ακούσανε από πάνω από το κεφάλι τους παπ, παπ, παπ, όπως κάνει η τέντα όταν είναι τεντωμένη και τη φυσάει ο αγέρας. Και ετηράξανε και είδανε αληθινά μία τέντα από πάνω τους. Και τότες έκαμαν το σταυρό τους και εχάθηκε ή τέντα και εγυρίσανε πίσω. Το στοιχειό τούτο έχει τώρα κάμποσον καιρό που εχάθη και δε βαρεί πλια. Και ο κόσμος πηγαίνει άφοβα στη βρύση του Μουσταφά Εφέντη και παίρνει νερό.
Πηγή: http://www.metafysiko.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου